کتاب فراموش شده_ترین ابزار زندگی ایرانیان! هرجا کتاب کم است، نان نیز کم است!

متاسفانه‌ رواج‌ روحیه‌ کتابخـوانی‌ و مطالعه‌ در میـان‌ ملت‌ عزیز ما که‌ خــود یکی‌ از مشعل‌داران‌ فــــرهنگ، کتـــاب، معرفت‌ و تمدن در طول‌ تـــاریخ‌ است‌ خیلی‌ کمتــــر از آن‌ چیــــزی‌ است‌ که‌ از چنین ملتی‌ انتظار می‌رود بــا اینکه‌ در سال‌هــای‌ اخیـــر و پس‌ از پیروزی انقلاب‌ اسلامی‌ در ایران‌ سعی‌ فراوان‌ شده‌ است‌ تا فرهنگ مطالعه‌ و کتابخـوانی‌ رواج‌ یـابـد ولی‌ چنـدان‌ مـوفـق‌ نبـوده‌ایم‌ و هنوز هم‌ هجوم‌ فرهنگ‌ بیگانه، دین‌ و دانش‌ جوانان‌ و نوجوانان‌ ما را تهدید می‌کند.
متأسفانه‌ تعداد کتـابخـانه‌هــا کم‌ است‌ و از ایــن‌ تعداد کم‌ هم چندان‌ استقبال‌ خوبی‌ به‌ عمل‌ نمی‌آید در صورتی‌ که‌ برای دستیابی‌ به‌ توسعه‌ و پیشرفت، مطالعه‌ و فراگیری‌ علوم مختلف‌ از طریق‌ خواندن‌ کتاب‌های‌ مربوطه‌ ضرورت‌ دارد. اکثر جامعه‌شناسان، مشکلات‌ و معضلات‌ اقتصادی‌ را باعث‌ حذف‌ کتاب‌ از سید مایحتاج‌ خانواده‌ها می‌دانند و عقیده‌ دارند که‌ ارزان‌ شدن‌ این‌ محصول فرهنگی‌ به‌ مراتب‌ از جنبه‌های‌ دیگر، جهت‌ سوق‌ دهی‌ بیشتر مردم‌ به‌ سوی آن، مهم‌تر است، در این‌ میانه‌ البته‌ معضلات‌ دیگری‌ نیز وجود دارد که‌ از آن جمله‌ می‌توان‌ به‌ گرفتاری‌های‌ کوچک‌ و بزرگ‌ ناشران‌ در ارتباط یابی‌ خود اشاره‌ کرد.
سیستم‌ ناقص‌ وضعیت‌ توزیع‌ و پخش‌ کتاب‌ در کشور، بسیاری‌ از نویسندگان و ناشران‌ را نسبت‌ به‌ رسیدن‌ آثارشان‌ نزد مخاطبان‌ حقیقی، نا امید ساخته است. کتاب‌درمانی‌ ساده‌تـرین‌ و پــراثــرتــرین‌ روش‌ها بــرای‌درمــان‌ بسیـــاری‌ از بیماریهاستوجـود کتابخانه‌های‌ غنی‌ در مـدارس‌ که‌ در بــرگیــرنـده‌ کتـاب‌هـای‌متعدد، متنــوع، جــالب‌ و خــوانــدنی‌ بــــرای‌ دانش‌آمــوزان‌ بــاشد، منابع‌ و مراجع‌ خوبی‌ برای‌ معلمان‌ و مشاوران‌ مدارس‌ درجهت‌ مشاوره‌ و راهنمـــایی‌ دانش‌آمــوزان‌ و درمـــان‌ بسیـــاری‌ ازاختلالات‌ رفتاری‌ و انحرافات‌ برخی‌ از آسیب‌دیده‌ از این‌ مشکلات‌ می‌باشد. به‌ بیان‌ دیگر کتاب‌درمانی‌ از ساده‌تـرین‌ و در عین‌ حال‌ پــراثــرتــرین‌ روش‌ها بــرای‌درمــان‌ بسیـــاری‌ از پــــریشانی‌هـــای‌ روانی، کمــــرویی، افسردگی، پرخاشگری‌ و … می‌تواند باشد. می‌توان‌ گفت‌ که‌ با وجود معلمان‌ محبوب‌ دانش‌آموزان‌ وکتابخانه‌های‌ جالب‌ و جذاب‌ که‌ به‌ حد کافی‌ از کتاب‌های‌مناسب‌ بهــره‌منـد باشد، کـارگــزاران‌ نظام‌ تعلیم‌ و تــربیت‌ کشورمی‌تــواننــد به‌ آینــده‌ آن‌ کشور و پیشرفت‌ و اعتـــلای‌ سطح‌ فــــرهنـگ‌اگر چه افزایش میزان مطالعه بستگی به علاقه و خلاقیت افراد در جامعه دارد اما این مسئله بیش از هر چیزی نیازمند فرهنگسازی است که