واکاوی افزایش نزاع و خشونت های خیابانی

آرزو نیکنام
گروه جامعه : در کوچه یک طرفه شاخ به شاخ شدند، هر یک از آن ها، خود را مستحق عبور از عرض خیابانی باریک می دانند، هیچیک از آن ها حاضر نشدند، دنده عقب رفته تا آن دیگری رد شود، لجبازی ها ادامه داشت تا اینکه کار به جاهای باریک کشید تا در نهایت راننده پژو با ضربات چاقو از پای درآمد و چندین نفر مجروح شدند.این حادثه کاملا واقعی در یکی از روزهای گرم تابستان امسال در یکی از شهرهای کشور رخ داد، ماجرا از این قرار بود، راننده یک دستگاه پژو ۴۰۵ وارد کوچه ای یک طرفه، شد در همین هنگام سرنشینان یک دستگاه پراید و یک دستگاه پژوی دیگر هم از آن طرف کوچه در حرکت بودند که خودروها با یکدیگر شاخ به شاخ شدند و مقابل هم قرار گرفتند.هرکدام از رانندگان خود را مستحق عبور می دانستند و با اصرار و لجبازی قصد داشتند دیگری را وادار کنند تا به صورت دنده عقب حرکت کرده و مسیر کوچه را برای عبور باز کند.این لجبازی ها لحظاتی بعد شکل هولناکی به خود گرفت و ناگهان تیغه های خنجر و چاقو در تاریکی شب درخشید و با فریادهای توهین آمیز گره خورد، در همین حال سرنشینان خودروها چهره های خشم آلود خود را به یکدیگر نشان می دادند و چاقو به دست به طرف مقابل حمله می کردند.در این میان سرنشینان یک دستگاه پژو به سوی سرنشینان پژوی دیگر حمله ور شدند و درحالی که چاقوها را در هوا می_چرخاندند، راننده ۳۰ ساله را با واردآوردن چند ضربه ،نقش بر زمین کردند. این نزاع خونین همچنان ادامه یافت تا این که برخی از سرنشینان خودروها نیز با واردآمدن ضربات مهلک خنجر و چاقو به شدت مجروح شدند. خون زیادی در محل نزاع ریخته بود که با تماس های مردمی نیروهای انتظامی و امدادی به محل حادثه رسیدند. چند مجروح که خون آلود بر زمین افتاده بودند به مراکز درمانی انتقال یافتند اما تلاش پزشکان برای نجات راننده ۳۰ ساله نتیجه ای نداشت.با صدور دستورات ویژه مقام قضایی کارآگاهان اداره جنایی پلیس آگاهی خراسان رضوی در یک عملیات هماهنگ موفق شدند تعدادی از عاملان این نزاع خونین را دستگیر کنند.
*جوانی ۲۳ ساله به قتل رسید و جوانی ۲۲ ساله قاتل شد
در تیرماه امسال درگیری بین دو گروه از جوانان آغاز و طی آن جوانی به نام مهدی ۲۳ ساله از ناحیه گردن مورد اصابت ضربه چاقو قرار گرفت و با وجود انجام اقدامات درمانی و به علت شدت ضربه وارده به ناحیه حیاتی گردن، جان خود را از دست داد.
در تحقیقات میدانی از محل درگیری مشخص شد دو برادر به نام های رضا (۲۲ ساله)، جواد (۲۴ ساله) و یکی از دوستانشان به نام مسعود (۲۳ ساله ) با گروهی دیگر از جوانان ساکن خیابان محمودی درگیر و رضا با ضربه چاقو مقتول را از ناحیه گردن مجروح کرده است. برابر تحقیقات به عمل آمده مقتول به همراه دوستانش در بیشتر شب ها مقابل ساختمان محل سکونت دو برادر (رضا و جواد ) تجمع می کردند و همین موضوع زمینه اعتراض و نهایتا اختلاف دو برادر با مقتول و دوستان وی را ایجاد کرده بود. با شناسایی رضا به عنوان فرد ضارب و متهم اصلی پرونده ( از طریق اظهارات شاهدان صحنه درگیری) دستگیری وی در دستور کار کارآگاهان اداره دهم قرار گرفت اما مشخص شد که متهم از شب درگیری از محل سکونت خود متواری شده است. در تحقیقات پلیس مشخص شد که رضا مدتی به یکی از شهرهای شمالی کشور متواری و در آنجا مخفی بود و به تازگی به تهران بازگشته و در منزل یکی از بستگان نزدیک خود در خاوران هاشم آباد مخفی شده است.در نهایت متهم دستگیر و به اداره دهم پلیس آگاهی منتقل شد.رضا پس از دستگیری اعتراف کرد که شب حادثه پس از شرب خمر به همراه برادرم و مسعود در بالکن خانه ایستاده بودیم که با مقتول و دوستانش چشم تو چشم شدیم و از آنجا درگیری لفظی بین دو گروه آغاز شد؛ چاقویی از داخل آشپزخانه برداشتم و به همراه برادرم و مسعود از خانه خارج شدیم و با شروع درگیری در یک لحظه با چاقو ضربه ای به مقتول زدم و به سرعت از محل فرار کردم.
