منی یاندیراندان سونرا تورپاغا تاپشیرمایین
رقیه کبیری
سون بولوم
آنادیلیمیز:سیزین خبریز یوخدی. ایندی اؤلولر ده تغییر وضعیت وئریبلر. نیشان بو نیشان کی نئچه گون قاباق گؤردوم آدلیم آداملاردان بیریسی رحمتلیخ خانیمیسینین کفنه بورونموش عکسینی ایکی حالتده، فیسبوکدا پروفایل عکسی کیمی‌پایلاشمیشدی. بیرینجی عکسده گؤزلری آچیق ایدی، ایکینجیسینده گؤزلری یومولو. ایندی آنام یادیما دوشنده دئییرم کاشکی او دا وصیت یازاندا عاغیل ائله‌ییب، یونانین بو ایقتصادی دورموندا، ویزا مشکلاتینا فیکیر وئرردی. یوخسا استاتوس قویماق بیر شئی دئییل کی! اونون اؤلوم وضعیتیندن یازیلی- شکیللی ائله استاتوسلار قویاردیم کی هربیری یئددی یوز لایک یئسین. آمما منیم ائله اوّل بیرگوندن شانسیم یوخدی. ناتاراز ایشلرین‌هامیسی گلیب منی تاپار. آنام منی دوغاندا، بیر آیاغی پیلله‌نین آشاغیسیندا، او بیری…«
»خانیم، بو سؤزلرین یئری بورا دئییل، ناتاراز ایشلریزی لطفاً آیری یئرده تعریفله‌یین.«
چاره‌سیزلیکدن نئجه دوغولدوغومون ماجراسینی یاریمچیلیق قویدوم. ندنسه من دانیشدیقجا کارمند خانیمین پؤرتوشمه‌سی بترله‌شیردی. نه بیلیم… بلکه ده تانسیونو یوخاری قالخمیشدی. آللاهدان اؤتور میز اوسته بیر لیوان سو دا یوخ ایدی کی دئییم بویور بیر قورتوم ایچ، سورا من سنی باشا سالیم.
هاردانسا بیردن- بیره عاغلیما گلدی کی بلکه کارمند خانیم منیم سؤزومو جیدّی توتوب، آنامین دیریلیک عکس‌لرین قبول ائله‌مه‌دی! بلکه دئدی اونون دا اؤلولوک عکسینی سالیب، گتیرین. چونکی سفیرلیک‌لر ویزا اوچون جوهری قورومامیش عکس ایسته‌ییرلر. بو فیکیرلر عاغلیما چاتینجا منی ده بتردن هؤوشنه باسدی. اؤز- اؤزومه دئدیم: »دیلین شیشسین! آخی بو دا سؤز ایدی تاپیب دئدین؟! سنه نه کیم اؤلوسونون عکسینی پروفایلیندا پایلاشیر..! سن اؤز قوْتورووی قاشی دا..! گئت اؤز‌هاییوا قال کی بو أنه‌شوش وصیت‌نامه سنین وار- یوخووا هولا قوشاجاخ! اگر ایندی دئسه کی گئت رحمت‌لیک اؤلوزون لاپ بئله تازا بیر عکسینی گتیر اوندا‌هانسی عکاسا یالواراجاخسان کی گئدیب سردخانانین دولابینی ائشییه چکیب، عکس سالسین؟!«
عاغلیما گلن فیکرلر سببیندن ائله حالا قالمیشدیم کی، حتی آیناسیز دا صیفتیمین سارالیب بوزاردیغینی حیس ائله‌ییردیم.
کارمند خانیم عصبی بیر حالدا دئدی: »پروفایل عکسیندن منه نه خانیم؟! بولاری دیری آدامیزا اؤلمه‌میشدن دییه‌جک ایدیز وصیت یازاندا ائله‌سینی یازسین کی، بیر مؤسسه‌نین بوتون کارمندلرینی ایشدن قویوب، اسیر- سرگردان ائله‌مه‌سین!«
یالاندان فایدا یوخ، ایندییه‌جن گؤرمه‌میشدیم عصبانیتله پؤرتوشمه، ایکیسی بیر یئرده، بو قدر بیریسینه یاراشسین. پؤرتوشمه آرتدیقجا کارمند خانیمین گؤزللییی بیر ایدی اگر، یوز اولوردو. یاشیل چرقدله یاشیل لئنز ده کی… دئمه!
