چهارشنبه سوری هرج و مرجی مغایر با فرهنگ و خرد
گروه اجتماعی: با فرا رسیدن روزهای آخر سال همانند سالهای گذشته چهارشنبه آخر سال هم با همه تلخی و شیرینی خود از راه رسیده است که باید منتظر حوادث تلخ این روز نیز باشیم.طبق آیین باستان ایرانیان در آخرین چهارشنبه سال آتش بزرگی روشن که تا صبح زود و تا طلوع خورشید روشن نگه داشته می‌شود که این آتش معمولاً در بعد از ظهر زمانی که مردم آتش روشن می‌کنند و از روی آن پریده، آغاز شده و در زمان پریدن جمله معروف: »زردی من از تو سرخی تو از من« را می‌خوانند.این جمله نشانگر مراسمی برای تطهیر و پاک‌سازی مذهبی است که واژه »سوری« به معنی »سرخ« به آن اشاره دارد.
به بیان دیگر مردم خواهان آن هستند که آتش تمام رنگ پریدگی و زردی، بیماری و مشکلاتشان را بگیرد و بجای آن سرخی و گرمی و نیرو به آنها بدهد.در برخی از شهرهای آذربایجان چون ارومیه، اردبیل و زنجان، همه چهارشنبه‌های ماه اسفند هر یک نقش و نام معینی دارند، که از جمله در زنجان بدین شرح است که نخستین چهارشنبه را “موله” گویند که به شستن و تمیز کردن فرش‌های خانه اختصاص دارد.
دومین چهارشنبه را “سوله” گویند که در این روز به خرید وسیله‌ها و نیازمندی‌های عید رفته و سومین چهارشنبه را نیز “گوله” گویند که به خیس کردن و کاشتن گندم و عدس و غیره برای سبزه‌های نوروزی اختصاص دارد.چهارمین و آخرین چهارشنبه سال (چهارشنبه سوری) را “کوله” گویند؛ (کوله در ترکی به معنی کهنه و فرسوده است). در برخی از شهرهای ایران، از جمله ایلام، تویسرکان، کاشان، زاهدان مراسم چهارشنبه سوری را آخرین چهارشنبه ماه صفر نیز برگزار می‌کنند.یافته‌های پژوهشی نشان می‌دهد که تمامی آیین‌ها و یادمان‌هایی که مردم ایران در مراسم مختلفی برپا می‌داشتند و بخشی از آنها همچنان در فرهنگ این سرزمین پایدار شده است، با منش، اخلاق و خرد نیاکان ما در آمیخته بود و در همه آنها اعتقاد به پروردگار، امید به زندگی، نبرد با اهریمنان و مرگ پرستان، در قالب نمادها، نمایش‌ها و آیین‌های گوناگون نمایشی گنجانده شده بود.رفتار خشونت آمیز و مغایر با عرف و منش جامعه نظیر آنچه که امروزه با نام چهارشنبه سوری شاهد آن هستیم، در هیچ کدام از این آیین‌ها دیده نمی‌شود.بهتر است بگوییم کسانی که با منفجر کردن ترقه و وسایل آتش‌زای خطرناک سلامتی مردم را هدف گرفته‌اند، با تن دادن به رفتاری آمیخته به هرج و مرج روحی آیین چهارشنبه سوری را تحریف کرده‌‌اند.
با فرا رسیدن روزهای آخر سال همانند سالهای گذشته چهارشنبه آخر سال هم با همه تلخی و شیرینی خود از راه رسیده است. شیرینی چهارشنبه آخر سال به خاطر دور همی‌های خانوادگی و بگو بخندهای شیرین آن و همچنین صفای حضور در جمع با محبت خانواده است و تلخی آن هم به این علت است که در بعضی موارد این دور همی‌ها با سهل انگاری یکی از اعضای خانواده منجر به جرح و حادثه‌ای ناگوار برای اعضای خانواده شده و شادکامی را تبدیل به غم و اندوه می‌کند.در زمان‌های قدیم چهارشنبه آخر سال را دور هم، بدون سر و صدا و با آیینی خاص جشن گرفته، از روی آتش پریده و از خداوند برای خود و خانواده سالی پر از شادی، سلامتی و تندرستی آرزو می‌کردند.
اما با گذشت سال‌ها این سنت به تدریج جای خود را به وسایل آتش بازی خطرناک و وارداتی از کشورهای دیگر داده است که در آن وسایل آتش بازی و وسایل محترقه خطرناک، جایگزین پریدن از روی آتش شده است.
همچنین در زمان‌های قدیم جشن‌های آخر سال در راستای شادی و تفریحی سالم انجام می‌شد، اما امروزه متاسفانه چهارشنبه آخر سال که از راه می‌رسد بیشتر چهره شهر را شبیه میدان جنگ کرده و در بعضی موارد نیز بی تشبیه به خاکریزها و بمباران‌های زمان جنگ نیست!
