گروه گزارش: کشت گلخانه ای زعفران به روش هواکشت (آیروپونیک) در آذربایجان غربی فرصتی نو برای رونق خود اشتغالی و افزایش راندمان تولید با حداقل آب مصرفی است که محققان استانی با انجام این نوع کشت درصدد صیانت از منابع آب و خاک هستند.
کشت زعفران به روش هواکشت یا همان آیروپونیک در شهرستان خوی در شمال آذربایجان غربی نماد بارز اقتصادی پویا با بهره گیری از دانش فارغ التحصیلان بخش کشاورزی است تا راه های جدیدی را برای شکوفایی اقتصادی خانوارها رقم بزند.با بررسی های اندک می توان فهمید که چند سالی است اشتغال زایی و معیشت های جایگزین با عناوین مختلف در حوضه آبریز دریاچه ارومیه با هدف کاهش مصرف آب و افزایش راندمان تولید مطرح است.در همین راستا، سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی با کارشناسان خود در مسیر توانمندسازی خانوارهای روستایی و شهری با بهره گیری از دانش فارغ التحصیلان کشاورزی و روشهای مدرن حرکت کرده است.فارغ التحصیلان نیز در این میان با همت جهادی خود در راستای صیانت از آب و خاک به عنوان ۲ منبع مهم برای تولید وارد میدان و کارزار شده اند تا با حرکت به سوی کشاورزی مدرن بتوانند در رونق اقتصادی کشور نقش و دین خود را ایفا کنند.کشت آیروپونیک زعفران برای نخستین بار در شهرستان خوی آذربایجان غربی در یک محیط ۱۰۰ متری و زیر زمین منزل بدون نیاز به نور مستقیم خورشید توسط ۲ فارغ التحصیل کشاورزی گامی است بلند که می توان آینده ای روشن برای تولید انبوه این طلای سرخ و رونق مشاغل خانگی، ایجاد اشتغال پایدار و تامین نیازهای بازار با آن متصور بود.
دانشگاهها باید کشت به روش های نوین را ترویج دهند
بلال محمدی محققی که فارغ التحصیل رشته بذر دانشگاه ارومیه است، در این باره می گوید: کشاورزی مدرن در گلخانه ها نیاز امروز جامعه است و فارغ التحصیلان دانشگاهی باید در این زمینه به صورت جهادی وارد عمل شوند و محیط های دانشگاهی سرآغازی برپایان کشاورزی سنتی باید باشند.وی ضرورت پرداختن به کشت زعفران گلخانه ای آیروپونیک را کمبود آب و خشکسالی ها بیان کرد و افزود: این محصول در تابستان نیازی به آب ندارد و در کشت گلخانه ای به بیشتر از پنج بار آبیاری نیاز ندارد.محمدی که در راه اندازی این واحد تولیدی کشت زعفران به روش آیروپونیک در شهرستان خوی مشارکت جدی دارد، گفت: کشاورزان و محققان باید وارد عمل شوند تا از سایر نقاط کشور در زمینه تولید و کسب دانش و بومی سازی این کشت ها عقب نباشند.این محقق با اشاره به اینکه در کشور چین هم اکنون به علت صیانت از منابع، کشت به روش آیروپونیک رواج یافته است، ادامه داد: ۹۰ درصد کشت در این کشور به این شیوه انجام می شود.
