کودکآزاری و خانههایی که برای کودکان امن نیستند
آیدین پورخامنه
گروه گزارش: روزانه تعداد زیادی کودک آزار میبینند. کودکانی که گاهی بیهوش توسط والدینشان به بیمارستان میرسند. برخی زنده میمانند و برخی…از جای کبودی و زخمهایشان معلوم است که مورد آزار قرار گرفتهاند. کودکانی که در خیلی از موارد بر اثر ضربات وارده از سوی والدین، ناپدری یا نامادری جان خود را از دست میدهند. کودک آزاریهایی که بیشتر آنها در محیط خانه صورت میگیرد اما…
این روزها اما »مهدکودک« ها به عنوان یکی دیگر از مکانهایی که میتوانند خطر آزار و اذیت کردن را برای کودکان ایجاد کنند مطرح شده است. انتشار فیلم آزار یک کودک در مهدکودکی در اردبیل بازتابهای گستردهای در پی داشت و بار دیگر نگاهها را به سوی کودکان و کودک آزاری سوق داد. در این فیلم که روز ۱۵ تیر با استفاده از تلفن همراه و به صورت مخفیانه تهیه شده بود زنی که به عنوان خدمه در مهدکودک »ستایش« اردبیل کار میکرد کودکی را به زور روی زمین خوابانده و به او غذا میخوراند. او این کار را با خشونت انجام میدهد به گونهای که کودک گریه میکند. خدمه مهد وقتی نمیتواند کودک را آرام کند با مشت چند ضربه به او میزند.
پدر یکی از کودکانی که به »مهد ستایش« میرفت صبح روز ۱۵ تیر بعد از به دست آوردن این فیلم به بهزیستی رفت و آن را به مسوولان نشان داد.
بعد از آن بود که پیگیریها آغاز شد. این فیلم هفته گذشته در فضای مجازی نیز منتشر و با بازتاب گستردهای همراه شد. گرچه این مهد در نهایت تعطیل و با خاطیان برخورد شد اما زنگ خطر را برای والدین به صدا در آورد.
والدینی که بسیاری از آنها به دلیل اشتغال در بیرون از خانه مجبور به اعتماد کردن به مهدکودکها و سپردن کودکانشان به این مراکز برای ساعاتی در طول روز هستند.
***
* بزرگسالان حق ندارند هیچ کاری را به زور برای کودکان انجام دهند
در همین راستا فاطمه قاسمیزاده روانشناس، در بررسی رفتار مربی مهد کودکی که در آن کودک آزاری انجام شده، گفت:کودک آزاریها با توجه به شدت و انواع با هم متفاوت هستند.
در کودک آزاری که در مهد کودک صورت گرفت، به زور به بچه غذا دادند و او را مورد ضرب و شتم قراردادند. این رفتار میتواند به دلیل نا آگاهی مربی از حقوق کودکان باشد.
بزرگسالان هیچ کاری (حتی غذا دادن) را نمیتوانند با زور برای کودکان انجام دهند. بروز خشونت در رفتار مربی مهدکودک نشان دهنده این است که این فرد برای ارتباط با کودکان مناسب نیست.
چون مربی کودک با توجه به اینکه کودک ممکن است اشتباه کند و موجب کار و زحمت شود، باید فردی صبور باشد.
کسی باشد که به ارتباط با کودک علاقهمند است، تجربه و آگاهی داشته و بتواند در مواجهه با مشکلات به جای آزار کودک، تصمیمات درستی بگیرد.
وی درباره دلایل بروز کودک آزاری بیان کرد: دلایل کودک آزاری یکسان نیست، کودک آزاریهای شدید ممکن است توسط والدین یا حتی معلم صورت بگیرد. در برخی از کودک آزاریها ممکن است فرد دارای بیماری روانی باشد. علاوه بر ناآگاهی افراد از نحوه برخورد با کودک، با توجه به شدت این امر میتواند گویای ناراحتی روانی فرد باشد.
در خیلی از موارد وقتی والدین آزار شدیدی بر کودک وارد کردهاند، مشخص شده است که افراد تحت تاثیر مواد مخدر بودند که حتی در بعضی موارد میتواند منجر به قتل کودک هم شود.
قاسمی زاده افزود: درباره دلیل این قسم کودک آزاریها دلایلی میتواند تاثیر گذار باشد. فقر و ضعف اقتصادی میتواند باعث آزار شود، دلایل اجتماعی مانند آداب و رسوم غلط یا قوانین غلط نیز آسیب زا هستند. مسائلی مثل مهاجرت یا مشکلاتی که در این مسیر پیش میآید میتواند موجب اذیت کودکان شود.
