نئشه در خانه، خمار در بیرون

نئشه در خانه، خمار در بیرون

امین جلالوند
گروه اجتماعی:خیلی سخت است که پیش خودت فکر کنی فرزند خوب و شایسته ای بارآورده ای، اما یکباره متوجه بشوی فرزندت معتاد است و اصلا آن آدمی نبوده که خودش را نشان می داده است. سخت است که فرزندت سال ها برایت نقش آدم های غیر معتاد را بازی کند و تو هم با سادگی تمام، تماشاگر نمایش دردناکش باشی.
حتی فکر کردن به این موضوع هم دردناک است که یک عضو خانواده، در بیرون خانه مواد مخدر بکشد، ولی داخل خانه، چنان فیلمی بازی کند که هیچ کدام از اعضای خانواده متوجه اعتیادش نشوند.
اگر تعدادشان کم بود، باز می شد با بی خیالی به این موضوع نگاه کرد، ولی وقتی معاون وزیر بهداشت می گوید ?? درصد خانواده ها اصلا نمی دانند فرزندشان معتاد است، این حرف رسما به این معنی است که نیمی از جوانان و نوجوانان معتاد با هر شگرد و شیوه ای شده، اعتیادشان را از خانواده مخفی می کنند.
حالا بیاییم کمی حساب و کتاب کنیم و ببینیم چه تعداد از جوانان ایرانی، اعتیادشان را از خانواده مخفی می کنند. از یک طرف به گفته مسئولان سازمان بهزیستی، حدود ۵۵درصد از جمعیت یک میلیون و ۳۵۰ هزار نفری معتادان مجرد هستند. با این حساب الان حدود ۷۱۵هزار معتاد مجرد در کشور داریم که خیلی از این معتادان مجرد با والدینشان زندگی می کنند؛ والدینی که خیلی از آنها روحشان هم از اعتیاد فرزندشان خبر ندارد.
*تکنولوژی با فرزندان صمیمی تر است
وقتی والدین و فرزندان، هر کدام سرشان به کار خودشان گرم باشد و حتی موقع خوردن ناهار و شام رغبت نداشته باشند سر یک سفره بنشینند در چنین خانواده ای معلوم است که والدین و فرزندان، روزبه روز از هم دورتر می شوند.
دکتر مسعود حاجی رسولی، استاد دانشگاه و پژوهشگر حوزه اعتیاد می گوید: این روزها اعضای خانواده خیلی از همدیگر دور شده اند. تکنولوژی باعث شده خانواده ها برای همدیگر وقت نگذارند و بیشتر وقتشان را پای وسایلی مثل انواع گوشی ، تبلت و کامپیوتر بگذارنند که همین مساله کمکم باعث از هم گسستن رشته های عاطفی در خانواده ها شده است.
به اعتقاد این پژوهشگر، مدیریت نکردن تکنولوژی های جدید، اعضای خانواده را از هم دور و به همین دلیل، روابط اجتماعی و ساختار رفتاری در بسیاری از خانواده های ایرانی تغییر پیدا کرده است.همین احترام نگذاشتن به نهاد خانواده، بی مهری و دور شدن اعضای خانواده از همدیگر، دلیل مهمی است که حاجی رسولی آن را مسبب بی اطلاعی برخی والدین از اعتیاد فرزندشان به حساب می آورد.
*گسترش اعتیاد در خانواده های مستبد یا وابسته
هنوز هم کم نیستند خانواده هایی که در آن حرف اول و آخر را والدین ـ بخصوص پدر ـ می_زنند. مشورت کردن و عقل ها را روی هم گذاشتن در این خانواده ها جایی ندارد و حرف درست همیشه حرفی است که والدین می گویند.
رویا نوری، محقق حوزه اعتیاد و عضو هیات علمی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی به جام جم می گوید: در خانواده های مستبد، احتمال پنهانکاری فرزندان بیشتر است.
به دلیل مدیریت غلطی که در نظام اجتماعی خانواده های مستبد وجود دارد، میزان دروغ، ریا و پنهانکاری در این خانواده ها بسیار بالاست و به همین علت، فرزندان ترجیح می دهند به جای صحبت با پدر و مادر، بیشتر با دوستانشان وقت بگذرانند.
وقتی هم میزان ارتباط و صمیمیت با دایره دوستان بسیار بیشتر از میزان صمیمیت با والدین مستبد باشد، آن وقت اصلا عجیب نیست که چنین پدر و مادرهای خودرایی، حتی اطلاع نداشته باشند فرزندشان معتاد است، در حالی که احتمال دارد دایره دوستان همان فرزند معتاد از وضع اعتیاد او باخبر باشند.فقط هم مشکل به خانواده های مستبد برنمی گردد. نوری عقیده دارد در خانواده هایی که از آن طرف بام می افتند و به اصطلاح »سهل گیر« هستند نیز احتمال دارد فرزندی معتاد باشد، ولی حتی پدر و مادر ندانند که او اسیر اعتیاد شده است.
در خانواده هایی که فرزند هر چیزی را اراده کند، در اختیارش قرار می دهند و هیچ نظارتی روی کارهای بچه شان ندارند، خانواده های بی قانون و بی نظمی که فکر می کنند فقط وظیفه شان تهیه خوراک و پوشاک برای بچه است، هم احتمال اعتیاد فرزند وجود دارد و هم احتمال بیشتری وجود دارد که فرزند براحتی اعتیادش را از خانواده مخفی کند.خانواده های سومی که نوری از آنها یاد می کند، خانواده هایی هستند که میزان آگاهی شان درباره اعتیاد بسیار پایین است.در این نوع خانواده ها، به قول این استاد دانشگاه اگر فرزندی چشمش قرمز شده و سه روز نخوابیده است، پدر و مادر فکر می کنند فرزندشان سخت مشغول درس خواندن است ولی یک درصد هم احتمال نمی دهند و اصلا نمی_دانند این علائم ممکن است به دلیل مصرف شیشه باشد یا فرزندانی که یکباره اشتهای شدیدی پیدا می کنند، ولی خانواده نمی داند این اشتهای شدید ممکن است به دلیل مصرف حشیش باشد.
