چرا مردم خرافات را دوست دارند

گروه جامعه:اعتقادات، پایه و اساس زندگی هر انسانی‌ست و توجه به آن می تواند جزء مهمترین و اصلی ترین توجهات هر انسانی باشد. از این روست که ادیان الهی و خصوصا اسلام توجه ویژه ای بر این بخش از زندگی انسان داشته و تلاش دارند استحکام و پیوستگی مناسبی را به اعتقادات انسان بدهند. چرا که اعتقادات سر منشاء بسیاری از رفتارها و عملکردهای اوست. از این رو هرگونه تغییر در اعتقادات انسان اثرات مستقیم بر رفتارهای او داشته و نظام رفتار و کردار او را تغییر داده و بعضا متحول می نمایند.
سیر تاریخی گذران زندگی انسان نشان می دهد که اعتقادات انسان همواره آمیخته با خرافات و موهومات بوده است. به همین دلیل است که اطلاع درست و دقیقی از قدمت و سابقه پیشگویی، فالگیری و رمالی وجود ندارد. ولی می توان به جرات این موضوع را بیان نمود که میل و اشتیاق به این موضوعات از همان ابتدای خلقت همراه همیشگی و همزاد انسان بوده است. در طول تاریخ بسیاری از قبایل و فرهنگ ها به این موضوع علاقه بسیاری داشته و متخصصان این امور را در زمره بزرگان قوم خود قرار می دادند. چرا که این افراد میل فطری آنها به عالم غیب و موضوعات مجهول و کنجکاوانه را برآورده می نمودند.
انسان از همان آغاز علاقه مند بود به ساده ترین روش ندانسته‌ها و مبهمات زندگی خود را برطرف کند و در صورت امکان بتواند از آینده خود نیز خبری هر چند مبهم و کم ارزش داشته باشد. این حس کنجکاوی همچنان نیز همراه و در کنار انسان عصر حاضر است و موجبات فراهم شدن انواع جدیدتری از فالگیری و رمالی را فراهم نموده است.
بسیاری از رسم و رسومات و اعتقادات سنتی انسان در سایه پیشرفت های علمی، تکنولوژیکی و اقتصادی کمرنگ و نخ نما شده اند ولی در این میان رمالی و فالگیری از این قاعده پیروی نکرده و چه بسا همزمان با پیشرفتهای انسان پیشرفت کرده و دامنه نفوذ خود را بر انسان گسترش داده است. به راستی به چه دلیل انسان به فالگیری و رمالی و خلاصه انواع مختلف اینگونه فعالیت ها علاقه دارد؟ در این نوشتار قصد داریم به بررسی اجمالی دلایل رغبت مردم به فالگیری و رمالی و اصولا چه شد که مردم به این مسائل روی آوردند بپردازیم:
از طرفی در طول زندگی هر فردی ممکن است فرد دچار مشکلات مختلفی گردد. این مشکلات عموما با تفکر و تدبر و انتخاب راهکارهای منطقی قابل حل و بعضا پیشگیری هستند. اصولا افرادی که توانایی تجزیه و تحلیل مشکلات زندگی و روابط خود را دارند، از قدرت فکر و منطق خود برای حل مشکلات خود استفاده می کنند و در مقابل افرادی که دارای چنین خصیصه‌ای نیستند برای رفع این ضعف شخصیتی چشم امید به سخنان و نسخه های تجویز شده توسط رمالان و فالگیران می دوزند. این افراد همچنین از ضعف اعتماد به نفس نیز رنج می برند. چرا یکی ار دلایل مراحعه افراد به رمالان و فالگیران، عدم اعتماد به نفس به توانایی های فردی‌ست. به عنوان مثال بسیاری از خانمها برای باز شدن بخت دخترانشان به اینگونه ترفندها متوسل می شوند.
در صورتی که معیارهای انتخاب همسر توسط آقایان و خانمها بسیار روشن است و فردی که قصد ازدواج دارد می تواند با بدست آوردن ملاکهای عمومی و برخی ملاکهای خاص، نظر دیگران را جلب نماید. انسان همواره در طول زندگی خود و در مواجهه با مسائل دشوار زندگی، بسته به قدرت شخصیت خود بارها و بارها دچار یاس و نا امیدی شده و به مرحله ای می‌رسد که تصور می‌کند به انتهای خط رسیده و دیگر کاری از دستش بر نمی آید.
در این مرحله عده‌ای واقعیت را پذیرفته و همه چیز را به خدا می‌سپارند و در مقابل عده‌ای بر طبق باورهای غلط و آنچه از پیشینیان شنیده‌اند به فکر چاره جویی به وسیله مسائل ماورا الطبیعه و عالم غیب می‌افتند.
گاهی این ناچاری و استیصال به حدی میرسد که فرد بی توجه به خطرات این مسیر و سوء استفاده هایی که کمابیش همه از آن آگاهند، بی مهابا به سراغ فالگیران و رمالان و پیشگویانی می‌روند که به واقع خودشان هم در صحت گفته هایشان تردید دارند. این توسل تنها دلخوش کنکی است برای ذهن آشفته و مایوس یک دختر دم بخت بدون خواستگار یا زن هراسان از بی مهری شوهر یا مرد مال باخته ای که امیدی به یافتن مالش ندارد و یا جوان جویای کار و … .
