اميدها دوباره زنده شد
گام_های بلند بین المللی برای احیای دریاچه ارومیه
گروه گزارش: با فرارسیدن فصل تابستان سیر خشک شدن دریاچه ارومیه نیز شتاب بیشتری گرفته است اما حضور تیم های مختلف بین المللی کورسوی امیدها را برای پیداکردن راهکارعلمی و عملی برای احیای این دریاچه دوباره زنده شده است.
ستاد احیای دریاچه ارومیه تاکنون از مشاوره بیش از ۴۰۰ دانشمند داخلی و خارجی در خصوص طرح نجات دریاچه ارومیه بهره مند شده است مشاوره هایی که نتیجه چندان رضایت بخشی را در جهت احیای دریاچه نداشته است.
دریاچه ارومیه دومین دریاچه شور جهان است که از ۱۷ سال گذشته به علت بروز خشکسالی و برخی عوامل دیگر هم اکنون در حالت بحرانی به سر می برد و بر اساس اعلام مسئولان حفاظت محیط زیست آذربایجان غربی تاکنون بیش از ۹۰ درصد دریاچه ارومیه خشک شده است.هم اکنون بخش اعظمی از این پهنه آبی تبدیل به شوره زار و نمکزار شده که کارشناسان میزان نمک موجود در این دریاچه را میلیون ها تن تخمین می زنند این امر ورزش بادهای نمکی به تهدید زندگی ساکنان سه استان حوضه آبریز دریاچه را به همراه دارد.در حوضه آبریز دریاچه ارومیه در آذربایجان غربی علاوه بر تعداد بسیاری روستا و ساکنان آن انواع حیات وحش از پرندگان گرفته تا پستانداران و به ویژه گوزن زرد و نادر ایرانی در پارک ملی دریاچه ارومیه و جزایر آن سکونت دارند که با بروز طوفانهای نمکی معیشت مردم منطقه و تغذیه و زندگی جانواران نام برده با تهدید جدی مواجه می شود.ستاد احیای دریاچه ارومیه با بهره گیری از ظرفیت های دانشگاههای کشور و مسئولان استانهای حوضه آبریز دریاچه ارومیه، طرح های مختلفی را برای احیاء و نجات این دریاچه در دست مطالعه و بررسی دارد.
*احیاء دریاچه ارومیه می تواند به عنوان مدلی در دنیا مطرح شود
نماینده مقیم برنامه توسعه سازمان ملل متحد در جریان دیدار با مسئولان جهاد کشاورزی و محیط زیست با اشاره به طرحهای نجات دریاچه ارومیه، گفت: طرحهای احیاء دریاچه ارومیه می تواند بعنوان مدلی در دنیا مطرح شود.گری لوئیس با بیان اهمیت تالابها و نقش ارزنده آنها در زندگی جوامع بشری و تنوع زیستی، بر ارتقای سطح آگاهی و مدیریت اعضای تشکل های زیست محیطی در خصوص احیا و حفاظت از تالاب ها و نیز استفاده از توانمندی و پتانسیل تشکل ها به عنوان تسهیل گر جوامع محلی تاکید کرد.وی همچنین از اقدامات اداره کل حفاظت محیط زیست آذربایجان غربی که با همیاری تشکلهای زیست محیطی و جوامع محلی در احیای تالابهای کانی برازان، حسنلو، درگه سنگی و سلدوز به عمل آورده اند قدردانی کرد.نماینده مقیم برنامه توسعه سازمان ملل متحد ضمن اظهار نگرانی از وضعیت پیش آمده برای پارک ملی دریاچه ارومیه، با اشاره به اینکه موضوع دریاچه ارومیه باید در اولویت برنامه های سازمان حفاظت محیط زیست قرار گرفته و به روند پایداری برگردد، ادامه داد: برای دومین بار به این منطقه از ایران سفر می کنم و به نظر می رسد که ایران با چالشهای زیست محیطی متعددی روبه رو است.