ندن جماعتین دوزومو آزالیب

کوچوره ن:اکبرسعادت
آنادیلیمیز:بیر جامعه‌نین اساس سرمایه‌لریندن متقابل اینانماق و عمومی اطمیناندیر کی یالان دانیشماق بو سرمایه‌نی کورلاییر و آرادان آپاریر. یالان دانیشماق خیانتدیر. یالان دانیشماق معمولی رفتارا تبدیل اولان بیر جامعه‌ده گروهی و جمعی ایشلر، اورک بیرلیگی و مشارکت آرادان گئدر و اضطراب، خشونت، بدبینلیق، عدالتسیزلیک و صداقتسیزلیک اوندا ریشه سالار.
انسانلار گونده‌لیک یاشاییشلاریندا اوزگه‌یه توهیندن اجتناب اوچون، شخصی حسّیّاتلارینی گیزلتمکدن اوترو و آیری سببلره گوره یالان دانیشیرلار. آما یالان گونده‌لیک مشکل‌لرین حلی اوچون همیشه ایشلنیرسه چوخ ضررلی اولوب بیر ناخوشلوق ساییلار. بونا گوره بئله انسانلارا ناخوش گوزونده باخیلمالیدیر و اونلارین درمانی اوچون روانشناس و حتی روانپزشکدن کومک آلینمالیدیر.
قانون وار، موقررات وار، آما اونونلا بئله جالیب بوراسیدیر کی اولکه‌میزده ماشین چاققیشمالاریندا سوروجولر آراسیندا داعوا و حتی فیزیکی ووروشمایا شاهید اولوروق.
نه تکجه سوروجولوک زمینه‌سینده، بلکه جماعتین گونده‌لیک مسأله‌لری‌نین چوخوندا داعوایا شاهید اولوروق.ارباب رجوع ایداره ایشچیسی‌‌نین باشینا چیغیریر، ایشچی‌نین حوصله‌سی داشیر. موسافیر ۱۰۰ تومن اوستونده سوروجو ایله ساواشیر و بونا تای سایسیز صحنه‌لر کی هر گون شاهید اولوروق، بو نیشان وئریر کی جامیعه‌میزده خشونت و صبیرسیزلیک چوخ یایقیندیر.جماعتین دوزومونون آزالماسی جامیعه‌یه آغیر یوکلر تحمیل ائدیر، ائله یوکلر کی جامیعه‌نین روحی آرامیشین آرادان آپارماقلا دوشونجه و تولید زمینه‌لرینی جیدی صورتده موختل ائدیر.
دانیشیغا عادت ائله‌مه‌میشیک:
خشونت،موشکوللرین حلی اوچون ان ساده و عین حالدا ان چتین یولدور. ساده بو جهتدن کی اونا ال وورماق چوخ راحتدیر و اونو سئچمک اصلا مهارته احتیاجی یوخدور و اوز اوزونه گلر. چتین بو جهتدن کی اونون تبعاتی چوخ آغیر اولار هم اونو سئچه‌نه‌ و هم دوره‌ده‌کیلره.خشونتین بو راحاتلیقدا سئچیلمه‌سی،جامیعه‌ده دانیشیق فرهنگی‌نین درینلشمه‌مه‌سی نتیجه‌سینده یارانیر.جامیعه‌نین موشکوللری چوخالدیقجا، موشکوللرین حلینه یول تاپماق داها دا چتین‌لشر. دانیشیق فرهنگینی درینلشدیرمک، قیسا مودت ایش دئییل. قبول ائله‌مه‌لی‌ییک کی جامیعه‌میز مین ایللر بویو خانلیق نیظاملارلا ایداره اولوب و داها گوجلو اولان و داها نفوذلو اولان، ائلیه بیلیب زور و قورخوتماقلا موقابیل طرفی مغلوب ائدیب ایشی قازانسین. و حقیقتده،خشونتدن ایستیفاده ائتمک یولو ایله اوز موشکوللرینی حل ائدیب.بئله بیر اوزون تاریخی سابیقه ایله، بللی دیر کی دانیشیق فرهنگی بیزیم جامیعه‌ده چوخ ضعیف اولسون و ایختیلافلاری حل ائتمک اوچون دانیشیقدان ایستیفاده اولونماسین.
