پرورش انسان بریده ازخانواده اشتباه بزرگ جامعه مدرن
گروه اجتماعی: درتخصیص درون¬خانواری یک بخش مهم، مصرف است که شامل انواع مسائل مصرف از جمله: سلیقه¬ها، مصرف، فرهنگ مصرفی، بحث اسراف و تبذیر است. بخش دیگر مسائل مربوط به درآمد است که چگونه و از کجا و با چه مشاغلی درآمد کسب کنیم؟ از نظر اسلام برخی از مشاغل مکروه¬اند. اقتصاد خانواد? اسلامی می¬گوید که دنبال این درآمدها نرو. بخشی هم مربوط به تقسیمات بین زمانی است، مانند اینکه چقدر در طول روز کار کنیم و چقدر فراغت داشته باشیم.
روابط بین¬خانواری، یک شبک? اجتماعی است. این شبک? اجتماعی باعث می¬شود فرزندان ما راحتتر کار پیدا کنند، زیرا دایی¬اش یا همسایه¬اش او را سر کار برده است. برخی از مشکلاتی که ما در حال حاضر داریم به خاطر ناسالم¬بودن خانواده و یا غیر¬اسلامی¬بودن خانواده است؛ به این معنا که خانواده، شبکه¬های اجتماعی¬اش را گم کرده و در هیچ شبک? اجتماعی عضو نیست.
در واقع، چنین خانواده¬ای بیمار است، زیرا برای انسان که فطرتش مدنی¬الطبع است خانواد? بریده از مدنیت و بریده از پیوندهای مدنی و اجتماعی را میتوان خانواد? بیمار عنوان کرد. تا اینجا دو محور از مباحث خانواده و اقتصاد را در خصوص تخصیص¬ها بیان کردیم. یک محور بزرگ در اقتصاد خانواده، تأثیر حوز? کلان اقتصادی در داخل خانواده است.
اقتصاد خانواده از شوک¬ها و نوسانات کلان اقتصادی متأثر است. اگر اقتصاد کلان، تکانی بخورد و تورم شود، خانواده متأثر و ناسالم می¬شود. همچنین جامعه¬ای که سبک زندگی¬اش به این سمت رفته که همیشه سه نوع غذا بپزند، داخل اقتصاد خانواد? ما هم سرایت می¬کند و ما هم مصرف¬گرا میشویم. جامعه¬ای که اشراف¬زده، مُسرف و مبذر باشد، خانواد? ما را هم به این سمت میبرد. تخصیص دیگری که داریم، تخصیص بیناخانواری است؛ یعنی به عنوان مثال، من و خانواد? دایی¬ام چه رابطه¬ای داریم؟ چه مسائل اقتصادی بین ما شکل می¬گیرد؟ خانواده¬ها که دور هم جمع می¬شوند، به عنوان مثال، صندوق قرض¬الحسنه راه میاندازند و به همدیگر وام می¬دهند . محور چهارم، حوز? »مالیه شخصی« است که دست¬کم شش زیر¬محور دارد؛ یک محورش مسئل? «مدیریت ریسک» است. خانوادهها با انواع و اقسام ریسکها مانند: آتشسوزی، زلزله، بحث¬های بیمه، ریسک بیکار¬شدن و… مواجه¬اند.