وی گفت: متاسفانه در استان ما کشت زراعی همچنان مورد توجه مسوولان است در حالی که نیم نگاهی به کشورهای همسایه از جمله ترکیه و افغانستان بیانگر حرکت آنان به سوی این نوع کشت هستند.وی اظهار داشت: این کم توجهی به شیوه کشت آیرپونیک در استان در حالی است که کشت پنج تنی پیاز زعفران در یک هکتار زمین زراعی، در ۴۰۰ متر گلخانه می تواند محقق شود.وی گفت: ۱۰ کارگر در زمین زراعی برای یک هکتار در نظر گرفته می شود در حالی که در کشت گلخانه بین یک تا ? نفر نیاز است.محمدی افزود: در مراقبت های گلخانه ای میزان تولید و گلدهی ۲ تا سه برابر افزایش می باید در حالیکه مصرف آب بسیار ناچیز است.وی با بیان اینکه انحصار کشت گلخانه ای برای استان های شرقی باید شکسته شود، بیان کرد: کشورهای همسایه به شدت به دنبال این روش کشت هستند و باید برای رقابت با آنان در سالهای آتی در بازار تمام کشور باید بسیج شود.این محقق بحش کشاورزی با بیان اینکه بیشتر از ۱۶ سال از عمر کشت گلخانه ای زعفران به روش های نوین نمی گذرد، ادامه داد: طبق تحقیقاتی که کردیم این کشت توجیه پذیر و با صرفه اقتصادی است و ما در راستای کاهش کامل هزینه های کشت خاک مورد نیاز برای پیازچه ها را هم به گلخانه منتقل کردیم.وی بیان کرد: تحقیق درباره گل دهی دوبار در سال مد نظر ماست تا بتوانیم نهایت استفاده را از فضا و منابع داشته باشیم.
این محقق خویی ادامه داد: هر تن پیاز زعفران در کشت زراعی بین یک تا یک و نیم کیلوگرم محصول دارد و در گلخانه هم حداقل همان میزان را داریم ولی کیفیت دو برابر افزایش می یابد و حتی می توان ۲۰ تا ۳۰ درصد محصول را با کمک روشهای علمی و برخی هورمون ها افزایش داد.وی با بیان اینکه فروش پیازچه و گلبرگ را نیز در این زمینه آغاز کرده اند گفت: علاوه بر کشاورزان خویی کار آموزانی از اصفهان، مشهد، نقده و قزوین نیز با آموزشهای عملی در این زمینه داشته ایم که کشت گلخانه ای را آموزش داده و حتی وسایل کار و زراعت هم برای این افراد فراهم کرده ایم تا کار آموزان با علم کافی وارد این کار شوند.
خوداشتغالی باید مورد توجه فارغ التحصیلان دانشگاهی باشد
سمیرا هوشمند یکی دیگر از همکاران آقای محمدی در زمینه تولید گلخانه ای به روش هواکشت در شهرستان خوی است؛ وی با اختصاص یک محیط ۱۰۰ متری به کشت گلخانه ای زعفران فعالیت خود را از چهار سال قبل و به محض فارغ التحصیلی در این راستا آغاز کرده است.وی که فارغ التحصیل رشته صنایع غذایی است، گفت: با توجه به اینکه در شهرستان خوی تعداد اندکی واحد صنعتی وجود داشت و امکان جذب و اشتغال برایش فراهم نبوده به فکر کار تحقیق و کشت گلخانه ای به روش ایرپونیک افتاده است.هوشمند با اشاره به حمایت مالی یک میلیارد ریالی مادرش در این زمینه گفت: مسوولان جهاد حمایت مالی در این زمینه از وی و همکارانش نداشتند ولی راهنمایی های تخصصی ارائه کرده اند.
کاهش ۹۰ درصدی میزان مصرف آب ویژگی اصلی کشت ایرپونیک زعفران است
وی با اشاره به مزیتهای این نوع کشت افزود: مصرف آب در این روش ۹۰ درصد کاهش می یابد و محیط کاملا تحت کنترل است و به دلیل استفاده از پیازهای مرغوب و بدون بیماری میزان برداشت هم بالاست.هوشمند با بیان اینکه این نوع تولید توجیه اقتصادی بالایی دارد، گفت: در سال اول که سه سال قبل بوده ۷۰۰ گرم از این محصول برداشت کرده است و می توانند از این گیاه هفت سال متوالی بهره برداری کنند در حالیکه فروش پیاز و سایر محصولات آن هم در کنار آموزش به علاقمندان کشت را انجام می‌دهند.وی با بیان اینکه در سال اول فعالیت با ۱۰ کیلوگرم پیاز زعفران اقدام به کار کرده اند، گفت: به تدریج دقت و مهارت در تولید افزایش و هر سال با تکثیر پیازچه ها میزان کشت هم رو به فزونی گذاشته است.
