مردم با حذف یارانههای پنهان، زندگی که هیچ مردگی هم نمیتوانند بکنند
گروه اقتصادی: یک کارشناس اقتصادی، با اشاره به اینکه، با حذف یارانههای پنهان زندگی که هیچ، مردگی هم نمیتوان کرد معتقد است، تدوین و تعیین کارفرمای توسعه و اجرای یک برنامه توسعه (و نه بقا) در شرایط تحریم یک اولویت فوری است.
برخی اقتصاددان مدت طولانی است که تمرکزی ویژه روی اصلاح روش توزیع بیش از ۹۰۰ هزار میلیارد تومان انواع یارانه پرداختی گذاشته اند. من البته چه از نظر کاهش نابرابری و چه از باب سیگنالینگ قیمتهای واقعی انرژی به بخشهای مختلف کسب و کار تلاش ایشان را تحسین میکنم و در حد توان برای تحقق هدف ایشان میکوشم. اما تصور میکنم سوال اصلی پیش رو به مراتب مهم تر از نحوه توزیع یارانه هاست.
اگر عدد یارانه را به روشی بالسویه تقسیم کنیم ( و قیمتها را هم همزمان غیر یارانهای نماییم) به هر ایرانی کمی بیش از نهصد هزار تومان در ماه می رسد. سوال اینجاست که آیا با این عدد بعلاوه حقوق متعارف اساسا امکان زندگی در شرایط قیمت جهانی شده وجود دارد؟ به قول دوست اقتصاددانی با این درامد در قیمتهای جهانی زندگی که هیچ، مردگی هم نمی توان کرد.
یکی از وجوهی که این حقیقت را توضیح می دهد کاهش شدید سرانه تولید ناخالص داخلی است. تولید ناخالص داخلی از حدود ۷۶۸۱ دلار در سال ۲۰۱۱ به ۵۵۵۵ دلار در سال ۲۰۱۸ سقوط کرده است. یعنی در یک دوره ۸ساله نه تنها رشد نداشته ایم بلکه ۲۷ درصد هم کاهش درامد برای هر نفر داشته ایم. دقیقتر آن که کیکی که با حرارت بر سر بهبود تسهیم آن می کوشیم ( که البته کوشش درستی است) به سرعت در حال کوچک شدن است.این کاهش، همزمانی مطلق با دوره های تحریمی قبل از برجام، برجام و پسا برجام دارند ( سه دوره ای که معماری تحریم علیرغم همه تلاش ها کمابیش ثابت بوده است) ممکن است اظهار شود ضعفهای داخلی هم در این میان موثر بوده که باید گفت تحریم چیزی جز فشار بر نقاط ضعف داخلی نیست.توجه داشته باشید که تا سال ۲۰۰۸( محاذی تحریم سیسادا) سرانه تولید ناخالص داخلی ایران رشدی هم پای ترکیه داشته است و بعد از آن اهسته بین دو کشور شکاف افتاده است.
اقتصاددانان ایرانی معمولا شانه بالا می اندازند که تحریم به عنوان یک امر عارضی امنیتی- سیاسی باید رفع شود تا بتوان روی ریل توسعه بازگشت. با این حال ترکیب تلاش برای بقا در شرایط تحریم ( و نه توسعه در شرایط تحریم) و طولانی بودن زمان اعمال تحریمها خود را به صورت یک سقوط آزاد دردناک در سرانه تولید ناخالص داخلی نشان داده است.
