به مناسبت سالروز اهداي کتاب

هدیه کتاب آفرینش تعقل

علی رزم‌آرای
هدیه دادن، یکی از رفتارهای پسندیده و نیکویی است که در روایات اسلامی بر آن تأکید شده است. هدیه، سبب تقویت روابط دوستی بین افراد، تحکیم روابط اجتماعی و زدودن کینه و دشمنی‌های درونی است که گاهی بین افراد ایجاد می‌شود.رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و سلم می‌فرماید:»به یکدیگر هدیه دهید، تا دل‌هایتان به هم مهربان شود. به یکدیگر هدیه دهید؛ زیرا هدیه، کینه‌ها را می‌برد«. نیز از ایشان است که: »برای یکدیگر هدیه ببرید؛ زیرا بدخواهی‌ها را از دل‌ها بیرون می‌کشد و کینه‌های دشمنی و نفرت‌ها را برطرف می‌کند«.
امیر مؤمنان علی علیه‌السلام نیز می‌فرماید: »اگر به برادر مسلمان خود هدیه‌ای دهم که به کارش آید، برای من بهتر از این است که همانند آن هدیه را صدقه دهم«. کتاب خوب نیز یکی از بهترین هدیه‌هایی است که می‌توان به دیگران تقدیم کرد.
*میراث نفیس نیکان
کتاب، از عالی‌ترین غذاهای روح، و شفابخش‌ترین دوای بیماری‌های معنوی انسان است. کتاب، بهترین، مفیدترین و بی آزارترین همدم در همه حالت‌هاست. کتاب، نتایج عالی تجربیات گذشتگان و حاصل صرف سرمایه‌های هنگفت آنان را در کاوش‌های علمی، بدون هیچ گونه چشم داشتی در اختیار ما می‌گذارد. کتاب نفیس‌ترین میراث نیاکان بزرگ بشر است که برای بهره برداری و استفاده فرزندان و آیندگان به یادگار گذاشته‌اند.
کتاب، مکتب فضیلتی است که در هر زمان و مکان، درهای آن مکتب مقدس به روی همه باز است. کتاب جوامع بشری را به مقام واقعی خود سوق می‌دهد و سعادت آنان را تضمین می‌کند.
*کتاب؛ بهترین هدیه
بدون شک مطالعه کتاب‌های خوب و مفید تأثیر به سزایی در افزایش بینش و آگاهی، و رشد فکری و اخلاقی افراد خواهد داشت.
رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و سلم بهترین هدیه را سخنان حکیمانه‌ای می‌داند که انسان مؤمن آنان را بشنود و به آن عمل کند و به دیگران بیاموزد. نیز امیر مؤمنان علیه‌السلام پند و اندرز را از هدیه‌های خوب برمی شمارد. از این رو، باید گفت کتاب‌های خوب و سودمند که با سخنان حکیمانه زمینه رشد و تعالی را در افراد پدید می‌آورد و آنان را از گمراهی و انحراف باز می‌دارد، از بهترین هدیه‌هایی است که اشخاص می‌توانند به یکدیگر بدهند.
*کتاب مناسب
یکی از نکته‌های بسیار مهم در اهدا کتاب متناسب بودن محتوای کتاب با سن و میزان تحصیلات و آگاهی افراد است. گاه افراد بدون توجه، کتاب‌هایی به دیگران هدیه می‌کنند که نه تنها مورد استفاده آن‌ها قرار نمی‌گیرد، بلکه آن‌ها را از مطالعه و کتاب‌خوانی خسته و دلسرد می‌کند. انتخاب کتاب‌های خوب و مفید، به دقت، بررسی و مشورت نیاز دارد. شتاب‌زدگی و عجله در خرید و هدیه کردن کتاب، نه تنها هدف انسان را برآورده نمی‌کند، بلکه پول و وقت را نیز به هدر می‌دهد.
*کتاب در روایات اسلامی
در روایات اسلامی، خواندن و نوشتن، جایگاه ویژه‌ای دارد و به فراگیری علم و دانش و نیز گسترش و نشر آن توجهی ویژه شده است. رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و سلم در روایتی می‌فرماید: »آن گاه که قیامت شود، قلم عالمان با خون شهیدان سنجیده می‌شود و قلم دانشمندان بر خون شهیدان برتری می‌یابد«. نیز در فرمایشی از امیر مؤمنان علیه السلام آمده است: »کتاب، بوستان دانشمندان است«. نیز از ایشان است: »کسی که خود را با کتاب آرامش دهد، هیچ آرامشی را از دست ندهد«. نیز آن حضرت در جایی دیگر فرموده است: »کتاب، چه گوینده خوبی است«.
