گزارش//

گل محمدی با رایحه اشتغالزایی در آذربایجان غربی

گروه گزارش: پرورش گل محمدی با توجه به ارزش افزوده بالا و سازگاری با اوضاع کم آبی یکی از مناسب ترین گزینه ها برای اجرای سیاستهای رونق تولید است.
گل محمدی که در زبان ترکی به آن “قیزیل گول” گفته می شود در مناطق کوهستانی آذربایجان فراوان است به نحوی که این کلمه حتی در ادبیات شفاهی فوق العاده غنیِ فرهنگ آذربایجان وارد شده است.
سهم ناچیز ایران از بازار گل محمدی دنیا
گل محمدی در ایران فقط یکبار در سال برداشت می‌شود، اما به دلیل چهار فصل بودن هوای ایران، زمینه پرورش آن را در اغلب نقاط عطر گل سرخ با رایحه اشتغالزایی درخویایران فراهم است و به گفته کارشناسان نیز امکان اصلاحِ عطر و اسانس این گل وجود دارد.
طبق مستندات، گل سرخ با نام علمی(Rosa damascena) بیش از پنج هزار سال پیش بجز در ایران در جایی دیگر وجود نداشته و در زمان صفویه، گل و دستگاه‌های گلابگیری از ایران به ترکیه سپس به سوریه و از آنجا به اروپا برده شده‌است. در منابع تاریخی آمده است، ایرانیان اولین قومی بودند که از گل سرخ، اسانس و گلاب به روش تقطیر تهیه کرده اند.محصول عمده گل محمدی، گلاب، اسانس و گلبرگ خشک و تر است و از آن‌ها در صنایع دارویی، عطرسازی، فرآورده‌های بهداشتی و آرایشی و صنایع غذایی استفاده می‌شود.در بلغارستان، ترکیه، ایران، هند، اوکراین، آمریکا، کانادا، فرانسه، انگلستان و ژاپن گل محمدی پرورش و تولید می شود و بیشترین تولید این گل به چهار کشور اول اختصاص دارد و این درحالیست که سهم ایران در بازار ۲۵ میلیارد دلاری صادرات گل جهان، فقط ۳ دهم درصد است.
شهرستان خوی؛ قطب تولید گل محمدی در آذربایجان غربی
همه ساله ازاوایل خرداد ماه شهرستان خوی به گلستانی از گلهای محمدی تبدیل می شود و عطر خوش گل محمدی یا قیزیل کول مشام هر رهگذری را در کوچه باغهای این شهرستان می نوازد.
همه ساله با رسیدن به پایان برداشت ، جشنواره گلابگیری سنتی از گل محمدی با حضور تولید کنندگان و با نوان کار آفرین در شهرستان خوی یکی از خاستگاههای مهم این طلای سرخ در کشورمان برگزار می شود
در این جشنواره جمعی ازباغداران و تولیدکنندگان برتر و بانوان کارآفرین در تولید و فراوری سنتی گل محمدی در محوطه ساختمان قدیمی شهرداری خوی گردهم می آیند تا به شکرانه پایان برداشت این گل ملی و فرصت استفاده از عطر ناب گل محمدی جشن بگیرند.شهرداری خوی بنیانگذار این آئین سنتی است و توسعه صنعت کردشگری و معرفی ظرفیتهای تولید و فراوری گل محمدی را از مهمترین اهداف برگزاری این جشن ۳ روزه میداند.گل به آب دادن ، تهیه گل قند و انواع مربا از گل محمدی توسط بانوان و مادران و گل گردانی از آئین های زیبایی است که مردم و کردشگران در کنار گلابگیری ستنتی شاهد اجرای آنها می شوند.
خانم کشاورز از بانوان کار آفرین و موفق در عرصه فرآوری گل محمدی، این جشنواره را فرصتی برای تبادل تجربه بانوان خویی در شکل فرآوری و تهیه انواع فرآورده ها از گل محمدی می داند و می گوید : با نوان خویی از گل محمدی بیش از ۱۰ نوع مربا تهیه و به بازار عرضه می کنند.