»خانیم، لطفاً سیز بیر قورتوم سو ایچین، بیر آن نفس آلین، سورا من سیزه عرض ائله‌ییم کی ردّ اولمونموش ویزانی نئجه دؤور ویرماخ اولار.«
»منه سو- زاد لازیم دئییل. سیز باشا دوشموسوز! بیر ده بونو بولمه‌لی‌سیز کی بو مؤسسه دؤور ویرماخ یئری دئییل!«
«من بیر سؤز دئییرم، سیز ده لطفاً بیر سؤز ائشیدین دا… خرج- مخاریج‌نن ده ایشیز اولماسین. بو اؤلکه‌لرین بیری ویزا وئرسه، والـلاه خجالتیزدن چیخارام. سیز فقط تقاضالاری سفیرلیک‌لره گؤندرین. هر‌هانسی ویزا وئرسه، آنامی‌او اؤلکه‌‌دن آتن شهرینه چاتدیریب، وصیتینه عمل ائله‌ریخ.«
»ائله آتن شهرینه چاتدیرارام دئییرسیزکی دییه‌سن اؤلونو تبریزدن مرنده آپاریسیز!«
»سن آللاه مرند اؤلوسونو یادیما سالما. اونسوز دا بیر هفته‌دی اؤلو سردخانادا قالیب.«
»بولوسوز من سیزین یئریزه اولسام نه ایش گؤره‌رم..؟«
منسه ساکیتجه اونون پؤرتوشموش گؤزل سیماسینا دالمیشام. گؤره‌سن منیم یئریمه اولسا نه ایش گؤرر..!؟
»من سیزین یئریزه اولسام، آپاریب اؤلونو وادی رحمتده تورپاغا تاپشیرارام. یونان ویزاسینا خرشله‌دیییز پوللاری دا احتیاجی اولان بیر یئره باغیشلارام. نه اؤزومو زحمته ساللام نه ده باعث اوللام بو مؤسسه‌نین کارمندلری امکانسیز ایشلرنن واخت‌لارینی تلف ائله‌سینلر. بیر ده کی مه‌یه سیزین اؤلوز مسلمان دئییل وصیت ائله‌ییب اونو یاندیرسینلار؟«کارمند خانیمین بوغازیندا قالمیش سؤز سونوندا آغزیندان چیخمیشدی. سؤزلری قورتولاندان سونرا، توالتده اؤزونو راحاتلایان آدام کیمی‌آسوده بیر نفس چکدی. معلوم ایدی ایچینده‌کی سؤزلردن اؤزونو راحاتلامیشدی.
»بورا باخین گؤروم،هاردا یازیب مسلمان اولوب- اولماماغین ویزا آلماغا دخلی وار؟ آمما ایندی کی سیز هر ایشی بوراخیب، بو مسئله‌نین اوستونه أل قویوبسوز، دئمه‌لی‌یم کی، آنام دا دونیایا گلنده بوتون کؤرپه‌لر کیمی‌بؤیوک ده‌ده‌سی ساغ قولاغینا اذان، سوْل قولاغینا ایقامه اوخوموشدی«
»آخی بیزلرده یاندیرماق ده‌ب دئییل کی! اؤلونون ده اؤزونه گؤره تدفین یول- یؤندمی‌وار یا یوخ..؟«
»ده‌ب اولا- اولمویا من حلال سود أممیش بیر ورثه کیمی‌وصیتی یئرینه گتیرمه‌لی‌یم. سیزه دئدیم کی، بیزیم عایله‌ده وصیت، گؤیدن نازیل اولونموش آیه کیمی‌ارزشلیدی.«
