هفته وقف فرصتی برای نهادینه کردن فرهنگ وقف در جامعه
گفت_وگو از مهناز رنجه بازو
گروه گزارش: بحث از وقف و نقش آن در توسعه فرهنگ و تمدن اسلامی بحثی است که دارای ابعاد گوناگون و متفاوت بوده و در این راستا هفته وقف فرصت مناسبی برای تبیین نقش و اهمیت وقف و نهادینه کردن این سنت حسنه در جامعه است.
فهم اهمیت وقف و شناختن نقش آن در توسعه جوامع نیازمند آگاهسازی آحاد جامعه بوده زیرا شناخت صحیح از نقش وقف در توسعه جوامع زمانی میسر میشود که در مرحله نخست درک شود که پدیده وقف چه خلای را در جامعه پر میکند و با شناخت این امر است که میتوان میزان تاثیر آن در توسعه جوامع را نیز ارزیابی کرد.
وقف فاصله طبقاتی میان طبقات مختلف جامعه را به حداقل میرساند و سرمایه را از طبقه ثروتمند جامعه به طبقه فقیر جامعه منتقل میکند و فقیران جامعه را نیز از امکانات رفاهی و مادی بهرهمند میسازد. تراکم ثروت در جامعهای رشد میکند که فرهنگ وقف در آن جامعه گسترش نیافته باشدو در جامعهای که فرهنگ وقف گسترش یافته باشد نه تنها آن جامعه را از چنگال انحطاط میرهاند بلکه جامعه را در ابعاد مادی و معنوی به سعادت میرساند.
وقف شکاف اجتماعی بین طبقه بالا و پایین را نیز کاهش میدهد و با کاهش شکاف طبقاتی و اجتماعی زمینه تحقق عدالت اجتماعی را فراهم میسازد و با فراهم شدن زمینه عدالت اجتماعی روابط انسانی بر مبنای ارزشهای انسانی میان طبقات گوناگون جامعه نیز گسترش مییابد.
در فرهنگ دینی اسلامی به وقف معنوی بیش از وقف مادی تاکید شده و وقف معنوی بر وقف مادی ترجیج داده شده است، وقف معنوی به وقفی اطلاق میشود که از هیچ گونه مظاهر و جلوههای مادی برخوردار نیست و صرفا بازده معنوی دارد.
هر عمل خیری که سبب رشد ارزشهای معنوی، اخلاقی و فکری در جامعه شود وقف معنوی نیز بر آن صدق میکند زیرا معنویت در جامعه با رشد همین ارزشها است که رشد میکند و فقدان این ارزشها در یک جامعه نیز نشانگر انحطاط آن جامعه است.مهمترین جنبه و اساسیترین بعد در بحث وقف و نقش وقف در توسعه فرهنگ و تمدن اسلامی، نقش وقف در تکامل و توسعه ارزشهای الهی و معنوی بوده به طوری که فرهنگ و تمدن بر مبنای ارزشهای مادی و معنوی استوار است.
هفته وقف بهانهای برای نهادینه کردن سنت حسنه وقف در جامعه مدیرکل اوقاف و امور خیریه آذربایجان غربی گفت: هفته وقف بهانهای برای تعریف و شناخته شدن اوقاف و نهادینه کردن سنت حسنه وقف در جامعه است. حجتالاسلام علی مصائبی امروز در گفتوگو با خبرنگار آراز در ارومیه اظهار داشت: ارزش و اهمیت بحث وقف و موقوفات را باید در تمام کتابهای آسمانی جستجو کرد به طوری که در همه کتابهای آسمانی به ویژه قرآن کریم به آن تاکید شده است.