روزهای پایانی سال جنب و جوش مردم و خریدهای عید با حضور مردم در خیابان‌ها حال و هوای دیگری به شهر داده است، اما در این بین چیزی که بسیار خودنمایی می‌کند حضور دستفروشانی با وسایل آتش بازی در پیاده‌روها است که متاسفانه در حال فروش وسایل محترقه خطرناک هستند.در چهارشنبه آخر سال اورژانس آتش‌نشانی، نیروی انتظامی و بیمارستان‌ها و درمانگاه‌ها در آماده‌باش کامل هستند تا بتوانند از حوادث ناگواری که در این روز رخ می‌دهد جلوگیری کنند که این اقدامات قطعاً هزینه‌هایی برای شهر داشته که از جیب خود مردم تأمین می‌شود، پس بهتر است شهروندان خود این هزینه‌ها را کمتر کنند.در سالهای اخیر متاسفانه شاهد آن بودیم که تعدادی از همشهریان و هموطنان عزیزمان در چهارشنبه آخر سال مجروح و در بعضی موارد نیز این شادی‌ها منجر به فوت می‌شد و همین امر امروزه لزوم مراقبت و همچنین نظارت‌های مسئولان ذیربط در بحث فروش و یا نظارت در چهارشنبه آخر سال را بیش از پیش ضروری کرده است.
با توجه به آگاهی‌های صورت گرفته در سالهای اخیر، مردم نسبت به چهارشنبه آخر سال کمی محتاط تر از گذشته شده‌اند، اما همچنان شاهد آن هستیم که چهارشنبه آخر سال به عنوان یک آسیب در جامعه ما مطرح است.با وجود اینکه رسانه ملی بارها صحنه‌های سوختگی و همچنین مصدومان چهارشنبه آخر سال را برای عموم به معرض نمایش قرار داده، اما بازهم شاهد آن هستیم که تلفات این سنت ایرانی هر ساله بیشتر شده و شاهد بروز صحنه های بسیار تلخ و دلخراش در مراسم چهارشنبه آخر سال هستیم.از کودکانی با سنین بسیار پایین تا والدینی گاها‍ً پیر و مسن دست در دست هم نه تنها چهارشنبه آخر سال را آلوده به مواد محترقه و خطرناک آتش بازی می کنند، بلکه خواسته یا ناخواسته باعث رشد اقتصاد چینی و کمک به بهبود اقتصاد این کشور می‌شوند.این روزها اگر در خیابان‌های شلوغ و پرتردد شهر رفت و آمد داشته باشیم شاهد حضور دستفروشانی خواهیم بود که به راحتی هر چه تمام در حال فروش مواد محترقه هستند، اما متاسفانه در این بین عدم حضور مأموران نیروی انتظامی در برخورد و جلوگیری از فروش این وسائل خطرناک و در بعضی موارد خانمان‌سوز نسبت به سالهای گذشته بیشتر احساس می‌شود.در حالی که سالهای گذشته حضور نیروی انتظامی پررنگ تر از گذشته و در برخورد با این قبیل افراد، بسیار سخت و جدی_تری بود، اما در سال جاری دست فروشان مواد محترقه و فروش مواد خطرناک بسیار زودتر از موعد مقرر و به راحتی هر چه تمام در حال فروش مواد محترقه خطرناک هستند.البته در سالهای اخیر مراکزی در سطح شهر با مجوز اداره اماکن نیروی انتظامی در حال فروش وسایل آتش بازی بی خطر هستند که می توان جایگزین مواد محترقه‌ای همچون ترقه و یا دینامیت باشد.در قانون نیز برای برخورد با برهم زنندگان نظم عمومی و افرادی که با ایجاد هیاهو، حرکات غیرمتعارف و فعالیت‌های مختلف نظم عمومی را بر هم می‌زنند، از ۳ تا ۶ ماه حبس و یا ۷۳ ضربه شلاق در نظر گرفته شده است که البته در بسیاری از موارد مماشات در برخورد با فروشندگان مواد محترقه به علت سن پایین این افراد به چشم می‌خورد.با گسترش اینترنت و شبکه‌های اجتماعی بر روی موبایل و گوشی‌های هوشمند دلالان و فروشندگان مواد محترقه این بخش را نیز بی‌نصیب نگذاشته و با فروش مواد محترقه به صورت اینترنتی و حتی آموزش ساخت آن در این شبکه‌ها و کانال‌ها مشغول کسب درآمد از این راه نیز هستند.با توجه به موارد مطرح شده به هموطنان و همشهریان عزیز برای برگزاری چهارشنبه‌ای پر از آرامش و شادکامی در کنار خانواده توصیه می‌شود که از نگهداری مواد محترقه و ساخته شده در منزل جلوگیری، از برپایی آتش در نزدیکی مکان‌هایی مانند پست برق و یا گاز که احتمال وجود خطر در آن است جلوگیری شود و همچنین لازم است که در مدارس نیز آموزش‌های لازم توسط آموزش و پرورش به دانش‌آموزان داده شود.همچنین باید مراقب رفتارهای خطرناک و ناهنجار بعضی از افـراد بوده و در صورت لزوم مراتب را به واحدهای گشت نیروی انتظامی یا پلیس ۱۱۰ اطلاع دهیم تا چهارشنبه آخر سالی آرام و شادی در کنار خانواده خود داشته باشیم.
امید است با رعایت قوانین شهری و همچنین برقراری نظم و مقررات عمومی توسط همشهریان عزیز و همانند سالهای اخیر در امر نظارت و پیشگیری از حوادث و جرائم توسط نیروی انتظامی، شاهد چهارشنبه آخر سالی آرام و به دور از هیاهو و جنجال باشیم.
نوشته شده توسط admin در سه شنبه, ۲۵ اسفند ۱۳۹۴ ساعت ۶:۱۰ ق.ظ