»دئیرم یانی آدام اؤلندن سورا بیلمیر کی اوننان سورا نه اولور! ایستر وادی رحمت، ایستر آگورا ایکیسی ده آللاهین یئری‌دی دااا. آدام اؤلندن سورا‌هاردان بوله‌جاخ اونو یاندیریبلار یوخسا قویلاییبلار؟ هله هر زاد بیر یانا، یاندیریلمیش اؤلو قبرین اوّل گئجه‌سینده نئجه احوالات گئچیره‌جاخ؟ بغیشله‌یین‌هااا… ربّون کیست سوالینا نئجه جواب وئره‌جاخ؟«
حیرص باغیرساغیمی‌کسیر. بیری یوخدو بو فضول خانیما دئسین سن کارمندسن یوخسا أنکیر منکیر..؟ بیر ساعاتدی ویزا آلماغین قاباغینا داش دیغیرلادیر. ایندی او لئنزلی گؤزونو منه تیکیب، خجّه‌باجی‌لار کیمی«ربّون کیست« سوروشور. آز قالیرام دئییم سن اؤز ایشیوه یئتیش! مایا قوی ویزا تقاضالارینی سؤزسوز- صؤحبتسیز گؤندر. »ربّون کسیت«ین جوابینی منیم آنام وئره‌جک، سن کی یوخ! آمما ایسته‌میرم خانیمین اوره‌یینه توخونام. آخی بو کارمندلرنن بیر آز یک‌به‌دو ائله‌سن داش دیغیرلاتماق سهلدی دووار تکیرلر. بونونلا بئله خانیمی‌بتر ساشماغیم گلیر. دئییرم: »اگر اؤلو گئدیب بانک حسابی‌نین پرینتینی آلا بیلمه‌سه، امضا وورماغا قادیر اولماسا لابید سوالا دا جواب وئره بیلمز دا.«
دئیه‌سن منیم جوابیمدان اونا فلسفی بیر یأس اوز وئریب. بیر آز فیکره جوماندان سونرا دئییر: »دوز دییسیز‌هااا… بوراسینا هئچ فیکیر وئرمه‌میشدیم!«
»ذهنیزی یوْرمایین. توْرپاق آلتداکیلارین هئش بیرینین دوداغی ذاتاً ترپنمز کی سواللارا جواب وئرسین. اگر روح آدیندا بیر شئی وارسا، یقین کی جیسم عوضینه او جواب وئره‌جاخ.«
ألینی أنگینه دیرسکله‌ییب، دیک- دیک اوزمه باخیر. ائله‌بیل اوزومده آی بیتیب! یادیما گلن سحر أل- اوزومو یوموشام. یولدا گلنده سئرچه‌لرین لوطفونه مشمول اوْلسام اگر، اونو دا بیلمیرم! اونون بئله دقتلی باخماغی منیم اؤزومو ده شوبهه‌لندیریر. ألیمی‌اوزومه چکیرم. بئله ده جسارتله باخماق اولار آخی..!؟ بلکه سحردن بویانا خبریم اولمادان آغیز- گؤزوم أییلیب!؟
خئیلک کئچندن سونرا دئییر: »مه‌یه سیز قبرین اوّل گئجه‌سین گؤروبسوز کی بئله یقین دانیشیسیز؟«
سوروشورام: »سیزجه من قبیردن خورتلایان آداما بنزیرم؟«
بیر آن منی ده فلسفی بیر یأس بورویور. دوغوردان دا قبرین اوّل گئجه‌سی نئجه بیر گئجه‌دی؟ آنام نئجه بو گئجه‌نی کئچیره‌جک؟ یانی بیر هفته‌دی سردخانانین دولابیندا قبرین اوّل گئجه‌سینی گؤزله‌ییر؟! ایندییه‌جن کیمسه گلیب اوندان سوال- جواب ائله‌مه‌ییب؟ گرکدی کی یالنیز تورپاق آلتیندا سوال- جواب اولسون؟
کارمند خانیم سوروشور: »اؤلو فیلسوفدی؟«
»یوخ! آنامدی!« دئییرم.
