- آراز آذربایجان – روزنامه خبری آذربایجان غربی - http://www.araznews.ir -
خود دوستی در چارچوب عزت نفس
Posted By admin On مهر ۲۶, ۱۳۹۴ @ ۷:۰۶ ق.ظ In گوناگون | No Comments
گروه خانواده وسلامت:چقدر خودتان را باوردارید یا چقدر برای خودتان ارزش قائل هستید.آیا شده فکر کنید کسی درمیان گفتوگوهای روزانه به شما تذکر بدهد که احترام خودتان را نگه دارید. آیا اصلا درست است که ما برای خودمان حریم احترامی بسازیم. آیا این خودخواهی نیست که به »خود« اهمیت بدهیم. احترام بهخود یا دوست داشتن خودمان فقط دریک صورت دچار لغزش و فرورفتن در باتلاق خودشیفتگی نمیشود که در چارچوب مفهومی به نام عزت نفس قراربگیرد. اگربیش از حد بهخودتان ایراد میگیرید یا بهطور کامل احساس خوبی درباره خودتان ندارید باید سریع دست بهکار شوید و برای افزایش عزت نفستان اقدام کنید زیرا نداشتن عزت نفس موجب میشود غمگین باشید، جرأت امتحان کردن چیزهای جدید را نداشته باشید، نتوانید دوستان خوبی پیدا کنید و محیط مدرسه و جامعه برایتان غیرقابل تحملمیشود. علاوه بر این زمانی که باید تصمیمات مهم و سختی بگیرید با مشکلات زیادی مواجه میشوید.
شما درنظر خودتان که هستید. شما موجودی هستید که خداوند پس از آفرینش نوعتان بر خود آفرین گفت. وقتی خود را موجودی محترم و در نتیجه ارزشمند بدانید از ارزشهای انسانی خود حراست خواهید کرد و این یعنی روح عزت نفس. این ما هستیم که بهخود و دیگران میگوییم چقدر قابلاحترامیم. منظور از احترام بهخود هم این نیست که ما خود را کامل و صددرصد بیعیب و نقص بدانیم بلکه منظور این است که از خود دیدگاهی واقعبینانه داشته باشیم. بدانیم که معصوم نیستیم. خطا میکنیم اما میتوانیم خطایمان را تکرار نکنیم و آن را جبران کنیم. میتوانیم از خود مراقبت کنیم، بهخود علاقهمند باشیم و خود را برای غلبه بر مسائل و مشکلات زندگی شایسته بدانیم.
ویژگیهای منحصربهفرد خودتان را پیدا کنید:خودتان رابشناسید. فهرستی از کارهایی که در انجام دادن آن تبحر دارید تهیه کنید. میتوانید هر چیزی را به فهرست اضافه کنید؛ ازجمله نقاط ضعفتان که هم خود شما آنها را میدانید و هم افراد دیگر شاهد آن بودهاند. زمانی که فهرست را کامل کردید سعی کنید جنبه مثبت هر کدام از این خصوصیات یا مشکلات را پیدا کنید، مثلا: نامرتبام/ وسواس ندارم/ خجالتی هستم/ معتدلام/ ساکت هستم/ معمولا استرس دارم/ با دقت فکر میکنم و… . حالا فهرست را در مکانی مناسب و قابلرویت نصب کنید. نقاط قوت جدید و آنچه را که فهرست را بهبود میبخشد کمکم به این فهرست اضافه کنید تا در آیندهای نزدیک راهی برای پرورش استعدادها یا تواناییهایتان در آن زمینه پیدا کنید. در ارزیابی خودتان واقعگرا باشید. نه خود را دستکم بگیریدو نه دست بالا که موجب سرزنش کردن خودتان شود. وقتی نسبت به ویژگیهای خودتان آگاهی داشته باشید به قضاوت درستی از خودتان هم میرسید. بی دلیل عذرخواهی نکنید:برای بهتر مفهوم شدن این موضوع یک مثال میزنیم: گاهی سخنرانانی را دیدهاید که در ابتدای حرف زدنشان از مخاطبان بهخاطر اینکه وقت آنها را گرفتهاند عذرخواهی میکنند. این نمونهای از اشتباهات رایج ما در تشخیص تواضع از غرور و خودبینی است. شما یا سخنران مدعو یک مجلس هستید یا نیستید. اگر هستید سخنرانی خود را در بهترین شکل خود انجام دهید. اگر نیستید یا واقعا خودتان را در مقام سخندانی نمیبینید بهتر است سخنرانی نکنید. در چنین شرایطی عذرخواهی معنی ندارد. پزشکی را تصور کنید که بر بالین بیمار خود حاضر شود و بعد، از بابت بیلیاقتی خود در درمان عذرخواهی کند. عذرخواهیهای نابجا به همین اندازه بیمعنیاند. همین عذرخواهیهای نابجا و نادرست نفس ما را به سوی ذلیل شدن پیش میبرد. مگر اینکه مطمئن باشید کار بدی انجام دادهاید و وظیفه دارید عذرخواهی کنید.