*کتاب‌خوانی، عنصر اصلی و ضروری
کتاب، حتی در روزگار پیشرفت‌های چشم گیر بشر در عرصه‌های دانش و فن آوری نیز نه تنها اهمیت خود را از دست نداده، که ابعاد گسترده‌تر و تازه‌تر، و جلوه‌هایی پایدارتر یافته است.بی گمان، آنان که گام‌های بلندی در وادی پیشرفت‌های گوناگون برداشته‌اند، هرگز با کتاب و کتاب‌خوانی بیگانه نبوده‌اند یا اقبالی اندک بدان نداشته‌اند؛ مطالعه، عنصری اصلی و ضروری در زندگی ایشان بوده است.از این رو، باید گفت اگر خواستار رشد و پیشرفت جامعه در ابعاد مختلف فرهنگی، علمی، سیاسی، اقتصادی و… هستیم باید به مقوله کتاب و کتاب‌خوانی اهمیت به سزایی بدهیم و با شناخت موانع گسترش فرهنگ کتاب‌خوانی در بین عموم مردم و به ویژه جوانان و برطرف ساختن آن‌ها، کمیت و کیفیت مطالعه را بیش از پیش افزایش دهیم.
*روشنی بخش زندگی
کتاب، همچون خورشید، فضای زندگی ما را روشن می‌کند و به همگان نور و شور و گرمای زندگی می‌بخشد. کتاب، مثل باران بر سرزمین دل‌ها می‌بارد و گل و میوه اندیشه‌ها و کردارها را رونق و زیبایی و طراوت می‌بخشد.
کتاب، آدمی را برای اوج گرفتن و پرواز کردن آماده می‌سازد. از این رو، شایسته است در روزهایی که به منظور گسترش فرهنگ کتاب و کتاب‌خوانی، »هفته اهدای کتاب« نامیده شده است، با اهدای کتاب‌های خوب به دوستان و آشنایان، نه تنها روابط دوستی و خانوادگی خویش را استحکام بخشیم، بلکه در ایجاد روحیه کتاب‌خوانی و ارتقای سطح فرهنگ، آگاهی بینش و اخلاق افراد تأثیرگذار باشیم.
*مقام معظم رهبری و کتاب
نقش برجسته، والا و سازنده کتاب در تکامل فردی و اجتماعی انسان، از گستردگی روح ارزشی دانش و بینش و اهمیت فرهنگ نوشتاری در تاریخ بشری سرچشمه می‌گیرد. مقام معظم رهبری در مورد اهمیت کتاب و نقش آن در تکامل جامعه انسانی می‌فرماید: »در اهمیت عنصر کتاب برای تکامل جامعه انسانی همین بس که تمامی ادیان آسمانی و رجال بزرگ تاریخ بشری، از طریق کتاب جاودانه مانده‌اند و روابط فرهنگی جامعه بشری نیز از پوشش کتاب و مبادلات فرهنگی تقویت شده است«.
*جبران عقب‌ماندگی‌ها
مقام معظم رهبری درباره وضعیت کتاب‌خوانی در کشورمان می‌فرماید:»از لحاظ کتاب‌خوانی عقبیم. کتاب خواندن در کشور ما متأسفانه یک کار اختصاصی است؛ مخصوص بخشی از مردم است، مربوط به همه مردم نیست. در حالی که معارف و علوم و هنر و ذوق و آنچه در حیطه کار فرهنگ هست، مال همه مردم است مخصوص بخشی از مردم که نیست، همه به مفاد و محتوای کتاب احتیاج دارند، در حالی که همه از کتاب استفاده نمی‌کنند…
امروز کتاب‌خوانی و علم آموزی، نه تنها یک وظیفه ملی، که یک واجب دینی است. از همه بیشتر جوانان و نوجوانان باید احساس وظیفه کنند؛ اگر چه آن گاه که اُنس با کتاب رواج یابد کتاب‌خوانی نه یک تکلیف، که یک کار شیرین و یک نیاز تعلل ناپذیر و یک وسیله برای آراستن شخصیت خویشتن تلقی خواهد شد.
*کتاب و کتاب‌خوانی در کلام اندیشمندان جهان
کتاب را باید در ردیف ضروریات زندگی به شمار آورد؛ زیرا روح ما مانند جسممان گرسنه می‌شود و باید به وسیله مطالعه از گرسنگی رهایی یابد. کتاب برای جوانان از هر راهنمایی بهتر است؛ زیرا جوانی مخلوطی است از هیجان و غرور، و برای پیران مایه تسلی است که آن‌ها را از محنت و بدبختی رهایی می‌دهد. ژرمی تایلر
کتاب یعنی زندگی و روح ادوار گذشته.تامس کارلایل
کتاب، بوستان مزّینی است که گل‌های آن از سینه‌های بزرگان می‌روید؛ از مردگان سخن می‌گوید و کلام زندگان را ترجمه می‌کند. جاحظ
کتاب همواره بهترین دوستت بوده و خواهد بود. تاپر
کتاب رکن اعظم سعادت و نیک بختی انسان است. فردریک
انسان در کتاب از چیزهایی باخبر می‌شود که دیدن آن‌ها امکان پذیر نیست؛ زیرا عین آن‌ها فرسنگ‌ها، قرن‌ها و سال‌ها با ما فاصله دارد. آناتول فرانس
کتاب عالمی جاودانی و پاکیزه و روحانی است که اوقات فراغت ما در آنجا به سعادت حقیقی نایل می‌گردد. وردزورت
برگ‌های کتاب به منزله بال‌هایی هستند که روح انسان را به عالم نور و روشنایی پرواز می‌دهند. ولتر