از خانواده شروع می شود. اگر والدین از همان آغاز کودکی فرهنگ کتابخوانی را در میان بچه ها اشاعه دهند وبرای آنان داستانهای آموزنده بخوانند و آنها را تشویق کنند که مطالعه و کتاب خواندن را جزو برنامه های ضروری روزانه خود قرار بدهند آنها بتدریج با فرهنگ مطالعه آشنا و آن را اشاعه می دهند با کمک مدارس، مراکز فرهنگی مثل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، مجتمع های فرهنگی و غیره علاوه بر اینکه خلاقیت بچه ها افزایش می یابد عادت به مطالعه کردن در آنها تقویت می شود.
با توجه به تاثیر مستقیم قشر جوان در توسعه و اعتلای کشور اهمیت فرهنگ کتابخوانی و مطالعه در جامعه مشخص می شود چرا که آینده باید برمدار علم ودانش بچرخد و بر همگان روشن است که آینده از آن کشورهایی است که دارای دانشمندان قوی هستند. برای تحقق این مسئله باید جوانان به مطالعه گرایش پیدا کنند و آنچنان برای علم و دانش ارزش قایل شوند که آن را سرلوحه زندگی خود قرار دهند و در قالب فعالیت های فرهنگی در برابر فرهنگ های بیگانه مقاومت کنندو توسعه‌ کشور امیدوار باشند. میزان مطالعه در کشورنتایج تحقیقات نشان می دهد که از ۸ هزار و ۷۵۰ ساعت عمر انسان در یک سال ۶ هزار و ۸۳۰ ساعت صرف کار و تامین نیازهای ضروری از جمله خوابیدن، غذاخوردن، آمد و رفت، استحمام و… می شود و یک هزار و ۹۲۰ ساعت باقیمانده یعنی حدود ۸۰ شبانه روز کل وقت انسان در یک سال را اوقات فراغت تشکیل می دهد و این رقم در کشور ما به بیش از ۹۰ شبانه روز هم می رسد. بر طبق این بررسی ها حدود ۵۰ درصد افراد بالای ۱۰ سال اوقات فراغت خود را به نوعی در منزل می گذرانند که ۲۰٫۵ درصد به استراحت. ۱۵٫۶ درصد به مطالعه،۱۲٫۷ درصد به تماشای تلویزیون و ۰٫۹ درصد به گوش دادن به رادیو می پردازند. به دلیل اینکه کتاب خواندن یکی از مهمترین وسایل تعلیم و تربیت در هر جامعه ای محسوب می شود به همین دلیل در اشاعه فرهنگ کتابخوانی در کشور باید تلاش جدی به عمل آید. البته این ضرورت نیازمند برنامه ریزی بلندمدت است و تلاش و کوشش و عزم جدی همه مسئولان و برنامه ریزان آموزشی و تربیتی کشور را می طلبد. همانطور که مدرسه سازی در کشور به یک فرهنگ عمومی تبدیل شده و هر سال رشد قابل توجهی دارد، فرهنگ ارزش دادن به کتاب و کتابخوانی نیز باید در جامعه حاکم شود. بها دادن به محققین و فراهم کردن امکانات و تسهیلات مورد نیاز آنها از جمله راه های گسترش فرهنگ کتابخوانی است و مدیران و مسئولان کشور باید این موضوع را در اولویت قرار دهند. گسترش کتابخانه های کشور یکی دیگر از راه های فراهم کردن زمینه و امکانات کتابخوانی در جامعه است. در شرایطی که در کشور ما به ازای هر ۶۰ هزار نفر یک کتابخانه وجود دارد آیا می توان انتظار داشت که انتظارات همه مطالعه کنندگان و کتاب خوانان برای تامین کتاب های موردنظرشان فراهم شود؟ صرف نظر از این که به نظر می رسد در این کتابخانه ها نیز به لحاظ کیفی و کمی کتاب های متناسب با ذهنیت جامعه وجود نداشته باشد. انتشار کتب علمی، اجتماعی سودمند و مفید متناسب با توقعات جامعه از دیگر عوامل گسترش فرهنگ مطالعه در جامعه است زمانی که یک فرد به کتابخانه یا کتابفروشی مراجعه می کند در صورتی که کتاب مورد نیاز خود را به راحتی به دست آورد علاقه بیشتری به کتابخوانی پیدا می کند و ارزش بیشتری برای علم و آگاهی قایل خواهد شد. ایران در میدان رقابت های جهانی دارای نخبگان و اندیشمندان صاحب نامی است که نام کشورمان را در زمینه های مختلف علمی، ورزشی، هنری، تحقیقاتی و… بلند آوازه کرده اند. امید است با گسترش فرهنگ کتابخوانی در جامعه به نقطه نهایی که مورد نظر است برسیم و جایگاه علم و دانایی را در کشورمان نهادینه سازیم. گسترش فرهنگ کتابخوانی منوط به اجرای برنامه ها و ارایه راهکارهای فرهنگی و نحوه مدیریت صحیح این برنامه هاست، یعنی زمانی می توانیم فرهنگ مطالعه در جامعه رو به رشد کنونی را نهادینه کنیم که بسترهای تهیه و توزیع مناسب و دسترسی آسان به کتاب را برای مردم فراهم نماییم. امروز بسیاری از نویسندگان از نبود چرخه مناسب توزیع کتاب شکوه و گلایه دارند و ناشران نیز از مشکلات اخذ مجوز از مراجع ذیصلاح، گرانی کاغذ و نبود حمایت های لازم در چاپ و نشر کتاب حکایت های مختلفی را تعریف می کنند. اما با این اوضاع و احوال باید گفت که یکی از راهکارهای زدودن گرد مظلومیت از چهره فرهنگ گسترش کتاب و کتابخوانی است برای گسترش فرهنگ کتاب و کتابخوانی با این واقعیت غیرقابل انکار روبرو هستیم که برای نهادینه کردن این موضوع باید اول از محیط خانواده آغاز کنیم و پدر و مادران را به مطالعه مستمر تشویق نمائیم. روانشناسان هرگاه ضرورت کتابخوانی و اهمیت آن برای همگان تبیین و تفسیر شود، در آن صورت هیچگاه و در هیچ محلی نباید انسانی را یافت که با مطالعه بیگانه باشد و هیچ زمان و مکانی نباید وجود داشته باشد که نقش محوری و کلیدی کتاب در آن نادیده انگاشته شود، حتی با داشتن گرفتاری های متعدد زندگی نباید از کتابخوانی دست برداشت و بهانه آورد. در کنار این مسایل باید به این موضوع نیز توجه کرد که مقوله کتاب و کتابخوانی باید از نگاهی ملی برخوردار باشد و عزم و اراده و همت جدی مسئولان دستگاه های ذیصلاح فرهنگی برای ارتقای سطح فرهنگ مطالعه و گسترش کتابخانه های عمومی نیز وجود داشته باشد. معتقدند که فرزندان برای مطالعه نیاز به تشویق والدین دارند و این امر توسط دانشمندان علوم مطالعه نیز به اثبات رسیده است.

نوشته شده توسط admin در چهارشنبه, ۲۹ آبان ۱۳۹۲ ساعت ۷:۴۰ ق.ظ

دیدگاه


× چهار = 12