موج بیکاری به دانشگاه‌ها رسید
مقدمه: مدرک‌گرایی، جزیره‌ای عمل کردن دانشگاه‌ها و بی‌توجهی به نیازهای بازار کار، هجوم میلیون‌ها نفر تنها برای ورود بی‌هدف به دانشگاه‌ها و شفاف نبودن خواسته‌های واقعی بنگاه‌ها در دهه‌های گذشته باعث انباشته شدن ۲٫۵ میلیون تقاضا برای کار شده که از این تعداد ۱٫۷ میلیون نفر ۱۵ تا ۲۹ ساله هستند و از کل بیکاران نیز ۱٫۱ میلیون نفر در گروه فارغ‌التحصیلان دانشگاهی قرار دارند.به تازگی آماری نگران کننده از سوی مقامات دولت تدبیر و امید درباره بحران بیکاری فارغ التحصیلان دانشگاهی و انباشت بیش از حد جستجوی کار در این بخش اعلام شده است. وزیر تعاون، کار و رفاه می گوید ۴۳ درصد کل متقاضیان بازار کار را فارغ التحصیلان دانشگاهی تشکیل می دهند و این گروه مشتری پر و پاقرص جستجوی شغل در کشور محسوب می شوند. طبق جدیدترین آمار ارائه شده از سوی مرکز آمار ایران نیز هم اکنون تعداد بیکاران کل کشور به ۲ میلیون و ۵۶۳ هزار و ۶۲۴ نفر رسیده که از این تعداد حدود ۶۸ درصد معادل ۱ میلیون و ۷۳۰ هزار و ۱۵۴ نفر در سن ۱۵ تا ۲۹ سال قرار دارند. به عبارت دیگر، اغلب جویندگان کار این گروه سنی جوان از فارغ التحصیلان دانشگاهی تشکیل می شود. همچنین حدود ۱ میلیون و ۱۰۳ هزار نفر از کل جویندگان کار نیز در این گروه قرار می گیرند که شامل افراد دارای مدارک تحصیلی فوق دیپلم تا دکترا می شود.آنچه که در گذشته در بین کارجویان شکل گرفته بود و ان هم طی تحصیلات دانشگاهی برای ورود بهتر به بازار کار و جستجوی شغلی بهتر؛ امروز برعکس شده و اتفاقا تحصیلات دانشگاهی باعث افزایش مشکلات بسیاری از افراد برای ورود به بازار کار شده است. طبق اظهارات مقامات دولتی، در شرایط نابسامان فعلی بازار کار افراد فاقد مدارک دانشگاهی و نیروی کار ساده، به مراتب شرایط آسانتر و بهتری برای ورود به بازار کار را در اختیار دارند و از آنسو کارجویان فارغ التحصیل دانشگاهی با انبوهی از مشکلات دست و پنجه نرم می کنند.با این حال، روند هجوم به دانشگاه ها و تلاش برای طی مدارج گوناگون دانشگاهی همچنان در کشور وجود دارد و هر ساله تعداد بسیار زیادی از افراد به میزان چند برابر ظرفیت پذیرش دانشگاه ها؛ متقاضی ورود به تحصیلات عالیه می شوند.
*هجوم عجیب به دانشگاه ها
کارشناسان بازار کار معتقدند یکی از دلایل افزایش تعداد کارجویان دانشگاهی و بروز بحران در اشتغال فارغ التحصیلان این است که دولت ها در دهه های گذشته به وظایف خود چندان در این بخش عمل نکرده اند به گونه ای که هر ساله دانشگاه های کشور بدون توجه به نیاز بازار کار، اقدام به پذیرش هزاران دانشجو در رشته های مختلف کرده اند.کارخانه های تولید مدرک کشور تا آنجا این کار را ادامه داده اند که امروز تولیدات آنها خریدار چندانی ندارد و این موضوع به یک بحران در کشور تبدیل شده است. اساسا دانشگاه ها می گویند وظیفه ای در پایش نیازهای بازار کار ندارند و وظیفه آنها تنها پرداختن به امور تحصیل دانشجویان است. باید گفت جزیره ای عمل کردن دانشگاه ها و از سویی بازار کار، شفاف نبودن نیازهای واقعی بازار کار کشور، نبود ارتباط واقعی بین بازار کار و دانشگاه ها و همچنین اصرار دانشگاه ها به ارائه مباحث تئوریک تا ۷۰ درصد از کل رشته ها باعث شده تا جوانان فارغ التحصیل بسیار زیادی امروز از دانشگاه ها خارج شوند که مهارت ورود به بازار وقعی کار را نداشته و تنها یک مدرک دانشگاهی را یدک می کشند.
*چرا تعداد فارغ التحصیلان بیکار بالا است؟
حمید حاج اسماعیلی با اشاره به اینکه در زمان فعالیت دولت سازندگی تلاش شد تا نوعی بازنگری در تحصیلات و رشته های دانشگاهی شکل بگیرد گفت: با این حال، بیش از ۲ دهه است که انتقادات فراوانی به نظام دانشگاهی به دلیل ناکارآمد بودن مدارک در بازار کار صورت می گیرد.
این کارشناس بازار کار اظهار داشت: مشکل بیشتر در این است که کشور ما تولید گرا نیست و ما تنها به دنبال درآمدهای نفتی حرکت می کنیم. نباید کاملا دانشگاه ها را زیر سوال ببریم چون بازار کار نیازمند نیروی متخصص و ماهر به آن شکل لازم نیست و بنابراین چنین نیروهایی نیز تربیت نشده است.
حاج اسماعیلی ادامه داد: اگر این نوع نیازها به واقع در بازار کار کشور شکل بگیرد، آنگاه کشور مجبور به تربیت نیروهایی خواهد شد که بتوانند تصدی امور مختلف را در دست بگیرند. اینکه چرا در کشور تعداد فارغ التحصیلان دانشگاهی بیکار بالا است اینکه باید پذیرفت وضعیت بازار فعلی کار، ظرفیت لازم برای اشتغال فارغ التحصیلان دانشگاهی را ندارد.
وی افزود: متاسفانه در دو سال گذشته روند از دست دادن مشاغل در کشور شکل گرفته است و پیش بینی ها این است که کشور در سال آینده دست کم به ۶ میلیون فرصت جدید شغلی نیازمند است. هم اکنون بیکاری عمومی بالا است و توسعه دانشگاه ها باید متناسب با نیازهای واقعی کشور انجام شود.
این کارشناس بازار کار تصریح کرد: اولا وقتی نیازهای واقعی در بازار کار تشخیص داده نمی شود و این نیاز شفاف نیست، در تعریف رشته های دانشگاهی نیز الگوبرداری صرف از دانشگاه های خارجی انجام می شود.
به گفته حاج اسماعیلی، متاسفانه نظام آموزش عالی کشور دارای ضعف های جدی است و پرورش کارآفرین در دانشگاه ها صورت نمی گیرد. از سوی دولت نیز باید تصدی گری خود را به صورت واقعی کم کند و وقتی کارها به مردم سپرده می شود، آنگاه بر اساس نیازهای بازار کار ظرفیت سازی خواهد شد.
نوشته شده توسط admin در دوشنبه, ۱۳ آبان ۱۳۹۲ ساعت ۶:۰۱ ق.ظ
