گشتی در دنیای سوغاتی‌های آذربایجان غربی
گروه اجتماعی: رهاورد هر سفری، هر چه باشد معرف و شاخصی از فرهنگ و رسوم آن مکان به حساب می‌آید و سوغاتی، اولین چیزی است که در ورود مسافر به یک شهر از نظرش می‌گذرد. شهرهای آذربایجان غربی نیز هر یک سوغاتی‌ها و هدایای مخصوص به خود را دارند و از این قاعده مستثنی نیستند و هر یک به فراخور منابع طبیعی و فولکلور خود، هدیه‌ای می‌دهند به میهمان به رسم مهمان نوازی. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد سوغاتی و هدایای شهرهای مختلف استان آذربایجان غربی به سراغ یکی از پژوهشگران مردم شناس استان که تا کنون پژوهش‌های مختلفی در مورد آیین‌ها و رسوم مناطق مختلف استان داشته، می‌رویم.
حسن سپهرفر می‌گوید: دادن و گرفتن سوغاتی و خرید آن در هنگام سفر یکی از رسوم پسندیده و رایج در میان مردم ایران است، چنانکه در سفر بهترین کالا، تولید و خوراکی شهر مورد نظر را برای خویشان خود خریداری می‌کنند.
وی ادامه می‌دهد: از معروف‌ترین سوغاتی‌های ارومیه که یک برند ملی و جهانی به شمار رفته و مخصوص این شهرستان است «نقل» بوده که از سالیان سال قبل سوغاتی اول ما بوده است.
این پژوهشگر مسایل مردم شناسی، نقل ارومیه را یک شیرینی ترکیب شده از مغز گردو پسته و… است که به روش دراژه زنی در دستگاه‌های مخصوص نقل پزی به دست می‌آید که به دلیل ترکیب با گرده بیدمشک، منحصر به فرد بوده و در هیچ جای جهان نظیر آن تولید نمی‌شود.
سپهرفر به تولید عرقیات بیدمشک و بادرنجبویه در ارومیه به روش سنتی اشاره کرده و می‌افزاید: عرقیات گیاهی خوشبو و با خواص دارویی مفید، یکی دیگر از سوغاتی‌های معروف این شهر است که روش استحصال این عرقیات به ثبت ملی رسیده و در حالت کلی، »نقل و بیدمشک« ارومیه زبانزد است. عرق بیدمشک و بادرنجبویه خاصیت پزشکی دارد و همچنین برای خوشبو و خوش طعم کردن شربت‌های مختلف نیز به کار می‌رود.
این پژوهشگر مردم شناس با اشاره به پخت حلوای هویج و گردو در ارومیه، خاطرنشان می‌کند: این حلواهای خوشمزه نیز در میان گردشگران معروف و به یکی از سوغاتی‌های این شهر تبدیل شده است.
وی همچنین به قدمت بالای تولید و ساخت صنایع دستی چوبی در ارومیه اشاره کرده و می‌گوید: هنر صنایع چوبی یکی از قدیمی‌ترین هنرهای مردم ارومیه است که هنرمندان شاخصی دارد و در کشور مقام اول را به خود اختصاص داده‌اند. این مصنوعات ساخت دست نیز در میان طرفداران خرید سوغاتی گروه صنایع دستی طرفداران زیادی به خود اختصاص داده است.
این مردم شناس همچنین به بافت فرش ریزماهی در خوی اشاره کرده و اضافه می‌کند: این شهرستان سوغاتی‌های دیگری نظیر »گل قند« دارد که به وسیله گل محمدی درست می‌شود.سپهرفر با اشاره به اینکه چاقوی خوی نیز یکی از صنایع دستی مهم این شهرستان است نام این چاقو را »سوموک دسته« نامیده و می‌گوید: تخمه آفتابگردان و عسل خوی نیز از شهرت و محبوبیت بالایی نزد گردشگران و مسافران برخوردار می‌باشد.
وی انگور سیاه را از سوغاتی‌های سردشت عنوان کرده و می‌افزاید: همچنین میوه‌های کوهی (وحشی) نظیر زالزالک، انجیر و چند نوع انگور نیز را می‌توان از سوغاتی‌های این شهرستان نام برد.
سپهرفر با اعلام اینکه قالیبافی، حصیربافی و کوزه گری از صنایع قابل اهمیت در میاندوآب است، تصریح می‌کند: در تکاب نیز فرش و گلیم افشار این شهرستان شهرت جهانی دارد و از صنایع دستی مهم این شهرستان به شمار می‌رود.
وی بافت گلیم و چاروق را یکی از صنایع دستی مهاباد ذکر کرده و اضافه می‌کند: در این شهرستان همچنین بافت جوراب و کلاه‌هایی از جنس پشم، دوخت لباس زنانه و مردانه سنتی جاجیم، سجاده و ساخت ظرف از چوب‌های جنگلی وجود دارد که توجه گردشگران و خریداران صنایع دستی را به خود جلب می‌کنند.
به گزارش اروم نیوز او همچنین بافت جاجیم گلیم، دستکش، جوراب، حصیر و قالیبافی را از صنایع دستی شاخص ماکو ذکر کرده و می‌گوید: »پولک دوزی« بوکان و »بافته‌های داری« مهاباد و شاهین دژ و تکاب از صنایع دستی شاخص این شهرها محسوب می‌شوند. مواد لبنی سلماس چالدران و بوکان و به ویژه پنیر سلماس نیز از سوغاتی‌های خوشمزه این شهرهاست که مسافران و گردشگران می‌توانند با خرید آن‌ها یادگاری‌های زیبایی از آذربایجان غربی به خانه‌های خود ببرند.
نوشته شده توسط admin در دوشنبه, ۱۹ اسفند ۱۳۹۲ ساعت ۴:۵۸ ق.ظ
