چرا وام به جای مشگل گشا یی مشکل سازمی شود
گروه اقتصادی :بر اساس گزارش توسعه مالی بانک جهانی در سال ۲۰۱۴، ایرانی ها رتبه ۱ وام گیرندگی (شاخص کل)، رتبه ۱ وام گیرندگی از موسسات مالی، رتبه ۲ وام یا قرض گیرندگی از صاحب کار، رتبه ۶ قرض گیرندگی از خانواده و دوستان و رتبه ۲۸ وام گیرندگی از اشخاص خصوصی را دارند.مقامی که حاصل عملکرد اقتصادی دولت ها طی سالیان متمادی عاید ایرانی ها شده است.
هفته گذشته افتخاری دیگر نصیب خانواده های ایرانی شد و آن افزایش سقف وام های بانکی بود.وعده ای که نه تنها شیرین نیست بلکه باعث گرفتارتر ماندن خانواده های ایرانی چه بسا تا آخر عمرشان در دام وام های بانکی می شود.
بی شک بسیاری از ایرانی ها طعم گزنده پرداخت قسط وام و معوقات بانکی را به همراه لحظه شماری برای پایان اقساط آن را چشیده اند. این که چرا زندگی هایمان این همه به وام وابسته شده، چند پاسخ واضح و مشخص دارد.
وابستگی اقتصاد ایران به نفت و تولید محور نبودن آن به واسطه خام فروشی منابع نفتی و معدنی، وجود موانع متعدد در مسیر کسب و کارها، سوء مدیریت و اقتصاد دولتی ، به عنوان بخشی از دلایل وابسته کردن اقتصاد خانوارها به وام های بانکی است.
به راستی “چرا وام های بانکی نه تنها باعث بهتر شدن روند زندگی وام گیرندگان نمی شود بلکه باعث متضرر شدن آنان می شود.وام می گیریم که مشکلی از مشکلات زندگی را حل کند اما خود می شود مشکل ساز. ”
در بررسی این مسأله به جای گفت و گو با مسئولان با افرادی به گفت و گو نشسته است که یا در سیستم بانک فعالیت می کنند و یا دلالان با نفوذی درسیستم بانکی هستند که نانشان در گرفتاری مردم است.
یک کارشناس بانک در پاسخ به این پرسش که چرا سود تسهیلات بیش از سود سپرده ها است، می گوید: بر اساس قوانین بانک داری نرخ سود تسهیلات باید ۴ تا ۶ درصد بیشتر از سود سپرده باشد تا به اصطلاح برای بانک زیان آور نباشد به همین دلیل اگر موسسه ای ۳۲ درصد سود سپرده پرداخت می کند بدون شک بازپرداخت تسهیلات را ۳۸۸ درصد تعیین می کند.وی تأکید می کند که پرداخت و دریافت سودهای بالا، بیش از قانون مصوب توسط چند بانک انجام می شد اما باقوانین سختگیرانه ای که بانک مرکزی وضع کرده تقریباً ۴ سالی است که میزان تخلفات در بانک ها محدود شده و الان بیشترین یکه تازی ها در پرداخت و دریافت سودها از سوی موسسات و یکی دو بانک انجام می شود و آن هم به دلیل عملکرد جزیره ای این موسسات است.
به گفته این کارشناس بانک الان همه بانک ها غیر از بانک مسکن، اغلب تسهیلاتشان را در قالب عقود مشارکتی که سود بالایی دارد و در بین نرخ های تازه تصویب شده هم، سود ۲۴ درصدی عقود مشارکتی از بالاترین درصد سود برخوردار است پرداخت می کنند.نکته قابل توجه دیگر آن که ، هرچه مشتریان به خاطر کم شدن اقساط ماهانه بر تعداد سالهای بازپرداخت اضافه کنند، اتفاقاً باید سود بیشتری به بانک پرداخت کنند.در واقع بانک پول خود را فرسایشی اما با سود بیشتر دریافت می کند.وقتی درباره نحوه شکل گیری و آغاز به فعالیت موسسات مالی – اعتباری می شنوم ، بسیار تعجب می کنم که راه اندازی یک موسسه چقدر ساده است.باورم نمی شد که این موسسات که اغلب آنها با ثبت نام یک شرکت، ابتدا در شهرستان ها فعالیت خود را آغاز می کنند و از آنجا که بسیاری از مردم وقتی با آغاز به فعالیت این مؤسسات مواجه می شوند بر این گمان هستند که حتماً قانون اجازه فعالیت به آنها داده است، با اعتماد به نظارت ناظران، به دام های خوش رنگ و لعاب این موسسات می افتند.غافل از آن که نه قانون و نه بانک مرکزی از فعالیت این موسسات خبر ندارند، نظارتی هم نسبت به فعالیت آنها از سوی هیچ مرجع قانونی وجود ندارد و این خود مردم هستند که باید مراقب سرمایه های خود در این مؤسسات باشند و اگر روزگاری متوجه شدند که سرشان کلاه رفته، خودشان مسئول هستند نه بانک مرکزی و قوه قضاییه یا دولت.نکته ای که بانک مرکزی بارها در اطلاعیه های مختلف بر نداشتن مسئولیت تأکید کرده است.سوال اینجاست که چرا قانونی وجود ندارد برای مقابله با شکل گیری این موسسات دردسرساز، بی شک بانک مرکزی و قوای مقننه و مجریه باید با نپذیرفتن مسئولیت حضور این موسسات و وضع قوانین بازدارنده به مردم پاسخگو باشند.