نه‌قدر ادبلی یامان یوْوز باشاریرام، اوره‌ییمده آنامین دیری قالمیش ائل- طایفاسینا سوخوشدورورام. ویزا دالیسیجا قاچماقدان یورولموشام. هرچند آنامین تعصوبونو کارمند خانیما وئرمیرم آمما اوره‌ییمده دئییرم: »یئر قیتلیغی‌یدی آرواد..؟ آخی آگورادا یاندیرماق دا اولدو وصیت؟! واللاه ساعات قاباغیندا یاندیرماق یوز دفه ویزا دالیسیجا قاچماقدان راحاتدی.«
کارمند خانیم عصبی بیر صیفتله آنامین ویزاسی اوچون بیر نئچه یئره زنگ ائله‌ییب، یول- یؤندم آختاریر. من ایسه اؤزومو اونون آتماجا سؤزلرینین آغیرلیغی آلتدا أزیلمیش کیمی حیسّ ائدیرم. فیکیرله‌شیرم نئجه جواب وئریم کی هم اونون سؤزلرینین آلتیندا أزیلمه‌ییم، هم ده ایشلری قاریشدیرماییم. هر باخیمدان باخدیقدا روزومو کوْر ملک ألینده گؤرورم. اؤزو ده گؤزلرینه یاشیل لئنز تاخمیش کوْر ملک!
او آن قاپی آچیلیر، باشی داز، ألینده عصا، دیم- دیک یئریین بیر کیشی ایچری گیریر. ائله یئریییر، دییه‌سن ألینده‌کی عصانین بیرینی ده قاباقجا اوُدموش. بدنینی بیر آز بوش بوراخسا عصا أنگیندن ائشییه چیخار. کارمند خانیم اونو گؤرجک عصبانیتی پررررّ… اوچوب گئدیر. پؤرتوشمه‌سی سؤنور. منیم سؤزومو آغزیمدا قویوب، گولومسه‌یرکن آیاغا قالخیب ایش میزینین دالیسیندان ائشییه چیخیب، کیشی‌له خوش- بئش ائدیب، میزینین قیراغینا بیر صندل چکیر.
»بویورن أیله‌شین پروفسور!«
اوره‌ییمده دئییرم: »پروفسوردی اؤزونه. صندل چکمه‌ییوه دئییل، خانیماخانیم!.. من اوندان قاباق گلمیشم. اوّل منیم ایشیمی‌یولا سالمالیسان.«
کارمند خانیم یئرینه گئری دؤنوب، أیلشنده هیجانلا پیچیلداییر: »فلسفه اوستادی‌دی. پروازی اوستاددی. اصلی- کؤکو تبریزلیدی، آلماننان گلر.«
فلسفه اوستادینین اوزونه باخارکن، تاخما بیر تبسوم قوندورورام دوداغیمین بوجاغینا. آنامین یاسلیسی‌یام. اوندان آرتیق دوداغیمی‌قاچیردا بیلمه‌رم. اوستاد ایسه منیم قوندارما تبسومومه ادب اوزوندن باشینی ترپه‌دیر.
کارمند خانیم پرفسورو گؤروب، اوره‌کله‌نیر. بیر پروفسورا، بیر ده منه باخیب، دئییر: »اولماز وصیّتدن واز کئچه‌سیز؟«
منسه قاشلاریمی‌ییغیب دئییرم: »یوخ، اولماز! اولسایدی عاغلیم قاچمیشدی دارالترجمه‌لری دولانیم؟ خانیم، ۲۷ دیله ویزا تقاضاسی یازدیرینجا ده‌دم یانیب.«
او ایسه عاجیز قالمیش آداملار کیمی‌دئییر: »اولماسا عالیم یا بیلیجی بیرآدامنان مشورت- مصلحت ائله‌یین، فرض ائله‌یین وصیت نذیر کیمی‌بیر شئیدی. گؤروسن آدام هردن ائله نذیر دییر کی، یئرینه قویا بولمور. عالیم‌لرین یول- یؤندملری ده ائله بئلنچی واختلار کارا گلر دااا.«
اونون سؤزنه حئیران قالیب، مات- مات اوزونه باخیرام. او ایسه دئدییی سؤزو گئنه تکرار ائله‌ییر:
»آخی بو دا اولدو وصیّت؟«
سؤزلریندن توهین اییسی دوُیورام. عصب‌لریمه توخونور. کاش میزینین اوستونده بیر لیوان سو اولاردی، اجازه آلمازدان اونو گؤتوروب بیرنفسه ایچردیم.
