نان ارز و نفت برسر سفره دولت

نان ارز و نفت برسر سفره دولت

سید نعمت‌الله عبدالرحیم‌زاده
گروه اقتصادی: گویا دولت قصد داشته از اول این ماه قیمت نان را به مقدار ۳۰ درصد افزایش بدهد اما اول دست نگه داشت و در مدت کمی بعد، باز در خودداری‌اش از اعلام قیمت جدید نان تجدیدنظر کرد. کمتر از پنج روز لازم بود تا دولت خودداری‌اش را از ابلاغ مصوبه جدید قیمت نان کنار بگذارد و حالا قرار شده تا از روز دهم آذر ۳۰ درصد به قیمت نان اضافه شود. تجربه گذشته نشان می‌دهد که افزایش قیمت نان خواه ناخواه بر بازار شوک وارد می‌کند و همین امر می‌تواند خودداری اول دولت را توضیح دهد اما چرا دولت در این مدت بسیار کوتاه از تصمیم قبلی منصرف شد و تصمیم گرفت علی‌رغم شوک، قیمت را افزایش بدهد؟اگر به زمان‌بندی قبلی برای افزایش قیمت نان نگاهی بیندازیم، توضیح موضوع به دست می‌آید.
دولت در آخرین روزهای ماه قبل درگیر پرونده اصلی خود بود که اول آذر و دو روز بعد آن اوج دغدغه دولت در این پرونده بود.
پرونده همان مذاکرات هسته‌ای است که بر اساس زمان‌بندی توافق ژنو قرار بود تا سوم آذر یا ۲۴ نوامبر، تکلیف این توافق معلوم شود. بنابر این، دولت نمی‌خواست در زمانی که به شدت درگیر مذاکرات وین است با افزایش قیمت نان شوکی به بازار وارد کند و از داخل مشکل جدی برای خود ایجاد کند. حالا، مذاکرات مهلت ۷ ماهه‌ای پیدا کرده و قرار شده در چهار ماه بعد توافق سیاسی به دست بیاید و در سه ماه باقیمانده بر روی جزییات کار بشود تا آن که توافق جامع حاصل شود.
افزایش قیمت نان در یک هفته بعد از اتمام مذاکرات هسته‌ای دو نکته را نشان می‌دهد. اول این که دولت چنان امیدی به نتیجه مذاکرات دارد که خیالش از بابت شوک حاصل از این افزایش حداقل تا اندازه‌ای راحت شده و به همین دلیل، تردید قبل را کنار گذاشته و حاضر به ابلاغ مصوبه جدید قیمت نان شده است. نکته دوم در آن جنبه ناگفته از مذاکرات هست که شاید دست دولت را در کنترل شوک باز کند و بتواند کار معوقه‌اش را بر سر قیمت نان به انجام برساند. این موضوع در برخورد دولت با نوسانات اخیر بازار ارز معلوم می‌شود.
بازار ارز با وجود ثبات نسبی در ماه‌های گذشته، بعد از مذاکرات تغییر محسوسی کرد که این تغییر در چند روز بعد مبدل به جهشی ناگهانی شد. این روند در یکی دو روز بعد مذاکرات با یک افزایش کوچک ۱۲ تومانی شروع شد اما افزایش کوچک در روزهای بعد به افزایش جهشی ۲۶۵ تومان و حتی حدود ۳۰۰ تومانی رسید. حالا، این افزایش جهشی در یک هفته بعد اتمام مذاکرات تا اندازه‌ای متوقف شده و در ظاهر امر یک نوع سردرگمی در بازار ایجاد شده است. با وجود این عدم تعادل و سردرگمی، به نظر می‌رسد که دولت زیاد نگران این موضوع نیست و با خوش‌بینی نسبت به وضعیت بازار در ماه‌های آینده صحبت می‌کند.
ولی‌الله سیف، رییس کل بانک مرکزی، دلیلی در افزایش جهشی قیمت ارز نمی‌بیند و معتقد است آرامش ماه‌های گذشته دوباره به بازار بازخواهد گشت چون به گفته وی؛ مذاکرات اخیر وین مثبت پیش رفته است. شاید خوش‌بینی او به گره‌گشایی از کار سیستم بانکی در ماه‌های آینده باشد که قول و قرارهایی در مذاکرات اخیر رد و بدل شده و به همین جهت است که می‌گوید »بانک‌ها آماده باشند چرا که هر چه سریع‌تر ممکن است این کار عملی بشود« و شاید همین قول و قرارها است که دولت به غیر از جهش قیمت در بازار ارز، چندان نگران از افزایش قیمت نان نیست.
به هر صورت، افزایش قیمت نان از سوی دولت در چند روز بعد مذاکرات نشان از اتفاقی طی این مذاکرات داردکه دولت را مصمم به این کار کرده اما باید در این روند توجه جدی به پاشنه آشیل دولت در روند سقوط قیمت نفت هم داشت. روند سقوط قیمت نفت از چند ماه قبل شروع شد و باعث افت قیمت به پایین‌ترین حد طی چهار سال اخیر شده و حتی برخی سقوط به زیر ۷۰ تا ۶۰ دلار هم پیش‌بینی کرده‌اند.
یک امید دولت به اجلاس اوپک در ششم آذر بود تا با توافق بر کاهش تولید ثباتی در قیمت و حتی افزایش تدریجی ایجاد شود اما این توافق به دست نیامد و قیمت نفت هم به سقوط خود ادامه می‌دهد.برخی از کارشناسان افزایش جهشی ارز را در پاسخ به سقوط قیمت نفت و به خصوص عدم دست‌یابی به توافقی اجلاس اوپک می‌دانند که در صورت این روند از قیمت نفت باید انتظار تداوم نوسانات در بازار ارز بود.
با توجه به تاثیر مستقیم سقوط قیمت در درآمدهای دولت و حتی کسری بودجه سال جاری، می‌توان هم آن خوش‌بینی سیف در بازگشت آرامش به بازار ارز را به نحو جدی مورد سوال قرار داد و هم در اطمینان دولت به کنترل شوک حاصل از افزایش قیمت نان. در هر صورت، به نظر می‌رسد که وضعیت ارز، نفت و نان در سفره دولت به هم گره خورده و دولت هر سه را به آینده مذاکرات هسته‌ای گره زده است. شاید دولت دلایل قوی دارد که بتواند در نهایت تمام این گره‌ها را باز کند اما چیزی که عیان است در مشکلات فعلی است و بهتر بود تا رسیدن به یک ثبات نسبی در وضعیت نفت و ارز، به خودداری خود در اعلام مصوبه جدید قیمت نان ادامه می‌داد.

نوشته شده توسط admin در جمعه, ۱۴ آذر ۱۳۹۳ ساعت ۶:۲۰ ق.ظ

دیدگاه


× 9 = سی شش