چارلی چاپلین
اکبرسعادت
آنادیلیمیز: دونیا کینوسونون اینجیلریندن اولان چارلز اسپئنسئر چاپلین اینگیلیسین صاففولک قرافلیغیندا دونیایا گلیب.
داهی آکتیورون والیدئینلری چارلزلا هاننا لوندونون رستوران و پیوخانالاریندا اوخوماقلا پول قازانیردیلار. اونلارین ایستعدادینا یوکسک قییمت وئرن یئرلی بیزنئسمنلر بیر گون بو موغننیلرین بویوک صحنه ده چیخیش ائتمه سینه ایمکان یاراتدی. بئله لیکله، مشهورلوغا نایل اولان چاپلینلر عاییله سی لندن دن مرکزینده باهالی بیر عیمارت آلدیلار. تئز-تئز موحتشم ضیافتلره دعوت آلان والیدئینلر اوولادلاری سیدنی ایله چارلینی ده اوزلری ایله آپاریردیلار. ائوین سونبئشیگی و گله جگین داهی آکتیورو بو مجلیسلرده اوزو ایله گتیردیگی بویوک چانتاسینی ان لذیذ خورکلرله دولدوروب یاخینلیقداکی کوچه ده گئجله ین کیمسه سیز اوشاقلارا آپاریردی.لاکین بونونلا کیفایتلنمیر، پالتارلاریندان دا اونلارا باغیشلاییردی. اورگینده کی یانغینی گیزلتمه یه چالیشان چارلی ضیافتلرده دجللیک ائتمگی ده اونوتموردو. بیر دفعه کرال ساراییندان گلمیش بیر مامورون “ائی، بالاجا، منه نه سورپریز ائده بیلرسن” سوالینا جاواب اولاراق چارلی میزین اوستونده کی ایری تورتو غفلتا اونون اوزونه یاخاراق “بوندان یاخشی سورپریز اولا بیلمز. ایندی هامی میزین اوستوندن دئییل، سیزین توکلو اوزونوزدن تورت یئیه جک” دئمیشدی. مووففقیتدن باش گیجللنمه سینه معروض قالان عاییله باشچیسی بیر گون اوز خانیمیندان آیریلماغا قرار وئردی. بئله لیکله، بویوک قارداش سیدنی چارلزلا مالیکانه ده قالدی، هاننا ایسه بالاجا چارلینی ده گوتوروب بوشانما زالیندا اونا اودنیلن پوللا آلدیغی، او قدر ده زنگین اولمایان بیر ائوه کوچدو. هاننا ایله بیرلیکده یاشادیغی همین ایللرده بالاجا چارلی کوچه لرده گاه قزئت، گاه دا سیقار ساتماقلا آز دا اولسا، آناسینا کومک ائدیردی. لاکین بو سیخینتیلار دا اوزون سورمه دی. بئله کی، هاننا قیسا واختدان سونرا رفیقه سی نین کومگی ایله لوندون سیرکلریندن بیرینده ایشه دوزلدی. آرئنادا اوز مهارتینی، یوکسک ایستعدادینی نوماییش ائتدیرن موغننی بیرجه آیین ایچینده یئنیدن مهشورلاشدی. لاکین بیر گون صحنه ده نؤوبتی ماهنیسینی اوخویان هاننا غفلتا اوسکوروب صندله دی و یئره ییخیلدی. ایلنمه یه گلن مینه یاخین تاماشاچی نین فیت و قیشقیریق سسلری سیرکی بورودو. بیردن هئچ کیمین گوزلمه دیگی حالدا، بالاجا چارلی باشینا بویوک بیر شلیاپا قویوب آرئنایا آتیلدی و اورکئستره “چارلیستون” تکلیف ائتدی. یاریم ساعات عرضینده مهارتلی رقصی و تلخکلیگی ایله هامینی واله ائدن بو اوغلان اوزون سورن آلقیشلارلا قارشیلاندی. بو آنلاردا چارلینی نه مووفقیت، نه ده ائتدیگی غئیری-عادی چیخیشلار دوشوندوروردو. اودور کی، اونون شئفه دئدیگی ایلک سوز بو اولدو: “آنام هانی؟” همین آخشام سیرکین بوتون ایشچیلری لندن دن ان زنگین خسته خانالاریندان بیرینه توپلاشیب هاننانین دوشدویو جراحییه اوتاغیندان حکیمین چیخماسینی گوزله ییردیلر. ایکی ساعاتدان سونرا باییرا چیخان جراح بیلدیردی کی، اریندن آیریلاندان سونرا عصب سارسینتیلاری کئچیرن موغننی نین بئینینه قان سیزیب. اوچ گون کئچندن سونرا ایسه لندن دن موسیقی سئورلری نین رغبت بسله دیگی هاننا هیلل دونیاسینی دییشدی. آناسی نین اولوموندن سونرا نه ائده جگینی بیلمه یه ن بالاجا چارلی آجیندان اولمه مک اوچون ایشله مک فیکرینه دوشدو. لاکین اونون “بیر قاریشلیق” بویونا باخیب هر یئردن قوووردولار. چوخ فیکیرلشندن سونرا او، واختیله آذوقه و پال-پالتار