پوست قوتوسو
جلیل محمدقلیزاده
بیراینجی بولوم
آنادیلیمیز: نویابر آیی‌نین اون ایکینجی گونو ایدی. هاوا چوخ سویوق ایدی. قارعلامتی گؤرسنمیردی. حکیم آخیرینجی دفه خانین ناخوش عؤوره‌تینی یوخلاییب، جاواب وئردی کی، داها ناخوشون احوالی یاخشی‌دیر. بئله کی بیر هفته‌یه‌دک سفره چیخماق مومکون اولار. خان چوخ تله‌سیردی ایروانا گئتمه‌یه.
چونکی خانی اوردا چوخ واجیب ایشلر گؤزله‌ییردی و بیرده‌کی قورخوردو قار یاغا و هاوا داخی‌دا سویویا و ناخوش اوچون یولا چیخماق غیر مومکون اولا. خان گؤتوردو قلمی، ایروانلی دوستو جعفر آغایا بو مضموندا بیر مختصر کاغیذ یازدی:
»عزیزیم! بیر هفته‌یه‌دک اومودوارام، ایروانا گلیم عؤورت- اوشاق ایله. آرتـیق توقع ائدیر‌م. بویوراسان بیزیم اوتاقلارا فرش سالیب، البتّه البتّه پئچ‌لری یاندیرسین‌لار کی، اوتاقلارین هاواسی پیش از وقت تمیزلنسین و ایسینسین. بلکه ناخوش اوچون اورادا ناراحات‌چیلیق اوز وئرمه‌سین.
بو کاغیذین جاوابینی منه تئلگیرام ایله یئتیره‌سن. سن منه دئدییین ایشلرین بیر- بیر هامیسی‌نی ائله‌میشم. خداخافظ. سنین خئییرخاهین ولی‌خان فی ۱۲ نوامبر«.
خان کاغیذی بوکوب قویدو پاکئته، اوستونو یازیب و مارکاسینی یاپیشدیریب ایسته‌دی نؤکری چاغیرسین کی، آپاریب سالسین پوستا. آمما تئز خانین یادینا دوشدو کی، نؤکری گؤنده‌ریب اؤزگه ایشه.
بو حئین‌ده قاپی دؤیولدو. خان چیخدی و گؤردو کی، قاپی‌نی دؤین خانین اؤز کندلی‌سی »ایت قاپان« کندی‌نین اهلی نوروز علی‌دیر.
بو شخص چوخ واخت خانین یانینا گلیب گئده‌ر و هر گلنده اولماز کی اون‌دان، اریشته‌دن بال‌دان، یاغ‌دان گتیرمه‌سین. بو سفرده نوروزعلی الی بوش گلمه‌میشدی.
چونکی خانی گؤرجک، ال- آغاجینی دایادی قاپی‌نین بوجاغینا و باشلادی قاپی‌نین او بیری تایینی آچماغا، قاپی‌نی آچیب بیر یوکلو اولاغی سوردو حیه‌طه.»چوچی، چوچی« دئیه- دئیه یوکون آراسیندان اوچ- دؤرد تویوق- جوجه‌نی چیغیردا- چیغیردا یئره قویوب یوکو آچیب، دولو چووال‌لاری سالدی یئره و خانین اوزونه باخیب ایکی قات اییلیب سالام وئردی. خان سالامی آلیب دئدی:_ آکیشی، نوروز علی بو نه زحمت‌دی چکمیسن؟نوروز علی چووال‌لارین کندیرین آچا- آچا جاواب وئردی:_ بو نه سؤزدور آی خان؟ من اؤله‌نه کیمی سنه قولام… بو سؤزو دئیه- دئیه نوروز علی باشلادی اوستونون توزونو سیلمه‌یه… چونکی گون‌اورتادان بیر ساعات کئچیردی و اولا بیلردی کی، پوستون واختی کئچسین. خانین آغلینا بئله گلدی کی، یازدیغی مکتوبو وئرسین نوروز علی آپاریب سالسین پوستا. خان اوزونو توتدو قوناغا:_ نوروزعلی، پوست‌خانانی تانیییرسان؟نوروز علی جاواب وئردی:
_ آی خان من کتدی آدامام، من نه بیلیم پوست‌خانا نه‌دی؟
_ چوخ عجب، نچرنیک دیوانخاناسینی کی تانیییرسان؟
_ بلی خان باشینا دؤنوم تانیییرام، نییه تانیمیرام کئچن هفته من ائله گلمیشدیم نچرنیکین یانینا شیکایته. خان آند اولسون سنین باشینا، بیزی کاتدا چوخ اینجیدیر. اصلینه باخسان بیزیم بو کاتدامیز اؤزگه تایفاداندی! او دور کی بیزی گؤرمه‌یه گؤزو یوخدور. کئچن هفته منیم ایکی بیزوووم ایتمیشدی. گئتدیم… _ هله بو سؤزلرینی سونرا دئیه‌رسن. قولاق آس، گؤر نه دئییره‌م، نچرنیک دیوانخاناسینین قاباغیندا بیر یئکه دام- داش وار. قاپیسی‌نین آغزیندا بیر قوتو وورولوب دیوارا. همن قوتو پوست قوتوسودور. او قوتونون بیر خیردا و اوزون قاپاغی وار.