به نظر میرسد اگر از تک تک افراد درگیر فالگیری پاسخی صادقانه در جواب این سوال که چرا به سراغ فالگیر آمدید، بخواهیم خواهند گفت که تنها به دلیل کور سوی امیدی به این افراد روی آورده‌اند و یا تنها به دنبال شنیدن یک خبر مسرت‌بخش از آینده هستند تا با اعتماد به نفس بیشتری به زندگی روزمره خود بپردازند. گویی انرژی که این سخنان راضی کننده به افراد میدهد برایشان آنقدر قابل توجه و کارآمد است که توسل به آن را به خود می‌قبولانند.
تحقیقات بیانگر این واقعیت تلخ هستند که ۹۵ درصد مراجعان به رمالان و فالگیران را زنان تشکیل می دهند. و جالتر آنکه حدود ۷۵ درصد مراجعین را افراد تحصیلکرده با تفکرات امروزی و به اصطلاح روشنفکر تشکیل می‌دهند
. با نگاهی گذرا در می‌یابیم که زنان به علت عدم اعتماد به نفس بالا در عالب موارد و همچنین استیصال در مقابل حل مشکلات و همچنین کنش‌ها و واکنش‌های عاطفی بیشتر نسبت به مردان در مواجهه با مسائل اندکی پیچیده فورا به سراغ اینگونه موارد رفته و به دنبال یک راه میانبر برای حل مشکلاتشان هستند. علاوه بر آن زنان نسبت به خبرهای خوبی که از این سودجویان میشنوند زود باورتر و ساده لوحانه‌تر برخورد می‌کنند.
گویی زنها دوست دارند هر خبر خوشی را هر چند با ضریب اطمینان پایین باور کنند. شاید برخورد قهری بیشتر مردان در مورد فالگیری ناشی از قدرت ذهنی و اجتماعی مردان در مواجهه و حل مشکلات باشد. صحبت از فالگیری و تبحر فلان فالگیر و رمال در بین زنان آنقدر شایع است که یکی از آیتم های مهم و قابل تامل زنان در برخورد با مسائل ساده زندگی به شمار میرود. انتقال مشخصات یک فالگیر متبحر در میان جمع زنانه بسیار مقبولتر و مرسومتر از انتقال مهارتهای زندگی به نظر میرسد.
زنان برای رفع نگرانی‌ها و دلهره های روزمره خود و برای شنیدن اخبار مورد علاقه‌شان از زبان دیگران به روشهای مختلفی روی می آورند که فالگیری یکی از این موارد است.
البته برخی به فالگیری به چشم یک تفریح ساده نگاه میکنند اما همین افراد هم در ناخودآگاه ذهن خود از اخبار بد فالگیران ناراحت و مضطرب و از شنیدن اخبار خوب و خوشایند، خوشحال و مسرور می‌شوند. پیشینه قوی فال و پیشگویی در زمان‌های گذشته هم به این باورها جان تازه می‌دهد. افراد با اتکا به قرون گذشته و پیشگویی‌هایی که در آن زمان وجود داشته و بسیاری از آنها هم مطابق واقعیت اتفاق افتاده است، خود را برای باور این موهومات مجاب میکنند.
در این میان افراد سودجویی هم هستند که از نمد این باورهای غلط و اعتقادات بی پایه برای خود کلاهی فاخر می‌سازند. کافیست فرد کمی رفتارشناسی و روانشناسی را چه به صورت فطری و چه علمی بداند. به دام انداختن یک فرد مستاصل و ضعیف‌النفس کار سختی به نظر نمیرسد. در مقابل منفعت مادی قابل توجهی نیز به همراه خواهد داشت. به همین دلیل است که این مسائل بسیار شیوع پیدا کرده و خبرهای بسیار متنوعی از آن به گوش می رسد.
ابتدا” باید بپذیریم که میل و رغبت به امور مربوط به عالم غیب در تمامی افراد وجود دارد و سپس می بایست راهکارهایی جهت کنترل آن ارائه کرد. اولین راهکار جهت مقابله با این موضوع تقویت ایمان و حس توکل بر خداوند است. قبول خواست خداوند و تلاش جهت برطرف نمودن مشکلات و کاستی های زندگی می تواند از اصلی ترین اقدامات جهت رهایی از بند اینگونه گرایشات باشد.
در مواجهه با مشکلات، می توان از مشاوره افراد با تجربه و امین، و یا مشاورین رسمی بهره مند شد. این افراد با توجه به تجربه و تخصصی که دارند می توانند راه های روشن روبروی ما را به ما نشان داده و ما را از سردرگمی و تاریکی نجات دهند.
باید باور کنیم که فال، پیش گویی و … دور از واقعیت هستند و تنها برای دلگرم کردن برخی و سودجویی برخی دیگر انجام می شوند. امام علی ـ علیه السلام ـ می‌فرمایند: “الطیره لیست بحقّ؛ فال بد یک امر حقیقی و واقعی نیست”. لذا عاقلانه تر آن است که زندگی خویش را بر اساس ایمان و توکل بر خدا، تلاش و کوشش، بالا بردن سطح توانایی های خود و همچنین درس گرفتن از تجربیات گذشته خود و دیگران بنا نهیم و نه فال و رمالی.