تدوین و تعیین کارفرمای توسعه و اجرای یک برنامه توسعه ( و نه بقا) در شرایط تحریم فوری ترین الویتی است که میشناسم.این در حالیست که یک کارشناس اقتصادی گفت: مبنای محاسباتی یارانه پنهان ???هزار میلیارد تومانی مخدوش است. میثم پیلهفروش ابراز کرد: آیا مردم ایران باید خسارت افزایش نرخ ارز را بپردازند؟ خودروی “تیبا” با موتور ۱۵۰۰ سیسی حدود ۷ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر مصرف دارد در حالی که مصرف خودروهای مشابه آن نصف این مقدار است. چرا مصرفکننده ایرانی باید این هزینه را بپردازد؟وی گفت: قانون هدفمند کردن یارانهها منطقی را برای نظام قیمتگذاری انرژی در کشورمان حاکم کرد و قرار بود تا پایان برنامه پنجم توسعه به قیمتهای فوب خلیج فارس برسیم و اگر شوک ارزی اتفاق نمیافتاد تقریباً به آن میرسیدیم. همچنین قرار بود ۵۰ درصد منابع ناشی از هدفمندی یارانهها به خانوارها و ۳۰ درصد به تولید و ۲۰ درصد به بودجه توزیع شود، اما انجام نشد و حدود ۹۵ درصد این منابع بهعنوان یارانه نقدی به مردم پرداخت شد.
پیلهفروش ادامه داد: در سال ۸۶ قانون توسعه حملونقل عمومی و مدیریت مصرف سوخت تصویب شد و اینها کنار قوانین اصلاح مصرف و هدفمند کردن یارانهها باید با هم دیده میشد، اما این گونه نشد.
وی افزود: بر اساس گزارش پلیس در سال ۱۳۹۰ حدود ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار خودروی سیانجی داشتیم که در سال ۹۶ به ۲ میلیون و ۹۰۰ هزار رسید که این افزایش، رقم ناچیزی است.این کارشناس اقتصادی اضافه کرد: ظرفیت عرضه گاز سیانجی حدود ۴۰ میلیون لیتر در روز است، اما حدود ۲۰ میلیون لیتر مصرف میشود. اگر بتوانیم ۱۲ میلیون مترمکعب مصرف سیانجی را افزایش دهیم مصرف بنزین ۱۰ میلیون لیتر کاهش خواهد یافت.
پیلهفروش گفت: توان ساخت خودرو باکیفیت و کممصرف را در داخل کشور داریم، اما در نظام حکمرانی صنعت خودرو مشکل وجود دارد. هیچ وقت در صنعت خودرو خصوصیسازی واقعی نکردیم. صنعت خودرو در کشورمان حیاط خلوت رانتخواری عدهای شده است.
وی افزود: هر ۱۰۰ درصد افزایش قیمت بنزین، شاید حدود ۲ تا ۳ درصد اثر تورمی دارد، اما این تورم در جامعه ایران معنای دیگر دارد. برخی کالاها در برخی جوامع، شاخص تورم انتظاری میشوند بنابراین علت نگرانی سیاستگذار نسبت به افزایش قیمت بنزین این است که در جامعه ایرانی، بنزین به یک شاخص تعدیل قیمتها و تورم انتظاری تبدیل شده است.
این کارشناس ادامه داد: در شرایطی که تورم اسمی در کشورمان به حدود ۵۰ درصد نزدیک میشود افزایش ۴ تا ۵ درصدی تورم هم نگرانکننده است.پیلهفروش گفت: نظام کارت سوخت باید آنلاین باشد. اکنون میتوانیم با مکانیزم کارت سوخت، مالیات بر مصرف بیشتر را اعمال کنیم.وی افزود: حدود ۴۰ درصد مصرف بنزین برای موتورسیکلتها، وانتها و مانند آن است و این گونه نیست که تصور کنیم همه بنزین را فقط خودروهای شخصی مصرف میکنند.به گزارش آرازآذربایجان به نقل از تسنیم ، پیلهفروش ادامه داد: ۱۸ میلیون لیتر در روز توسط وانتها مصرف میشود و بیشترین مصرف بنزین در کشور توسط خودروهایی مانند پراید و پژو و سمند انجام میشود و این باور غلطی است که بنزین را پولدارها مصرف میکنند
Arazazarbaijan.aghtesadi@gmail.com
نوشته شده توسط admin در یکشنبه, ۰۵ خرداد ۱۳۹۸ ساعت ۱۱:۳۶ ق.ظ