وی تصریح کرد: در قرآن که کاملکننده تمام کتب آسمانی است در موارد متعددی با عنوانهای مختلفی به موضوع وقف با عنوان احسان، انفاق و بر تاکید شده است.مصائبی ادامه داد: در آیات متعددی نیز نسبت به فضیلت اخروی آن، توازنی که میتواند در جامعه ایجادکند، هم نوعی و حمایت از قشر ضعیف و نیز نسبت به ماندگار بودن اموالی که هر شخصی از دسترنج خود جمع کرده و میخواهد بر آخرت توشهای باشد، اشاره شده است.
وی یادآور شد: راهکارهایی را قرآن کریم در زمینه وقف معرفی کرده و عملا نیز پیامبر اکرم (ص) و ائمه اطهار (ع) این کار را انجام دادند و در حال حاضر نیز باغهای حضرت زهرا (س) و چاههای حضرت علی (ع) به عنوان موقوفات وجود دارد و این موقوفات از بین نرفته که این موضوع نشان از اهمیت و ماندگاری وقف است.
مصائبی با بیان اینکه وقف به عنوان باقیاتالصالحات، چشمه و صدقه همیشه جاری از فرد واقف به جا میماند، ابراز داشت: مردم ایران از زمان پیامبر اکرم (ص) اسلام را قبول و در زمانهای مختلف اموال خود را وقف کردند تا به امور دینی خود به ویژه نسبت به عزاداری سیدالشهدا، حفظ مساجد و ارگانهای دینی و مکانهایی برای کمک به ایتام و سالمندان و… عمل کنند.
مصائبی خاطرنشان کرد: امروز با توجه به پیروزی انقلاب اسلامی و اینکه به بحث موقوفات در زمان حکومت اسلامی بیشتر بها داده شود قوانینی خوبی وضع و حمایتهای خوبی انجام شد اما به دلیل زمان جنگ و سایر اتفاقات آنطوری که باید به موقوفات رسیدگی نشده است.وی افزود: در این اواخر سازمان به جد وارد عمل شده و اوقاف را از عملکرد سنتی خارج و وارد صحنه کرده به طوری که امروز تمامی ادارات و سازمانها، اداره اوقاف را به عنوان یک اداره مذهبی و مکتبی و ادارهای که بتواند دست دولت را بگیرد و در اجرای عدالت کمک کند، شناخته و قبول دارند.
مصائبی با بیان اینکه دهه آخر صفر به عنوان هفته وقف و معرفی واقفین نامگذاری شده عنوان کرد: هفته وقف بهانهای است که اوقاف تعریف و شناخته شود و برای این منظور برنامههای متعددی در ایام هفته وقف تدارک دیده شده است.
مدیرکل اوقاف و امور خیریه آذربایجان غربی ادامه داد: یک سری از برنامهها به عنوان روزشمار هفته وقف از طریق سازمان اعلام شده و بخشی از برنامهها نیز استانی بوده و در استان انجام میشود.
وی بسیج همگانی همکاران نسبت به پاسخگویی مسائل، مشکلات و ابهاماتی که مردم در زمینه وقف دارند را از جمله مهمترین برنامهها در هفته وقف عنوان کرد و متذکر شد: در هفته وقف کارشناسان با شعار همه واقف باشیم در مساجد، حسینیهها و مصلیها حضور یافته و سوالات مردم را پاسخ خواهند داد.
مصائبی نشست صنفی با تمام اصناف از جمله پزشکان، بازاریان، دانشجویان و علما را از دیگر برنامههای شاخص هفته وقف عنوان کرد و اذعان داشت: سعی بر این است با برگزاری این نشستها از نظرات و پیشنهادات استفاده کنیم.
وی ادامه داد: با استفاده از این نظرات سعی میشود نیازهای استانی و فرا استانی شناسایی و وقفهای جدید را به طرف نیازهای روز جامعه هدایت و گسیل دهیم تا وقفها به گونهای باشد که نیازهای آینده را حل کند یعنی مقید به زمان و مکان خاصی نباشد.
