یونیفرم‌های اجباری زندانی نرم برای دانش‌آموزان
بهنام عبداللهی
گروه اجتماعی: چندسالی می‌شود که در مدارس پسرانه نیز پوشیدن لباس فرم اجبار است، گویا بیش‌تر از آنکه به اهداف اجتماعی پوشیدن یونیفرم توجه شود، اهداف اقتصادی آن مدنظر است. نگاهی به همدیگر می‌اندازند، نه می‌توانند مسخره کنند، نه می‌توانند مزه بپرانند. شکل همدیگر شده‌اند بی‌آنکه خواسته باشند شبیه همدیگر شوند. یکی یکی بچه‌های کلاس‌های اطراف هم که می‌آیند، مدرسه آماده می‌شود برای آغاز روز اول مهر و صدها دانش‌آموزی که لباس‌های هم‌اندازه، هم‌رنگ و هم‌جنس به تن دارند، به صف می‌شوند.یکی از بچه‌ها که اوایل صف ایستاده نگاهی به پیراهنش می‌اندازد که زیادی گشاد است، نمی‌دانم چه فکری از سرش می‌گذرد که به ته صف می‌رود. یکی دیگر از پسرها از هرچند ثانیه یک‌بار شلوارش را بالا می‌کشد، دیگری آنقدر یقه‌اش را درست می‌کند که خسته می‌شود و وقتی می‌بیند که یقه دیگر بچه‌ها هم توفیری ندارد، بیخیال می‌شود.?-? سالی می‌شود که اولین روز مهر، رنگ اولین روز مهر سال‌های قبل را دارد. چندسالی می‌شود که پسربچه‌ها هم به اجبار یونیفرم می‌پوشند از ابتدایی تا پیش دانشگاهی. سردرگم‌اند، اینکه فرهنگ ایرانی-اسلامی در سال‌های اخیر چه تفاوتی کرده که پسربچه‌ها را هم وادار به پوشیدن یونیفرم در مدرسه می‌کنند، تبدیل شده به سخت‌ترین سوالی که حتی درس‌خوان‌ترین دانش‌آموزان هم در پاسخ به آن، کم می‌آورند.پسرها از این تجربه جدید به شدت ناراضی‌اند درحالی که دانش‌آموزان دختر می‌گویند: خیلی خوب شد که پسرها هم مجبور شدند در مدرسه یونیفرم به تن کنند. مگر آنها چه‌چیز بیش‌تر از ما دارند که می‌توانند هر لباسی را در هر رنگ و مدلی بپوشند و بیایند مدرسه اما ما از وقتی چشم گشوده‌ایم دوستانمان را شکل خودمان می‌بینیم.
*می‌توانند یونیفرم‌های خوش‌رنگ‌تری هم به ما بدهند
یونیفرم به لباسی می‌گوییم که افراد یک مجموعه می‌پوشند تا به نوعی به رابطه خودشان با آن مجموعه هویت بخشند. می‌پوشند تا هرکس که یکی از زیرمجموعه‌ها را دید فورا پی ببرد که طرف، عضو آن مجموعه است.بحث یونیفرم از گذشته‌های دور، لابه‌لای کتاب‌ها و دفترهای دانش‌آموزان دختر هم مطرح است. پوشیدن مغنه، مانتو و شلوار یک‌رنگ در یک مدرسه، یکی از چیزهایی به شمار می‌رود که بوی ماه مدرسه را به یاد می‌آورد اما وقتی قرار شد دانش‌آموزان پسر هم یونیفرم بپوشند، تا حدودی داغ دل دخترها فرو نشست.همیشه لباس به عنوان نمونه‌ای برای سنجیدن وضع مالی یک خانواده به شمار رفته است و همین موضوع یکی از توجیهات اجبار یونیفرم در مدارس پسرانه به شمار می‌آید. اینکه وقتی لباس همه یک‌جور باشد، دیگر تمام بچه‌ها بجای توجه کردن به مد روز و پوشیدن لباس‌های رنگارنگ تمام تمرکزشان را به درس می‌دهند، هدف اصلی اجبار یونیفرم در مدارس دخترانه و پسرانه عنوان می‌شود.علی اسحقی، دانش‌آموز دبیرستان دوره دوم یکی از مدارس تبریز می‌گوید: از وقتی یونیفرم می‌پوشیم، دیگر واقعا بحث پوشیدن لباس‌های مد روز در مدرسه مطرح نیست و همین هم از هزینه خانواده‌مان می‌کاهد و هم تمرکز خودمان را به درس و کتاب معطوف می‌کند.علی همچنین اضافه می‌کند: اما همین یونیفرم‌هایی که برای ما می‌دهند می‌توانند در طرح و رنگ و اندازه‌های بهتر و مناسب‌تری باشند.او درمورد نحوه تهیه لباس‌هایشان می‌گوید: موقع ثبت‌نام در مدرسه فیشی به ما داده می‌شود که در آن آدرس فروشگاهی نوشته شده و ما هم با مراجعه به آنجا و پس از انتخاب سایزبندی لباس را می‌خریم.