این محقق بیان کرد: قیمت زعفران خشک گلخانه ای در بازار هم اکنون بین ۳۰ تا ۴۰ میلیون تومان و قیمت هر تن پیاز نیز بین ۲۰ تا ۳۰ میلیون تومان است که بیانگر زمینه شغلی و بستی مساعد برای فعالیت اقتصادی در این زمینه است.
واحد های تولیدی در مقیاس کوچک تسهیلات می گیرند
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان خوی با بیان اینکه این نوع کشت گلخانه ای و در محیط بسته برای نخستین بار در استان انجام شده است، گفت: کاهش مصرف آب همراه با افزایش راندمان تولید مهمترین مزیت این نوع تولید است.امینی با بیان اینکه حمایت از این محققان و علاقمندان به شیوه های کشت نوین و مدرن ضروریست، بیان کرد: شناسایی و هدایت و حمایت مالی این نوع کسب و کارهای کوچک و خانگی که پایه تحقیقاتی دارند باید جز اولویتها باشد چرا که علاوه بر اشتغالزایی به رشد اقتصاد محلی کمک خواهد کرد.وی با اشاره به اینکه امسال وامهایی برای ۲۰ واحد مقیاس کوچک در قالب صندوق کار آفرینی و طرح “یک روستا یک محصول” اخذ و اعطا شده است، گفت: خانه های بزرگ ۵۰۰ متری روستایی می توانند با تبدیل به واحد های تولیدی نقش مهمی در زمینه تولید و کارآفرینی ایفا کنند و نقش مهمی در رشد اقتصاد محلی با تکیه برکشاورزی نوین داشته باشند.امینی گفت: برای توسعه واحدهای تولیدی کوچک مقیاس در خوی امسال تسهیلات ۲۸۰ میلیاردریالی در نظر گرفته شده است که علاوه برایجاد اشتغال در روستاها از مهاجرت هم جلوگیری شود.مدیر جهاد کشاورزی خوی با قدردانی از نهادهای انقلابی که در راستای ایجاد اشتغال گام ها مثبت و تعاملی با این نهاد برداشته اند افزود: طرح هایی تعریف شده تا در زمینه های مختلف زراعی، باغبانی، دام و طیور و کشت گیاهان کم آب با ارائه تسهیلات کم بهره سرمایه گذاری شود.وی با اشاره به اینکه پروژه هایی با ارزش بالای یکهزار میلیاردریال در این زمینه تعریف شده گفت: تا کنون ۲۸۰ میلیارد ریال برای این طرح ها تسهیلات اعطا شده است که این روند با ترزیق اعتبارات ادامه خواهد داشت.شیوه هواکشت یا کشت ایروپونیک روش باغبانی سرپوشیده است که در آن گیاهان در حالی رشد و نمو می کنند که ساختار ریشه شان در هوا معلق است و به وسیله اسپری شدن مداوم آب حاوی مواد محلول معدنی و کودهای شیمیایی تغذیه می_شونددر این شیوه خاک مورد استفاده قرار نمی‌گیرد زیرا ریشه گیاهان به طور دایم یا متناوب در معرض مه غنی از مواد مغذی قرار دارند و همچنان می‌توانند به رشد خود ادامه دهند.این روش راهکاری مناسب برای پرورش انواع سبزیجات است بدون آنکه نیازی به کشت در گلدان و تغییر مجدد گلدان برای دسترسی بیشتر گیاه به فضا و مواد غذایی در خاک داشته باشند.به گزارش آراز آذربایجان به نقل از ایرنا،بیش از ۲۰۷ گلخانه در استان آذربایجان غربی فعال است که توت فرنگی، سبزی و صیفی جات، گیاهان دارویی، نهال، میوه درختی، گلهای گلدانی و شاخه بریده دراین واحد ها تولید می شود ولی فعالیت در زمینه زعفران هر چند در اراضی زراعی گزارش شده است ولی در گلخانه ها تا کنون گزارش نشده است.