لوییس با بیان اینکه ایرانیان همه منتظر چگونگی حل چالش دریاچه ارومیه بوده تا شاخصی از همکاری های بین المللی برایشان ترسیم شود، ادامه داد: هدف از این اقدامات احیای دریاچه ارومیه بوده ولی با توجه به اینکه مردم از آب این حوضه بهره مند می شوند و منفعت می برند فقط مشارکت خود آنان می تواند راهگشای این مساله باشد.وی ضمن تاکید بر اینکه تنها راهی که می تواند این سیستم را پایدار کند و و برای همیشه تداوم بخشد درگیر کردن سطوح محلی و جوامع محلی با این مساله است، ادامه داد: مشاهده مشارکت جوامع محلی و تعاونی ها در این زمینه به وسیله یک توافقنامه یک برگی برای من بسیار خوشحال کننده بوده و امیدوارم این گونه اقدامات را بتوان به سطح وسیعی تعمیم داد..مدیر طرح ملی طرح حفاظت از تالابهای ایران نیز در این نشست گفت: تلاش کردیم در یک دوره کاری سطح حساسیتها و ظرفیتها را نسبت به موضوع افزایش دهیم که نتیجه آن تدوین یک برنامه مدیریت جامع برای احیای دریاچه ارومیه بود.محسن سلیمانی افزود: اجرا، پایش و برنامه ریزی، بخشهایی از برنامه های مختلف اجرایی هستند و ما بخشی از پازل بزرگی هستیم که در این زمینه وجود دارد و هم اکنون با حضور و جدیت دولت در این زمینه اقدامات احیای دریاچه سرعت گرفته اند.مدیر فنی و اجرائی برنامه ملی استقرار کشاورزی پایدار با راهبرد IPCM در حوضه آبریز دریاچه ارومیه نیز در این نشست گفت: منظور از راهبرد IPCM استقرار سیستم مدیریت جامع تولید با تاکید بر کشاورزی مشارکتی و اصلاح یا تغییر روشهای مدیریت تولید با تاکید بر تولیدات بیشتر با کاهش هزینه ها و بهبود کیفیت محصولات از طریق افزایش دانش و آگاهی بهره برداران است.محمد شریفی مقدم اظهار داشت: بکارگیری روشهای مبارزه تلفیقی آفات در این زمینه دارای اهمیت بوده و نتیجه مورد انتظار از این عملیات تغییر رفتار در آب مصرفی و مدیریت فرایند تولید توسط کشاورزان در داخل مزرعه است.وی ادامه داد: اهدافی که از اجرای این طرح دنبال می شود شامل مدیریت پسماند ضایعات و زایدات کشاورزی، کاهش حداقل ۴۰ درصدی مصرف مواد شیمیایی صنعتی در مزارع، ارتقاء حداقل ۲۰ درصد شاخص بهره وری اقتصادی مزرعه، ارتقاء راندمان آبیاری، استانداردسازی فرایند تولید محصولات کشاورزی و گسترش همکاری تشکلها و بهره برداران و در سایتهای انتخاب شده و جوامع محلی در مدیریت مشارکتی آب است.با توجه به وضعیت بحرانی دریاچه ارومیه استقرار کشاورزی پایدار در دشتهای محدوده حوضه آبریز دریاچه ارومیه و خارج از حوضه ضروری است که استفاده از روشهای نوین انتقال آب به مزارع و جلوگیری از هدررفت آب، اصلاح روشهای کشت در مزارع و توسعه شبکه های آبیاری مدرن، استفاده از کشت های جایگزین و انتقال کشت های آب بر به شمال استان، آیش نگهداشتن اراضی و آگاه سازی بهره برداران و کشاورزان از جمله برنامه های مصوب هستند.هاولینگ شو معاون عمرانی دبیرکل سازمان ملل متحد و مدیر دفتر منطقه ای آسیا و اقیانوسیه برنامه توسعه سازمان ملل متحد (UNDP) و گری لوییس نماینده مقیم سازمان ملل متحد در ایران همچنین از دریاچه ارومیه بازدید میدانی کرده و از نزدیک وضعیت این زیست بوم با ارزش بین المللی را مشاهده کردند.