مدیرکل اوقاف و امور خیریه آذربایجان غربی یادآور شد: سعی میشود با ارائه مشاورههای لازم و با همکاری ائمه جمعه و کارشناسان موقوفات جدید به سمت نیازهای روز جامعه سوق داده شود.وی با بیان اینکه بحث امامزادگان و بقاع متبرکه از جمله موضوعاتی است که مغفول مانده، گفت: برابر قانون متولی امامزادگان و بقاع متبرکه اداره اوقاف و امور خیریه بوده اما این امامزادگان و بقاع متبرکه به خوبی برای مردم معرفی نشده است.
مصائبی ادامه داد: معرفی امامزادگان و بقاع متبرکه و برکاتی که میتوانیم از قبل اولیای الهی بهرهمند شویم از دیگر برنامههای شاخص هفته وقف است به طوری که امامزاده و بقاع محلهایی امن برای راز و نیاز و مناجات با خداوند متعال بوده و امامزادگان واسطههای خیر بین خدا و مردم هستند و هر چقدر به اولیای الهی نزدیک شویم مشکلات و استرسهای زندگی کمتر خواهد شد.
وی اظهار داشت: در ایران بیش از ۸ هزار امامزاده و بقعه از اولاد اهل بیت (ع) مدفون هستند و آذربایجان غربی نیز از این برکات بیبهره نبوده و مردم نیز به این موضوع عنایت و توجه دارند ولی انتظار این است از این بیشتر از برکات امامزادگان استفاده شود.مصائبی با بیان اینکه در حال حاضر خیرین مدرسهساز و… وجود دارد ولی تنها چیزی که کمتر مورد توجه قرار گرفته خیرین مسجدساز بوده، تصریح کرد: امسال موضوع خیرین مسجدساز را مطرح کردیم.
وی اضافه کرد: برخی از خیرین در این فکر هستند تا مدرسه ساخته شود زیرا فکر میکنند همه مسجد میسازند ولی اگر چنانچه به فکر آموزشگاه بدون اخلاق و فرهنگ دینی باشیم ثمرهای نخواهد داشت.
مصائبی متذکر شد: در کنار ساخت مدرسه نخستین موضوعی که مطرح بوده ساخت مسجد است به طوری که در زمانهای گذشته فیلسوفان و علمای بزرگ در مساجد در مکتبخانهها تربیت شدند ولی این موضوع نیز مورد غفلت قرار گرفته که امید است خیرین بتوانند به بحث مسجدسازی اهمیت خاصی بدهند زیرا تقدسی که در مسجد حاکم بوده در جاهای دیگر وجود ندارد.
وی تصریح کرد: نکته دیگر بحث موقوفات حکومتی بوده که با رئیس مجلس شورای اسلامی مطرح کردیم یعنی دولت یک سری امکانات از جمله زمین را وقف کند و خیرین در زمین وقف شده واحدهایی را در چند طبقه ساخته تا معضلات جامعه در خصوص بحث پیر شدن جامعه، تکثیر جمعیت، بالا رفتن سن ازدواج و مشکلات تهیه مسکن حل شود.
مصائبی افزود: این واحدها به مدت یک تا دو سال به جوانان ارائه میشود تا مشکلات مالی خود را حل کنند و یا درصدی از درآمد کارخانهداران و سرمایهداران برای دانشجویان و دانشآموزان بیبضاعت ارائه شود تا جامعه به یک جامعه با سواد و ایدهآل برسد در واقع این موضوعات نیازهای روز جامعه است.
مدیرکل اوقاف و امور خیریه آذربایجان غربی با بیان اینکه همزمان با هفته وقف در آذربایجان غربی ۱۰۰ برنامه فرهنگی برگزار میشود، عنوان کرد: برنامههای هفته وقف امسال با شعار همه واقف باشیم طرحریزی شده است.