وی گل محمدی خوی را از نظر عطر و طعم بی نظیر ترین گل محمدی در ایران قلمداد می کند چرا که با وجود قند طبیعی فراوان بهترین مربا و انواع فرآورده از جمله گلاب ناب از آن بدست می آید.خانم اصغری کارآفرین و فعال در حوزه تولید داروهای گیاهی، گل محمدی خوی را گیاه موثر در درمان بسیاری از بیماریها می داند و میگوید: این گل و گلاب آن با ارزش غذایی فراوان در درمان زخم معده ، ضعف عمومی ، بیماریهای صفراوی ، اسهال و جلو گیری از صرع و تقویت قلب بسیار مفید است.در شهرستان خوی، باغداران و خانواده های آنها و کارگران در سپیده دم قبل از طلوع آفتاب به گلستان های انباشته از گل محمدی می روند و با فرستادن صلوات بر محمد (ص) و خاندان پاکش، چیدن گل را آغاز می کنند و موقع طلوع آفتاب چیدن گل ها تمام می شود تا بلافاصله برای تولید گلاب و تهیه مربا خصوصا خشک کردن برگ گل ها مورد استفاده و بهره برداری قرار گیرد.
افزایش ۱۵ درصدی سطح زیرکشت گل محمدی در خوی
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان خوی امسال از افزایش ۱۵ درصدی سطح زیر گشت این محصول خبرداد و گفت : براساس شناسنامه تهیه شده از گلستانهای این شهرستان در بیش از ۱۵۵هکتار از باغات منطقه گل محمدی کشت شده است که پیش بینی می شود ۶۱۰ تن محصول گلبرگ از گلستانهای این شهرستان برداشت شود .وی علت افزایش سطح کشت گل محمدی را ایجاد باغات جدید گل محمدی دانست و افزود: از سالیان دور گذشته گل محمدی در حاشیه باغات میوه کشت میشد اما در سالهای اخیر با اقبال بازار و رغبت باغداران مزارع و باغات فراوان گل محمدی در مقیاس بزرگتر در این شهرستان ایجاد شده است.
انواع گل محمدی در خوی
گونه های گل محمدی کشت شده در خوی از نوع رقم های خاردار ریز کوتاه و بزرگ و توده های محلی استاز ۸۰ در صد محصول گل محمدی خوی گلاب استحصال و بقیه در صنایع شیرینی سازی و تهیه مربا مصرف می شود،
مشتریان پروپا قرص گل محمدی خوی
رئیس اداره تولیدات گیاهی مدیریت جهاد کشاورزی خوی گل محمدی این شهرستان را از نظر عطر و طعم کم نظیر دانست و گفت : این محصول مشتریان فراوانی در استانهای همجوار و کشورهای همسایه دارد بطوریکه ۷۰ درصد این محصول بصورت خشک یا تر به استانهای آذربایجان شرقی ، اردبیل و زنجان و از جمله شهر کاشان و کشورهای همسایه ازعراق ، جمهوری آذربایجان و ترکیه صادر می شود.
وی مقاوم بودن و نیاز آبی کم این محصول را یکی از ویژگیهای بارز آن برای جایگزینی سایر محصولات کشاورزی آب بردانست.
جای خالی صنایع تبدیلی در توسعه کشت گل محمدی
محرر کارشناس حوزه کشاورزی شهرستان خوی فقدان صنایع تبدیلی را مهمترین حلقه مفقوده کشت این طلای معطر درکشور و به تبع آن شهرستان خوی و دانست و گفت : سالانه به ارزش ۶ تا ۷ میلیون دلار گل محمدی بصورت خام از کشور صادر می شود .به گزارش آراز آذربایجان به نقل از صدا و سیما،درصورت ایجاد صنایع تبدیلی ، تولید گل محمدی وارزش افزوده آن ۳ برابر شده و بستر برای صادرات و ارز آوری از طریق این محصول فراهم و اشتغال در این بخش در شهرستان خوی به چند برابرافزایش می یابد.برداشت این محصول در شهرستان خوی از اوائل خرداد ماه شروع و تا اوایل تیر ادامه می یابد.گل محمدی در آذربایجان غربی به قیزیل گول مشهور است و ودر ادبیات و فرهنگ مردم جایگاه والایی دارد.شهرستان خوی یکی از خاستگاههای گل محمدی در کشورو قطب اول تولید این محصول در آذربایجان غربی است.