گزارش//

مردم منتظر احیای دریاچه ارومیه

گروه گزارش: ۲۵ سال از بحران خشک شدن دریاچه ارومیه می گذرد اما تاکنون اقدامات دولت ها برای نجات این تالاب چاره سازه نبوده و مردم منطقه منتظرند تا دولت سیزدهم گره احیای دریاچه ارومیه را باز کند.
از سال ۷۶ روند خشک شدن دریاچه ارومیه آغاز شده و تاکنون با وجود هزینه‌های هنگفت میلیاردی، برنامه و اقدامات متعدد توسط دولت‌های گذشته، این روند نه تنها متوقف نشده بلکه وضعیت بحرانی این تالاب بین المللی همچنان ادامه دارد.
با وجود بارش‌های اخیر وضعیت دریاچه ارومیه همچنان بحرانی است و با توجه به اتمام فصل تأمین حق آبه مورد نیاز آن و عدم تأمین آن در سال آبی امسال به همراه فرارسیدن فصل گرما پیش بینی می‌شود وضعیت این زیست بوم بین المللی و ارزشمند از وضع فعلی نیز بحرانی‌تر شود.
با نگاهی به سطح تراز دریاچه ارومیه در روز سه شنبه ۲۶ اردیبهشت ماه که ۱۷۰٫۷۹ سانتیمتر است نشان می‌دهد این تراز در مدت زمان مشابه سال گذشته که ۱۲۷۱٫۱۰ سانتیمتر بود سطح تراز ۵۶ سانتیمتر کاهش می‌دهد.
برگزاری صدها همایش و سمینار، تصویب ده‌ها طرح در قالب ستاد احیای دریاچه ارومیه، عدم تأمین حق آبه مورد نیاز دریاچه ارومیه به همراه عدم اتمام طرح‌های مهم و کلیدی از جمله طرح انتقال آب از سد کانی سیب امروز نشان می‌دهد اقدامات و برنامه‌های دولت‌های گذشته شعاری بیش نبوده و عملاً اقدام قابل توجهی برای نجات این زیست بوم انجام نشده است.
انحلال ستاد احیای دریاچه ارومیه در استان‌های آذربایجان غربی و آذربایجان شرقی نیز مهر تأییدی بر این است که وعده دولت گذشته مبنی بر اینکه احیای دریاچه ارومیه اولویت اول این دولت است نیز تنها وعده‌ای برای دلخوش کردن مردم این منطقه بود و آبی برای دریاچه ارومیه از این وعده‌ها گرم نشده است.
این در حالی است که در اواخر دولت گذشته، ستاد احیای دریاچه ارومیه عملاً غیرفعال و با مشکلات مالی و نیروی انسانی دست به گریبان بود، بر این اساس دبیرخانه این ستاد در آذربایجان غربی در سال‌های اخیر، متولی قوی برای جذب اعتبارات مؤثر نداشته و در زمینه نظارت بر هزینه کرد اعتبارات نیز عملکرد خوبی از خود به یادگار نگذاشته است.