وئردیگی اوشاقلارین یانیندا ناهار ائتمه یه مجبور اولدو. ائوه ایسه یالنیز گئجه لر گلیردی. نووبتی گونلردن بیرینده یئنیدن گئجله مک اوچون ائوه گلن چارلی سیرک شئفی نین قاپی آغزیندا دوردوغونو گوردو. بو بالاجا اوغلانی گورن کیمی قاباغینا قاچان شئف سانکی اونو اوغورلاییرمیش کیمی قوجاغینا آلیب بیر باش سیرکه قاچدی. اول هئچ نه باشا دوشمه یه ن چارلی سیرکه چاتاندا غریبه منظره نین شاهیدی اولدو. سن دئمه، اونون بیرجه دفعه چیخیش ائتمه سی بوتون تاماشاچیلاری واله ائدیبمیش. اونا گوره ده هامی “بالاجا سولیست”ین ایفاسینی رهبرلیکدن طلب ائتمیش، عکس تقدیرده بیر داها سیرکه گلمیه جکلرینی بیلدیریبمیشلر. بو سببدن ده ال-آیاغا دوشن شئف سحریسی گون چارلینی تاپماق مقصدیله بوتون شهری بیر-بیرینه ووروب و نهایت، ایستگینه یئتیشیب. همین گون شهره وورولموش بوتون آفیشالاردا هامی یئنی بیر آدا راست گلدی: “چارلی چاپلین”. آخشام ایسه کونسئرت باشلایاجاقدی… آناسی نین اولوموندن سونرا سیرکده کومیکلیک ائدن چارلی یاشی نین آز اولماسینا باخمایاراق، بیرجه ایلین ایچینده بوتون لندن ده مشهورلاشدی. همین واختا قدر اورتاباب گلیر گوتورن سیرک بیردن-بیره اینگیلتره نین ان وارلی شوو-بیزنئس مرکزینه چئوریلدی. اونون غئیری-عادی ایستعدادی نه اینکی اوز اولکه سینده، حتی آمئریکادا دا عکس-صدا دوغوردو. بو سببدن ده آمئریکادان گلمیش فئرد کارنو ۲۲ یاشلی بو آکتیورو قاسترولدا اولان تروپپاسی ایله اوقیانوسون او تایینا آپاردی. یئنی موحیط چارلییه اوز ایستعدادینی داها قاباریق شکیلده نوماییش ائتدیرمه یه ایمکان وئریردی. جمعی اوچ ایل عرضینده ائلیتانین دیقت مرکزینده اولان آکتیور کینورئژیسسورلارین (فیلم کارگردان لارینین) دا گوزوندن یایینمادی. ۱۹۱۴-جو ایلده ماک سئننئتین رهبرلیک ائتدیگی “کیستوون” کینوکومپانییاسی چ.چاپلی نین ایشتیراکییلا “یاشاماق نامینه یئمک” آدلی فیلم چکدی و بو، کینوکومپانییانین ان اوغورلو فیلمینه چئوریلدی. بو فیلمدن اعتیبارا او، الینده چلیک، باشیندا شلیاپا، اَینینده فراک و اوزونه مخصوص بیغ قویماقلا خاراکتئریک بیر اوبراز یاراتدی. بونون سببینی آچیقلایان آکتیور چوخ-چوخ سونرالار دئییردی: “لوندوندا – بیزیم قونشولوقدا بینکس آدلی قوجا بیر سرخوش یاشاییردی. غریبه خاصیتی واردی.
آجیندان اؤلسه بئله هئچ کیمه آغیز آچمیردی. منیمله دوستلوق ائتسه ده، هامییا نیفرت ائدیردی. اونونلا صوحبت اسناسیندا اویرندیم کی، کناردان عوفونت قوخولو عیاش کیمی نظره چارپان بو آدامین نه قدر بویوک اورگی وارمیش… و بیر گون نووبتی دفعه اونونلا گوروشمه یه گلنده اوزونو آسدیغینی گوردوم. آراق شوشه سی نین آلتیندا قویدوغو مکتوبدا ایسه “دوز بیر ایل سنین اولومونه دوزدوم. بو گونسه آنلادیم کی، سنین سئوگین اولمادان یاشایا بیلمرم” یازمیشدی. ائله او واختدان دا صحنه ده بینکسین پروتوتیپینی یاراتماق آرزوسو ایله یاشاییردیم. بو “خوشبختلیک” منه کینودا نصیب اولدو. هر فیلمیمده مرحوم قوجانین گورکمینه بنزمکله، ظنیمجه، بینکسین روحونو شاد ائتمیش اولورام”. اوچ فیلمه چکیلسه ده، بوندان راضی قالمایان چاپلین بیردن-بیره اوزو فیلم چکمک قرارینا گلدی. آرتیق کیفایت قدر وارلانان آکتیور ان باجاریقلی اوپئراتورلاری، او جومله دن آکتیور و پرودوسئرلری اوز اطرافینا توپلادی. جمعی بیر ایل عرضینده “۲۰ دقیقه لیک سئوگی” و “کابارئتده تالان اولونموشلار” فیلملری نین چکیلیشینی باشا چاتدیران چاپلین بوتون آمئریکانی تیترتدی.
نوشته شده توسط admin در شنبه, ۱۷ مرداد ۱۳۹۴ ساعت ۸:۵۴ ق.ظ