یکی دیگر از محورها (ذیل مالی? خصوصی)، بحث مدیریت پولی است. گاهی اوقات، خانوادهها پولی لازم دارند و باید قرض بگیرند، مهارت¬ها و تکنیک¬های خانواده در بازار سرمایه که آیا سهام بخرد یا پس¬انداز کند، به این بخش مرتبط است. خانواد? ناسالم، به لحاظ اقتصادی فرهنگ پس¬انداز ندارد. محور دیگر بحث، حمایت از خانواده و در واقع ابزارها و شاخص¬های حمایتی از اقتصاد خانواده است. به عنوان مثال، قانون حمایت از مصرف¬کننده، یک ابزار حمایتی از خانواده است. اگر خانواده را به مثاب? یک سازمان، ساختار و یا بنگاه تولیدی ببینیم، مجموعه¬ای از تخصیص¬های تولیدی در آن خانواده شکل می¬گیرد. خانواد? سالم باید آدم سالم تولید کند؛ اول این¬که بچه¬هایش به لحاظ جسمی سالم باشند تا فردا هزینه¬ای بر دوش مملکت و دولت نگذارند. دوم این¬که به لحاظ اخلاقی سالم باشند و در جامعه بزهکاری نکنند تا پلیس، زندان و هزینه ایجاد نکنند.
در واقع، سلامت فکری، سلامت روحی، سلامت رفتاری و سلامت معنوی، خدماتی است که خانواده برای جامعه تولید می-کند. خانواده¬ها اگر به لحاظ عاطفی اشباع شده باشند، جامعه دچار مشکلات عاطفی نمی¬شود. یک اشتباه جامع? مدرن این است که در آن، آموزش و پرورش انسان می¬سازد، اما بریده از خانواده! به عنوان مثال، بنگاه همسریابی راه میاندازند و تکنولوژی اجتماعی تعریف می¬کنند که دخترها در خانه نمانند. بنگاه همسریابی¬اش را بریده از خانواده، در سایت¬های اینترنتی راه می¬اندازد. در سیستم مدرن، اگر کسی بیمه نداشته باشد و با ماشین خود ده نفر را بکشد، قطعاً به زندان می¬رود. حال اگر او خانواده و شبک? خانوادگی و یا به عبارتی، »روابط بیناخانواری« نداشته باشد که بیاید او را نجات دهد، در زندان میماند. درحالی¬که در اسلام بیمه به شکل مدرنش نبوده، اما به شکل خانوادگی¬اش به نام »سیستم عاقله« بوده است.
سیستم عاقله، دقیقاً شرایطی داشت که به شکل بیمه عمل می¬کرد و به لحاظ تئوری، مشکل »خطرات اخلاقی« و مشکل »انتخاب معکوس« را نداشته است، زیرا خسارت را خانواده پرداخت می¬کردند، از اینرو همه مواظب یکدیگر بوده¬اند. در ساختن تکنولوژی اجتماعی، خیلی اوقات، خانواده¬ها را فراموش می¬کنیم.
در ادام? بحث تولید، باید بگوییم که یکی از تولیدات مهم خانواده، نوزاد است و بچه تولید می¬کند. باید بررسی شود که آیا خانواده¬ای که دو بچه تولید می¬کند، سالم است یا خانواده¬ای که ده بچه دارد؟ خانواد? سالم چند تا بچه باید تولید کند؟ این مبحث، در اقتصاد خانواده اهمیت زیادی دارد. در ازدواج که دختر از یک خانواده است و پسر از یک خانواده، مسائل اقتصادی هم وجود دارد.
باید بررسی شود که سهم پسر و دختر چقدر است؟ چه باری بر دوش خانواد? دختر قرار دارد و چه باری بر دوش خانواد? پسر که هر دو خانواده در یک معامله و تبادل بینا¬خانواری می¬خواهند یک خانواد? جدید شکل بدهند که میتوان آن را »اقتصاد ازدواج« نامید.
خانواد? سالم، خانواده¬ای است که بتواند همانطور که زود بچه تولید می¬کند، خانواد? دیگری هم تولید کند، یعنی تکثیر شود و دو خانواده، به یک خانواد? دیگر تکثیر شوند. در غیر اینصورت، شکست تعاملی بین خانوارها اتفاق می¬افتد که برای سلامت یا عدم سلامت خانوادگی، ملاک است.
نوشته شده توسط admin در چهارشنبه, ۲۱ مرداد ۱۳۹۴ ساعت ۴:۴۳ ق.ظ