به حفظ شأن خود حساس باشید:حضرت امیرالمومنین(ع) از جلوی دکان قصابیای میگذشتند. قصاب گفت: گوشتهای خوبی آوردهام. حضرت فرمودند: الان پول ندارم که بخرم. گفت: من صبر میکنم. حضرت فرمودند: من به شکمام میگویم که صبر کند. در حکایت دیگری مردی خدمت حضرت صادق (ع) آمد و از روزگار شکایت کرد که چنین و چنانم درماندهام و قرض دارم. حضرت مقداری پول به او دادند. او گفت: من مقصودم این نبود که بخواهم چیزی بگیرم. خواستم شرح حالم را بگویم که دعایی بفرمایید. فرمودند: من هم نگفتم مقصود تو این بود، ولی این را بگیر و به مصرف خودت برسان. چیزی هم میگویم و آن این است: هر گرفتاریای که داری جلوی مردم بازگو نکن [زیرا] نزد ایشان خوار میشوی. امیرالمؤمنین همیشه میفرمودند: در دل خود نیاز به مردم و بینیازی از آنان را جمع کن که نیاز تو به آنان در نرمی سخن و خوشرویی تو باشد و بینیازی تو از ایشان در پاک نگهداشتن آبرو و حفظ عزتات باشد. یادمان نرود عزت مؤمن در بینیازی او به مردم به حس غنای درونی او برمیگردد نه اینکه مردم به کمک یکدیگر نیاز نداشته باشند. وارد گود شوید:عزت نفس با عمل، تأیید و تقویت میشود. خوبی، خوبی میزاید و بدی، بدی. اگر خود را با رفتارهای عزتمنشانه عادت دهیم خواهیم دید که از درون هم روزبهروز به عزت نفس ما افزوده میشود. عزت نفس در ما و دیگران به شکلهای متفاوتی ظاهر میشود اما بهطورکلی عزت نفس را میتوان در حالت چهره رفتار، صحبت و حرکت اشخاص مشاهده کرد. برخورد باز و راحت با انتقادها و پذیرش اشتباهات، نمونههایی از شکل عزت نفس است. دروغ، ریاکاری و پنهانکاری در افراد دارای عزت نفس سالم وجود ندارد. »اَلصِّدْقُ عِزٌّ وَالْکِذْبُ عَجْزٌ«؛ از آن جهت انسان باید راستگو باشد که راستی برای انسان عزت است (در اینجا راستی مبنای عزت قرار گرفته) و دروغ گفتن عجز و ناتوانی است. آدم ناتوان دروغ میگوید اما آدم قوی هرگز دروغ نمیگوید.