وی برپایی ایستگاههای وقف در مراکز اصلی شهرستانها، برگزاری نشستهای صنفی، توزیع بروشور معرفی موقوفات شاخص استان برگزاری همایش وقف در شهرستانها، برگزاری محافل انس با قرآن، دیدار با ائمه جماعت واقفان و خانوادههای شهداء، برگزاری همایش بصیرت ویژه کارکنان و اصحاب وقف، برگزاری زنگ انشاء، تجلیل از بانوان واقف، تجلیل از مربیان و حفاظ برتر قرآن به صورت استانی را از جمله مهمترین برنامههای هفته وقف برشمرد.
مصائبی خاطرنشان کرد: به دلیل مصادف بودن هفته وقف با دهه آخر صفر ضمن برگزاری مراسم سوگواری رحلت پیامبر (ص)، شهادت امام حسن مجتبی (ع) و شهادت امام رضا (ع) در امامزادگان و بقاع متبرکه شاخص آذربایجان_غربی، اعزام مبلغ از برنامههای دهه آخر صفر مد نظر خواهد بود.
وی از افتتاح پروژههای عمرانی در هفته وقف خبر داد و اذعان داشت: از جمله مهمترین پروژهها احداث و بازسازی مسجد روستای یولقون آغاج تکاب با زیر بنای یک هزار و ۲۰۰ متر مربع است که در هفته وقف افتتاح و بهرهبرداری از آن آغاز میشود.
مصائبی اعلام کرد: امسال موقوفات جدید نسبت به سال گذشته رشد چشمگیری داشته به طوری که سال گذشته ۴۷ مورد وقف جدید در آذربایجان غربی به ثبت رسیده و در ۹ ماه امسال ۵۵ مورد موقوفه جدید ثبت شده و با توجه به در پیش بودن هفته وقف امید است موقوفات افزایش یابد و با این روند موقوفات امسال از نظر کمی و کیفی دو برابر خواهد شد.
وی ارزش تقریبی این ۵۵ مورد وقف را حدود ۳۵ میلیارد ریال عنوان کرد و ادامه داد: در بحث شناسایی موقوفات نیز بیش از ۵۰۰ مورد شناسایی موقوفه انجام شده و کل موقوفات آذربایجان غربی اعم از موقوفات انتفاعی و منفعتی حدود ۶ هزار موقوفه است.
مصائبی گفت: در زمینه کل موقوفات استان شهرستانهای خوی، تکاب، ارومیه و مهاباد بیشترین موقوفات را دارند و در وقفهای جدید شهرستان شوط رتبه نخست را به خود اختصاص داده و عمده موقوفات ابتدا در زمینه عزاداری سیدالشهدا و مساجد بوده موقوفات برای کمک به بیماران و فقرا در رتبههای بعدی قرار دارد.
مدیرکل اوقاف و امور خیریه آذربایجان غربی به طرح حافظان قرآن اشاره و تصریح کرد: مقام معظم رهبری در اختتامیه مسابقات قرآن سال ۹۰ و ۹۱ بحث حافظان قرآن را مطرح کردند که ۱۰ تا ۱۵ میلیون قاری و حافظ در کشور داشته باشیم.
وی یادآور شد: سال ۹۱ سهمیه آذربایجان_غربی در زمینه طرح حافظان قرآن ۱۰ هزار نفر بود که بیش از ۱۰ هزار نفر ثبت نام کردند منتهی در بحث حفظ از افراد ثبت نام شده یک پنجم حدود ۲ هزار نفر در آزمون مربوطه شرکت داشتند.
مصائبی ادامه داد: سال ۹۲ نیز ۱۲ هزار نفر سهمیه استان بوده که از ۱۲ هزار و۷۰۰ نفر سهمیه بیش از ۱۳هزار نفر ثبتنام کردند که آزمون آن سال آینده برگزار میشود.
مدیرکل اوقاف و امور خیریه آذربایجان غربی عنوان کرد: تا کنون حضور و شرکت مردم خوب بوده و اگر زیرساختها آماده شود و همه ارگانها همکاری کنند ثبتنام و تعداد حافظان نیز بیشتر خواهد شد.