*کاهش دغدغه مد با کشتن روحیه
علی جزو ۳۰ دانش‌آموز دبیرستانی پسر است و مهم‌ترین مشکلات پوشیدن یونیفرم را جویا شده است. ۲۳ نفر از این تعداد اولویت اول دلیل نارضایتی از یونیفرم را رنگ و طرح ناخوشایند آنها دانسته‌اند.شیرین زینالی، روانشناس حوزه کودک و نوجوان نیز معتقد است پوشیدن یونیفرم از آنجایی که اختلاف طبقات اقتصادی را پنهان می‌کند، عمل بسیار خوبی است اما از طرفی دیگر مشکلات و نکات ناخوشایندی نیز دارد.از لحاظ روانشناسی رنگ‌های آرام و مطبوع در شخصیت و برخورد افراد تاثیر وافری دارد اما رنگ‌های تیره و خاکستری در این میان تاثیر منفی در روابط گذاشته و باعث می‌شود تا افراد در برخورد با همدیگر ناآخودآگاه تاثیرات منفی بپذیرند.او ادامه می‌دهد: طرح دادن یونیفرم در مدارس از طرفی دغدغه نوجوانان را درباره مد و لباس در حوزه آموزشی کاهش می‌دهد اما از طرفی دیگر باید در انتخاب رنگ و نوع این یونیفرم‌ها به شکل ویژه‌ای توجه شود.زینالی تشریح می‌کند: از لحاظ روانشناسی رنگ‌های آرام و مطبوع در شخصیت و برخورد افراد تاثیر وافری دارد اما رنگ‌های تیره و خاکستری در این میان تاثیر منفی در روابط گذاشته و باعث می‌شود تا افراد در برخورد با همدیگر ناآخودآگاه تاثیرات منفی بپذیرند.این روانشناس حوزه کودک و نوجوان اضافه می‌کند: همچنین استفاده از رنگ‌های گرم و سفید و… می‌تواند باعث ایجاد محیطی شاد و مطبوع در مدرسه شود و روابط بین بچه‌ها را تلطیف کند.او تصریح می‌کند: در بین روابط انسانی، عوامل محیطی و بافتی از تاثیرات بسزایی برخوردارند و بنظر می‌رسد رنگ لباس از متغیرهای مرکزی باشد.
*بچه‌هایی که هنگام ترک مدرسه یونیفرم را از تن بیرون می‌آورند
زینالی به عنوان مثال می‌گوید: تصور کنید مدرسه‌ای را که همه شاگردان آن خاکستری پوشیده‌اند و با مدرسه‌ای که در آن شاگردان رنگ‌های شاد و متنوعی به تن دارند مقایسه کنید؛ و ما در حیات مدرسه تاثیرات این دو را به وضوع می‌توانیم ببینیم.او در بخش دیگری از سخنان خود تشریح می‌کند: از طرفی بین لباس‌هایی که نوجوانان در مدرسه می‌پوشند و لباس‌هایی که در محیط بیرون استفاده می‌کنند تناقض‌های بزرگی به چشم می‌خورد.روانشناس حوزه کودک و نوجوان عنوان می‌کند: گاهی ما دیده‌ایم که بچه‌ها موقع ترک مدرسه در خفا لباس‌هایشان را عوض می‌کنند که این نشان از ناکارآمدی اجبار در چنین مواردی دارد و اینکه بچه‌های این لباس‌ها را اجباری می‌دانند و چندساعتی تحمل می‌کنند، تاثیرات بسیار بدی بر روحیات آنها می‌گذارد.
هرچند موضوع طرح و رنگ لباس‌ها برای اولیا دانش‌آموزان نیز مهم است اما به این موضوع به اندازه قیمت، جنس و مسائلی از این قبیل اولویت نمی‌دهند. همچنین نظرسنجی که از دانش‌اموزان پسر انجام شده، قیمت و جنس نامطلوب لباس‌ها اولویت دوم مشکلات را دارد.
*مدارس خودشان درباره یونیفرم تصمیم می‌گیرند
هر روز در مدرسه صبح زود که صف‌ها راهی کلاس می‌شوند، دانش‌آموزانی که یونیفرم به تن ندارند یا پشت دیگر بچه‌های پنهان می‌شوند تا دور از چشم ناظم یا مدیر بتوانند به کلاس بروند یا هم اینکه لو می‌روند و مکلفند به اولیاشان زنگ بزنند و بخواهند لباس یونیفرم‌شان را به مدرسه بیاورند.اینکه مدارس، فروشگاه به خصوصی را برای خرید یونیفرم معرفی کنند امری غیرقانونی است. این سیاست وزارت آموزش و پرورش نیست.درحالی که طاهر علمی، معاون پرورشی مدیر کل آموزش و پرورش آذربایجان شرقی قرار بود سخنانی درباره قیمت و جنس و نظارت بر این یونیفرم‌ها به میان آورد، می‌گوید: ما هیچ مدرسه‌ای را مکلف نکرده‌ایم که دانش‌آموزان یونیفرم داشته باشند و این خود مدرسه‌ها هستند که با تصمیم انجمن اولیا و مربیان چنین موضوعی را اعمال می‌کنند.
علمی همچنین تاکید می‌کند: اینکه مدارس، فروشگاه به خصوصی را برای خرید یونیفرم معرفی کنند امری غیرقانونی است. این سیاست وزارت آموزش و پرورش نیست.معاون مدیر کل آموزش و پرورش آذربایجان شرقی همچنین درباره اینکه چرا مدارس نمونه دولتی یا تیزهوشان یونیفرم نمی‌پوشند اما مدارس دولتی و مدارس پایین‌شهر می‌پوشند می‌گوید: به هرحال این‌ها چیزهایی هستند که خود مدارس تصمیم می‌گیرند و ما هم سعی می‌کنیم نظارت کنیم.
یکی از اهداف پوشیدن یونیفرم، پوشاندن اختلاف طبقاتی عنوان می‌شود درحالی که تنها مدارسی یونیفرم دارند که دولتی بوده و در مناطق پایین‌شهر قرار گرفته‌اند و وضعیتی پیش آمده که با دیدن پسربچه‌ای در خیابان که یونیفرم به تن دارد، می‌توان حتی به منطقه سکونت او هم پی برد.
نوشته شده توسط admin در پنجشنبه, ۲۳ شهریور ۱۳۹۶ ساعت ۷:۴۶ ق.ظ
