حفاظت از موسيقي نواحي بايد به ميراث فرهنگي سپرده شود
حفاظت از موسيقي نواحي بايد به ميراث فرهنگي سپرده شود
گروه فرهنگي:عزيز تنها استاد نوازنده، مقام‌دان و مدرس موسيقي خطه خراسان مي‌گويد اين وزارت ارشاد است که بايد مستقيما به امور هنرمندان نواحي رسيدگي کند.
او تاکيد کرد که موسيقي نواحي همواره براي مسئولان بي اهميت بوده و اين ناديده‌انگاري در «سند ملي موسيقي» نيز به چشم مي‌خورد. يکي از موضوعات بسيار مهم در گنجينه فرهنگ و هنر کشور، توجه به موسيقي نواحي کشور است. اين اهميت چند دليل عمده دارد: اولين دليل مهم قدمت و اصالت موسيقي نواحي مختلف کشور است که بيش از چند هزار سال است. موضوع مهم بعدي تنوع قوميتي است که بر اساس فرهنگ و اقليم شهرها و روستاهاي کشور ايجاد شده است. اين تنوع صرفا تفاوت در چند سازِ محدود نيست؛ بلکه گوناگوني آيين‌ها، مناسک و هويت هر قوم است که در طول سده‌ها ايجاد شده است. يکي ديگر از موارد مهم تعدد و جمعيت کثير اهالي موسيقي نواحي است. چه بسيار استادان و پيشکسوتاني که در اوج گمنامي و انزوا و فقر زندگي خود را به پايان برده‌اند؛ بي‌آنکه در سطح گسترده شناخته شوند و دانش و تخصص‌شان مورد بهره‌برداري‌هاي آکادميک و علمي و عملي قرار گيرد. البته برخي مديران و مسئولان فرهنگي کشور در وزارت ارشاد، دفتر موسيقي و انجمن موسيقي ايران، در دوره مسئوليت‌شان واقعا از هنرمندان نواحي مختلف کشور حمايت کرده‌اند. اما اين حمايت‌ها يا قالب درستي نداشته يا تداوم نيافته است. بارها بر نبود بانک اطلاعاتي و آماري درست از هنرمندان موسيقي تاکيد شده اما هنوز اين بستر کامل و موثق و دقيق نيست. از طرفي هنرمندان موسيقي نواحي به لحاظ معنوي و مالي مورد حمايت نيستند و هر چه تا به امروز بوده مقطعي بوده است. اگر بنا به نام بردن از اساتيد پرتلاش موسيقي نواحي ايران باشد با ليست طول و درازي مواجهيم که هر کدام از آن‌ها براي خود حکايت و غم‌نامه‌اي دارند. عزيز تنها را بايد يکي از استادان موثر منطقه شرق و جنوب خراسان دانست. او سالهاست مي‌نوازد و مي‌سازد و آموزش مي‌دهد. پژوهش مي‌کند و کتاب مي‌نويسد. او سال‌ها بدون حمايت‌هاي دولتي و خصوصي و با هزينه شخصي فعاليت کرده است. او ضمن توضيح درباره فعاليت‌هاي اخير خود درباره لزوم توجه وزارت فرهنگ و اسلامي و نهادهاي ذيربط به هنرمندان نواحي به بيان مواردي پرداخت. گفتگوي عزيز تنها را در ادامه مي‌خوانيد.
از فعاليت‌هاي اخيرتان در زمينه پژوهش و تاليف آثار مکتوب بگوييد، در آخرين گفتگويي که داشتيد درباره اثر دو جلدي شما «مشق پيلتان» بود.
کتابهاي »مشق پيلتان« در دو جلد به عنوان اولين آثار مکتوب حدود 140مقام از مقامهاي شرق و جنوب خراسان منتشر شده است، که در نظر دارم فايلهاي صوتي اين مقام‌ها را هم توليد و منتشر کنم تا به اين ترتيب آرشيوي از مقامهاي شرق و جنوب خراسان در دسترس همگان قرار گيرد.
در زمينه آموزش همچنان فعاليت‌هاي‌تان ادامه دارد؟ و به طور کلي چقدر استقبال‌ها و تلاش‌هاي هنرجويان مورد تاييد شماست؟
در زمينه آموزش هم بيشتر وقت من به آموزش دوتار خراسان به علاقمندان به اين ساز مي‌گذرد و فکر ميکنم با توجه به اين که در گذشته فراگيري اين ساز به صورت شفاهي و اين روش زمان‌گير و سخت‌تر بوده و در حال حاضر روش‌هاي مختلف و راحت‌تري براي آموزش اين ساز در نظر گرفته شده است. آموزش تا الان موفق بوده و نتيجه بهتري گرفتيم.
