نسبت رسانه ملی با مشارکت حداکثری مردم

گروه سیاسی: عملکرد صدا و سیمای طی سال_های گذشته گویای رویکرد این رسانه فراگیر برای جلب مشارکت بیشینه شهروندان در انتخابات ها بوده است. از این رو انتظار می رود رسانه ملی در برهه کنونی نیز از هرگونه اقدام پدیدآورنده شایبه سیاسی کاری و خدشه بر کارنامه سال های گذشته خود بپرهیزد.بینندگان بخش خبری ۲۰:۳۰ شبکه ۲سیمای جمهوری اسلامی،اخیرا شاهد پخش مصاحبه هایی بودند که طی سال ها و حتی دهه های گذشته بی نظیر یا دست کم نادر بوده است و آشنایی را به خاطر مخاطبان رسانه ملی نمی رساند. در این بخش خبری مصاحبه هایی با مردم پخش شد که در آن برخی از شهروندان روبروی دوربین ۲۰:۳۰ از بی_میلی برای شرکت در انتخابات سخن گفتند و آشکارا اعلام کردند در انتخابات هفتم اسفندماه شرکت نخواهند کرد.
این در حالی است که طی سال های گذشته رسانه ملی همواره بازتاب دهنده مشارکت بالای مردم در انتخابات بوده و حتی شهروندانی را که در طول روزهای عادی به خاطر طرز پوشش یا سیمایشان از لنز دوربین ها دور نگاه داشته به عرصه اظهارنظر مثبت در مورد مهمترین عرصه مشارکت سیاسی کشور یعنی انتخابات راه داده است.
این اقدام بخش خبری ۲۰:۳۰ صدا و سیما با واکنش های گوناگونی در جامعه همراه شد و بازخوردهایی متفاوت را به دنبال داشت. در برابرِ شگفتی بسیاری از شهروندان و تحسین گروهی از چهره های سیاسی که این برنامه را نشانه ای از تلاش صدا و سیما برای رفتار رسانه ای صادقانه دانسته اند، شماری نیز این نگرانی را مطرح کرده_اند که برنامه های اینچنینی صدا و سیما می_تواند تاثیر بسیار منفی بر امید به آینده و مشارکت مردم در انتخابات داشته باشد و هدف گروه ها و دسته_های سیاسی را تامین کند که از مشارکت حداکثری شهروندان بیمناکند و قصد دارند از دل صندوق های خالی به کرسی های نمایندگی دست یابند.
این گزارش به بیان دیدگاه برخی نخبگان سیاسی اصولگرا و اصلاح طلب در این زمینه پرداخته و تحلیل آنان را در مورد کارکردهای این چنین رسانه ملی بازتاب داده است.
*اصولگرایان در این پیوند چه می گویند؟
اصولگرایان این اقدام را نه تنها باعث ناامیدی مردمی نمی دانند، بلکه معتقدند برنامه هایی از این دست به افزایش اعتماد ملی به نظام منجر خواهد شد.
مهدی فضائلی و از فعالان اصولگرا، انتقادها از رسانه ملی را به داستان ملانصرالدین تشبیه کرد و گفت: به نظر می رسد این رسانه هر اقدامی انجام دهد با انتقاد و ایراد مواجه خواهد شد. اگر نظر مخالفان را منعکس نکند متهم و اگر بکند باز هم متهم می شود. تصور می کنم ایجاد فضایی که در آن علاوه بر نظرهای موافق به نظرهای مخالف نیز اشاره شود اقدامی رو به جلو و بسیار مثبت است. این نشان می دهد که جامعه ما بالغ تر شده و همه باید در این بلوغ و پذیرش و همراهی آن مشارکت کنند.»حمیدرضا ترقی« عضو شورای مرکزی »حزب موتلفه اسلامی« نیز این اقدام صدا و سیما را ستود و گفت: صدا و سیما تنها اقدامی ضروری مبنی بر انتشار و انعکاس واقعیت های جامعه را دنبال می کند. این رسانه باید آینه واقعی جامعه و مردم باشد.
به هرحال بخشی از مردم بر اثر حل نشدن مشکل های خود این موضع مخالف را پیدا کرده_اند و باید نظرهای آن ها هم منعکس و به مشکل_های آن ها رسیدگی شود. این افراد نیز بخشی از جامعه هستند که حق رای دارند و باید بتوانند نظرهای خود را بیان کنند.به گفته ترقی این اقدام صدا و سیما هشداری صریح و بجا به نمایندگان مجلس آینده نیز بود.
این اقدام صدا و سیما گویای این است که نظام همواره با مردم صادق بوده است و در کنار طرفداران و حامیان، به مخالفان نیز احترام می_گذارد. این رویه، اعتماد مردم به نظام را افزایش می دهد.
وی افزود: افراد مخالف که نظرهای آن ها منعکس شده بسیار محدود هستند. انعکاس نظرهای مخالفان نه تنها برای نظامی مقتدر همچون ما اثرهای منفی ندارد بلکه وظیفه های مسوولان و در راس آن ها نمایندگان را به آن ها یادآوری می کند.