وی با بیان اینکه طرح حافظان قرآن در شهرهای استان انجام شده و هنوز به روستاها ورود پیدا نکردهایم، متذکر شد: در روستاها نیز حافظانی به صورت سنتی در خانوادهها کار حفظ قرآن را انجام میدهند که هنوز شناسایی نشده که اگر این افراد در روستاها شناسایی شود استقبال و تعداد افراد در طرح حافظان بیشتر خواهد بود.
مصائبی اظهار داشت: امید است در سالهای آینده و سال ۹۳ بودجههای قرآنی و فرهنگی افزایش داده شود که در این صورت قطعا میتوان نسبت به تربیت افراد و نتیجه آن مطمئن باشیم البته در این زمینه خیرین و خانوادهها نقش به سزایی دارند.
وی تاکید کرد: سازمان اوقاف و امور خیریه در بحث مسابقات قرآن تنها سازمان رسمی بوده و مسابقات را در سطح شهرستانی استانی و بینالمللی را برگزار میکند و این افتخار را دارد که این برند دینی و قرآنی را به نام خود ثبت کرده است.
مصائبی یادآور شد: مسابقات قرآن در آذربایجان غربی در مرحله شهرستانی و استانی برگزار شد و ۲۴ نفر از متسابقین شامل نفرات برتر به مرحله کشوری مسابقات راه یافتند و با توجه به اینکه سه سال متوالی نفرات نخست حفظ و قرائت کشوری از آذربایجان غربی بوده قرار است تعداد سهمیه بیشتری به استان داده شود و ۲۷ تا ۳۰ نفر به مسابقات کشوری اعزام شوند.
وی در بخش دیگری از سخنان خود به اقدامات انجام شده در زمینه بقاع متبرکه اشاره کرد و ادامه داد: در زمینه بازسازی بقاع اقدامات خوبی انجام شده که امید است این روند ادامه یابد و اگر در سال ۹۳ اعتباراتی که از طرف دولت تعیین شده تخصیص یابد میتوان در امر بازسازی و توسعه بقاع گامهای موثری برداشت. مصائبی اعلام کرد: بخش صحن و دیوارکشی امامزاده غریب حسن ارومیه انجام شده و احداث سرویسهای بهداشتی آن نیز در دست اقدام بوده و بقعه خلیلان در دروازه مهاباد ارومیه نیز که آزادسازی آن با هماهنگی شهرداری و شورای اسلامی شهر انجام شده در دست اجرا است.
وی اضافه کرد: در بقاع دیگر کارهای خوبی انجام شده اخیرا سه ضریح جدید شامل دو ضریح در خوی و یک مورد در چالدران پردهبرداری میشود و بقعه اهرنجان سلماس نیز مجددا احداث شده که ۸۵ درصد کار اتمام یافته و در بقعه شیخ نوایی خوی گلدسته و ضریح آماده شده است.
مصائبی یادآور شد: بازسازی مسجد روستای قوشه بلاغ تکاب از دیگر پروژههای عمرانی بوده که در هفته وقف مورد بهرهبرداری قرار میگیرد و این پروژه عمرانی نیز از محل کمکهای مردمی و توسط اداره اوقاف و امور خیریه تکاب تکمیل شده است.
وی با تاکید بر اینکه بحث حقوقی نبض هر ادارهای است، تصریح کرد: موضوع اخذ اسناد موقوفات، تعیین تکلیف موقوفات و پیگیری پروندههای دعاوی موقوفات از جمله وظایف معاونت حقوقی اداره کل اوقاف آذربایجان غربی است.
مصائبی اعلام کرد: امسال طرح پروندههای دعوی بسیار کاهش یافته که این امر نشان از احترام مردم به حقوق موقوفات است که سعی میکنند مسائل را با گفتگو حل کرده و کار به شکایت و طرح دعوی نرسد.مدیرکل اوقاف و امور خیریه آذربایجان غربی ادامه داد: پروندههای موقوفات موجود در دادگاهها مربوط به طرح دعوی در سالهای گذشته است که مراحل پایانی را طی میکنند.
