گروه گزارش: کاخ موزه باغچه جوق ماکو یکی از آثار تاریخی منحصر به فرد آذربایجان_غربی و کشور امروز به دلیل عدم تخصیص اعتبارات مورد نیاز برای مرمت و بازسازی در آستانه تخریب و فرو ریختن قرار گرفته است.
به گزارش خبرنگار مهر، ساختمان مجلل و تاریخی قصر باغچه جوق که امروز از آن به عنوان اثر تاریخی کاخ موزه باغچه جوق یاد می‌شود مربوط به اواخر دوره قاجاریه بوده که بانی آن تیمور تیموری معروف به اقبال السلطنه ماکویی یکی از حکام مقتدر وقت و از سرداران مظفرالدین شاه است.
قصر تاریخی باغچه جوق که از یک ساختمان دو طبقه تشکیل شده و در داخل محوطه باغی به مساحت ۱۱ هکتار قرار دارد دارای ویژگی‌های منحصر به فردی است. معماری کاخ تلفیقی است از معماری سنتی ایرانی و غربی، به ویژه معماری روسیه اواخر سده نوزدهم.
خانواده سردار ماکویی تا سال ???? در این کاخ زندگی می‌کردند. این قصر به علت ویژگی‌های ممتاز معماری و هنری در سال ۱۳۵۳ توسط دولت خریداری شد. پس از مرمت و بازسازی محوطه و ساختمان آن از سال ???? به منظور بازدید عموم افتتاح شد و به عنوان کاخ موزه باغچه جوق ماکو مورد بهره برداری قرار گرفت. این کاخ موزه در سال ???? نیز به عنوان اثر تاریخی در اختیار میراث فرهنگی کشور قرار گرفت.
*ویژگی‌های منحصر به فرد کاخ موزه باغچه جوق ماکو
گچبری ساختمان توسط اساتید ایرانی انجام گرفته و آئینه‌ کاری و گچبری ساختمان در سطح عالی است. در بالای عمارت دور تا دور گلدان‌ها و مجسمه‌ها وجود دارد که اغلب جای گل و چراغ است، پایه ستون‌ها و گلدان‌ها از سنگ خارا است و خوب حجاری شده است.
اولین گرامافونی که به ایران وارد شده در این عمارت به چشم می‌خورد که طول بوق آن ۶۰ سانتیمتر و ارتفاع پایه‌اش بیش از یک متر است.
پرده‌های زربفت، مبل‌های بی نظیر تخت‌خواب‌های متعدد با تشک‌های پر قو، کاغذ دیواری‌ها و رنگ ‌آمیزی سالن‌ها و نقاشی سقف اتاق‌ها، ظروف چینی اعلا و لوسترهای کریستال فضای حیاط با گل‌کاری و درختان میوه و اشجار زینتی و حوض‌های وسیع بازدید کنندگان را به یاد کاخ‌های افسانه ‌ای می‌اندازد.
بخشی از باغ در پیرامون کاخ اصلی دارای طرحی از پیش اندیشیده و تقریبا منظم و محصور است. این محوطه توسط نرده‌های چدنی زیبایی از سایر بخش‌های باغ جدا شده که تقریبا نقشی همچون اندرونی ایفا می‌کند. در بخش‌هایی از محوطه، آثاری از کف‌سازی سنگی باقی مانده است و در سمت غربی کاخ نیز نمای اصلی ساختمان حوض بیضی شکل دیده می‌شود.
نمای خارجی بنا با مجسمه‌های گچی که سردرها و نرده‌های گچی لبه بام را زینت داده‌اند ساختمان سنگی یا آشپزخانه کاخ که با سنگ‌های صیقلی و تراش خورده ساخته شده است و استخر بزرگ باغ که جوی آبی از آن به قسمت‌های مختلف باغ جاری است از دیگر دیدنی‌های باغچه جوق به حساب می‌آید.
با وجود این ویژگی‌های منحصر به فرد که امروزه همه ساله پذیرای هزاران گردشگر داخلی و خارجی است متأسفانه در آستانه تعطیلی قرار گرفته و هر لحظه انتظار فرو ریختن و تخریب را می‌کشد.
*تردد گردشگران در کاخ موزه باغچه جوق ماکو ممنوع می‌شود
مدیرکل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری آذربایجان غربی با اشاره به اهمیت اثر تاریخی کاخ موزه باغچه جوق ماکو گفت: متأسفانه این بنا نیازمند تعمیر و بازسازی است ولی به دلیل عدم تخصیص اعتبارات مورد نیاز هم اکنون در آستانه تخریب قرار گرفته است.