مرکز آینده پژوهی دریاچه ارومیه بلاتکلیف رها شده است
در اواخر دولت گذشته مقرر شد ستاد احیای دریاچه ارومیه به مرکز آینده پژوهی دریاچه ارومیه تغییر فعالیت کرد اما این مرکز قرار بود به جای ستاد احیای دریاچه ارومیه فعالیت کرده و طرح‌های نیمه تمام ستاد احیای دریاچه ارومیه را پیگیری و وظیفه هماهنگی بین دستگاهی را عهده دار باشد امروز بلاتکلیف مانده رها شده تا باز مردم استان شاهد باشند این دریاچه ارومیه قربانی بی تدبیری و بی مسئولیتی دولت‌های گذشته بوده است.با توجه به عواقب منفی و وخیم خشک شدن دریاچه ارومیه از جمله طوفان‌های نمکی و ریزگردها، از بین رفتن معیشت و کشاورزی منطقه، به هم خوردن زیست بوم منطقه احیای آن نه یکی بلکه اصلی ترین و مهمترین دغدغه و مطالبه مردم آذربایجان غربی و حتی منطقه شمال غرب است، چرا که در صورت تداوم وضعیت موجود نه این منطقه بلکه مردم مرکز کشور نیز از اثرات منفی این تهدید بزرگ زیست محیطی بی بهره نخواهند بود.تأکیدات حجت الاسلام رئیسی در تبلیغات قبل از انتخابات و بعد از آن بر لزوم احیای دریاچه ارومیه نشان می‌دهد که رئیس جمهور دولت سیزدهم به نگین آبی شمال غرب کشورمان نگاه ویژه ای دارد و اهمیت ویژه ای برای ادامه حیات آن قائل است.بعد از اینکه حجت الاسلام رئیسی در خردادماه سال گذشته به عنوان نامزد انتخابات ریاست جمهوری با تاکید بر ضرورت احیای دریاچه ارومیه سخن گفت بارقه‌های امید بار دیگر در دل مردم این منطقه جرقه زد و امروز که آیت الله رئیسی در قامت رئیس جمهور دولت سیزدهم قرار است در نخستین سفر استانی خود به همراه اعضای کابینه مهمان رئیس جمهور باشند مردم آذربایجان غربی انتظار دارند بعد از ۲۵ سال از بحران دریاچه ارومیه گره این مشکل به دست دولت سیزدهم باز شود.
با روی کار آمدن دولت سیزدهم، دولت جدید از شعارهای انتخاباتی گرفته تا در اولین دیدار اعضای مجمع نمایندگان آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی و استانداران جدید این ۲ استان با رئیس جمهوری به طور مجدد بر اهمیت دریاچه ارومیه تاکید شد و رئیس دولت عدالت، مسئولان استانی و متولیان کشوری را به پی گیری اجرای طرح‌های مؤثر و احیا دریاچه ارومیه سفارش کرد.
ستاد احیای دریاچه ارومیه با شکل جدیدی فعال خواهد شد
حجت الاسلام ابراهیم رئیسی در مهرماه سال گذشته در دیدار با مجمع نمایندگان استان‌های آذربایجان غربی و آذربایجان شرقی در پاسخ به دغدغه نمایندگان این دو استان درباره وضعیت دریاچه ارومیه و آثار و تبعات زیست محیطی ناشی از خشکسالی و کمبود آب در منطقه، گفت: ستاد احیای دریاچه ارومیه به زودی به شکل جدیدی فعال خواهد شد تا با کمک نمایندگان، مدیران استان و دغدغه‌مندان کار را دنبال کند و اقدامات لازم را انجام دهد.تلاش مضاعف برای رفع مشکل آب به عنوان اصلی ترین دغدغه مردم و حل اساسی مشکل دریاچه ارومیه که محیط زیست استان‌های آذربایجان شرقی و غربی و استان‌های همجوار را تهدید می‌کند، از موضوعات مهمی بود که در حضور رئیس جمهوری مطرح مورد بحث قرار گرفت.حالا در آستانه بیست و یکمین سفر استانی رئیس جمهوری کشورمان انتظار می‌رود اقدامات و برنامه‌های عاجل برای برون رفت از بحران دریاچه ارومیه به عنوان اصلی ترین مطالبه مردم در مصوبات سفر پیش بینی شود تا یک بار برای همیشه دغدغه اصلی مردم شمال غرب کشور برای نجات این تالاب بین المللی رفع شود.
پس از استقرار دولت و تشکیل جلسات متعدد با کارشناسان امر با توجه به اجرای ۹۰ درصد زیرساخت‌های لازم برای انتقال آب به دریاچه و سایر طرح‌های مصوب مقرر شد تا پس از اتمام ۱۰ درصد مابقی که جز اصلی ترین بخش برنامه‌ها و طرح‌ها نیز محسوب می‌شود موضوعات نرم افزاری در دستور کار قرار گیرد.
