نجيبه معصومي سراي
گروه گزارش :14 سال از آغاز عمليات اجرايي آزادراه اروميه به تبريز؛ يکي از مهمترين پروژههاي حمل و نقل شمال غرب کشور ميگذرد، اما هنوز به خط پايان نرسيده است.
آزادراه اروميه به تبريز، که يکي از پروژههاي حياتي و استراتژيک در توسعه زيرساختهاي حمل و نقل منطقه شمال غرب ايران محسوب ميشود، پس از گذشت 14 سال از آغاز آن، همچنان به صورت ناقص در دست اجرا قرار دارد.
اين پروژه که با هدف کوتاهتر کردن مسافت و زمان سفر بين دو مرکز استانهاي آذربايجان غربي و شرقي طراحي شده، تاکنون تنها 71 کيلومتر از مجموع 162 کيلومتر آن تکميل شده است عليرغم وعدههاي متعدد مسئولان، از جمله آخرين اظهار نظر وزير راه و شهرسازي مبني بر اتمام پروژه در دو سال آينده، همچنان شاهد تأخيرهاي مکرر در روند اجرايي اين آزادراه هستيم.آزادراه تبريز – اروميه در 6 قطعه مختلف طراحي شده که قطعات اول، دوم و چهارم آن به ترتيب به طول 5/24، 5/5 و 31کيلومتر تکميل شدهاند، در حالي که عمليات ساخت قطعات سوم، پنجم و ششم همچنان ادامه دارد.
تأخير در تکميل اين قطعات باعث بروز مشکلات قابل توجهي در روند حمل و نقل و توسعه منطقه شده است اين پروژه بايد به عنوان يکي از طرحهاي اساسي در راستاي توسعه اقتصادي و اجتماعي منطقه و گسترش کريدور ترانزيتي شرق به غرب ايران اجرا ميشد، اما کمبود اعتبارات، مشکلات اجرايي و موانع مختلف باعث کندي پيشرفت آن شده است.اين آزادراه که به عنوان يک مسير حياتي براي تسهيل تردد، کاهش تصادفات جادهاي، گسترش صنعت گردشگري و تسهيل ارتباطات تجاري ميان دو استان مهم آذربايجان غربي و شرقي طراحي شده است، بايد به زودي تکميل شود.
اما با توجه به پيشرفت کند و نبود برنامه زمانبندي دقيق و مشخص براي اتمام پروژه، نميتوان به سرعت آنطور که بايد از مزاياي اين آزادراه بهرهمند شد. وعدههاي مکرر مسئولان در خصوص تکميل پروژه، بدون اينکه تغييرات قابل توجهي در روند اجرايي مشاهده شود، سبب ترديدهاي زيادي در ميان مردم و فعالان اقتصادي شده است.
پروژه آزادراه تبريز – اروميه نه تنها فاصله زماني و مسافت بين دو شهر مهم شمال غرب کشور را بهطور قابلتوجهي کاهش ميدهد، بلکه در راستاي گسترش کريدور شرق به غرب و تسهيل ارتباطات ترانزيتي با کشورهاي همسايه، به ويژه ترکيه، دروازهاي براي ورود و خروج کالا و مسافر از طريق مرز بازرگان خواهد بود با اين حال، تأخيرهاي طولانيمدت در اين پروژه، علاوه بر ايجاد مشکلات براي مردم و کاربران جادهاي، تأثيرات منفي بر توسعه اقتصادي و صنعتي منطقه گذاشته است.
ارتقاي زيرساختهاي حمل و نقل در آزادراه اروميه – تبريز
در آخرين روزهاي سال 1403 وزير راه و شهرسازي طي سفري به استان آذربايجان غربي؛ به محل پروژه رفت و قولهاي مساعد براي بهرهبرداري از اين آزاد راه را براي مردم دو استان آذربايجان غربي و شرقي داد.وعدههايي که بارها از زبان مسئولان شنيده شده؛ وعدههايي که در حافظه مردم ديگر جايي ندارد مردم سالهاست هر بار با شنيدن اين جملات، نگاهي پروژههاي نيمهتمام و خاک خورده مياندازند و با نااميدي عبور ميکنند.فرزانه صادق در اين سفر در گفتگو با خبرنگاران به مشکلات اجرايي که در قطعات مختلف اين آزادراه وجود داشت اشاره کرد و گفت: قطعات اول و دوم بايد تعريض شده و به تعداد لاينها افزوده شود تا ظرفيت جاده افزايش يابد.وي تصريح کرد: قطعه سوم آزادراه نيز نياز به ساخت تونلي به طول دو و نيم کيلومتر دارد که بايد در دستور کار قرار گيرد.
صادق همچنين بر لزوم گنجاندن احداث مسير ريلي اروميه – تبريز در مطالعات آينده تأکيد کرد و اين نکته را به مسئولان و دستاندرکاران توصيه کرد که دقت بيشتري در اين زمينه داشته باشند.
وزير راه و شهرسازي همچنين بر لزوم رفع مشکلات تأمين مالي و انتخاب پيمانکار در اين پروژه تأکيد کرد و از بهبود شرايط اين پروژه در ماههاي اخير خبر داد و گفت: شرکت ساخت و توسعه زيربناهاي حمل و نقل توانسته است مشکلات را حل کرده و شرايط را براي تسريع در اجراي اين پروژه فراهم سازد.
