گروه اقتصادي: بازار جهاني نفت در پي حمله رژيم صهيونيستي به خاک ايران، يکي از پرتلاطمترين هفتههاي خود را از زمان آغاز جنگ روسيه و اوکراين تجربه کرده است
تجاوز نظامي اسرائيل به خاک ايران و پاسخ متقابل نيروهاي مسلح ايران با عمليات وعده صادق 3 بازارهاي انرژي را به لرزه درآورد. در نتيجه اين تحولات، بهاي نفت در معاملات روز جمعه به شکل بيسابقهاي افزايش يافت.
بر اساس آخرين دادههاي معاملاتي، نفت برنت با افزايش بيش از 7 درصدي به حدود 74.23 دلار در هر بشکه رسيد. نفت خام وستتگزاس اينترمديت (WTI) نيز با رشد 7.62 درصدي، به قيمت 72.98 دلار در هر بشکه معامله شد. در جريان معاملات روز جمعه، شاخص نفت آمريکا حتي از مرز 77 دلار نيز عبور کرد و به 77.62 دلار رسيد؛ رقمي که بالاترين سطح از ژانويه گذشته محسوب ميشود.
طبق ارزيابي شبکه سيانان، اين بزرگترين رشد هفتگي قيمت نفت از اکتبر 2022 تاکنون بوده و مشابه جهش قيمتي در آغاز تهاجم روسيه به اوکراين در فوريه 2022 است.
نفت برنت پس از حمله اسرائيل به ايران تا مرز 78 دلار و 50 سنت پيشروي کرد که بيشترين قيمت ثبتشده از ژانويه امسال است.
در کنار دادههاي بازار، هشدارهاي ديپلماتيک نيز به شدت گرفتن نگرانيها دامن زده است.در همين رابطه فؤاد حسين، معاون نخستوزير و وزير خارجه عراق، در گفتوگوي تلفني با وزير خارجه آلمان و همچنين در مصاحبهاي با خبرگزاري تاس هشدار داد که ادامه درگيريهاي نظامي در منطقه ميتواند منجر به جهش بهاي نفت تا 300 دلار در هر بشکه شود.
او تأکيد کرده که در صورت بسته شدن تنگه استراتژيک هرمز، بيش از پنج ميليون بشکه نفت در روز از بازار جهاني حذف خواهد شد.
حسين خاطرنشان کرده که اين اتفاق نهتنها روند صادرات نفت کشورهاي حوزه خليجفارس از جمله عراق را با اختلال مواجه ميکند، بلکه باعث ايجاد شوکهاي شديد اقتصادي در سراسر جهان خواهد شد.
وي افزود: «ادامه درگيري و بسته شدن تنگه هرمز، ميتواند صادرات نفت را مختل کرده و باعث جهش تورم در اروپا شود. در اين صورت، بهاي هر بشکه نفت به 200 تا 300 دلار نيز خواهد رسيد.«
از منظر تحليلگران، چنين جهشي در قيمت نفت نهتنها هزينه واردات انرژي براي کشورهاي مصرفکننده را بالا ميبرد، بلکه سياستهاي پولي و مالي بسياري از دولتها را دچار چالش ميکند. افزايش هزينههاي توليد، بالا رفتن قيمت کالاها، کاهش قدرت خريد و افزايش نارضايتي عمومي از جمله تبعات اين سناريو خواهد بود.
در اين ميان، بازار نفت بيش از هر زمان ديگري به تحولات خاورميانه حساس شده است. معاملهگران در حالت آمادهباش قرار دارند و هر گونه اخباري درباره تحرکات نظامي يا ديپلماتيک ميتواند نوسانات شديد قيمتي را به دنبال داشته باشد.در حال حاضر برخي کشورهاي اروپايي، آمريکا، چين و روسيه در تلاشاند با افزايش فشار ديپلماتيک، از گسترش بيشتر بحران جلوگيري کنند. با اين حال، از نگاه تحليلگران، حتي در صورت تداوم حملات محدود نيز براي بيثباتسازي بازار انرژي کافي است.
در کنار اين تحولات، نگرانيهايي درباره افزايش تقاضا در فصل تابستان و کاهش ذخاير نفت تجاري ايالات متحده نيز به رشد قيمتها دامن زده است. اداره اطلاعات انرژي آمريکا اعلام کرده که ذخاير نفت اين کشور در هفته گذشته کاهش چشمگيري داشته که نشاندهنده توازن شکننده عرضه و تقاضاست.
تحليلگران فايننشالتايمز و اکونوميست بر اين باورند که هرگونه اختلال در عرضه نفت خاورميانه، ميتواند به سرعت به ساير بازارهاي کالايي سرايت کرده و باعث رشد قيمت گاز طبيعي، فرآوردههاي پالايشي و حتي مواد غذايي شود.در چنين شرايطي، برخي تحليلگران مستقل بازار انرژي توصيه ميکنند که واردکنندگان نفت براي سناريوهاي بدبينانه آماده شوند و منابع جايگزين براي واردات انرژي تعريف کنند. کشورهاي واردکننده آسيايي از جمله هند، ژاپن و کره جنوبي بيش از ديگران نسبت به تحولات منطقه آسيبپذير هستند.
در همين حال، به نظر مي رسد بسياري از کشورهاي صادرکننده نفت نظير عربستان، عراق و امارات، در تلاشاند تا از افزايش قيمت نفت براي تقويت درآمدهاي ارزي خود بهره ببرند. اما همزمان، اين کشورها نگراناند که تشديد بحران به کاهش تقاضاي جهاني منجر شده و منافع آنها را در بلندمدت تهديد کند.
در ايران نيز مقامات رسمي از »آمادگي کامل براي دفاع و پاسخ« سخن گفتهاند. سخنگوي دولت در نشست خبري اخير اعلام کرد که ايران به دنبال جنگ نيست، اما در برابر تجاوزات، پاسخ کوبنده خواهد داد. اين موضعگيري باعث شده بازارها در ترديد ميان صلح و درگيري باقي بمانند.
در مجموع، آينده بازار نفت در هالهاي از ابهام قرار دارد. اگر تنشها کاهش يابد، ممکن است قيمت نفت به محدوده 70 تا 80 دلار بازگردد. اما در سناريوي تشديد بحران، احتمال رسيدن بهاي نفت به سطح 100 دلار يا حتي بيشتر وجود دارد. سخنان فؤاد حسين درباره نفت 300 دلاري، هشداري جدي است که حتي اگر بعيد به نظر برسد، نميتوان آن را ناديده گرفت.
به گزارش آراز آذربايجان به نقل از خبرآنلاين، بازار جهاني اکنون بيش از هر زمان ديگري نيازمند ثبات، ديپلماسي و خويشتنداري است اما سياست هاي شد انساني نتانياهو و رژيم صهيونيستي تهديدي جدي براي جهان تلقي ميشود.تجربه نشان داده که درگيري در خاورميانه، همواره تبعات اقتصادي و سياسي فرامنطقهاي به همراه داشته است. در اين ميان، نفت تنها يکي از قربانيان بحران است؛ قربانياي که ميتواند اقتصاد جهاني را نيز با خود به پايين بکشد.