پروفسور قولاقلارین شوشله‌ییب، بیزیم تارتیشمامیزا قولاق آسیر. کارمند خانیم منیم صیفتیمدن عصبی حالیمی‌دوُیوب، دارالترجمه‌دن آلدیغیم ۲۷ واراق ویزا تقاضاسی ألینده، یومشاق لحن‌له سوروشور: »دوغوردان هله دئه گؤراخ آگورا‌هارادی؟ نمنه‌دی؟ قبریستاندی؟«
من آغزیمی‌آچمامیش پروفسور منیم یئریمه جواب وئریر: »قیزیم! آگورا فلسفه‌نین دوغولدوغو یئردی!«
کارمند خانیم جانا گلمیش بیر حالدا دئییر: »بئله ده اؤلوم فلسفه‌سی اولار آخی؟!«
من ده یورقونام. اؤلو آنام اولماسایدی، آللاه بیلیر آغزیمدان نه‌لر چیخمازدی! آمما دار- دونیادا یالنیز بیر آنام وار ایدی. اؤلندن بری قاچاقاچدایام. ویزا دالیسیجا قاچماق باشیمی‌ائله قاتیب کی، بیر قیز ورثه‌سی کیمی‌هله اؤلوسونه دویونجا آغلایا بیلمه‌میشم. گؤزلریم دولوخوب. بو یاشیما چاتماغا دئییل، نه آنامین یاشام فلسفه‌سیندن باشیم چیخدی، نه ده اؤلوم فلسفه‌سیندن. یالنیز بونو بیلیرم کی، وفالی بیر قیز ائولادی تک اونون وصیتینی یئرینه گتیرمک منیم بورجومدو.»سیز غیرمومکون بیر ایشین دالیسینجاسیز. یوز ایل قالسا دا، اؤلویه ویزا وئرمزلر. والـلاه، بیلـلاه، من چوخلارینی تانیرام کی عزیزلری اؤلندن سورا وصیتیی امکانسیز اولدوغونا گؤره ورثه‌لرین اؤزو اؤلونون تکلیفینی معلوم ائله‌ییبلر.«
پروفسورون باخیشیندان بللی‌دیر کی وصیتین نه اولدوغونو بیلمه‌یه جان آتیر. سونوندا اؤزونو ساخلایا بیلمه‌ییب، کارمند خانیمدان سوروشور: »قیزیم! بیردن- بیره‌هاردان آگورا عاغلیوا چاتدی؟!«
او ایسه منه باخیب، سوروشور: »پروفسورا دییه بیللم؟«
اذن آلدیغینا گؤره، بلی دئمک یئرینه باشیمی‌ترپه‌دیرم. یوخسا اذن وئرمزدیم تانیمادیغیم آداما بیر کلمه مندن سؤز دئسین.
کارمند خانیم منیم ویزا تقاضالاریمی، آنامین وصیتینی، اؤلوسونون بیر هفته سردخانادا قالماغینی ناغیل کیمی‌پروفسورا سؤیله‌ییر.
پروفسور ماجرانی ائشیدندن سونرا آنامین وصیت‌نامه‌سینی اوخوماغا ماراق گؤسته‌ریر. منسه ألیم هر یئردن اوزولموش آداملار کیمی‌وصیت‌نامه‌نین کپی‌سینی کیفیمدن چیخاریب، اونا وئریرم.
پروفسور باشینی وصیت‌نامه‌دن قالدیراندا گؤزلری پاریلداییر. مندن سوروشور: »قیزیم! سن بیلیرسن آگورانین معناسی ندی؟«
»من بیله‌سی آگورا آتن شهرینده بیر مئیداندی.«
»هئچ بولوسن بو تبریزین اؤزونده نئچه آگورا وار؟«
گؤزلریم چیخیر تپه‌مه. کارمند خانیم تعجوبلنمکده مندن قالیجی دئییل.
»ساعات مئیدانی، شاهگؤلو مئیدانی، چوپور مئیدانی، کریمخان مئیدانی، آبرسان مئیدانی، فهمیده مئیدانی و… گئنه ساییم؟«
حئیرتله پروفسورا باخیرام. قالمیشام نه دئییم!
