- آراز آذربایجان – روزنامه خبری آذربایجان غربی - http://www.araznews.ir -

مواجه سینما با مساله_ای به نام پولشویی

Posted By admin On دی ۲۷, ۱۳۹۷ @ ۱۰:۲۶ ق.ظ In فرهنگ و هنر | No Comments

گروه فرهنگی:احتمال ورود پول های کثیف و مشکوک به سینما بحث هایی را در فضای رسانه ای برانگیخته و اظهار نظرها و موضع گیری های مختلفی در این مورد صورت گرفته است، با این وجود سؤالی که ذهن ها را درگیر ساخته این است که این موضوع پولشویی تا چه حد می تواند درست باشد.
پول های کثیفِ حاصل از فعالیت های اقتصادی غیر قانونی و نامشروع به هر بخشی که وارد شود جامه ی آن را بر تن می کند تا بدین ترتیب عقبه ی خود را پنهان و در نهایت بنحوی پاک سازد. هر چند به لحاظ اخلاقی و شرعی پول های کثیف هرگز پاک نمی شود.
به ادعای برخی از کارشناسان، سینما نیز یکی از بخش هایی است که می تواند بستری برای پولشویی باشد و در سالهای اخیر برخی برای پاک جلوه دادن درآمدهای نامشروع خود نقاب سرمایه گذاری در هنر را به چشم زده اند.
به گفته صاحبنظران،پول های کثیف که در محافل رسانه‌ای و فرهنگی گاهی از آن با عنوان پول‌های مشکوک نیز یاد می‌‌شود منبع مشخصی ندارد و عمدتاً حاصل فعالیت‌هایی اقتصادی است که در خود سینما انجام نمی شود. بیرون از حوزه فرهنگ و هنر هستند و توسط افرادی معمولا بی‌سابقه در این حوزه برای تولید فیلم، تئاتر و آثار هنری به کار گرفته می‌شوند.
هرچند اظهار نظرهای مختلفی درباره نامشخص بودن منشأ این پول ها، چگونگی ورود آنها به حوزه هنر و سینما و اینکه چه کسانی در این کار دست دارند شده است، با این حال از یک طرف موضوع وقوع پولشویی در سینما مورد سؤال است و از طرف دیگر اهمیت بحث اثرات و پیامدهای پول های مشکوک برای حوزه سینما نیز قابل انکار نیست.
پولشویی چیست؟
پولشویی فرایندی است که در آن تلاش می شود تا پول حاصل از اقدامات غیرقانونی مانند خرید و فروش مواد مخدر، اختلاس، رشوه و مواردی از این دست در ظاهر قانونی نشان داده شود. یعنی صاحبان این پول ها از طریق پولشویی رد منشأ غیرقانونی پول خود را پاک می کنند. برای مثال کسی که از راه قاچاق مواد مخدر درآمد دارد باید توجیهی برای این درآمد خود داشته باشد. یعنی مشخص کند که این پول را از کجا به دست آورده و باصطلاح منشأ آن معلوم گردد.
این فرد ممکن است مغازه یا فروشگاهی راه اندازی و آن را به عنوان منشأ درآمد خود معرفی کند. یا با خرید زمین و املاک به نام نزدیکانش و فروش آن درآینده منشأی برای پول خود ایجاد کند. سرمایه گذاری و از جمله سرمایه گذاری در سینما و هنر نیز می تواند یکی از راه های پولشویی باشد.
به گفته کارشناسان، پولشویی نه تنها خود یکی از مصادیق فساد اقتصادی به شمار می رود، بلکه نشانه ای است از رسوخ فساد در عمق شریان های حیاتی کل نظام اقتصادی و حتی جریان فرهنگی جامعه است.
موضوع پولشویی همواره به عنوان یکی از آسیب های جدی اقتصاد کشور از سوی کارشناسان و متخصصان اقتصادی مورد توجه بوده است. مسوولین نیزهرازگاهی بر لزوم مبارزه با پولشویی تأکید داشته و آن را یکی از موانع اصلی کارکرد درست نظام اقتصادی کشور به طور کل و نظام بانکی به طور خاص دانسته اند. اکنون اهالی سینما نیز از این موضوع نگران بوده و پیامدهای پولشویی برای مجموعه سینما و تئاتر کشور زیانبار می دانند.
* نظارت و قدرت اقتصادی؛ حلقه گمشده پول شویی در سینما
صاحب نظران حوزه سینما بر این باورند که در جهان پیشرفته و در سینمای کشورهای توسعه یافته، صاحبان پول های کثیف به دلیل وجود ابزارهای دقیق نظارتی کمتر فرصت سرمایه گذاری در سینما با هدف پول‌شویی پیدا می کنند. واقعیت این است که در این کشورها خود سینما جایگاه قابل توجهی در اقتصاد کشور داشته و به اندازه کافی برای اهالی سینما درآمد دارد که هویت و استقلال خود را در مقابل دست مزدهای غیر متعارف صاحبان پول های کثیف به گرو نگذارند.
