نقطه ضعف صادرات غیرنفتی ایران چیست؟
گروه اقتصادی: با وجود افزایش صادرات غیرنفتی نکته ای که نباید از آن غافل ماند و نقطه ضعف استراتژیک صادرات غیر نفتی ایران محسوب می گردد، تمرکز و تکیه بر محصولات نفت پایه و مواد معدنی خام است.
بر اساس آمار اعلام شده گمرک طی سال های اخیر بین ۴۵ تا ۵۰ درصد صادرات غیرنفتی ایران صادرات میعانات گازی و محصولات پتروشیمی بوده است. مطالعات اقتصادی نشان می دهد ارتباط مثبت و معناداری بین صادرات غیرنفتی و رشد اقتصادی وجود دارد. در حقیقت توسعه صادرات غیرنفتی می تواند کلید توسعه و پیشرفت اقتصاد کشورها تلقی گردد.
توسعه صادرات غیرنفتی یعنی توسعه بازارهای کشور در مرزهای بین المللی و چه چیز بهتر از این می تواند باشد که تولید کنندگان یک کشور قادر باشند بازارهای جهانی را سیراب کنند.به گزارش آراز آذربایجان ، با اعمال تحریم های اقتصادی، تمام انرژی و بودجه صادرکنندگان صرف دورزدن تحریم ها شده و از توان رقابتی صادرکنندگان کاسته شده و باعث گردید تمایل صادرکنندگان برای افزایش تولید و صادرات کاهش یابد.
بر اساس اعلام گمرک ایران در خصوص میزان تجارت خارجی کشور در سال ۹۲، در مجموع به ارزش ۴۰ میلیارد و ۳۷۶ میلیون دلار کالا به خارج از کشور صادر شده که این میزان نسبت به سال ۹۱، ۲٫۵۹ درصد کاهش داشته است. این کاهش خود می تواند عامل مهمی در کاهش رشد اقتصادی کشور و به ورطه رکود کشاندن اقتصاد ایران تلقی گردد.اما با تغییر روند در سیاست های خارجی دولت و با کاهش تحریم ها صادرات غیر نفتی ایران جان دوباره ای یافته است و در مسیر رونق گام برمی دارد.بر اساس اعلام وزارت صنعت، معدن و تجارت ارزش صادرات کالاهای غیرنفتی و خدمات فنی و مهندسی در پنج ماهه نخست سال جاری در مقایسه با مدت مشابه در سال ۱۳۹۲ رشد چهار درصدی را نشان می دهد. بر اساس این گزارش طی پنج ماهه اول امسال صادرات کالاهای غیرنفتی و خدمات فنی و مهندسی به ارزش ۱۴ میلیارد و ۳۶۰ میلیون دلار بوده است.
با وجود افزایش صادرات غیرنفتی نکته ای که نباید از آن غافل ماند و نقطه ضعف استراتژیک صادرات غیر نفتی ایران محسوب می گردد، تمرکز و تکیه بر محصولات نفت پایه و مواد معدنی خام است. بر اساس آمار اعلام شده گمرک طی سال های اخیر بین ۴۵ تا ۵۰ درصد صادرات غیرنفتی ایران صادرات میعانات گازی و محصولات پتروشیمی بوده است.ضمن اینکه از ترکیب ۲۰ قلم عمده صادراتی ایران به بازارهای جهانی در سال های گذشته، تنها ۴ تا ۵ قلم به صورت مواد خام معدنی، پثروشیمی و نفت پایه صادر نگردیده اند. سیمان پورتلند، انواع پسته، فرش و زعفران از این جمله می باشند که نسبت به صادرات مواد خام معدنی و نفت پایه سهم ناچیزی را در صادرات غیر نفتی به خود اختصاص داده اند.
اغلب کارشناسان اقتصادی بر این عقیده استوارند که صادرات مواد خام نفت پایه و معدنی همان مشکلی را دارد که صادرات نفت خام به دنبال داشت. به عبارت ساده تر فروش ثروت چه به صورت مواد خام معدنی و نفت پایه باشد چه به صورت نفت خام، تفاوتی ندارد.
از این رو توجه به تفکیک و مرزبندی بین کالاهای صادراتی نفتی و غیر نفتی و حتی مواد خام معدنی امری بس ضروری است. با این احتساب هنوز صادرات غیرنفتی ایران تا رسیدن به جایگاه مطلوب فاصله بسیار دارد. جایگاهی که تنها با اتکا بر صادرات کالاهای با ارزش افزوده بالا و اجتناب از صادرات کالاهای نفت پایه و خام معدنی صورت می گیرد. در همین راستا افزایش توان تولیدی و صادرات کالاهای دانش بنیان می تواند در دستور کار کارشناسان اقتصادی دولت و هم چنین مجلس جهت حمایت هرچه بیشتر و اصولی تر قرار گیرد.
دولت در این زمینه باید با ایجاد زیرساخت های مناسب، حمایت از پژوهشگران و نخبگان، هدایت موثر صنایع و بخش تولید، ایجاد تخفیفات مالیاتی و تعرفه ای و اعطای تسهیلات مالی و بانکی، راه را برای افزایش صادرات کالاهای دانش بنیان بازنماید. کالاهایی که از ارزش افزوده بالایی برای اقتصاد ایران برخوردار بوده و سال هاست کشورهای توسعه یافته اهمیت آن را دریافته و به سمت تولید این کالاها سوق یافته اند. در صورت حمایت از افزایش تولید و صادرات کالاهای دانش بنیان می توان افزایش صادرات غیرنفتی را به عنوان بازوی محرکی برای اقتصاد ایران دانست و به آن امیدوار بود.
نوشته شده توسط admin در چهارشنبه, ۰۹ مهر ۱۳۹۳ ساعت ۵:۵۱ ق.ظ