وام گرفتن در برخی از بانک ها و مخصوصاً در مؤسسات مالی و اعتباری به دو گونه است؛ شکل اول دریافت وام در برابر سند و بدون نیاز به سپرده گذاری و شکل دوم، پرداخت وام در قبال سپرده گذاری. روش اول در گذشته بیش از امروز رواج داشت اما امروزه بیشتر بانک ها به شکل دوم عمل می کنند و شما ملزم هستید مدت زمان حداقل ۳ تا ۵ ماه پولتان را در حساب بانک یا مؤسسه مورد نظر بخوابانید و به اصطلاح بانکی پولتان باید در بانک رسوب داشته باشد تا شما مجوز دریافت وام پیدا کنید.در این میان بانک هایی همچون بانک رفاه و برخی موسسات پس از پایان دوره سپرده گذاری، اصل سپرده را همراه وام به متقاضی برمی گردانند اما برخی دیگر سپرده را تا پایان مدت بازپرداخت وام نزد خود نگه داشته و پس از تسویه وام، آن را می پردازند.
نکته قابل تأمل منتی است که بانک بر سر شما با پول های خودتان می گذارد.اگر وام می خواهید چاره ای ندارید جز آن که اول سود پولتان را به جیب بانک بریزید.
شما باید پول خود را چند ماه در اختیار بانک قرار دهید و بانک نه تنها برای آن سود روزشمار پرداخت نمی کند بلکه بعد از این که سود حاصل از فعالیت پول شما را در مدت زمان ۳ تا ۵ ماه خواب پول کسب کرد سپس شما می توانید وامی معادل سپرده خود بر اساس سودهای تعیین شده دریافت کنید.در واقع با این روش بانک سود دو برابری و اگر جریمه های معوقات را هم به آنها هم اضافه کنیم، چند برابری دریافت می کنند.
“خانه از پای بست ویران است ” ، تخلفات را می شنویم اما باور نمی کنیم اما افسوس که وقتی پای صحبت چندین دلال خرید و فروش وام می نشینیم بر این گمان شک می کنیم.
به گفته یکی از آنها نداشتن چک برگشتی و معوقه بانکی از دیگر شرایط دریافت وام محسوب می شود ضمن آن که وام های کلان را در اختیار هر کسی نمی گذارند فرد باید صاحب شرکت و گردش مالی خوبی باشد تا بتواند مجوز وام های کلان را دریافت کند.
بانک های دولتی وام های خوبی می دهند و زیاد هم اذیت نمی کنند .بانک های خصوصی هستند که بهره خیلی بالا دریافت می کنند و به گفته برخی از مسئولان بانکی، بانک های خصوصی و مؤسسات از بانک مرکزی تبعیت نمی کنند و در مواردی زور بانک های خصوصی بیشتر از بانک مرکزی است چون بانک های دولتی سرمایه ای در اختیار ندارند و با کمبود منابع مواجه هستند و این بانک های خصوصی هستند که با سرمایه وگردش مالی بالا کار می کنند.
این دلال بانکی با تأکید بر این که کلاً هیچ وام بانکی خوب نیست و اول و آخر این مشتری است که ضرر می کند، معتقد است که بهترین راه دریافت وام ، صندوق های خانگی هستند.
نوشته شده توسط admin در سه شنبه, ۲۲ اردیبهشت ۱۳۹۴ ساعت ۵:۳۴ ق.ظ