اما به گفته تحلیلگرن حوزه سینما، در کشورهایی با اقتصاد ضعیف که سینما به عنوان کسب‌وکار تأثیرگذار شناخته نمی‌شود، همواره نیازمند حمایت دولت یا سرمایه‌گذاری های خصوصی مقطعی است، پتانسیل ورود پول کثیف به عنوان سرمایه در بخش فیلم‌سازی بالا است. گاهی در برخی از این کشورها با افزایش رشد نقدینگی و به تبع آن افزایش تورم و کمبود منابع مالی دولت، سینما شدیداً دچار چالش سرمایه‌گذاری شده و سرمایه‌گذاری در سینما به عنوان یکی از راهکارهای پول‌شویی در میان صاحبان پول های کثیف مطرح می شود.
از دید کارشناسان و فعالان حوزه سینما یکی از راهکارهای مقابله با پولشویی در سینما، اعمال رفتار نظارتی بر سرمایه‌های سینما است. آنها بر این باورند که در ایران باوجودگذشت نزدیک به یک قرن از ورود سینما هنوز سازوکار مناسبی برای نظارت بر سرمایه وجود نداشته است و همین امر باعث شده تا بسیاری بتوانند از این خلاء جهت پول‌شویی استفاده کنند.
البته در سال‌های اخیر مکانیزه شدن سیستم فروش بلیت یکی از گام های مؤثر سازمان سینمایی برای مقابله با جعل آمار فروش فیلم و استفاده نامشروع از این مسئله بوده است. اما کارشناسان معتقدند که آمار فروش تنها بخشی از سازوکار پول‌شویی در سینما است، لذا دولت باید در این زمینه اقدامات مهمتری همچون نظارت بر ورودی سرمایه به سینما و محل تأمین آن انجام دهد.
در این باره «علیرضا رئیسیان»، کارگردان و فیلم نامه نویس در یکی از مصاحبه‌های خود با رسانه ها گفت: «با وجود سرمایه‌های سرگردان، سرمایه‌گذاری در سینما به شکل شفاف و مشخص صورت نمی‌گیرد و گاهی می دانیم نام سرمایه‌گذار در فیلم به صورت ظاهری است. در بعضی مواقع برای پولشویی سرمایه‌ای وارد سینما می‌شود، به دلیل خلاء قانونی سرمایه‌گذاری در سینمای ایران با مشکل مواجه است که برای این مساله باید وزارت ارشاد از طریق مجاری قانونی شرایط و قوانین واضح و شفافی را تبیین کند».
همچنین، کارشناسان معتقدند که یکی از عمده‌ترین اشکالات نهادهای مسوول عدم وقوف بر سرمایه‌های اشخاص است. این امر باعث می‌شود در خیلی از مواقع نتوان ردی از محل ورود و خروج پول به سینما یا سایر بخش‌ها پیدا کرد.
* دیدگاه موافقان و مخالفان
در حالی که برخی از کارشناسان جایگاه ضعیف سینمای کشورهای در حال توسعه در اقتصاد این جوامع را دلیلی بر وقوع پولشویی در آن می دانند، عده ای دیگر همین امر را دلیل بر عدم جذابیت سینما برای صاحبان پول های کثیف می دانند. این دسته معتقدند که اصولاً حجم سرمایه در گردش در سینمای ایران آنقدر نیست که بتواند بخش قابل توجهی از پولشویی در کشور را پوشش بدهد.
در این مورد دکتر سید مجید حسینی زاد استاد دانشگاه و جامعه شناس حوزه سینماگفت: به نظر من در سینمای ایران موضوع پولشویی منتفی است. زیرا آنقدر پول در این حوزه جابجا نمی شود که در آن پولشویی اتفاق بیافتد. فیلم ها و سریال های ایرانی به طور میانگین در نهایت ۲ تا ۳ میلیارد تومان فروش می کنند.
بنابر این کسی که بخواهد به بهانه سرمایه گذاری در سینما پولشویی کند نمی تواند برای جامعه و دستگاه های نظارتی توجیه کند. برای مثال نمی تواند بگوید من در یک سرمایه گذاری در سینما یک میلیون دلار درآمد کسب کرده ام. این رقم برای سینمای ایران منطقی نیست. اگر در خارج و در مورد سریالی مثل » بازی تاج و تخت« چنین ادعایی صورت گیرد منطقی است. اما در مورد فیلم های ساخت داخل این موضوع منطقی نیست.