طبق اظهارات کارشناسان در این بین اهتمام دولت برای تخصیص اعتبارات کافی و وافی برای اتمام طرح‌های انجام شده، اخذ کامل حق آبه دریاچه در کنار بارندگی‌های مطلوب امیدواری برای احیای هرچه سریع‌تر این ذخیره گاه منحصر به فرد زیست کره و پارک ملی را افزایش داده است.بازدیدهای مکرر و ارزیابی معاونان سازمان محیط زیست کشور، استاندار و کارشناسان بخش کشاورزی و آب آذربایجان غربی از روند طرح‌های اجرایی، برگزاری جلسات متعدد و همایش در ارومیه برای تهیه اطلاعات و گزارشات به روز و کامل از روند اجرایی اقدامات لازم گواهی بر توجه دولت مردمی به تحقق مطالبات مردم و شهروندان چند استان حاشیه‌ای دریاچه ارومیه است تا با ارزیابی نیازها و تخصیص به موقع اعتبارات بر سرعت اقدامات انجامی افزوده شود.
احیای دریاچه ارومیه اولویت مهم دولت سیزدهم است
استاندار آذربایجان غربی با اشاره به اینکه احیای دریاچه ارومیه از دغدغه‌های مهم مردم منطقه و حتی کشور بوده، معتقد است توجه به این امر از اولویت‌های مهم دولت سیزدهم به شمار می‌رود و توجه ویژه ای نیز به این مهم طی ماه‌های گذشته صورت گرفته است.محمدصادق معتمدیان در آخرین گفتگوی خبری در خصوص آخرین وضعیت دریاچه ارومیه افزود: موضوع احیای دریاچه ارومیه، موضوعی ملی است و خوشبختانه تدابیر بسیار خوبی نیز در دولت سیزدهم برای این مهم اندیشیده شده است.وی با اشاره به اینکه این ابر چالش باعث نگرانی بخش قابل توجهی از مردم شده است، اضافه کرد: برای مدیریت این بخش و بررسی ابعاد مختلف آن، نخستین نشست استان با حضور دبیر ستاد احیا و مسئولان مربوطه به موضوع دریاچه ارومیه اختصاص یافت و آخرین وضعیت و اقدامات در این جلسه به صورت دقیق بررسی شد.استاندار آذربایجان غربی با اشاره به اینکه ریاست ستاد احیای دریاچه ارومیه برعهده معاون اول رئیس جمهوری است، بیان کرد: در راستای احیای این دریاچه، سرعت بخشی به برنامه‌هایی که از گذشته ریل گذاری شده، در دستور کار است.معتمدیان ادامه داد: یکی از مهمترین طرح‌ها، انتقال آب از سد کانی‌سیب به دریاچه ارومیه بود که در این راستا عملیات حفاری تونل طی روزهای گذشته به اتمام رسید و با اقدامات تکمیلی، بهره برداری از این طرح در دستور کار جدی ما قرار دارد.وی با اشاره به اینکه سد کانی‌سیب در حال سرریز شدن است، گفت: با توجه به این امر، امکان دارد که بخشی از رهاسازی آب از سد به سمت دریاچه ارومیه انجام شود.وی، گزارش گیری از نهادهای مسئول و دخیل در حوزه احیای دریاچه ارومیه را امری مهم در راستای پیشبرد اقدامات برشمرد و افزود: افزایش نظارت‌ها در راستای اجرای کامل وظایف و تکالیف در دستور کار قرار دارد.استاندار آذربایجان غربی با اشاره به اینکه فقط به پروژه انتقال آب به دریاچه ارومیه ۱۵ هزار میلیارد تومان طبق قیمت روز هزینه شده است، اضافه کرد: این طرح با وجود محدودیت‌های فنی در مسیر پروژه، اجرایی شد و اقدامات لازم برای بهره برداری از آن انجام می‌شود.
