مردم از بی کفایتی رسانه های رسمی به فضای مجازی پناه برده اند
گروه فرهنگی: بخشی از عصبانیتها و بداخلاقیها در فضای مجازی به این برمیگردد که مردم احساس میکنند نسبت به آنچه اعتراض دارند، توسط رسانههای رسمی پوشش داده نمیشود. هویت ما در فضای مجازی ناشناخته است و همین ناشناختگی، فضایی را مهیا ساخته که در سایه آن به خود اجازه دهیم به همنوعمان توهین کنیم و ادبیاتی را به کار بریم که در عالم حقیقی شاید هیچ گاه آن را به زبان نیاوریم. در فضای مجازی ممکن است به راحتی اختیار از کف داده و طرف مقابل را به باد انتقاداتی ناجوانمردانه بگیریم. این امر نشان میدهد که »ادبیات کامنتی« مبتنی بر فرهنگ ملی و اخلاق اسلامی نیست.
?سیدمحمدرضا اصنافی استاد دانشگاه و فعال مجازی با اشاره به اینکه فضای مجازی مجالی برای خالی شدن عصبانیتهای اجتماع شده است، ابراز داشت: فضای مجازی امکانی را ایجاد کرده که از لایههای زیرین جامعه باخبر شویم. در واقع فضای مجازی و شبکهها مانند دستگاه سونوگرافی عمل کرده که اعماق پایین جامعه را به نمایش میگذارد.??
وی با تحلیل محتوای به کار گرفته شده در »ادبیات کامنتی« افزود: ادبیات کامنتی بازنمایی فرهنگ جامعه و به دنبال آن، بخشی از فرهنگ عمومی است. به کار گرفتن ادبیات سخفیف و دور از ادب در برخی کامنتها حکایت از سیر نزولی اخلاق در جامعه دارد.
اصنافی بیان داشت: فضای مجازی به واسطه از بین بردن بُعد زمان و مکان افرادی را که دارای اخلاق بد هستند و از ادبیات نامتعارف استفاده میکنند، یکجا جمع میکند؛ بدون آنکه لازم شود همه آنها در یک زمان واحد و در یک مکان گرد هم بیایند. در واقع فضای مجازی به راحتی توانسته درباره واقعیتهای اجتماعی اغراق کند.
وی با اشاره به اینکه موضوعات خوب هم در فضای مجازی قابل نشر و تسری است، ادامه داد: برخی واژگان در ادبیات کامنتی حکایت از حالت تفریح و سرگرمی مخاطبان دارد که همراه با چاشنی طنز است. همچنین جامعه ایرانی مستعد کنش جمعی است و به همین دلیل، شاهد چیدمان جامعه در برخی کنشهای اجتماعی هستیم.
این استاد دانشگاه اظهار داشت: یکی دیگر از ویژگیهای فضای مجازی، این است که بخش عظیمی از پیامهایی که در آن رد و بدل میشود به صورت مکتوب است. در متن مکتوب حس انسانها منتقل نمیشود. به همین خاطر ظرفیت پایینی برای انتقال کامل پیام با حس و صوت و لحن دارد. این امر باعث میشود که سوءتفاهم در شبکههای مجازی زیاد شود.
مردم صدای اعتراض خود را از رسانه نمیشوند
وی افزود: چون افراد دائم در فضای مجازی گفتوگو میکنند و چندپهلو سخن میگویند، سوءتفاهم ها را افزایش داده و موجب تنش بیشتر میشوند. البته نباید از این بحث غافل ماند که بخشی از عصبانیتها و بداخلاقیها در فضای مجازی به این بر میگردد که مردم احساس میکنند نسبت به آنچه اعتراض دارند و ناراضی هستند، توسط رسانههای رسمی پوشش داده نمیشود.
اصنافی تصریح کرد: این عصبانیتها در محیطهای غیررسمی مانند رسانهها و شبکههای اجتماعی ظهور و بروز پیدا میکند. حال اگر رسانههای رسمی شروع به انعکاس اعتراض مردم کنند، یک مقدار فشار روانی اجتماع تخلیه میشود و خود به خود در فضای مجازی در موضوعات مختلف اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی از تنشها کاسته میشود.
وی با اشاره به نقش شیوههای اجتماعی کنترلی در کاهش رویه تمسخر و تزلزل اخلاقی در ادبیات کامنتی گفت: در گذشته وقتی فردی در محلهای شناخته شده بود، نوع رفتار و کنش آن فرق میکرد. اما اکنون چون بافت محلات تضعیف شده است و جامعه به سمت گسسته شدن و فردگرایی رفته است، نه تنها در محل و شهرش، افراد فارغ از گذشته در اجتماع عمل میکنند و نگران نیستند که آبرویشان برود، زیرا مکانیسم کنترل اجتماعی روی آنها اعمال نمیشود.این فعال مجازی خاطرنشان کرد: فضای مجازی این گسست اجتماعی را تشدید کرده است و این امکان را فراهم کرده که افراد هویتهای مختلفی را برای خودشان بسازند و خودشان را تغییر دهند و پنهان سازند و انگار نیروی کنترل اجتماعی در آنها عمل نمیکند.