»قیزیم! آگورا یانی شهرین مرکزینده جاماعاتین ییغینجاق مئیدانی. بیرینجی دفه یونانلی‌لار بو آدی آتن شهرینین اؤزل مئیدانینین اوستونه قویوبلار. آتن‌ده‌کی آگورا هم بحث- دانیشیق یئری‌یدی، هم ده شهرین اؤنملی قرارلاری، قانونلاری بو مئیداندا گئچیریلردی. بونو بیلمه‌لیسن کی ساعات مئیدانی تبریزین لاپ بئله اؤنملی آگوراسی ساییلیر.«
پروفسور دانیشدیقجا منیم ایچیم راحاتلاشیر. دونیانین آغیر یوکو آستا- آستا چیینیمدن یئره قویولور. دئیه‌سن پروفسور منیم قورتولوش مله‌ییم‌دیر.
»اگر وصیت‌نامه‌نی دقت‌نن اوْخوساز، باشا دوشرسیز کی رحمتلی مرحومه نیشانه‌باز بیر آدام ایدی. وئردییی نیشانلارا گؤره اونون منظورو آگورادان ساعات مئیدانی‌دی.«
اوره‌ییمده دئییرم: »حتما وصیت‌نامه‌نی یازدیراندا گئنه ده آنامین أنایینلیغی توتموشدو«
آنامین عادتی ایدی ساده بیر سؤزو عجیبه- غریبه نیشانه‌لر ایله پیرتلاشدیریب، دئسین. پروفسور آرتیریر: «نظریوه نییه بو وصیت‌نامه‌ده یازیب، منی یاندیراندان سونرا، تورپاغا تاپشیرمایین، بیر اووج کولومدن بیر شوشه‌یه تؤکوب، بئشینجی کیلاسین درس‌لیکلریله بیرگه بیر ویترین ایچینده ساخلایین؟«
گیجلمیشم. پروفسورون سوالی تاپماجا کیمی گلیر. آمما یاخچی بیلیرم کی آنام بئشینجی کیلاسی آنا دیلینده درس اوخوموشدور. اونا گؤره بئش عددی و بو عددله باغلی هر نه وار ایدی، اؤزللیکله بئشینجی کیلاسین کیتابلارینا عجیبه بیر علاقه‌سی وار ایدی. کؤهنه‌لیکدن ساپ‌ساری اولموش کیتابلار آنامین اؤزل اشیالاریندان ساییلیردی.
»مه‌یه شهرداری اجازه وئرر ساعات مئیدانیندا بیر واراق کاغیذ یاندیراسان؛هاندا قالسین آنامین اؤلوسو..؟!«
پروفسور سویوق‌قانلیلیقلا منه باخیب، دئییر: »وصیت‌نامه‌نی گؤرستسن بلکه سیموولیک اولاراق قبول ائله‌دیلر.
منه گؤره مرحومه‌نین یئرینه بیر سیموول نظرده توتون. سونرا اونون آدینی سیموولون اوستونده یازیب،های- کویسوز ساکیت بیر واختدا اوردا یاندیرین. بئله‌سی وصیتی یئرینه گتیررسیز. فیکر ائله‌میرم بو ایش اؤلموش بیر آداما ویزا آلماقدان چتین اولسون!«
دئییرم: »یانی ایندی دولودان قورتولدوم دامجی‌یا راست گلدیم؟«
پروفسور دئییر: »مرحومه عجب هوشولو- باشلی اینسان ایمیش! بونا دئیرلر فلسفی اؤلوم. کاشکی مرحوم اؤلمه‌میشدن اونو یاخیندان تانییاردیم.«
آنامین وصیت‌نامه‌سینی آلیب، قاپیدان چیخا- چیخدا اؤز- اؤزومه دئییرم: »بویور! بو ساعاتدان شهرداری مصیبت‌نامه‌سی باشلاندی! گل ایندی اورداکیلارا دوشوندور کی، ساعات مئیدانی ائله همان آگورادی!«
.Arazazarbaijzn.anadilimiz@gmail.com
نوشته شده توسط admin در چهارشنبه, ۰۵ تیر ۱۳۹۸ ساعت ۱۱:۳۷ ق.ظ