حیرصلی اولماغی ایفتیخار بیلیریک:
اوندا کی داعوالار و ووروشمالاریمیزی تعریفله‌مک، موخاطبلری اوزونه جذب ائده و حتا اونلار طرفیندن تحسین اولا، بو معنایادیر کی خشونتین جامیعه‌ده قباحتی یوخدور کی هئچ بلکه موثبت یئری وار.بیر جامیعه‌ده، خشونتین ارزیش ساییلان زمانی، خطر زنگی چالینیر.دیقت ائله‌سز فیلیملرین قهرمانی ایشلرینی خشونتله قاباغا آپاراندا تاماشاچیلار طرفیندن تأیید اولور و تاماشاچی اوزونو اونون یئرینه قویور و اونون داها آرتیق خشونته ال وورماسینی ایستیر. بو یعنی خشونت بیزیم جامیعه ده موثبت ساییلیر.بو مسأله‌نین حلی اوچون عمومی رسانه‌لر اینسیجاملی برنامه گوتورمه‌لی‌دیرلر کی خشونتی آرادان آپارماسینا فرهنگ یاراتسینلار، آما تاسوفله بیزیم جامیعه‌ده بئله برنامه ایجرا اولمور.خشونت، سونرادان کسب اولان و اورگشمه‌لی بیر شئیدیر و هئچ کسین ذاتیندا خشونت یوخدور؛ یعنی دئمک اولار کی هرچند بعضی هورمونلار باعیث اولور کی مثلا خانیملار آغالارا نیسبت داها آرام اولسونلار،آما عاییله تربیتی،دوستلار و شخصین یاشادیغی موحیط، ژنتیکی عامیللردن چوخ آرتیق تأثیری وار.جامیعه‌ده منفی زادلار موثبت گوروشمه‌مه‌لیدیر, خشونت منفی بیر اخلاقدیر کی جامیعه‌نی و عاییله‌نی داغیلدا بیلر. آما جامیعه‌میزده ایشتیباه بیر آنلاییش یارانیب کی بعضا اینسانلار،شوجاعتله خشونتین آراسینداکی فرقی ایتیریرلر و خشونتی شوجاعت یئرینه ایشله‌دیرلر. بیر حالدا کی ائله یئرلر وار کی شوجاعتلی اولماق خشونتسیز اولماغی ایستیر.
بیزیم یئرلرده حاقلاریندا دورانلار آز اولور. حاقلاریندا دورماق بو آنلامدا دیر؛ بیر بو کی باشقاسینین حاققینی آیاقلامی یاسان، ایکینجی سی اوز حاققیوی کیمسه یه یئدیرتمه یه سن. بورالاردا اینسانلارین چوخو ایکی سینی ده گورورلر. هم حاق یئییرلر، هم ده حاقلارینی زورلاری چاتمایانلارا یئدیردیرلر. داها دوغروسو گوجلری اونلارین نئجه داوراندیقلارینی بللندیریر. بونو دئدیکده گئنلده بئله اولور. آنجاق واردیر بیرکس لر ده کی باشقالارینین حاقلارینا سایغی دوروب،اوز حاقلاریندان کئچرلر. ایشلر یولا دوشسون دئیه اولسون دئییب کئچرلر. اولسون دئمک ایله ایش یولا دوشمور بلکه باشقا حاقسیزلیقلارا یول آچیلیر.
حاققیمیزدا دورماق،او قدر ده چتین دگیل. اوزوموزون ایشیمیز یولا دوشسون دئیه باشقالارینین حاق اولدوقلاری آنجاق حاق بیلمه دیک لرینه ال اوزالتمامالی ییق. یییه لری ده بیلمه سه، بیز بیلیریک او بیزیمکی دگیل. عئینی حالدا، الیمیز ایله باشقالارینین حاقسیزلیغینا یول وئرمه مه لی ییک. ها بئله حاققیمیز اولان هر بیر نسنه نی، زوربالارا یئدیردمه مه لی ییک.
مادی شراییطین خشونتده‌کی تأثیری:
ایستر ایسته‌مز مادی شراییط عاطیفه‌لرین کونترولوندا چوخ یوخاری تأثیری وار؛ اوراجن کی اینسان بیر بورجلا کدرله‌نر و بیر مادی جاییزه‌ایله کئفی سازالار. اینسانلارین خشونتلری و مادی شراییطی‌نین آراسیندا معنالی نیسبت وار. البته بو نیسبتین اولماسی بو معنایا دئییل کی بیری‌نین مادی شراییطی یاخشی اولماسا حتما خشونتلی اولمالیدیر و عکسینه وارلی آدام حتما آرام اولار. بو طبیعی مکانیزمدیر کی هر کس، موشکوللرین قاباغیندا بیر سئری عکس‌العمللر گورسدر و چالیشار کی بو موشکوللری بیر یوللا حل ائله‌سین. یوخسول اینسانلارین چوخو یوخسوللوقدان یارانان ناراحاتلیقلاری بوشالتماق اوچون خشونته ال وورارلار.
خشونتی خشونتله کونترول ائتمک اولماز
بللی‌دیر کی خشونت کیمی ایجتیماعی مسأله‌لری خشونتله کونترول ائتمک اولماز. نییه کی ائله بیر ایستیرسن اودو اودلا خاموشلایاسان کی شاید قیسا مودتده جواب وئره،آما زمان بویو داها گوجلو بیر موشکوله تبدیل اولار.
سون سوز:
گونده‌لیک یاشام آجی‌لاری بیزی سارسیدار…آنجاق، بیر پارا آجی‌لارین بیزیم یاشامیمیزدا اوزل ائتگی‌لری واردیر. بو آجی‌لار بیزی سارسیتسالار دا، یاشامیمیزا آنلام باغیشلایارلار… بویومک ایسته‌ین اینسان‌لار بو آجی‌لاردان قورخمامالی‌دیرلار… بیزیم من-یمیزی، منلیک سویه‌سینه قالدیران عامیل، آجی‌دیر. میللی آجی‌لاریمیز اولماسایدی میللی منلییه چاتا بیلمزدیک…چؤره‌ییمیزی الیمیزدن آلان اولماسا، چؤره‌یین قدرینی بیلمه‌ریک…