همچنین »مجید مظفری« بازیگر سینما و تلویزیون در گفت وگو یی در واکنش به مباحث مطرح شده درباره ورود پول‌های کثیف به سینما گفت: به‌شخصه اطلاعی از پدیده‌هایی مانند پولشویی و یا ورود پول‌های کثیف به سینما ندارم و طبیعتاً مسئولان مربوطه باید درباره آن اظهارنظر و با آن برخورد کنند، اما آنچه به ذهنم می‌رسد این است که مگر مجموع گردش مالی در سینمای ایران چقدر است که بخواهد محملی برای پولشویی‌های کلان باشد؟
وی در ادامه افزود: هزینه تولید یک فیلم معمولی در سینمای ایران به‌طور متوسط ۳ میلیارد تومان است و کمی بیش از این مقدار هم در گیشه فروش می‌کند اما رقم معمول پولشویی در این سال‌ها در کشور، ارقامی بسیار کلان‌تر از این حرف‌ها بوده است، در حد هزار میلیارد تومان! پس به نظر منطقی نمی‌رسد کسی برای ۵-۶ میلیارد تومان پولشویی بخواهد روی ظرفیت گردش مالی سینما حساب کند.
در مقابل، هستند کسانی از اهالی سینما که نسبت به ورود پول های مشکوک به این حیطه هشدار داده و از عواقب آن نگرانند. بارزترین نمونه آن را می توان در بیانیه چند ماه پیش کانون کارگردانان کشور در باره ورود پول های مشکوک مشاهده کرد.
در بخشی از این بیانیه آمده است: در شرایط کنونی اقتصادی کشور و در حالی که بسیاری از فعالیت های فرهنگی و هنری موثر و موجه و به خصوص آثار سینمایی به دلیل مشکلات مالی تعطیل می شوند و یا به سرانجام مطلوب نمی رسند، اهالی زحمتکش سینمای ایران ناظر ورود پول های کلانی از منابع نامشخص و بعضا دارای شبهه به حیطه پاک اقتصاد سینمای ایران هستند. نتیجه مستقیم و مخرب حضور این منابع مادی بی حد و مرز به ارتقای بی منطق و کنترل نشده بودجه های ساخت فیلم ها و به خصوص بودجه ساخت مجموعه های داستانی در قالب شبکه های نمایش خانگی منجر شده است و متاسفانه باید اذعان کنیم که دستمزدهای نجومی بازیگران این آثار، بخش اصلی این ریخت و پاش های غیرضروری را تشکیل می دهد.
* پول های مشکوک و ایجاد آنومی
کارشناسان و فعالین حوزه سینما و تئاتر و سریال های تلویزیونی بر این باورند که ورود پول های مشکوک به جریان سینمای کشور لطمات جبران ناپذیر ی وارد می کند. فارغ از انگیزه سرمایه گذارانی که این پول ها را به حوزه فیلم و سینما سرازیر می کنند، این کار می تواند موجب آنومی و ناهنجاری در صنعت سینمای کشور شود. جریان عادی قراردادها و به ویژه دستمزدها را به هم می ریزد و توقعات بازیگران را بسیار بالا می برد.
بنابر این کارگردانان، تهیه کنندگان و سایر کسانی که نخواهند به ابزار سرمایه دارانی تبدیل شوند که می خواهند سینما را به عرصه تاخت و تاز خود تبدیل کنند با مشکلات عدیده ای مواجه خواهند شد. بودجه ساخت فیلم به طرز غیر معمولی بالا می رود و امکان تولید فیلم های فاخر و با کیفیت به شدت کاهش می یابد.
به گزارش آرازآذربایجان به نقل از ایرنا، به طور کل می توان گفت که پولشویی در سینمای ایران به لحاظ اقتصادی چندان منطقی نیست اما اهالی نگران سینما معتقدند که سرمایه گذاران بیرون از حیطه سینما، اهداف، خواسته ها، علایق و سلایق خود را بر جریان فیلم سازی از انتخاب سوژه و تولید محتوا تا انتخاب بازیگر و اکران و… تحمیل می کنند. بدین ترتیب باید در بلند مدت شاهد تدریجی زوال هنر متعالی در سینما و تئاتر کشور باشیم.
Arazazarbaiijan.farhangi@gmail.com


Article printed from آراز آذربایجان – روزنامه خبری آذربایجان غربی: http://www.araznews.ir

URL to article: http://www.araznews.ir/%d9%85%d9%88%d8%a7%d8%ac%d9%87-%d8%b3%d9%8a%d9%86%d9%85%d8%a7-%d8%a8%d8%a7-%d9%85%d8%b3%d8%a7%d9%84%d9%87_%d8%a7%d9%8a-%d8%a8%d9%87-%d9%86%d8%a7%d9%85-%d9%be%d9%88%d9%84%d8%b4%d9%88%d9%8a%d9%8a/

Copyright © 2013 آراز آذربایجان - روزنامه خبری آذربایجان غربی. All rights reserved.