از سویی دیگر مسائل فرهنگی (مانند ناآگاهی از رفتار با کودک) و نشناختن نیازها و ویژگیهای کودکان و اینکه چطور باید با آنها برخورد کرد از دیگر دلایل بروز کودک آزاری هستند. گاهی هم دلایل فردی و مشکلات رفتاری فرد مانند اعتیاد ممکن است موجب کودک آزاری شود.
*بیشتر کودک آزاریها در خانه صورت میگیرد
قاسمیزاده درباره راهکار مواجهه با کودک آزاری میگوید: هر مشکلی راهکارهایی دارد، میتوان از پیشگیری از کودک آزاری شروع کنیم تا به کنترل به صورتهای مختلف برسیم. سیاستهای ما در مورد انتخاب مربی مهد خیلی درست نیست و هر کسی با دیپلم میتواند با مدیر مهد کودک مصاحبه کرده و بعد از دوره ۶ ماهه وارد کار شود.
در مهد کودکها به نظر میرسد که کودکان کوچکاند و نیاز به مربی با مهارت بالا نیست.
ولی باید توجه کرد که هرچه کوچکتر باشند، افراد مرتبط با آنها باید دارای اطلاعات و آگاهی و آموزش بیشتری باشند.
از طرفی دیگر افرادی که علاقهمند و ماهر در رفتار با کودکان هستند زمانی که استخدام میشوند، وقتی که حقوق کم دریافت میکنند دیگر راضی به کار کردن نخواهند بود.
این روانشناس با اشاره به خانهها و خانوادههایی که دیگر برای کودکان امن نیستند، گفت: متاسفانه کودکان فقط در مهد کودکها آزار نمیبینند.
تمام تحقیقاتی که تا به حال انجام شده با وجود اینکه در سطح ملی نبوده و به صورت پراکنده توسط پژوهشگران مختلف صورت گرفته است، نشان میدهد که بیشتر آزارها در درون خانواده صورت گرفته و این جای تأسف دارد. جایی که باید محل امنی برای کودکان باشد تبدیل به جایی میشود که کودک در آن آزار میبیند.
وی ادامه داد: اورژانس کودک آزاری داریم که هر کسی متوجه کودک آزاری در منطقهای شد میتواند با آن تماس بگیرد و اطلاع دهد. برای بهتر شدن اوضاع کودکان، قانون حمایت از کودکان و نوجوانان در برابر آزار تغییر کرد و کودک آزاری جرم عمومی محسوب شد.
به صورتی که هر کس متوجه کودک آزاری شد موظف است اطلاع دهد. ولی واقعیت این است که رفتن به درون خانهها خیلی مشکل است.
مددکار اورژانس اجتماعی بدون اجازه مراجع قانونی نمیتوانند به خانهای که کودک در آن مورد آزار قرار میگیرد برود.
بنابراین علاوه بر اینکه بیشترین آزارها در خانوادهها صورت میگیرد، متأسفانه کمترین کنترلها را در خانواده میتواند داشت.
این کارشناس حوزه کودک بهترین راه مقابله با کودک آزاری را قوانین و نظارت بر اجرای آنها دانست و بیان کرد: یکی از عواملی که میتواند در پیشگیری کودک آزاری موثر باشد قوانین است. اگر کودکی که مورد آزار قرار گرفته حتی به اورژانس هم برسد.
دوباره به پدر که ولی قهری کودک است تحویل داده میشود.
اگر در این زمینهها قوانین سختگیرانه داشته باشیم و راههایی برای حمایت از کودکان باشد. طبعتاً میزان کودک آزاری در خانواده کاهش پیدا میکند. البته باید به دلایل کودک آزاری هم توجه کرد. فقر میتواند خانواده ای را مجبور کند از کار کودک به عنوان کمک خرج استفاده کند.
*اگر قربانی تجاوز فراموش شود، در آینده متجاوز خواهد شد
قاسمیزاده در ادامه به ماجرای تجاوز یکی از معلمان مدارس به دانش آموزان اشاره کرد و با اعلام اینکه فردی که به کودکان در مدارس تعرض کرد مربی ورزشی و از خارج از مدرسه بوده، گفت: البته این کودکان مورد آزار قرارگرفتهاند و اینکه مربی از خارج از مدرسه باشد مشکلی را حل نمیکند. ممکن است بیشتر افرادی که به کودکان تعرض میکنند در کودکی مورد تجاوز قرار گرفته باشند. وقتی داستان زندگی افرادی مثل بیجه و خفاش شب را منتشر کردند دیدیم که خود این افراد در سنین کودکی مورد تجاوز قرار گرفتهاند. چون این بچهها کودکی خوبی ندارند، در سنین بزرگسالی میخواهند این را روی افرادی که گناهی ندارند خالی کنند.
