نقش رسانه های جمعی در توسعه ورزش

مهران صمدی
گروه گزارش: عصر حاضر را عصر ارتباطات نامیده اند یعنی در این عصر به دلیل وجود کاربرد وسایل ارتباط جمعی که وسعت، نفوذ و تأثیرات آنها بسیار زیاد است، ارتباطات جمعی شکل نوینی یافته و تحولات جامعه بشری را تحت_الشعاع قرار داده است.
رسانه ها به عنوان بخشی از ساختار نوین جامعه و یکی از دستگاههای فراگیر و گسترده در دسترس همگانی، در تمامی کشورها نقش حساس و مهمی را در زمینه های مختلف سیاسی فرهنگی – اجتماعی، اقتصادی و … ایفا می کنند.
این تحقیق که از نوع پژوهشهای توصیفی تحلیلی بوده، به بررسی نقش رسانه های جمعی در گسترش و توسعه ورزش در جامعه می_پردازد.
تحلیل نظریات و مبانی پژوهش نشان می دهد رسانه های جمعی به مثابه بزرگراه های اطلاعاتی و پل ارتباطی تأثیرگذار بر افکار عمومی نقش مهمی در فرایند اطلاع رسانی، گفتمان سازی آموزش، مشارکت اجتماعی و فرهنگسازی ورزشی در جامعه و اعتلای ورزش کشور و توسعه و فراگیر نمودن آن بر عهده دارند.
مسائل فرهنگی و اجتماعی در هر جامعه ای متأثر از عوامل مختلفی است، این عوامل می_توانند باورها، نگرشها و عملکردها را تحت تأثیر خود قرار دهند. در این میان رسانه های گروهی یکی از ابزارهای اساسی برای بررسی مسائل اجتماعی اطلاع رسانی، آموزشی و عامل بسیار مؤثری در شکل گیری ارزشهای اجتماعی و فرهنگی به شمار می آیند. به نظر می رسد.
پیشرفت و تحول کمی و کیفی »رسانه های جمعی« ماهیت مبادله و تولید نمادین را در جهان معاصر عمیقاً و به شیوه هایی برگشت ناپذیر دگرگون کرده باشد.
عصر حاضر را »عصر ارتباطات« نامیده اند یعنی در حال حاضر به دلیل وجود کاربرد وسایل ارتباط جمعی که وسعت، نفوذ و تأثیرات آن بسیار زیاد است، ارتباط جمعی شکلی نوینی یافته و تحولات جوامع بشری را تحت شعاع قرار داده است، به طوریکه امروزه وسایل ارتباط جمعی برای تثبیت، حفظ و تحکیم سلطه فرهنگی و سیاسی قدرتهای استعماری حتی بر نیروهای نظامی برتری دارد و ابزار مؤثر و نیرومندی برای تسخیر هویت، افکار و اذهان عمومی محسـوب می شوند.جایگاهـی که رسانه هـای گروهـی و وسایل ارتباطی از تولد تا مرگ در زندگی امروزی بشر پیدا کرده اند، می توان آن را در زمره نهادهای اجتماعی و یکی از عوامل عمده مؤثر بر فرایند پذیرش هنجارها و ارزشهای اجتماعی یا اجتماعی کردن و هنجار پذیر نمودن قلمداد نمود. افراد معمولاً ارزشها، هنجارها، اعتقادات، گرایش و تزهای رفتاری را از دیگران و از خلال روند تربیت اجتماعی و جامعه پذیری یا در سیر و فرا گرد دگرگونی ارزش های پذیرفته شده و نهادینه شده اجتماعی فرا می_گیرند.
رسانه_ها همچنان که جرج گربنر اشاره می کند در جامعه دارای اهمیت اساسی اند، این اهمیت »عمومی ساز« رسانه های گروهی ارتباطات توانایی عمومی سازی، تعریف موضوعات، فراهم ساختن واژگان مشترک اشاره و بنابراین بهره گیری از توجه و قدرت- کمکهای نظری وسیعی را باعث شده است. در تمامی مطالعات ارتباط جمعی، رسانه ها نقش اصلی دارند.
سازمانهای رسانه ای پیامها را پخش می کنند که فرهنگ جامعه را تحت تأثیر قرار می دهند که این رسانه های جمعی را به بخشی از نیروهای اصولی و نهادی جامعه تبدیل می سازد.یکی از مسائل اجتماعی و فرهنگی که در سالهای اخیر رشد چشمگیر داشته و آحاد مردم را تحت تأثیر قرار داده است تربیت بدنی و ورزش است عادات و رفتار ورزشی افراد جامعه، نگرشها و باورهای آنان در مسائل ورزشی، همگانی شدن و توسعه ورزش، همگی تحت تأثیر متقابل گرایشهای جامعه و رسانه ها قرار گرفته است یکی از راههای حمایت از توسعه ورزش و این باورها و نگرشها، رویکرد و مطالب رسانه های جمعی می باشد.
