نقش رسانهها و سازمانهای غیر دولتی در توسعه و صلح پایدار
مهردادحمزه
گروه فرهنگی: مردم دنیا هزاره سوم را با آرزوی دنیایی بدون جنگ و خون ریزی که در آن صلح و آرامش حاکم باشد آغاز کردند. این در حالی است که باز هم از گوشه و کنار جهان هنوز بوی خون که با بوی گوگرد گلوله در هم آمیخته شده است مشام مردم جهان را اذیت میکند. هنوز مادران در سوگ فرزندان خود گریه میکنند و هنوز بچههایی هستند که به دور از تمام جنجالهای سیاسی نیاز به محبت پدران خود دارند، اما جهان خواران این نعمت را از آنها گرفتهاند. هنوز کودکانی هستند که تلخی زهر جنگ در بدو به دنیا آمدن در کامشان مینشیند و هیچ کس از سرنوشتی که در انتظار آنهاست خبر ندارد! به راستی چرا…؟ به طور حتم همه ما تا امروز با واژه صلح برخورد داشتهایم اما چقدر به آن اندیشیدهایم؟ چقدر در جهت ایجاد صلح تلاش کردهایم؟ چقدر از ابزار های موجود برای تحقق این آرمان همیشگی بشر یعنی توسعه و صلح پایدار استفاده کردهایم؟ آیا راهکاری برای بهتر شدن وضع موجود داریم؟ تا به حال درباره نقش و تاثیر نهادها، ارگانها و سازمانهای مختلف در توسعه و صلح پایدار فکر کردهایم؟ بدون شک اگر قدری در این مورد آخر تامل کرده باشیم، نمیتوانیم نقش رسانهها (اعم از رادیو و تلویزیون، مطبوعات، اینترنت و …) و همچنین سازمانهای غیر دولتی را نادیده بگیریم. این دو بخش از جامعه یعنی رسانهها و سازمانهای غیردولتی میتوانند نقش به سزایی را در رسیدن به توسعه و صلح پایدار ایفا کنند.
در جامعه امروز کمتر کسی میتوان یافت که حداقل با یک رسانه در ارتباط نباشد و تجربه نشان داده است این ارتباط خواه یا ناخواه باعث تاثیر پذیرفتن فرد از آن رسانه میگردد و این یک معادله ساده ریاضی است و نتیجه آن را میتوان به سادگی حدس زد پس با این حساب به نظر میآید رسانهها نقش بسیار حساسی را در این زمینه بازی میکنند. این در حالی است که رسانههایی همچون رادیو و تلویزیون نقش پررنگتری را ایفا میدارند. در اغلب کشور کودکان ساعتهای زیادی را برای تماشای تلویزیون صرف میکنند و بسیاری از آنها الگوهای خود را از این رسانه میگیرند. بدون شک بی توجهی در امر برنامه سازی باعث خواهد شد تا جامعه دچار چالشهای زیادی گردد.
پخش فیلمهای خشونت آمیز، برنامههایی که در آن روحیه مرد سالاری ترویج داده میشود الگوسازی چهرههای منفی، پخش تصاویر جنگ به کرات و … نمونههایی هستند که باعث تغییر در رفتار و پدیدار شدن روحیه خشونت طلبی در جامعه میگردد. مطمئنا ساخت و پخش برنامههایی با محور توسعه و صلح موجب خواهد شد تا عکس اتفاق بالا رخ دهد.