بو ساعات آپار بو کاغیذی همن قوتونون قاپاغینی قووزا کاغیذی سال سوتونون ایچینه قاپاغینی یاتـیرت و تئز قاییت گل.نوروز علی هر ایکی الینی آچدی خانین قاباغینا.
قورخا- قورخا کاغیذی آلیب، بیر آز باخدی کاغیذا، بیر آز باخدی خانین اوزونه سونرا چکیلدی دیوارا طرف و یئره. ایسته‌دی کاغیذی قویسون دیوارین دیبینه. خان اوجادان دیللندی:
_ قویما اورا! قویما اورا. کاغیذ چیرک‌له‌نر. تئز آپار سال قوتویا، قوی گل._ خان باشینا دؤنوم، قوی بو اولاغین باشینا توربا کئچیریم، حئیواندی آج قالماسین. یولدان گلیب، یورولوب.
_ یوخ- یوخ… هئچ زیان یوخدور. کاغیذین واختی کئچیر. توربانی سونرا کئچیره‌رسن اولاغین باشینا._ دی! ائله ده قوی اولاغین قیچینی باغلاییم، یوخسا گئده‌ر حیه‌طده آغاجلاری گمیره‌ر._ یوخ- یوخ. هئچ عئیبی یوخدور. قاچ تئز کاغیذی سال گل.نوروز علی کاغیذی اهمال قویدو قوینونا و گئنه دئدی:_ خان قادانی آلیم، بو خوروزلار قالدیلار بورادا. حئیواندیلار. قویایدین قیچلارینی آچیب بیر آز دن سپئیدیم بولارا. ائله دن ده گتیرمیشیم.نوروز علی الینی سالدی جیبیندن دن چیخارسین. خان اوجادان سسلندی:
_ یوخ- یوخ. قوی هله قالسین. قاچ چاپاراق کاغیذی سال پوستا.نوروز علی ال آغاجینی گؤتوروب باشلادی اوشاق کیمی قاچماغا. سونرا بیر آز فیکیرلشیب قاییتدی و اوزونو توتدو خانا:
_ خان قادانی آلیم، دسمالین ایچینده یومورتا وار، گؤزده- قولاغدا اولون، یوخسا اولاغ آغنار یومورتالاری سیندیرار.خان اوجادان سسلندی:
_ داها اوزون دانیشما. قاچ کاغیذی سال واخت کئچیر.نوروز علی ایستیردی اوزاق‌لاشسین، خان اونون دالینجا چیغیردی:_ نوروز علی بیلمزسن کاغیذی وئره‌رسن اؤزگه‌سینه ها، هئچ کسه وئرمه، هئچ کسه گؤسترمه. تئز سال قوتویا گل.
نوروز علی داخی دا اوزاق‌دان جاواب وئردی:
_ نییه من اوشاق دئییلم کی، کاغیذی اؤزگه‌سینه وئره‌م. منی او قده‌ر خام بیلمه، هئچ نچرنیک ده بو کاغیذی منیم الیمدن آلا بیلمز. نوروز علی بو سؤزلری دئیه‌ندن سونرا گؤزدن ایتدی… خان گیردی اوتاغا و اوزونو آروادینا توتوب شیرین دیلله دئدی:
_ دی! حاضیرلاش منیم گؤزومون ایشیغی یازدیم ایروانا کی، اوتاقلاری سازلاسین‌لار. ایندی داها گئده بیله‌ریک. ماشاللاه یاخشی‌سان. حکیم اؤزو دئییر کی، هاوانی دییشمک سندن اؤتورو لاپ واجیب‌دیر. بیر قده‌ر ده خان، آروادی ایله گئتمک باره‌سینده صؤحبت ائده‌ندن سونرا نؤکری گلدی و خانا دئدی:
_ خان بو اولاغ کیمیندی؟ بو شئی‌لری کیم گتیریب.خان جاواب وئردی:_ اده او شئی‌لری یئر‌به‌یئر ائله. اولاری بیزه »ایت قاپانلی« نوروز علی سؤوقات گتیریب.
آردی وار
نوشته شده توسط admin در چهارشنبه, ۱۴ بهمن ۱۳۹۴ ساعت ۵:۳۶ ق.ظ