ترقی در پاسخ به این پرسش که چرا صدا و سیما این سیاست را طی دوره های پیشین اجرایی نمی کرد تصریح کرد: این صحبت ها، تحلیل های جناحی و سیاسی و نادرست است. صدا و سیما ماموریتی را که نظام بر دوشش گذاشته به رغم همه فشارهای دولت و نبود حمایت مالی از این رسانه به انجام رسانده و در تلاش است تا حد امکان به مردم بصیرت دهد. به عنوان مثال انتشار مواضع و صحبت های برخی افراد حاضر در مجلس ششم که به سخنان منافقان و دشمنان نظام شباهت دارد مهر تاییدی بر عملکرد درست و فراجناحی صدا و سیما است.
*نقد اصلاح طلبان
برخلاف اصولگرایان، فعالان اصلاح طلب به نقد این تغییر ناگهانی در سیاست های خبری رسانه ملی در یکی از بخش های خبری پرداختند.
»آذر منصوری« فعال سیاسی اصلاح طلب و از اعضای هیات مدیره جمعیت »زنان مسلمان نواندیش« در زمینه رویکردهای سیاسی رسانه ملی گفت: آنچه هر ناظر منصفی از مشاهده عملکرد صدا و سیما طی ماه های اخیر و مقایسه این عملکرد با زمان دولت گذشته می تواند ببیند این است که عملکرد این رسانه به طور کامل جناحی و مغایر با رویکردها و پروتکل هایی است که برای یک رسانه ملی و مردمی تعیین شده است.
منصوری در ادامه با اشاره به نزدیک شدن به انتخاباتی مهم و سرنوشت ساز که همه جریان_های سیاسی به ویژه رهبری و دولت بر لزوم مشارکت گسترده مردمی در آن تاکید دارند تصریح کرد عملکرد کنونی این رسانه خود را در کاهش میل عمومی به مشارکت حداکثری می_نمایاند.
منصوری همچنین گفت: مسیری که بخش خبری ۲۰:۳۰ در پیش گرفته مخالف با دیدگاه و هدفی است که همه در آستانه این رویداد سیاسی بزرگ بر آن تاکید دارند.
در صورتی که می خواهیم این انتخابات نیز به یک حماسه سیاسی تبدیل شود و اگر به دنبال مشارکت حداکثری هستیم، باید به الزامات این مشارکت حداکثری و در راس آن ها وظایف رسانه به عنوان ابزاری قدرتمند و فراگیر توجه شود. این در حالی است که بدون شک با رویه فعلی چنین هدفی حاصل نخواهد شد.منصوری افزود: به رغم تاکید آشکار رهبری بر تامین شرایط مشارکت حداکثری مردم، این رسانه بر خلاف این رویکرد حرکت می کند و در تلاش است با القای حس تاثیرگذار نبودن رای مردم در سرنوشتشان دغدغه های جریانی خاص را تامین کند؛ جریانی که بدون شک مشارکت حداکثری شانس آن را برای پیروزی کاهش خواهد داد.»علی تاجرنیا«دیگر فعال اصلاح طلب و از نمایندگان مجلس شورای اسلامی در مجلس ششم نیز در موضعی مشابه تاکید کرد: نمونه اقدام هایی از این دست، رفتاری برنامه ریزی و مهندسی شده با جهت گیری های سیاسی را دنبال می کند.
تاجرنیا با انگشت نهادن بر نگرانی گروه های تندرو از کنار گذاشته شدن از فهرست های انتخاباتی مردمی به ویژه در شهرهای بزرگ افزود: هدفگذاری اینگونه برنامه ها و به عبارتی خواست افراد پشت پرده این سیاست بر این قرار گرفته که مردم در شهرهای بزرگ کمتر پای صندوق های رای حاضر شوند چرا که آن ها خود خوب می_دانند فضای عمومی به نفع اصلاح طلبان و حامیان دولت است و حضور مردم پای صندوق_های رای به معنای آن است که سبد رای اصلاح طلبان و اعتدال گرایان پربارتر می شود.
تاجرنیا در پایان گفت: در نتیجه انتخابات دوره_های هشتم و نهم مجلس که شاهد حضور حداقلی مردم در آن بودیم، ضررهای بسیاری به کشور وارد شد. از این رو من امیدوارم در انتخابات پیش رو به رغم همه رد صلاحیت ها و تلاش تندروها، طرفداران دولت و اعتدال گرایان پیروز انتخابات باشند و بافتی همراه با دولت را در مجلس دهم شاهد باشیم. البته در این میان چهره_ها و گروه های تندرو خواستار انتخاباتی کم رمق با نتیجه ای دلخواه هستند و این دست تغییرات در سیاست ها ضمن آنکه با تنزل مقام آن رسانه همراه است، خواسته یا ناخواسته به جریان تندرو کمک می کند.
در کنار این اظهارنظرها و تحلیل های گوناگون و متعارض باید باز هم بر این نکته تاکید کرد که طی روزهای پیش رو مهمترین بایسته در برابر مردم، مسوولان و به ویژه رسانه ها شکل دادن به حماسه سیاسی دیگر پس از انتخابات ریاست جمهوری ۲ سال پیش است. از این رو کسان و دستگاه هایی که در این زمینه مسوولیت دارند باید با پرهیز از قرار گرفتن در مظان اتهام سیاسی کاری و موضعی که مانع مشارکت بیشینه مردم به نظر می آید، با دقت نظر و رفتاری سنجیده زمینه های مشارکت بیشینه شهروندان پای صندوق های رای را فراهم آورند.