توسعه ورزش گامی در راستای توسعه کشور است و ورزش به دلیل تأثیر در زندگی فردی و اجتماعی، مورد توجه مردم و دولت قرار دارد. رسانه های گروهی از ابزارهای مهم توسعه ورزش هستند که در تحقق بسیاری از اهداف توسعه ورزش اثرگذارند.
در میان رسانه های گروهی، تلویزیون، رادیو و مطبوعات به دلیل دامنه فراگیری بیشتر، از بقیه مهمترند. لذا این سؤال مطرح می باشد که رسانه_های جمعی در گسترش و توسعه ورزشهای همگانی، اطلاع رسانی، فرهنگ سازی و نهادینه ساختن آن، چه نقشی دارند؟ لذا این تحقیق درصدد تحلیل کارکرد رسانه ها در گسترش و توسعه ورزشهای همگانی بر اساس نظریات مختلف ارتباطات اجتماعی ازجمله نظریه برجسته سازی، مکتب فرانکفورت، گلوله جادویی و مطالعات فرهنگی و … می باشد.
ارتباطات نقش مؤثری در انتقال دانش، مهارت نگرشها و اطلاعات در سطح جامعه بر عهده دارد و در سالهای اخیر تبلیغات به بخشی از پیکره ارتباطات عمومی تبدیل شده است. با توجه به اثر ورزش در ابعاد مختلف زندگی فردی و اجتماعی و اهمیت توسعه آن در سطح ملی و نقش واسطه رسانه در این مهم، شناخت نقش رسانه در توسعه ورزش و برنامه ریزی های مناسب برای آن ضرورت پیدا کرده است برای توسعه و گسترش ورزش ما به تبلیغ و ترغیب نیاز داریم.
گسترش و مشارکت در توسعه ورزش، بدون انگیزه ممکن نیست. برای دستیابی به این منظور رسانه ها باید انگیزه های صحیح و عقلانی مخاطبان را شناسایی کنند.
مخاطبان رسانه ها معمولاً، اطلاعات موردنیاز خود را از منابعی می گیرند که با افکار و اعتقاداتشان، همسو است. یعنی پیام گیران و مخاطبان برنامه ای را تماشا می_کنند و مطلبی را نمی خوانند، مگر آنکه آن را دوست داشته باشند رسانه های گروهی نقشی مؤثر در تغییر نگرش افراد جامعه نسبت به ورزش دارند و هرچه این نقش با توجه به ملاحظاتی چون شناخت نیازها روشهای مؤثر ارتباطی و رویکردهای روانشناختی صورت پذیرد، اثرگذارتر خواهند بود.
وسایل ارتباط جمعی می تواند در توسعه با انتشار و گسترش اندیشه های نو در بیداری وجدان عمومی و تنویر افکار عمومی، نقش مؤثر آموزش دهنده و رهبری کننده ایفا کنند.دنیای جدید رسانه ها، کارکردهای جدیدی را برای ورزش ایجاد نموده اند.
این مساله تا جایی پیش رفته است که امروزه در تماشای یک بازی فوتبال، بیش از نیمی از مردم جهان تماشاگرند و این در حالی است که شاید بیشتر آنها فوتبال بازی نمی_کنند. رسانه ها واسطه انتقال ورزش به تماشاگران شده و ورزش مدرن به حوزه فرهنگ عمومی وارد شده است.
لذا مفهوم جدیدی از ورزش شکل گرفته و ابعاد و کارکردهای متفاوت اجتماعی ورزش پدیدار شده است. بیشتر مردم از طریق تلویزیون رادیو و مطبوعات با ورزش ارتباط برقرار می_کنند و سهم این رسانه ها در زندگی برخی از طبقات اجتماعی مثل کارگران بسیار بالاست.
گفتمان سازی از دیگر کارکردهای مهم رسانه_ها در عرصه ورزش است، گفتمان سازی حول محورهایی ازجمله ورزش و همبستگی اجتماعی، ورزش و سلامت، ورزش و صلح جهانی، نقش ورزش در گسترش ارتباطات اجتماعی و … می تواند به تعمیق بخشی و اصالت یافتن کارکردها و تأثیرات ورزش و همگانی و فراگیر نمودن آن کمک نماید.
رسانه ها کارکردهای مختلف سیاسی، امنیتی اجتماعی، فرهنگی، فراملی و … دارند و گسترش و توسعه وسایل ارتباط جمعی به حدی است که انسان امروزی را می توان انسان رسانه ای و فرهنگ جدید را محصول تبلیغات وسایل ارتباط جمعی دانست؛ از سوی دیگر ورزش به عنوان یکی از مسائل فرهنگی – اجتماعی عمومی و همگانی از اهمیت خاصی در جوامع مختلف برخوردار بوده که رسانه های جمعی نقش مهمی در همگانی نمودن و توسعه و بسط ورزش ایفا نموده اند.