*مرگ پیرمرد در نزاع ناشی از تخلف رانندگی
یک فقره درگیری منجر به جرح به کلانتری اعلام شد که با حضور مأمورین درمحل مشخص شد فردی بنام عباس (۶۲ ساله) با یک دستگاه خودرو سواری پژو پارس سفید رنگ در جهت خلاف خیابان یک طرفه در حال تردد بوده که این موضوع زمینه درگیری او با راننده یکی از خودروهای سواری و در ادامه مجروحیت وی از ناحیه سر شده است.»عباس«، به علت مصدومیت از ناحیه سربه بیمارستان منتقل و فرد ضارب بنام »ناصر« نیز پس از تأمین قرار قانونی آزاد شد.
از بیمارستان اعلام شد که »عباس« با وجود انجام اقدامات درمانی و به علت شدت صدمات وارده فوت کرده است. ناصر، که پس از اطلاع از مرگ عباس از محل سکونت خود متواری شده بود، با انجام اقدامات پلیسی دستگیر شد و اعتراف کرد که شب حادثه متوفی با خودرو پرشیا سفید رنگ در جهت خلاف خیابان اصلی درحرکت بود که همین موضوع ترافیک شدیدی را در خیابان ایجاد کرد که باتوجه به اعتراض تمام رانندگان، وی حاضر به عقب رفتن نبود و این موضوع باعث درگیری لفظی بین ما شد که ناگهان متوفی از خودرو پیاده شد و در حضور همسر و فرزندانم به من فحاشی کرد.
من نیز درحالیکه عصبانی شده بودم، با دو دست ضربه ای به سینه او زدم و او را هل دادم که ناگهان وی به زمین افتاد و از پشت سربه آسفالت برخورد و دچار خونریزی شد و از حال رفت و توسط اورژانس به بیمارستان منتقل شد.
*درگیری دو جوان و مرگ یکی از آن ها
نزاع و درگیری با چاقو بین دو جوان در یکی از شهرستان ها به مرگ جوان ۱۸ ساله انجامید.
در بررسی میدانی و پایش های تخصصی کارآگاهان پلیس آگاهی، مشخص شد بین مقتول و قاتل قبل از زمان حادثه اختلافات مالی مطرح بوده، که پس از گذشت مدتی در یک درگیری با ضربه چاقوی قاتل مجروح می شود.
پس از انجام کار اقدامات پلیسی، قاتل فراری را مورد شناسایی قرار دادند و با هماهنگی مقام قضائی، متهم را در مخفیگاهش در یکی از روستای این شهرستان دستگیر کردند.متهم در تحقیقات تخصصی به قتل مرد جوان اعتراف کرد و با تکمیل تحقیقات به مراجع قضایی معرفی شد.
هر ساله در اثر نزاع های خیابانی ضمن اینکه عده ای به قتل می رسیدند، عده ای نیز مجروح شده و به پزشکی قانونی مراجعه می کنند که البته برخی از این جراحات به حدی جدی است که قابل جبران نیست و ضمن پرداخت هزینه های مالی ، هزینه های روحی و روانی بسیاری برای خانواده ها به همراه دارد چرا که برخی از این آسیب دیدگان، سرپرست خانواده هستند.
*نزاع رکوردار معاینات پزشکی قانونی است
در گزارش پزشکی قانونی آمده است آمارهای سال گذشته نشان می دهد که ۵ / ۲۸ درصد از کل معاینات بالینی سازمان مربوط به نزاع است این آمار در سال های دیگر نیز تکرار شده و نزاع همواره در رتبه نخست آمار معاینات پزشکی قانونی قرار داشته است.
در سال گذشته ۵۴۷ هزار و ۲۹ تن ،‌متعاقب نزاع به پزشکی قانونی مراجعه کردند که از این تعداد ۱۶۱ هزار و ۱۵۱ تن مربوط به فصل تابستان بودند و به بیان دیگر که ۵ / ۲۹ درصد از مراجعات نزاع به پزشکی قانونی در فصل تابستان به ثبت رسیده است.