همه این ناآگاهی ها در کنار هم نشان می دهد خیلی از خانواده ها هنوز مهارت تربیت صحیح فرزند را نیاموخته اند یا مثلا وقتی پدر و مادر به فرزند می گویند »اگر خواستی سیگار یا قلیان هم بکشی، بیا با خودمان بکش و با دوستانت این کارها را انجام نده« معلوم است این گونه والدین مهارت تربیت صحیح فرزند را نیاموخته اند. در این حالت نوجوان دچار تناقض می شود و از خود می پرسد اگر دخانیات یا مواد مخدر بد است، چرا پدر و مادرم حاضرند با من این مواد را مصرف کنند؟
نوری، جمله ای کلیدی می گوید که اگر همین نکته رعایت شود، شاید کلی از پنهان کاری بچه ها در منزل کم شود.
او معتقد است ارتباط والدین و فرزندان باید به شکلی باشد که پدر و مادر، حال و هوای هر روز فرزندشان را بدانند و اصلا نیاز نباشد فرزندشان درباره اوضاعش، توضیح مفصل بدهد ولی این روزها فرزندپروری به عنوان یک مهارت در بسیاری از خانواده های ایرانی دچار نقص است و چنین رابطه عاطفی قوی در بسیاری از خانواده ها وجود ندارد.
*همسرم معتاد از آب درآمد
فقط بچه های معتاد نیستند که اعتیادشان را از مامان و باباها مخفی می کنند. خیلی از زن و شوهرها هم هستند که سال هاست اعتیاد دارند ولی حتی همسرشان از این موضوع خبر ندارد.
صدیقه بذر آذر، مشاور و روان شناس حوزه اعتیاد می گوید: برآورده نشدن نیازهای عاطفی و وجود همسر خرده گیر و وسواسی، دو عامل مهمی است که باعث می شود یکی از زوجین اعتیادش را از همسرش مخفی کند.
وقتی نیازهای عاطفی یکی از زوجین در محیط خانه برطرف نشود، سعی می کند این نیاز را بیرون منزل و در جمع دوستان برطرف کند و گاه همین مساله باعث بروز آسیب های اجتماعی مثل رابطه فرازناشویی و اعتیاد می شود.
همچنین اگر یکی از زوج ها خرده گیر وسواسی، بشدت انتقاد کننده و شکوه گر باشد رابطه عاطفی زوج ها رفته رفته سرد و بی روح می شود و همین عامل با گذشت زمان باعث دور شدن زوج ها و پنهان کاری می شود.
رویا نوری از تجربه شخصی اش با مراجعان معتاد می گوید و یادآوری می کند، همین اواخر موردی داشته که در آن مردی، چهار سال معتاد بوده ولی همسرش کاملا بی اطلاع بوده است.
جالب است که وقتی اخلاق مرد، روز به روز بدتر شده است و به اصطلاح، دست روی همسرش بلند کرده، آن خانم تازه به اعتیاد شوهرش شک کرده است.جالب تر این که همین مرد، زنش را اسوه صبر می داند، در حالی که بین ناآگاهی و صبر تفاوت زیادی است و اگر همین زوج با یکدیگر رابطه عاطفی قوی داشتند، امکان نداشت این مرد بتواند مدت چهار سال، اعتیادش را از همسرش مخفی کند.به همین دلایل است که نوری عقیده دارد بی اطلاعی زوج ها از همدیگر ابتدا بی مسئولیتی و سپس بحران به وجود می آورد.بنابراین می بینیم که پنهان کاری در موضوعی مثل اعتیاد، نه کوچک و بزرگ می_شناسد و نه به این ربط دارد که فرد معتاد چه نسبت خانوادگی با شما دارد، بلکه همه دلایل به این برمی گردد که شما تا چه حد از نظر روانی و عاطفی با فرد معتاد خانه تان که می تواند یک غریبه، همسر یا فرزندتان باشد، احساس راحتی و نزدیکی دارید؛ یعنی طوری که او بدون داشتن حس ترس و خجالت، از مشکلاتش با شما صحبت کند و موضوع اعتیادش را با شما در میان بگذارد.
البته اینجا هم مثل خیلی از جاهای دیگر پیشگیری مقدم بر درمان است یعنی اگر خانواده ای تلاش کند استبداد یا سهل گیری را از کانون خانواده حذف کند و اعضای خانواده مسئولانه و دلسوزانه به هم نگاه کنند، احتمال معتاد شدن فرزند یا همسر در چنین خانواده ای کمرنگ است ولی اگر باز هم یکی از اعضای این خانواده به سمت اعتیاد کشیده شود، حداقلش این است که به دلیل رابطه عاطفی قوی بین اعضای چنین خانواده ای، این اعتیاد از چشم خانواده پنهان نمی_ماند و همه اعضا با همکاری یکدیگر تلاش می کنند شر اعتیاد را از سر همسر یا فرزند خود دور کنند.

نوشته شده توسط admin در چهارشنبه, ۰۱ مرداد ۱۳۹۳ ساعت ۴:۵۲ ق.ظ

دیدگاه


5 + = چهارده