دلیل دیگر میتواند نیازهای افراد باشد و اینکه مسئله ازدواج سخت شده، مباحث اخلاقی کمرنگ شده، پاسخگویی درست و صحیح به نیازهای جنسی کم شده و افراد فکر میکنند که از این طریق میتوانند نیازهای خود را رفع کنند. بعضی هم ممکن است بیماری روانی داشته باشند. وی خاطر نشان کرد: باید به قربانیهای مسئله کودک آزاری توجه بیشتری شود. چون ما افراد قربانی را فراموش میکنیم و دنبال مجازات مجرم هستیم. در صورتی که باید فرد آسیب دیده را پیش روانشناس ببریم. باید روی این افراد کار شود تا خود آزاردهندگان فردا نشوند. در جامعه چرخهای با نام چرخه کودک آزاری هست. در این چرخه فردی که در کودکی مورد آزار قرار گرفته و این آزار در او برطرف نشده، به احتمال خیلی زیاد در آینده آزارگر خواهد بود.
*کودکان باید حقوق خود را بشناسند
این مدرس درباره تاثیر نظام آموزش و پرورش بر رفتار اجتماعی کودکان هم اظهار داشت: باید تحولی در نظام آموزش و پرورش داشته باشیم تا کودکان را این قدر فرمان بردار، مطیع، ترسو و بدون اعتماد به نفس پرورش ندهیم.
در کنار این به آنها آگاهی دهیم که هیچ کسی حق ندارد به بدن شما دست بزند و شما حق دارید اعتراض، داد و فریاد و درخواست کمک کنید. کودکان باید به والدین خود اطلاع دهند.
باید روی رابطه کودکان و پدر و مادرها کار کرد.
باید این رابطه به صورتی باشد که کودک بتواند اتفاق را برایشان تعریف کند. چون در غیر این صورت ادامه خواهد داشت.
در واقع باید سیستم آموزش پرورش و سیستم ارتباطی کودکان با والدین را تغییر دهیم. کودکان باید در اولین اتفاق به والدین خود توضیح دهند و اجازه ندهند که ماهها مورد تجاوز قرار بگیرند.
باید مهارتهای زندگی را برای کودکان اجرا کنیم و نه گفتن را به آنها بیاموزیم.
افزایش اعتماد به نفس، توانایی نه گفتن از خصوصیتهایی است که در کارگاهها در کودکان ایجاد میشود. این کارگاهها در اکثر کشورها اجرا میشود. ولی اجازه اجرای این کارگاه به ما داده نشد.
قاسمی زاده درباره لزوم آموزش مسایل در مورد حریم بدن کودکان به آنها، گفت: ما باید مسایل بلوغ و خطرات را به کودکان آموزش دهیم. حریم بدن را به کودکان بیاموزیم تا کودکان بدانند که چگونه باید رفتار کنند.
کاردانشیها یک کتاب درسی درباره بلوغ دارند ولی این در اختیار دیگر دانش آموزان قرار نمیگیرد. آیا این آگاهی فقط برای کار دانشیهاست؟ دیگر رشتهها بلوغ ندارند و نیاز به آگاهی ندارند؟ برای بعضی از اقدامات هیچ دلیل منطقی نمیتوان پیدا کرد.این روانشناس درباره رفتاری که خانوادهها با کودکان آسیب دیده خود میکنند، اظهار داشت:خانواده کودک تعرض دیده را دعوا میکنند، کتک زده و طرد میکنند. در صورتی که باید بچهها را حمایت کرد. نه به این معنی که این کار کودک را تایید کنند. بلکه برای پیدا کردن نقطه ضعف کودک تلاش کرده، او را نزد پزشک و مشاور ببرند. چون تجاوز بدترین کاری است که با انسان میتوان کرد و هیچ موقع از ذهن فرد پاک نمیشود. ولی با رفتار درست در مواجهه با کودک آزاری میتوان قدم در مسیر بهبود کودک برداشت و کاری کرد که فرد وارد چرخه کودک آزاری نشود.
نوشته شده توسط admin در پنجشنبه, ۲۶ تیر ۱۳۹۳ ساعت ۴:۱۱ ق.ظ