اما در اين ميان، سؤالاتي باقي ميماند؛ آيا پس از سالها وعده و تأخير، اين پروژه به واقعيت خواهد پيوست؟ آيا اقدامات جديد، سرانجام ميتواند مشکلات موجود را حل کند يا اين پروژه بار ديگر به تأخير خواهد افتاد؟
اتمام پروژه آزادراه اروميه – تبريز تا 2 سال آينده پيمان آرامون، مديرکل راه و شهرسازي آذربايجان غربي درباره وضعيت پروژه آزادراه اروميه به تبريز اظهار کرد: در سلسله مراتب تقسيمبندي کشوري، آزادراه اروميه – تبريز به طول 163 کيلومتر در نظر گرفته شده بود که به طور اوليه با درجه آزادراهي طراحي شد، اما متأسفانه به دليل مشکلات اجرايي، اين پروژه در عمل به صورت بزرگراهي اجرا شده است همين امر باعث بروز مشکلاتي در کيفيت و ايمني پروژه شده است.
وي در ادامه افزود: در سفر اخير مقام عالي وزارت راه و شهرسازي به استان، به منظور بازديد از پروژه آزادراه اروميه – تبريز، تصميماتي اتخاذ شد که شامل تعويض برخي قسمتها و همچنين احداث تقاطعهاي غيرهمسطح براي افزايش ايمني در مسير بود بهطور مشخص، دو قطعه از اين پروژه که در استان آذربايجان غربي قرار دارند، به طول حدود 40 کيلومتر مورد بررسي قرار گرفتهاند قرار است در اين قسمتها تغييراتي اعمال شود و سه دستگاه تقاطع غيرهمسطح احداث شود تا وضعيت ايمني آزادراه بهبود يابد.
آرامون در خصوص وضعيت قرارداد با سرمايهگذار پروژه نيز گفت: وزارت راه و شهرسازي قراردادي سه ساله با شرکت آذر به عنوان سرمايهگذار پروژه امضا کرده است افق اين قرارداد بهطور دقيق محاسبه شده و تمامي مراحل اجرايي طبق آن پيش خواهد رفت در حال حاضر، کارگاه جاده شهيد کلانتري به سرمايهگذار تحويل داده شده و عمليات تجهيز کارگاه و انتقال ماشينآلات آغاز شده است.
مديرکل راه و شهرسازي آذربايجان غربي درباره مشکلات پيشآمده در بخش تونلهاي پروژه نيز بيان کرد: يکي از مشکلات مهم پروژه، پيشرفت کند تونلها بود متأسفانه بهدليل عدم برنامهريزي صحيح و عدم انتخاب بهموقع سرمايهگذار، روند اجراي تونلها به کندي پيش رفته است در حال حاضر، براي هر بخش از تونلها دو کيلومتر رفت و دو کيلومتر برگشت طراحي شده است که در مجموع چهار کيلومتر طول خواهد داشت. تلاش ميکنيم با انتخاب دقيق سرمايهگذار و تسريع در اجراي مراحل مختلف، اين بخشها نيز بهزودي به بهرهبرداري برسند.
آرامون همچنين به انتخاب دقيق سرمايهگذار براي ادامه پروژه اشاره کرد و گفت: در حال حاضر، مسئولان وزارتخانه و شرکت سرمايهگذار در حال انتخاب بهترين گزينه براي پيشبرد اين پروژه هستند. انتخاب صحيح و حرفهاي سرمايهگذار بهمنظور اتمام بهموقع پروژه و با کيفيت مطلوب، بسيار حياتي است.
وي در پايان با اشاره به پيشرفت پروژه در ساير قسمتها، گفت: هرچند در گذشته مشکلات زيادي در مسير اجراي اين پروژه وجود داشت، اما اکنون با بازتعريف طرح و توجه ويژه به قطعات خاص در استان آذربايجان غربي، اميدواريم با همکاري تمامي ارگانهاي ذيربط و سرمايهگذاران، شاهد تکميل اين پروژه مهم و حياتي در آيندهاي نزديک باشيم.
آزادراه اروميه – تبريز، وعدهاي که هنوز محقق نشده
شايان عليزاده يکي از شهروندان اروميهاي گفت: هر روز از کنار اين پروژه عبور ميکنيم، اما هيچ تغييري نميبينيم وعدهها يکي پس از ديگري تکرار ميشود، اما واقعيت اين است که آزادراه هنوز در مراحل ابتدايياش است.
وي بيان کرد: تکميل اين آزادراه ميتواند تأثير زيادي بر زندگي روزمره آنها بگذارد و با تکميل اين آزادراه، زمان سفر کاهش مييابد و رفت و آمد به تبريز و اروميه راحتتر خواهد شد از طرفي، اين پروژه براي تجارت و صنايع محلي هم ضروري است؛ اما متأسفانه، هنوز چيزي جز وعده نميبينيم. عليزاده در پايان عنوان کرد: اگرچه مسئولان بارها از رفع مشکلات پيمانکاري و سرمايهگذاري سخن گفتهاند، اما در عمل هيچ پيشرفتي مشاهده نميشود.
کلام آخر
به گزارش آراز آذربايجان به نقل از اروم نيوز، در نهايت، در صورتي که مسئولان مربوطه نتوانند در اين مدت دو ساله، پروژه را به طور کامل به بهرهبرداري برسانند، نه تنها اعتبار دولت و وزارت راه و شهرسازي زير سؤال خواهد رفت، بلکه فرصتي ارزشمند براي توسعه اقتصادي و حملونقل منطقه شمال غرب کشور از دست خواهد رفت. مردم و فعالان اقتصادي اين منطقه انتظار دارند که مسئولان با برنامهريزي دقيقتر و اجراييتر، روند تکميل اين پروژه را سرعت بخشند و وعدههاي خود را عملي کنند. در ظاهر، پروژه دوباره فعال شده؛ اما مردم منتظر نتيجهاند، نه حرف. مسير اروميه به تبريز، آزمون دوبارهاي است براي سنجش صداقت وعدههاي دولتي، آيا اين بار مسير هموار ميشود؟ يا باز هم خاک جاده روي وعدهها مينشيند؟