به عنوان يک هنرمند عرصه نواحي از وزير جديد آقاي سيدعباس ساحلي، در فضاي کلان فرهنگ و هنر چه توقعاتي داريد؟
با توجه به اينکه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي متولي فرهنگ و هنر است، مطمئنا نهادي بهتر از اين وزارتخانه نمي‌تواند به هنر و هنرمند کمک کند، يک هنرمند براي رفع مشکلات خود به جز ارشاد کجا مي‌تواند مراجعه کند و اينکه براي رفع مشکلات هنرمندان چه حرکتي شده؟ شخصا معتقدم اگر هم براي رفع مشکلات قدمي برداشته شده، اينقدر نبوده که براي يک هنرمند محسوس باشد. توقع هنرمندان از وزير جديد رسيدگي هر چه بهتر به امور هنرمندان است.
اداره ارشاد شهر و استان شما بايد چه مواردي را براي بهبود وضعيت معيشتي و کاري به کار گيرد؟ از طرفي انجمن موسيقي ايران را داريم که آقاي دکتر مرآتي به تازگي مديريت آن را به عهده گرفته‌اند. ايشان تا چه حد مي‌توانند در حل مشکلات متعدد اهالي موسيقي نواحي کشور موثر باشند؛ با تاکيد بر اينکه ايشان در دوره‌هاي اخير جشنواره موسيقي نواحي ايران به صورت چهره به چهره با هنرمندان شهرهاي مختلف برخورد و صحبت داشته‌اند.
به شخصه معتقدم تا از وزارتخانه براي امور هنرمندان خصوصا هنرمندان محلي تصميمي گرفته نشود، اداره ارشاد شهر يا استان نمي‌تواند آنطور که بايد براي امور هنرمندان خصوصا مشکلات معيشتي اين قشر و مخصوصا هنرمندان محلي که بسياري از اينها با مشکلات معيشتي روبرو هستند، قدمي بردارد.
در سند ملي موسيقي که به تاييد دولت رسيده، در هيچکدام از بندها موسيقي نواحي مورد توجه قرار نگرفته و قانون يا تبصره‌اي براي آن وجود ندارد. اول اينکه کلا نظرتان درباره وجود سند ملي موسيقي ايران چيست و در چه شرايطي کارآمد خواهد بود؟
فکر ميکنم اين سند قدمي مثبتي بود که در حوزه موسيقي کشور برداشته شد، ولي متاسفانه احساس ميکنم طبق معمول روال گذشته براي مسئولان، موسيقي نواحي که ريشه موسيقي ايراني است نسبت به ساير ژانرهاي موسيقي اهميت کمتري دارد، از مسائل و مشکلات اين حوزه از بحث پژوهش و آموزش گرفته تا مشکلات معيشتي و… هميشه با مشکل مواجه بوده. در جشنواره‌هايي هم که براي اين حوزه گرفته شده و سالي يکبار برگزار مي‌شود؛ با توجه به تنوع قوميت‌ها و فرهنگ‌ها، جوابگوي اين حوزه نبوده و نيست.
معمولا اينگونه است که فعاليت اهالي موسيقي نواحي، بخصوص استادان و پيشکسوتان محدود به توليد و تدريس نيست. پژوهش مقوله مهمي است که از ديد مسئولان پنهان است.
درست است. در حال حاضر معمولا آخر هفته‌ها در روستاها و شهرهاي شرقي خراسان با هزينه شخصي مشغول يک‌سري فعاليت‌هايي از جمله جمع‌آوري مقامهاي شرق خراسان هستم که در تمام اين سال‌ها دغدغه من بوده و هست؛ و اين است که خدمت‌تان عرض کردم موسيقي نواحي در تصميم‌گيري‌ها اهميت کمتري دارد. براي نمونه يکي همين موضوع هست که گفتم. همين جمع‌آوري مقام‌ها و کارهاي ديگر. اين وظيفه ارشاد است تا از مسائل و طرح‌هاي اين چنيني (که نياز اين حوزه هست و از طرفي از توان شخص به لحاظ مالي و ديگر مسائل خارج است) حمايت کند.
به طور کلي هنر موسيقي نواحي مختلف ايران بخصوص منطقه خودتان را در چه وضعيتي مي‌بينيد؟
موسيقي محلي و مقامي مناطق مختلف کشور ميراث کهن و گرانبهاي گذشتگان ما هستند که به ما به رسيده‌اند؛ اگر براي زنده ماندن اين ميراث نتوانيم کاري کنيم و قدمي برداريم و براي ثبت و ضبط اين آثار که هر روز در حال از بين رفتن است، حرکتي نکنيم بزودي شاهد از بين رفتن بسياري قطعات و مقام‌هايي خواهيم بود که از دوران کهن گذشته به ما به ارث رسيده‌اند!
به گزارش آرازآذربايجان به نقل از ايلنا،فکر ميکنم در اين صورت بهتر است اين ميراث کهن براي حفاظت و نگهداري به ميراث فرهنگي که وظيفه نگهداري ميراث گذشتگان را دارد سپرده شود.
Azarbaiijan.farhangi@gmail.com
تاریخ:
1403/06/18 11:14 ق.ظ
|
دفعات بازدید: 38 |
چاپ
سپاه همانند دژی مستحکم در تمامی صحنه‌ها حضور موثری داشته است
درباره آراز آذربایجان