سهم دریاچه ارومیه از منابع آبی آذربایجان_غربی چهار میلیارد متر مکعب است
طبق اظهارات سرپرست معاونت هماهنگی امور عمرانی استانداری آذربایجان غربی ۸٫۴ میلیون مترمکعب پتانسیل منابع آبی استان است که از این میزان ۶٫۴ میلیارد متر مکعب آب‌های سطحی و ۱٫۸ میلیارد مترمکعب آن آب‌های زیر زمینی است.بر اساس اظهارات یاسر رهبر دین چهار میلیارد متر مکعب از پتانسیل آبی آذربایجان غربی متعلق به حوضه دریاچه ارومیه، ۱٫۴ میلیارد مترمکعب سهم حوضه زاب و یک میلیارد مترمکعب سهم حوضه ارس است.وی با بیان اینکه از ۱۴ سد در حال بهره برداری در استان هفت سد در حوضه دریاچه ارومیه است، ادامه داد: وضعیت بارش‌ها نسبت به پارسال تغییری ندارد ولی نسبت به بلند مدت سه درصد افزایش دارد.رهبر دین با بیان اینکه در پشت سدهای آذربایجان غربی در سال گذشته یک میلیارد و ۴۳ میلیون مترمکعب آب وجود داشت گفت: هم اکنون این میزان به ۷۴۹ میلیون مترمکعب رسیده است.
بر اساس اعلام سرپرست معاونت هماهنگی امور عمرانی استانداری آذربایجان غربی مخازن آبی استان ۱٫۴ میلیارد مترمکعب آب دارند که نسبت به سال گذشته ۲۸ درصد کمتر است و اگر بارش‌ها به این شیوه ادامه یابد با مشکل مواجه خواهیم شد.وی ادامه داد: در صورت ادامه این روند و کم آبی اولویت بندی در آذربایجان غربی با آب شرب است و تخصیص آب با حداقل‌های لازم برای کشاورزی اعمال می‌شود.معاونت هماهنگی امور عمرانی استانداری آذربایجان غربی ادامه داد: امسال بخصوص در حوزه ارس در زمینه تأمین آب با مشکل مواجهیم و اوضاع ناگوار است و سهم آب پاییزه را نیز اعمال نکردیم تا کشاورزان متضرر نشوند.
۹۰ درصد هزینه‌های لازم برای انتقال آب به دریاچه ارومیه انجام شده است
رهبر دین با بیان اینکه در بستر سازی برای احیای دریاچه ارومیه اقدامات مفیدی انجام شده اضافه کرد: کارهای اساسی در بحث‌های سازه‌ای و غیر سازه‌ای انجام و ۹۰ درصد هزینه‌ها انجام شده، ۱۰ درصد باقی مانده است که میزان باقی مانده تعیین کننده سرنوشت رهاسازی آب به دریاچه ارومیه است تا خروجی کار نمایش داده شود.طبق گفته‌های سرپرست معاونت هماهنگی امور عمرانی استانداری آذربایجان غربی در زمینه رهاسازی آب‌ها این رهاسازی‌ها در صورت مطلوب بودن بارش‌های اسفند ماه انجام می‌شود تا وضعیت تثبیت دریاچه انجام شود.رهبر دین با بیان اینکه چهار شبکه بزرگ آبی در استان آذربایجان غربی شامل شبکه‌های زرینه رود، زولا، مهاباد و شهرچای وجود دارد اضافه کرد: زرینه رود ۵۰ درصد پیشرفت دارد و باید برای رهاسازی آب به دریاچه زیر ساخت‌های آن فراهم شود.به گزارش آراز آذربایجان به نقل از مهر،وی ادامه داد: در شبکه زرینه رود ۲۳ هزار مشترک داریم که ۱۵۰ هزار نفر مصرف کننده آب را شامل می‌شوند و ۳۵۰ میلیون مترمکعب ما کسری آبخوان پیدا کردیم در حالی که که متوسط کسری آب خوان ما برای سال پیش رو ۳۰ میلیون پیش بینی شده است.
جمعه پیش رو رئیس جمهوری کشورمان میهمان مردم آذربایجان غربی باید منتظر ماند و دید در این سفر چه راهکارها و برنامه‌هایی برای حل مشکل بحران خشک سالی دریاچه ارومیه اندیشه می‌شود.