این در حالی است که گه گاه رسانهای همچون تلویزیون ناخواسته موجب برخی از وقایع میگردد. به طور مثال در زمانی که جنگی در دنیا در حال وقوع است کلیه شبکههای خبری بخش اعظمی از برنامههای خود را به اخبار و اطلاعات پیرامون جنگ در حال اتفاق اختصاص میدهند. از یک طرف آنها به وظیفه اطلاع رسانی خود مشغول هستند و از طرف دیگر اطلاعات مربوط به جنگ و پخش صحنههای جنگ و تصاویر کشته شدگان باعث می گردد تا اضطراب در بین افراد جامعه بالا رود و همچنین عوارض دیگری همچون شیوع افسردگی و رفتار های خشونت>آمیز در زندگی روزمره از آن جمله است. عین این مورد در سایر رسانهها نظیر مطبوعات به چشم میخورد. این در حالی است که با یک مدیریت صحیح میتوان از بسیاری از این موارد جلوگیری کرد. اگر ضرورت پرداختن به مسئله توسعه و صلح پایدار را در حالتهای عادی از ۱۰۰، پنجاه فرض بگیریم ضرورت در زمانی که جنگی در دنیا در حال اتفاق است قطعا صد خواهد بود. با توجه به این امر و سایر موارد به نظر میآید ضرورت بازنگری در برخی از سیاستهای رسانهها در بخش اطلاع رسانی امری واجب است. توجه به مسائل روان شناسی، نحوه تنظیم خبرها و مطالب نحوه استفاده از تصاویر و فیلمها و…. از جمله مواردی است که میتواند از بسیاری از وقایع جلوگیری کند. در اولویت قرار دادن مبحث توسعه و صلح پایدار امری است که رسانهها باید آن را بپذیرند و برای آن برنامه داشته باشند. از سوی دیگر سازمانهای غیر دولتی که پس سال ۱۹۶۰ در دنیا بنا به ضرورت ایجاد شده شکل گرفتند نقش بسیار مهمی را میتوانند در این موضوع ایفا کنند.
همه ما میدانیم که یکی از خصوصیات سازمانهای غیردولتی ، مردمی بودن آنهاست به شکلی که آینده یک سازمان غیر دولتی بستگی به میزان تعاملی دارد که با مردم ایجاد کرده است و چون سازمانهای غیر دولتی باید مامنی باشد برای اینکه مردم خود تصمیم بگیرند و راه حلهای برطرف ساختن مشکلات را خود بدست آورند ، از این رو نتیجه بهتری به دست خواهد آمد تا اینکه حکومتها تصمیم بگیرند و مردم عمل کنند.
سازمانهای غیر دولتی به عنوان پلی میان مردم و دولت نقش بسزایی در آگاه سازی مردم نسبت به امر توسعه و صلح پایدار و همچنین بیان خواستهای مردم از دولت ایفا میکنند. همچنین در بخشهایی میتوانند منتقد سیاستهای دولتها باشند. بخش بسیار مهم وظیفه آنها که در بالا هم اشاره شد آگاه سازی مردم است .
بی شک اگر مردم از آنچه که در انتظار آنها و فرزندان آنها است با خبر شوند ، تهدیدها و فرصتها را بشناسند ، آن گاه با تاملی بیشتر گام برمی دارند و با همفکری هم برای رسیدن به هدف نهایی برنامه ریزی میکنند.
برگزاری دورهها و کارگاههای آموزشی آشنایی مردم با حقوق اولیه خود ، اطلاع رسانی صحیح پیرامون رویدادهای در حال اتفاق ، دادن آموزشهای لازم در مواقع بحرانی ، استفاده از پتانسیل مردم در موقع مورد نیاز و….. از کارهایی است که سازمانهای غیردولتی میتوانند در رسیدن جامعه به آرمان نهایی انجام دهند.
البته لازم به ذکر است در بسیاری از کشورهای در حال توسعه هنوز سازمانهای غیردولتی به عنوان یک نیاز جامعه شناخته نشدهاند و هنوز بستر های لازم را برای فعالیت در اختیار ندارند از این رو در این کشورها در حال حاضر سازمانهای غیر دولتی نقش چندانی را بازی نمیکنند و شاید نیاز باشد قدری سیاست سازمانهای غیردولتی در این کشورها متفاوت باشد و با توجه به وضعیتی که در آن قرار دارند برنامه ریزی کنند. با توجه به مباحث گفته شده و نظر به اینکه امروزه در سراسر دنیا سازمانهایی غیر دولتی و رسانهها در راس آن مطبوعات به عنوان ارکانی از جامعه مدنی محسوب میگردند ضرورت دارد تا به نقش این دو بخش از جامعه در روند ایجاد توسعه و صلح پایدار نگاهی ویژه انداخت و برنامههایی را برای گام برداشتن هر چه بیشتر این دو بخش به سمت توسعه و صلح پایدار طراحی کرد . به امید روزی که شاهد آن باشیم تا توسعه و صلح پایدار در اولویت برنامههای جهانی باشد.
نوشته شده توسط admin در شنبه, ۳۰ فروردین ۱۳۹۳ ساعت ۷:۵۸ ق.ظ