جعفر ذوالفقاری در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: این بنا به دلیل قرار گرفتن در شهرستان مرزی ماکو همه ساله پذیرای هزاران گردشگر خارجی و داخلی است و یکی از آثار به یادگار مانده از تاریخ کهن ایران زمین به شمار می‌رود.وی ادامه داد: به دلیل وضعیت بسیار نامناسب این بنای تاریخی در صورت ادامه بی توجهی به ضرورت بازسازی آن تردد گردشگران به جهت حفظ جان آن‌ها ممنوع خواهد شد.
ذوالفقاری اعتبار مورد نیاز برای مرمت و بازسازی این بنای تاریخی را ?? میلیارد ریال عنوان کرد و افزود: در این زمینه از تهران درخواست اعتبار و با مدیران استانی نیز صحبت‌هایی شده اما تاکنون اقدامی صورت نگرفته است.
وی با تاکید بر اینکه این اثر تاریخی به دلیل ویژگی‌های معماری و قرار گرفتن در مسیر ورودی مسافران خارجی به ایران از اهمیت زیادی برخوردار است گفت: مرمت و نگهداری این اثر تاریخی نیازمند عزم ملی است.
ذوالفقاری با بیان اینکه آثار متعدد فاخر و تاریخی این استان به علت محدودیت منابع مالی در حال تخریب هستند گفت: متأسفانه در سال‌های اخیر این بخش مورد بی توجهی مسئولان استانی قرار گرفته و امروز میراث تاریخی این استان در حال آسیب و تخریب قرار دارند.
مدیرکل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری آذربایجان غربی با اشاره به اینکه حفظ میراث فرهنگی نمی‌تواند بخشی صورت گیرد گفت: این امر نیازمند ساختارهای فکری فرابخشی است که متأسفانه ضرورت آن در این استان به چشم نمی‌خورد.
وی همچنین از نبود نگاه منصفانه به بخش میراث فرهنگی و گردشگری و نیز کمبود اعتبار این بخش انتقاد کرد و اظهار داشت: آذربایجان_غربی به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی و هم مرز بودن با سه کشور خارجی از پتانسیل بالایی برای توسعه صنعت گردشگری برخوردار است ولی سال‌هاست مورد بی مهری قرار گرفته است.
*ظرفیت فعلی کاخ موزه باغچه جوق ماکو مناسب گردشگران نیست
نماینده مردم ماکو، شوط، پلدشت و چالدران در مجلس شورای اسلامی نیز با انتقاد از وضعیت نامناسب این اثر تاریخی گفت: هم اکنون این بنا در آستانه فرو ریختن قرار گرفته و به هیچ وجه مناسب بازدید کنندگان و گردشگران نیست.
محمد علیپور در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه خلق چنین آثار تاریخی دیگر امکان‌پذیر نیست اظهار داشت: وجود چنین بناهای منحصر به فرد نشان دهنده تاریخ و تمدن کهن این دیار بوده و بی توجهی به آن یعنی از بین بردن هزاران سال تاریخ و تمدن این دیار.
وی با انتقاد از بی توجهی مسئولان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان_غربی افزود: از تمامی متولیان و دست‌اندرکاران میراث فرهنگی به دلیل بی توجهی به ضرورت بازسازی آثار تاریخی ماکو گلایه‌مندم چرا که این اثر طی سالیان گذشته در سایه بی مهری مسئولان به این وضعیت دچار شده است.
علیپور در پاسخ به سوال خبرنگار مهر مبنی بر انتقاد میراث فرهنگی استان از کمبود اعتبار گفت: اگر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان در خصوص مرمت کاخ موزه باغچه جوق ماکو با کمبود اعتبار مواجه بوده است چرا تاکنون این مطلب را با بنده به عنوان نماینده مردم این شهرستان در میان نگذاشته است؟
وی ادامه داد: در خصوص وضعیت این بنای تاریخی اگر بنده اقدام به سرکشی کنم می‌توانم از وضعیت آن با خبر شوم، وگرنه تاکنون میراث فرهنگی استان اقدام به اعلام وضعیت این بنا نکرده است. در این راستا به شدت منتقد مسئولان میراث فرهنگی استان هستم.
نماینده مردم ماکو، شوط، پلدشت و چالدران در مجلس شورای با بیان اینکه در حال حاضر وضعیت این بنای تاریخی مناسب حال و جان گردشگران نیست گفت: طی سال‌های گذشته اعتبارات مناسبی برای مرمت و بازسازی بناهای تاریخی اختصاص می‌یافت ولی در طول این چند سال اخیر دچار کمبود اعتبار شده‌اند.علیپور خواستار توجه مسئولان کشوری و استانی به ضرورت نگهداری و مرمت این بنای تاریخی شد و افزود: این بنا یکی از آثار منحصر به فرد از نظر معماری و تاریخی در کشور به شمار می‌رود.?