توتاق كي، سن شيرله دوستلاشدين، سن هانسي يولايله و هانسي اساسا گؤره اوندان وظيفه آلاجاقسان؟
کلیله و دمنه کتابیندان
کلیله دئدی: توتاق کی، سن شیرله دوستلاشدین، سن هانسی یولایله و هانسی اساسا گؤره اوندان وظیفه آلاجاقسان؟ دمنه دئدی: اگر من اونا یاخینلاشا بیلسم، اوّلجه اونون خاصیتینی اؤیرهنر، اونا صداقتله حؤرمت گؤستریب بوتون آرزولارینی یئرینه یئتیرر، قبیح و یاراماز ایشلردن چکیندیررم. او منیم فکریمه گؤره، یاخشی و اؤلکهنین خئیرینه اولان بیر ایش باشلادیقدا، من همین ایشی اونون گؤزونده بؤیودوب داها دا چوخ تعریفلر، بو تدبیرین وئرهجگی فایدالاری داها دا شیشیردهرک اونو گؤزل بویالارلا بزهیر و شاهین سئوینجینین آرتماسینا سبب اولارام. یوخ، اگر منیم فکریمجه، عاقبتی قورخولو و زیانلی اولا بیلهجک بیر ایشه ال آتماق ایستهسه، من احتیاطلا، چوخ مهربان، چوخ یومشاق، حلیم و نزاکتله بو ایشین ضررلی جهتلرینی ایضاح ائدر، اگر بو ایشدن ال چکرسه، اوندان آلیناجاق خئیر و فایدانین نهدن عبارت اولدوغونو باشا سالارام. ائله دئیهرم کی، بو، اونون اورهگینه توخونوب اونون غضبینه سبب اولماسین. اومید ائدیرم کی، باشقالاریندان بئله خدمت گؤرمهین شیر اونون مقابلینده منه داها چوخ حؤرمت ائتمگه باشلار. دانیشماغی باجاران عقللی آداملار یالانی حقیقته و حقیقتی یالانا چئویرمگی ده باجارارلار… ماهر رساملار قلمله ائله صحنهلر یارادا بیلیر کی، بورادا هیکللر شکیل، شکیللر هیکل کیمی گؤرونور. معجزه یارادان رسّاما باخ سن،
سیمرغ شکلی چکیر، قوشو گؤرمهدن. شیر مندهکی بو قابلیّت و استعدادی گؤردوکده یاخین اولماغیمی مندن ده آرتیق بیر احتراصلا آرزو ائدر. کلیله دئدی: ایندی کی سن او فیکیرده سن، گرک احتیاطلی اولاسان، شاهلارلا دوستلوق ائتمک چوخ تهلوکهلیدیر. آتالار دئییبلر کی، اوچ ایشه گیریشمگه یالنیز نادان آدام جسارت ائدر: شاهلارلا دوستلوق ائتمگه، دادینا باخماق خاطرینه زهر ایچمگه، سیرری آروادا وئرمگه. عقللی آداملار شاهی ائله بیر سیلدیریم داغا بنزتمیشلر کی، اونون اوزهرینده چوخلو میوهلر، مختلف خزینهلر واردیر، لاکن بونونلا بیرلیکده اورا پلنگلر، شیرلر، جاناوارلار و باشقا ییرتیجی حیوانلار یوواسیدیر. اورا قالخماق قورخولو، اورادا قالماق ایسه داها قورخولودور. دمنه دئدی: سنین دئدیکلرین دوغرودور، لاکن تهلوکهدن قورخان مقصده چاتا بیلمز … خطرسیز بیر قازانج یوخدور دونیادا،
خطردن قورخانلار چاتماز مُرادا.
قدرتلی ارادهیه و بؤیوک عقله صاحب اولمادان اوچ ایشین عهدهسیندن گلمک اولماز: شاها خدمت، دنیز تجارتی و دوشمنله محاربه. آتالار دئییبلر: ایگید آداملارا یالنیز ایکی یئر یاراشار: او، یا شاه قوللوغوندا شهرت تاپمالی، یا انزوایا چکیلرک زاهدلیک ائتمهلیدیر… کلیله دئدی: آرزونا چاتماقدا آللاه سنه کؤمک اولسون، آنجاق من بو ایشده سنینله شریک دگیلم. دمنه گئدیب شیره سلام وئردی، شیر یانینداکیلاردان سوروشدو: »بو کیمدیر؟« دئدیلر: فلانکس اوغلو فلانکس. شیر دئدی: »آتاسینی تانیدیم«. سونرا دمنهنی یانینا چاغیریب سوروشدو: سن هارادا اولورسان و نه ائدیرسن؟ دمنه دئدی: من شاهین قوللوغوندایام و اونو، احتیاجلاریمین قبلهگاهی، آرزولاریمین اومیدی حساب ائدیرم. ایندی گؤزلهییرم، اگر بیر ایش اولسا اونو اؤز عقل و باجاریغیملا یئرینه یئتیریم. چونکی پادشاهین ساراییندا ائله ایشلر اولور کی، اونو یئرینه یئتیرمک اوچون ان بالاجا وظیفهلیلره بئله احتیاج اولور. سیزین درگاهینیزدا تاووسدان توتموش میلچگه قدر هامییا ایش تاپیلار. وظیفهجه ان آشاغی بدنجه ان ضعیف خدمتچیلر ده خئیر و زیان وئره بیلرلر. یولا آتیلمیش قورو چؤپ دهایشه یاراییر. اونونلا لازم اولدوقدا قولاغی قاشییار و یا دیشی قورتدالارلار. ضرر و یا خئیر وئره بیلهجک حیواندان ایسه داها یاخشی استفاده ائتمک اولار. بیر دسته گول اولماق باجارماساق دا،