عوامل متعددی موجب افزایش نزاع در فصل تابستان می شود که استرس ناشی از هوای گرم از جمله این موارد است . علاوه بر این در فصل گرما ترددهای خیابانی هم افزایش می یابد و بسیاری از خانواده ها و جوانان در ساعات اولیه شب برای گذران وقت از خانه خارج می شوند.
این موضوع افزایش ترافیک و شلوغی پارک‌ها و بوستان ها را به دنبال دارد و به همین دلیل برخوردهای اجتماعی نیز بیشتر می_شود. هرچندگرما تنها عامل تشدیدکننده نزاع نیست اما در کنار گرمای هوا، استرس‌های دیگری هم در بیشتر شدن برخوردهای خشن اجتماعی موثرند از جمله این موارد می توان به مسایل ساده‌ای همچون ترافیک تا مشکلات بزرگ‌تر همچون مسایل اقتصادی ، گرایش جوانان به مواد روانگردان ، نبود برنامه ریزی مناسب برای اوقات فراغت ، الگوبرداری‌های نادرست از برخی شخصیت‌های خشن در برنامه های ماهواره ای و اینترنت و کمبود و گران بودن امکانات تفریحی سالم برای جوانان اشاره کرد.
بر اساس این گزارش و بنا به مشاهدات بخش های معاینات بالینی پزشکی قانونی ، پسران جوان بیشترین گروه مراجعان منازعات هستند ، جوانان بیشتر تحریک پذیرند ؛ در حالی که در سنین سالمندی و میانسالی پرخاشگری کمتر دیده می_شود.
*آلودگی صوتی و مشکلات اقتصادی مساوی با کاهش آستانه تحمل افراد
مجید ابهری آسیب شناس و متخصص علوم رفتاری در مورد علل بروز نزاع های خیابانی و راهکارهای لازم در کاهش این نوع آسیب، گفت: افزایش آمار مراجعان به پزشکی قانونی به دلیل ضرب و جرح، بیانگر یک نکته است و آن اینکه آستانه تحمل افراد پایین آمده و عوامل محیطی مثل آلودگی صوتی و تنفسی در کنار مشکلات اقتصادی اعم از گرانی و تورم عوامل تشدید کننده این ناهنجاری رفتاری است.وی افزود: تا دو دهه گذشته، در صورت بروز نزاع های خیابانی رهگذران با دخالت خود، طرفین را به صلح و آرامش دعوت می کردند اما در حال حاضر با تلفن همراه خود از صحنه عکس و فیلمبرداری می کنند و چند دقیقه بعد در شبکه_های اجتماعی می گذارند. ابهری اضافه کرد: نزاع های خیابانی به عنوان الگوهای منفی رفتاری برای کودکان و نوجوانان سرمشق غلطی در زندگی اجتماعی است و افزایش آمار پرونده_های قضایی بیانگر این واقعیت تلخ است که گویی این آسیب اجتماعی در حال افزایش است.
این آسیب شناس افزود: رسانه ها به ویژه صدا و سیما نقش موثری در کاهش این ناهنجاری دارند ، دولت و نهادهای دولتی با ایجاد امکانات نشاط اجتماعی می توانند برای افزایش آستانه تحمل مردم کمک کنند چرا که گاه یک معذرت خواهی ساده از یک قتل جلوگیری می کند که متاسفانه برخی از ما این فرهنگ را در خانواده و مدرسه نیاموخته ایم.ابهری اضافه کرد: گاهی افراد بر سر جای پارک اتومبیل به دلیل یک نگاه ساده، دچار درگیری می شوند که ممکن است عواقب شومی به دنبال داشته باشد، خانواده ها با ایجاد فضای آرامش برای فرزندان و مدیران جامعه با آموزش مهارت های برقراری تفاهم می_توانند به کاهش این آمار کمک چشمگیری کنند.وی اضافه کرد: البته برخی از مشکلات نیاز به زمان دارد تا حل شوند مثل تورم ،ترافیک و گرانی که خود مردم در این زمینه باید کمک کرده و با یاری و همیاری خود به آرامش فکری جامعه کمک موثری کنند.ابهری اضافه کرد: البته باید گفت مهاجرت روستاییان و افراد شهرهای کوچک به شهرهای بزرگ باعث تضاد خرده فرهنگ می شود و از عوامل تشدید این ناهنجاری است.
این متخصص علوم رفتاری افزود: در برخی از شهرها آمار درگیری بانوان بیشتر از آقایان گزارش شده است و این موضوع نشاندهنده این واقعیت است که آلودگی های محیطی و تنش_های عصبی مرد و زن نمی شناسد.