گری لوییس در این بازدید با بیان اینکه برای حل این بحران ابتدا باید به عمق بحران در این منطقه واقف و به عنوان جامعه انسانی در وارد کردن این آسیب به دریاچه ارومیه نقشی داشته باشیم، ادامه داد: من و همکارانمان در راستای آگاه سازی و اطلاع رسانی و در راستای جلب توجهات به موضوع اقدامات بسیاری کردیم ولی الان می بینیم که مردم روی این مساله دقت و حساسیت خاصی دارند.حسن عباس نژاد مدیرکل حفاظت محیط زیست آذربایجان غربی نیز در این دیدار گفت: عمق فاجعه در این مکان بالاست و اگر اقدامات سریعی در بهبود وضعیت دریاچه انجام نشود شاهد مشکلات فراوانی برای مردم منطقه خواهیم بود.معاون محیط طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست آذربایجان غربی نیز در این دیدار با ارائه اطلاعاتی از دریاچه ارومیه گفت: مساحت این دریاچه پنج هزار و ۷۰۰ کیلومتر بوده که الان بسیاری از پهنه آبی خود را از دست داده است.سازمان ملل متحد بصورت جدی پیگیر نجات دریاچه ارومیه است
*نگاه سیاسی به مشکل دریاچه قابل قبول نیست
استاندار آذربایجان غربی نیز در این دیدار جلب مشارکت مردم برای اجرای طرحهای نجات دریاچه ارومیه را ضروری دانست و گفت: در این راستا گروههای تخصصی تشکیل شده اند.
قربانعلی سعادت از اجرای کارگروههای تخصصی برای تشویق و آموزش مردم و جوامع محلی در جهت اجرای آبیاری های مدرن در اراضی کشاورزی حوضه آبخیز دریاچه ارومیه خبر داد و افزود: تحقق این موضوع، می تواند کمک شایانی به احیای دریاچه ارومیه کند.
وی مشارکت مردم و جوامع محلی را لازمه اصلی نجات دریاچه ارومیه دانست و ضمن انتقاد از دید سیاسی به مسائل زیست محیطی، اظهار داشت: امروز نیازمند همکاری سازمان ملل متحد در خصوص نجات دریاچه ارومیه بوده و از تجربیات و دستاوردهای علمی دنیا برای احیای دریاچه استقبال و استفاده می کنیم.استاندار آذربایجان غربی توسعه همکاری های بین المللی را فرصتی برای اتخاذ تصمیمات و اجرای راهکارهای بهتر برای احیای دریاچه ارومیه دانست و عنوان کرد: تمام راهکارهای مربوط به احیای دریاچه ارومیه در طی چند ماه گذشته توسط دانشگاههای داخلی و خارجی و گروههای بین المللی مورد بررسی قرار گرفته و اکنون به مرحله جمع بندی این گزارشات رسیده ایم.سعات با بیان اینکه نتایج این تحقیقات و مطالعات در قالب یک گزارش جامع طی روزهای آتی در جلسه هیئت دولت با حضور رئیس جمهور مطرح و برای عملیاتی شدن آنها اعتبارات لازم تخصیص داده می شود، خواستار انتقال تجربیات علمی و تخصصی سازمان ملل متحد در امر احیای تالاب ها به مدیران و مسئولان استانی شد و گفت: آموختن راهکارهای علمی و کاربردی احیای دریاچه ارومیه بسیار مثمر ثمر بوده و آذربایجان غربی آمادگی خود را برای بکارگیری این راهکارها اعلام می کند.سعادت در بخش پایانی سخنان خود به جنگلهای سردشت اشاره کرد و یادآور شد: متاسفانه در سالهای گذشته شاهد تخریب بخشی از این جنگلها بوده ایم که لازم است با همکاری دانشگاههای داخلی و خارجی و همچنین گروههای مطالعاتی زیست محیطی بخصوص سازمان ملل متحد، تحقیقات و مطالعات لازم برای جلوگیری از نابودی این جنگلها انجام شود.
مدیرکل حفاظت محیط زیست آذربایجان غربی نیز در این دیدار گفت: امروز تیم مهمان از نزدیک با مسائل و مشکلات موجود آشنا شدند و پس از دیدار از پارک ملی دریاچه ارومیه از نزدیک با جوامع محلی علاقه مند به مشارکت برای احیای دریاچه با توسعه طرح کشاورزی پایدار از حوضه دریاچه ارومیه نیز دیدار داشتند.
حسن عباس نژاد افزود: هم اکنون بحران دریاچه ارومیه به عنوان یکی از مهمترین مسایل و مشکلات مطرح در حوزه زیست محیطی و اقتصادی است که نیازمند تلاش دسته جمعی و بین المللی برای احیای این زیست بوم ارزشمند هستیم.
نوشته شده توسط admin در شنبه, ۰۷ تیر ۱۳۹۳ ساعت ۱۰:۱۱ ق.ظ