وی در ادامه اخذ سند ثبتی را از دیگر اقدامات مهم معاونت حقوقی عنوان کرد و متذکر شد: با وجود اینکه دو سوم اراضی کشور دارای سند ثبتی نیست، در آذربایجان غربی بر اساس تفاهمنامه ادارات کل اوقاف و امور خیریه و ثبت اسناد استان برای ۸۵ درصد موقوفات سند ثبتی صادر شده است.
مصائبی ضمن قدردانی از همکاری مدیرکل ثبت اسناد آذربایجان غربی، افزود: با تاکید ایشان به تسریع عمل صدور اسناد ثبتی برای موقوفات به منظور حفظ اراضی موقوفه، امسال برای ۱۵۰ موقوفه ثبت سند شده و امید است با روند پیشرو تا پایان امسال تعداد موقوفاتی که سند ثبتی برای آنها صادر میشود به ۶۰۰ فقره برسد.
مدیرکل اوقاف و امور خیریه آذربایجان غربی تک برگی کردن اسناد موقوفات آذربایجان غربی را از دیگر نتایج تعامل خوب ادارات اوقاف و ثبت اسناد آذربایجان غربی دانست و عنوان کرد: تا کنون اسناد ۳۰۰ موقوفه تک برگی شده است.
وی به بحث دولت الکترونیک و انجام گرفتن اکثر کارها به صورت ماشینی اشاره کرد و اظهار داشت: تا پایان امسال سامانه جامع اطلاعات اوقاف به صورت کامل در استان تکمیل میشود.
مصائبی اولویت اقتصادی و اولویت تحول نیروی انسانی را از جمله اولویتهای سال ۹۳ اداراه اوقاف استان بنا بر اعلام سازمان عنوان و تصریح کرد: در بحث تحول اقتصادی کارهای کارشناسی بسیار خوبی انجام شده و بیش از چهار تا پنج ماه کارشناسان روی این موضوع کار میکنند و بحث تحول اقتصادی، نوع آن و تعریف تحول اقتصادی را انجام داده و برنامهریزیهای لازم انجام میشود.وی ادامه داد: در بحث تحول اقتصادی سعی بر این است تصمیمات کلی در سازمان گرفته و به استان ابلاغ شود و در استان نیز با توجه به کارشناسان و اقتصاددانان خوب نشستی داشته و نحوه و چگونگی تحول اقتصادی را تدوین و با این شعار در سال ۹۳ تحول اقتصادی را در اوقاف آغاز کنیم.
مصائبی ابراز داشت: اولویت دیگر تحول نیروی انسانی بوده که قرار است سال آینده با بازسازی نیروی انسانی، نیروهای کیفی تقویت شده و کارکنان کم کار با نیروهای کارآمد و متدین تعدیل شوند که بتوانند پاسخگوی مردم باشند و در بحث اوقاف امانتدار باشند.
وی خاطرنشان کرد: تا کنون حدود ۱۰ پروژه بسیار مهم در آذربایجان غربی آماده آغاز بوده به طوری که کارهای شهرداری و مجوز ۱۰ پروژه به اتمام رسیده که سال آینده آغاز میشود البته سعی بر این است تا این ۱۰ پروژه به دو برابر برسد.
مصائبی در پایان متذکر شد: اصحاب رسانه باید مسائل را کنکاش کنند و اقدامات باید به صورت شفاف به مردم اطلاعرسانی شود تا قضاوت اصلی را مردم داشته باشند البته باید پیشنهادات و انتقادات مردم نیز متقابلا ارائه شود.
نوشته شده توسط admin در دوشنبه, ۰۹ دی ۱۳۹۲ ساعت ۶:۵۹ ق.ظ