خود را بیجا سرزنش نکنید:شاید برای بعضی از ما تنبیه بیدلیل کردن خود به عادتی غیرقابل ترک تبدیل شده باشد. اما وقت آن رسیده که کمی حواسمان را جمع کنیم و ببینیم بسیاری از این عادتها جز ضرر بیشتر برای ما نتیجهای ندارند. فایده این رفتارها جز اینکه ما دائما خود را ملامت کنیم چیست؟ سرزنشکردنهای مداوم به ما تلقین میکند که افراد ضعیفی هستیم. به ما میگوید هیچوقت موفق نمیشویم. ما را مقابل مشکلات ناتوان نشان میدهد و واقعا هم به ناتوان شدن ما منجر میشود. روش درست برخورد با اشتباه این است که واقعبینانه آنرا بپذیریم و مسئولانه درصدد جبران آن برآییم. پس به جای سرزنش کردن بهدنبال درس گرفتن و جبران اشتباهمان باشیم. درست است که هیچکس کامل نیست اما میشود همیشه به سمت کمال در حرکت بود. ما وقتی خودمان را برای یک اشتباه مدام سرزنش میکنیم در واقع توان خود را برای جبران آن اشتباه و از بین بردن عوارض آن کم کردهایم.چطور خودشیفته نشویم:تفاوت کاملا مشخصی بین عزتنفس با اعتمادبهنفس کاذب و غرور وجود دارد. عزتنفس یعنی باور صادقانه و آگاهانه به تمام آنچه هستید و ارزشمند دانستن خود با هدف رفع نقاط ضعف و تقویت نقاط قوت خودتان. اساسیترین فرق این دو جماعت در صادق و کاذب بودن در روایت کردن از خودشان است.آدم با عزتنفس به خوبی خودش را میشناسد، نقاط ضعف و قوت خودش را میداند. از خود ارزیابیای منطبق بر واقعیتی دارد که این ارزیابی واقعبینانه، نه او را به سمت خود کم بینی میبرد نه خودبزرگ بینی. از انتقادها شجاعانه استقبال میکند چون قصد پیشرفت و بهبود شخصیت یا عملکرد خود را دارد. خود را در بوق و کرنا نمیکند. هم با خود و هم با دیگران صادق است، شجاع است، قوی است و هدفمند. اما فرد مغرور و خودشیفته دقیقا در نقطه مقابل این فرد قرار میگیرد. کلمه غرور در ریشه بهمعنای فریب است.آدم مغرور یعنی آدم فریبخورده؛کسی که فریب بزرگ نمایی کاذب خودش را میخورد. آدم مغرور نه با خودش روراست است نه با دیگران، ترسو و ضعیف است و بیش از هدفمند بودن همیشه در معرض خطر درون ضعیفی است که او را به این رفتار وادار میکند.
کسی که عزتنفس دارد به خوبی میداند که »هیچکس کامل نیست« پس نه خود را بهخاطر نقاط قوتش دست بالا میگیرد و نه بهخاطر نقاط ضعفش دستکم. در حالیکه روایت کاذب افراد مغرور از خود و درونشان آنها را وادار میکند تلاش کنند که عیبهای درونی خود را با بزرگنمایی مخفی کنند.
امام صادق علیهالسلام میفرمایند: هیچکسی نیست که تکبر بورزد یا خود را بزرگ بشمارد مگر بهخاطر ذلتی که در نفس خود مییابد. آنها همیشه نگران سوزن خوردن به بادکنکی هستند که از خود ساختهاند. بنابراین مراقب باشید برای رسیدن به عزتنفس روی لبههای خودشیفتگی و غرور و اعتمادبهنفس کاذب سر نخورید. اعتمادبهنفس کاذب هرچه بالاتر برود گاهی به ضرر فرد است اما عزتنفس هر اندازه بالاتر برود به نفع شخص است.
این دودها به چشم خودتان میرود:از کوزه همان برون تراود که در اوست. عزتنفس یک نیاز حیاتی برای همه ماست. چطورمی شود به چیز ارزشمندی برسیم بدون اینکه خود را لایق رسیدن به آن و لااقل به همان اندازه باارزش بدانیم؟ چطور میشود از درون احساس کوچکی و ضعف کنیم و در بیرون به بزرگی و قوت برسیم؟ برای دادوستدهای عظیم زندگی، برای گذشتن از موجهای بلند مشکلات و برای جهشهای بلند موفقیت باید به اندازه کافی بزرگ شد و این بزرگشدن و بزرگبودن و بزرگماندن از درونی که ضعیف و حقیرش بدانیم برنمیآید.
Article printed from آراز آذربایجان – روزنامه خبری آذربایجان غربی: http://www.araznews.ir
URL to article: http://www.araznews.ir/%e2%80%8c%d8%ae%d9%88%d8%af-%d8%af%d9%88%d8%b3%d8%aa%d9%8a-%d8%af%d8%b1-%da%86%d8%a7%d8%b1%da%86%d9%88%d8%a8-%d8%b9%d8%b2%d8%aa-%d9%86%d9%81%d8%b3/
Click here to print.
Copyright © 2013 آراز آذربایجان - روزنامه خبری آذربایجان غربی. All rights reserved.