یاراریق اودون تک یاناق اوجاقدا. شیر دمنهنین سؤزلرینی ائشیتدیکده اونون مصلحت وئرمک فکرینده اولدوغونو باشا دوشرک تعجبلندی. سونرا اوزونو یاخین آداملارینا چئویریب دئدی: -استعدادلی و باجاریقلی آدامین وظیفهسی کیچیک، نفوذو آز، دوشمنی چوخ اولسا دا، او، عقل و کمالی سایهسینده اؤزونو بروزه وئرر، خلق آراسیندا اؤزونه لایق شهرت تاپار. بئله آداملار چیراق کیمیدیرلر، فیکیر وئرمهمیسینیزمی کی چیراغی سؤندورمک ایسترکن او، یوکسگه قالخماغا مئیل گؤستریر؟! دمنه بو سؤزلری ائشیتدیکده سئویندی و بیلدی کی، شیرین خوشونا گلمیشدیر. دئدی: شاهین بوتون آداملاری، اعیان و اشرافلار اؤز فیکیرلرینی بیلیک و باجاریقلارینی شاها بیلدیرمهلیدیرلر. چونکی شاه اؤز خدمتینده اولانلاری یاخشی تانیییب، اونلارین هرهسینین عقل و درّاکهسینین درجهسینه واقف اولماسا، نیه یاراییب، نیه یارامادیقلارینی بیلمهسه اونلاردان یاخشی فایدا گؤتوره بیلمز وظیفهیه تعیین ائتمکده چتینلیک چکر. توخوم یئرین آلتیندا اولدوقجا هئچ کس اونونلا ماراقلانماز، ائله کی، تورپاغین پردهسینی ییرتیب یئرین اوزونو زومرود کیمی بزهدی، اونون نه اولدوغو میدانا چیخار، بو زمان اونا قوللوق ائدر و اونون بهرهسیندن فایدا گؤتوررلر. شاه هر کسدن اؤز لیاقت و باجاریغینا گؤره استفاده ائتمهلیدیر. خدمتینده اونلاری وظیفهیه تعیین ائدرکن، شاهلار اساساً، بو خصوصیتی نظره آلمالیدیرلار. من گول کولو و تورپاغام، سنسه گونش بولودسان، من نئجه گول آچا بیللم، سن منی هئی اونوتسان؟! رعیتین، پادشاهلار قارشیسینداکی حاقیندان بیری ده اودور کی شاه هر کسه عقلینه، درّاکهسینه، صداقتینه و باجاریغینا گؤره وظیفه وئره و ایشی ترسینه ائتمهیه، یعنی، باجاریقسیز و لیاقتسیز آداملاری استعدادلی و قابلیّتلی آداملاردان اوستون توتمایا. ایکی شئی شاهلارا یاراشماز: باش چالماسینی آیاغا دولاماق، آیاق دولاغینی باشا باغلاماق. لعل و یاقوت قورشون و قالایا توتولسا، بونونلا اونلارین قیمتی آزالماز لاکن بو ایشی توتان آدامین آخماقلیغینا دلالت ائدر. ایشین موفقیتی کؤمکچیلرین چوخلوغوندا دگیل، ایش باجارمالاریندادیر. داش-قاش گزدیرمکله آدامین قیمتی آرتماز لاکن اوندان انسانین باشینا چوخلو بلا گلر. هنر صاحبلری آشاغی وظیفهلی، آز نفوذلو اولسا دا، عقللی آداملار اونلارا آلچاق نظرله باخمامالیدیر. تورپاغا دوشموش آغ داماری یئردن قالدیریب اونلاردان اوزنگیلر حاضرلایارلار کی، شاهلارین میندیگی آتلارین اوزهرینه قویسونلار؛ کمانلار قاییرارلار کی، اونلاری شاهلار، اعیان و اشرافلار اللرینده گزدیرسین. دؤولتلی و آدلی-سانلی نسیلدن اولمادیقلارینا گؤره هنر صاحبلرینی آشاغی وظیفهیه تعیین ائتمک استعدادسیز آداملارا ایسه، بؤیوکلرین وارثی اولدوغو اوچون، یوکسک رتبه وئرمک شاهلارا یاراشماز. شاه انسانلاری اؤلکهیه وئردیکلری فایدایا گؤره، گتیردیکلری خئیره مناسب وظیفهیه تعیین ائتمهلیدیر. استعدادسیز آداملار اؤز اجدادلارینین خدمتینی سعادت واسطهسی ائتسهلر، بوندان ایشلره زیان گلر و هنر صاحبلری محو اولوب گئدر. انسانا اؤز جانیندان داها عزیز هئچ نه یوخدور. لاکن بدنین بیر عضوو خستهلندیکده اونو اوزاق و یاد شهرلردن گتیریلمیش درمانلارلا معالجه ائدرلر. سیچان انسانلا همسایه و همخانهدیر لاکن ضرروئریجی اولدوغو اوچون اونو اؤلدورمگه چالیشیب ائودن قووارلار. قیزیلقوش داغلاردا، صحرالاردا وحشی حالدا یاشاسا دا، فایدا وئردیگی اوچون اونو بؤیوک هوسله توتوب اهلیلشدیرر و تربیه ائدرلر. شاهلار اؤزلری اونو ال اوستونده گزدیررلر.
نوشته شده توسط admin در یکشنبه, ۰۹ تیر ۱۳۹۲ ساعت ۱۰:۱۶ ق.ظ
