همراه فرهنگی و یا فرهنگ همراهی
علی رزم‌آرای
گروه فرهنگی: کسی باور نمی‌کند! اما حقیقت است. اینکه زنگ تلفن، آن هم تلفن همراه، پایگاه سیار فرهنگ‌ها است. راس ارتباطات صوتی امروز و سرسلسله صنعت ارتباطات سیار جهان، یک جعبه یا یک مکعب مستطیل کوچک، همه دنیا را در خود جای داده است. یک لحظه بیندیشید، هر کدام از ما یک مکعب کوچک حاوی فرهنگ دنیا را در جیب‌هایمان و یا کیف‌هایمان و … حمل می¬کنیم. تا امروز باب بود که تلویزیون را جعبه جادویی می‌گفتند و الحق درست و به جا بود این تمثیل. اما حالا مکعب مستطیل ِ موبایل نام یا همان تلفن همراه شده یکه تاز جادوگری و …این فرهنگ سیار مشخصات دور و نزدیک متنوع و مختلفی دارد. مدل و اسم و امکانات صوتی تصویری و حافظه، اینترنت، و هزار اسباب و اثاثیه دیگر. اما مشخصه اصلی آن یک چیز است: زنگ و موسیقی.موسیقی را می¬توان با کمی طنز و کمی جدیت زنگ فرهنگ¬ها خواند. هر فرهنگی با آوای موزونی با گوش¬ها و جان¬ها و روح¬ها گفتمان می‌کند. صدای فرهنگ¬ها با زنگ موسیقی در دنیا می¬پیچد. آدمی را از خواب و خیال ناشی از رخوت و تنگی حوصله و کار و خستگی می¬رهاند و این یعنی زنگ بیدار باش فرهنگی جسم¬ها و روح¬ها. اما موسیقی در هر فرهنگ و هر جامعه، ساخت متناسب با فرهنگ و اهالی آن دارد. یعنی برآمده از نشانه¬ها و باورها و تاریخ آن فرهنگ و مردمان آن است. از ساز¬بندی و تم گرفته تا نت‌ها و کلام موسیقی تا گوشه¬ها و ردیف و …پس می¬توان قائل شد که موسیقی در فرهنگ هر جامعه و اهالی آن زبان ویژه دارد .حالا سوال اینجاست جعبه جادوی ما یعنی تلفن همراه هم برای خود آوای دارد و صدایی! یعنی فرهنگ متحرک و سیار توی جیبی و توی کیفی و… زنگ می¬خورد تا بگوید من هستم!زنگ¬ها و فرهنگ¬ها: حالا که فهمیدیم تلفن همراه میدان عملکرد علم و صنعت و هنر است و این سه جادوگری می¬کنند. به عبارتی مصرف هر کالا و رواج آن باعث تولید و رواج فرهنگ آن نیز می¬شود؛ و در نتیجه فرهنگ جامعه تولید کننده آن نیز وارد چهارچوب فرهنگی جامعه مصرف کننده می‌شود. حالا بیایم از این منظر به ماجرا نگاه کنیم. در جامعه ما (یا لااقل جامعه کلانشهری ما، ارومیه) هم مصرف زدگی در اوج است وهم تعبیر ناصحیح از استفاده در جریان! یعنی همه چیز حتی تلفن همراه و حتی زنگ آن با فرهنگش، مصرف می‌شود و آب از آب تکان نمی‌خورد. تلفن همراه برای ما مد می‌شود و تنوع، زنگش گوش‌نواز یا گوش‌خراش برای ما تفریح می¬شود و … یعنی ما آنقدر خمار مصرف کردن و مد و تنوع شده¬ایم که اصلا ً برایمان مهم نیست که صدای فرهنگی که از مکعب مستطیل ِ همه زندگیمان بلند می¬شود زنگ کدام معنی و مفهوم است و به چه زبان با ما گفتگو می¬کند و آیا مناسب حال و قال ما و فرهنگ اجتماعی زمان و مکان ما هست و نوع صدا و زیر و بم آن محیط اطراف و اعصاب خود و اطرافیان ما را آزار می‌دهد و تحت شعاع قرار می‌دهد یا نه؟ تا حال از خود سؤال کرده¬اید که زنگی که برای تلفن همراه خود و حتی تلفن ثابت منزل و یا محل کار خود می‌پسندم، تا چه حدودی، مرا از نظر روحی و جسمی اغنا می‌کند و یا شایسته و مناسب شخصیت و اخلاق و فردیت و حتی جمعیت فرهنگی جامعه من هست؟ و آیا در خور شأن خانوادگی و حرفه‌ای و طبقه اجتماعی ِ که متعلق به آن هستم، هست؟آلودگی صوتی و فرهنگی: در تاکسی نشسته‌اید و یا اتوبوس؛ ناگهان صدای دلخراش و گوش‌خراش زنگ تلفن همراه یکی از مسافرین شما را از خیال خوش آن لحظات به بیرون پرتاب می‌کند، چه حالی به شما دست می‌دهد؟ مثالی دیگر، شما با شنیدن یک قطعه کوچک موسیقی و یا نت‌های کوچکی از آن در حالی که اصلا و ابدا با آشنا نبوده و نیستید و در صورت با کلام بودن آن به یک زبان خارجی که هیچ مفهومی از آن استخراج نمی‌شود، چه عکس‌العملی نشان می‌دهید؟ همه ماها که با زبان¬های خارجی آن هم با شکل هنری آن (مثلا ً پیچیده در اندام موسیقی) آشنایی نداریم. آشنایی ماها با زبان¬های خارجی به دو صورت است: عمومی- در سطح رفع نیازهای ارتباطی معمولی و ساده برای مثال برای تکمیل دروس و یا ارتباطات کاری و بعضا ًمد روز بودن و کلاس گذاشتن و…حرفه¬ای و تخصصی- برای فراگیری فنون و علوم مختلف به آن زبان¬ها و برقراری ارتباط ویژه و تخصصی برای غور و اندیشه در فرهنگ این زبان¬ها و… و از پیچ و خم این زنگ¬ها و موسیقی‌های دلخراش و گوش‌خراش و مهیب سر در می¬آورند و حتی لذت می¬برند. اما این افراد آیا احترامی برای گوش و اعصاب دیگران و اطرافیان خود در فضاها و اماکن عمومی قائل¬اند و آیا … برخی هم به فضل مد و الگو پذیری بی قاعده از این دست افراد متأثر شده و در اوج ناآگاهی از این نوع موسیقی برای زنگ تلفن همراه خود استفاده می‌کنند. گاهی در میان الفاظ این موسیقی‌ها علاوه بر اجرا‌های بسیار غیرقابل تحمل آن‌ها (که این هم برمی¬گردد به تفاوت بنیادی و بنیانی فرهنگ¬ها با هم) الفاظ رکیک و جهت¬دار و ساختارشکن (به معنای عام آن) وجود دارد که بیشتر مخل نا‌خود‌آگاه فرهنگی همین افراد ناآگاه و هم اطرافیان آن‌ها و حتی افراد مدعی آگاهی از بطن چنینی موسیقی‌های، می¬شود.انواع زنگ های تلفن همراه مورد استفاده در جامعه ما: این زنگ¬ها و موسیقی¬ها و یا تک آواها که هم برای خود تلفن همراه و یا متعلقات داخلی آن مانند پیام کوتاه و یا زنگ ساعت آن و… مورد استفاده قرار می‌گیرند بنا بر فصل و موقعیت‌های زمانی انتخاب شده و مورد استفاده قرار می¬گیرند و اگر به شکل منطقی بحث کنیم به تفاوت¬های فرهنگی هم باز می‌گردد. قطعه و تکه موسیقی‌های مشهور تلویزیونی، سینمایی، هنری و …که با پخش یک فیلم یا سریال و… از رسانه ملی و یا شبکه‌های ماهواره‌ای و یا در قالب یک نما‌آهنگ و کلیپ و … به گوش و جان مردم می¬نشیند و لذت شنیدن آن مدت¬ها با جان مردم است. قطعه موسیقی‌های معروف و نامی داخلی و خارجی و همچنین قدیمی یا جدید که روح و جان آدمی را به نوازش به گفتمان دعوت می¬کند. در این دسته باید به موسیقی¬های محلی و فلوکلوریک نیز اشاره کرد. نوحه¬ها و ادعیه و اذکار و یا ترتیلی از قرآن کریم و یا قرائتی مجلسی از آن که بنا به ذوق و شخصیت افراد و اغلب در فصول و یا ایام ویژه مانند ماه محرم¬الحرام و یا ماه رمضان وعید نوروز و… مورد استفاده قرار می‌گیرند. ترانه¬ها و قطعات موسیقی خارجی و به ویژه هالیودی و… که در آن‌ها از الگوی خاص تجاری و تبلیغی و حتی سویه‌های ساختارشکنانه که فرهنگ شکن بوده و ضد فرهنگ هستند و اغلب هم بی محدودیت مورد استفاده قرار می‌گیرند. تک آواها و تکرار یک یا چند نت موسیقی که بیشتر برای حالت خاموش تلفن همراه و یا اغلب برای سامانه پیام کوتاه آن مورد استفاده قرار می‌گیرد. که در این مجموعه نیز موارد بسیاری نظیر تک صداهای مختلف، تک الفاظ¬ها و حتی تکیه کلام¬های زبانی و فرهنگی و… قرار دارند. خود بیفزاید قطعات پیشواز و انتظار پشت زنگ گوشی¬ها را که توسط اپراتورهای تلفن همراه پیشنهاد شده و به فروش می¬رسند..
نوشته شده توسط admin در سه شنبه, ۲۷ خرداد ۱۳۹۳ ساعت ۳:۵۷ ق.ظ