مجید ابهری نیز با تأکید بر اینکه فضای مجازی همراه با خود عوارض و آسیبهایی را وارد جامعه کرده که در مقابل محاسن و امتیازات آن بسیار بیشتر بوده است، گفت: یکی از نقاط ضعف در فضای مجازی، ضعف سواد اینترنتی و کمبود آن است. کاربران به عنوان تماشاچیان و برخی دیگر به عنوان وبگردان وارد حسابهای دیگران میشوند و با گذاشتن کامنت یا توصیه اولاً ممکن است که به فرد یا جامعه اهانت کنند و ثانیاً بسیاری از فرزندان ما تبدیل به اقیانوسی به عمق یک بند انگشت شدهاند. یعنی در همه ابعاد هنری، سینمایی، ورزشی، خودرو، فوتبال و غیره اظهارنظر میکنند. در حالی که یک نفر نمیتواند در همه این موضوعات دارای تخصص و دیدگاه باشد.
وی با اشاره به اینکه کاربران جوان و نوجوان ایرانی علاقه کمتری به استفاده از ابعاد علمی و فنی فضا مجازی دارند، افزود: متأسفانه برخی کاربران تصور میکنند ابتدا باید با وارد شدن به حساب کاربران دیگر توصیه و نظری ارائه دهند بلکه اگر این کار را نکنند کسر شأن آنهاست. در حالی که قرار نیست انسان برای هر موضوعی اظهارنظر کند و یا در حد یک صاحب نظر ارائه طریق کند. انسان میتواند در یک یا دو مورد تسلط ریز به مسائل داشته باشد. این استاد دانشگاه با بیان اینکه فقدان سواد اینترنتی و کمبود آن باعث شده است افراد به خود اجازه دهند در تمام زمینهها همچون متخصص اظهار نظر کنند درباره چرایی این موضوع گفت: علت این است که فضای مجازی و اینترنت همچون بلای ناگهانی بدون آموزش و بسترسازی فکری به جامعه ما هجوم آورد. اگر قبل از ورود، به فرزندانمان آموزشهای لازم داده میشد، شاید این همه هکر و مزاحم اینترنتی نداشتیم. حداقل هر کسی در رشته تخصصی خود وارد میشد و اظهار نظر میکرد و از اینترنت به عنوان دام دوستیابی استفاده نمیکرد.وی ادامه داد: در حال حاضر باید رسانهها این موضوع را به بحث بگذارند و اجازه ندهند فضای مجازی در کشور ما از جاده اصلی خود خارج شود. متأسفانه اکثر کاربران ظرفیت و تحمل انتقاد یا نظر مخالف را ندارند. این موضوع به تربیت خانوادگی افراد برمیگردد، وقتی فرزندان در درون خانواده با قربان و صدقه رشد میکنند و کمترین انتقاد و مخالفتی را اقدامی علیه خود قلمداد میکنند، در جامعه، این گونه افراد همیشه توقع تشویق و ترغیب را دارند و هیچ نظر مخالفی را برنمیتابند.
ابهری با تأکید بر اینکه باید از خانواده و رسانهها شروع کرد و روحیه انتقادپذیری و پذیرش نظر مخالف را به جوانان آموخت، تصریح کرد: »زنده باد مخالف من!« فقط یک شعار تو خالی است که در زمان انتخابات استفاده میشود وگرنه در عمل چندان کاربری ندارد.
وی با بیان اینکه هویت تقلبی در فضای مجازی راه را برای سوءاستفاده اشخاص باز گذاشته است، افزود: هویت تقلبی و جعلی در فضای مجازی یکی از علل بددهانی و یا خروج از چارچوب اخلاق اجتماعی است. جالب اینجاست که همان افرادی که در فضای مجازی کینهتوزانه و نامحترمانه نظر میگذارند در زندگی اجتماعی، شاید اشخاص مودب و مبادی آدابی باشند. چرا که در فضای مجازی به علت ناشناخته ماندن صاحبِ نظرات، هرکس هرچه دلش میخواهد میگوید. در این صورت است که بیادبی در فضای مجازی حاکم شده و الگوی نازیبای نوجوانان میشود.
به گزارش آرازآذربایجان به نقل از فارس ، این استاد دانشگاه راهکار گسترش روحیه نقد و متخلق بودن به اخلاق در فضای مجازی را تببین جایگاه خانواده دانست و اظهار داشت: اول باید از خانواده شروع کرد. صداوسیما باید برنامههایی به صورت فیلم و سریال، برنامههای گفتوگومحور در زمینه آداب حضور در فضای مجازی تولید و پخش کند؛ وگرنه نسلی پرورش خواهیم داد که هرزهگردی و هرزهگویی جزو مشخصات اصلی آنها در فضای مجازی خواهد بود.
Arazazarbaiijan.farhangi@gmail.com
نوشته شده توسط admin در یکشنبه, ۰۸ دی ۱۳۹۸ ساعت ۱۰:۰۴ ق.ظ