مدیریت و کنترل خشم مهارتی زمانگیر اما قابل حصول

رویا آریانفر
گروه خانواده وسلامت:افرادی که خشمگین هستند از چه مشکلاتی رنج میبرند این افراد از چه روش هایی برای کنترل عصبانیتشان باید کمک بگیرند تا بتوانند به آرامش برسند
احساس خشم و عصبانیت گرچه امری کاملا طبیعی و نشانه ای از سلامت روح و روان است؛ ولی چنانچه از کنترل خارج شود، تبعات جبران ناپذیری در بر دارد.
افراد زیادی به دلیل ناتوانی و یا کوتاهی در کنترل خشم، خود و دیگران را درگیر مصیبت و گرفتاری می کنند.
آموزه های اسلامی کنترل خشم و عصبانیت را ضروری و همردیف انفاق می دانند، آنجا که در آیه ۱۳۴ سوره آل عمران می فرماید:
الَّذِینَ یُنفِقُونَ فِی السَّرَّاء وَالضَّرَّاء وَالْکَاظِمِینَ الْغَیْظَ وَالْعَافِینَ عَنِ النَّاسِ وَاللّهُ یُحِبُّ الْمُحْسِنِینَ، همان ها که در توانگری و تنگدستی انفاق می‏کنند و خشم خود را فرو می‏برند و از خطای مردم درمی گذرند و خداوند نیکوکاران را دوست دارد.
همچنین در آی? ۸۴ سوره یوسف و آیه ۳۷ سوره شوری، مسلمانان به فرو بردن خشم و پیشگیری از آن تشویق شده اند. .
به واقع، برخی افراد به طور ژنتیکی آرام و به اصطلاح خونسرد هستند، برخی در نقطه مقابل قرار دارند و کوچکترین تحریکی سبب بروز خشم در این افراد می شود. عکس العمل های ناشی از خشم که اغلب آنی هستند، سبب بروز گرفتاری های جبران ناپذیری می شوند.
مدیریت و کنترل خشم مهارتی زمانگیر و قابل حصول است و دستیابی به آن به پشتکار و تمرین نیاز دارد. به عبارت دیگر، کنترل خشم گرچه فرآیند ساده ای نیست؛ ولی می توان با تمرین و ممارست در آن تبحر پیدا کرد. چند روش موثر در این زمینه از منظر کارشناسان به شرح زیر است:
اولین گام برای مدیریت خشم، خودشناسی و آگاهی از رفتار و گفتار به هنگام عصبانیت است. در درجه نخست، باید بدانیم هنگامی که عصبانی می شویم چه می کنیم؛ تندگویی، فحاشی، کتک کاری، شکستن اشیای پیرامون و خودزنی از مهمترین واکنش های افراد عصبانی است. معمولا اولین مرحله عصبانیت، افزایش ضربان قلب و دمای بدن و احساس تنگی نفس است. بنابراین به محض احساس این علایم، آگاه باشید و به یاد داشته باشید که باید و تصمیم دارید خود را کنترل کنید.
همه افراد عصبانی می شوند؛ ولی باید بدانید که کنترل آن یک مهارت است و آنچه شما را فردی ارزشمند، قابل اعتماد و متین در نزد سایرین جلوه می دهد، نحوه کنترل خشم است. بهتر است به محض عصبانیت و قبل از اقدام، چند نفس عمیق بکشید، تا شماره ۱۰ بشمارید و یک لیوان آب بنوشید. هیدراته شدن بدن به تعادل هورمونی کمک می کند.
قبل از صحبت کردن فکر کنید:یکی از مهمترین دلایل عصبانیت، صحبت های بدون فکر است که هم به عصبانیت ما و هم طرف مقابل منجر می شود. قبل از بازکردن دهان و سخن گفتن، به تمام عواقب احتمالی آن فکر کنیم.
زمانی که آرام هستید، به واکنش هایتان در زمان خشم فکر کنید:آرامش، فرصت مناسب برای بررسی رفتارهای گذشته و تصمیم در مورد رفتار در آینده است. در این حالت به تمام رفتار و گفتارتان در زمان خشم و دستاوردهای احتمالی عصبانیت فکر کنید و آنها را مورد سنجش قرار دهید. از طرفی به رفتارهای جایگزین فکر کنید که می توانست نتایج بهتری داشته باشد. تکرار این موارد می تواند در زمان عصبانیت برای کنترل خشم به شما کمک کند.
آزمایش هورمونی بدهید:یکی از مهمترین دلایل خشم، نبود تعادل هورمونی است؛ بنابراین در اولین قدم از پزشکتان بخواهید تا تمام هورمون ها را مورد بررسی قرار دهد و درصورت نیاز مورد درمان قرار گیرید.
مراقب رژیم غذایی خود باشید: استفاده از کربوهیدرات های تصفیه شده مانند آب نبات، شکلات، شیرینی و آرد سفید، در ابتدا احساس انرژی می دهند؛ ولی به سرعت بدن را خسته و خلق و خو را تنگ می کنند. برخلاف تصور عموم، استفاده از خوراکی هایی که قند مصنوعی دارند، سبب شادی و حس سرزندگی نمی شود.
استفاده از مواد پروتئینی، به ویژه پروتئین های گیاهی و گوشت سفید، سبب احساس شادی می شود و خلق و خو را بهبود می دهند.
اسیدهای چرب امگا ۳ یکی از مهمترین فاکتورهای بهبود خلق و خو و رفع افسردگی هستند.
تحقیقات نشان می دهد که ویتامین B12 و فولات (فولیک اسید) یکی از مهمترین منابع تولید انتقال دهنده عصبی سروتونین است که نقش مهمی در ایجاد احساس شادی و نشاط دارد.
-استفاده از غذاهای حاوی اسید آمینه:موز-تخم کدو تنبل-چای بابونه
راهکارهایی هم برای بهبود خلق و خو و حس شادی وجود دارند که عبارتند از :-در هر وعده غذای سنگین نخورید
پرخوری و حجم بالای غذا در یک وعده، یکی از مهمترین دلایل ناراحتی و احساس تنبلی است؛ بهتر است تعداد وعده های غذایی بیشتر شود، ولی در هر وعده غذای کمتری میل شود.
ورزش کنید:ورزش و پیاده روی منظم یکی از مهمترین روش های بهبود خلق و خو است. تحقیقات نشان می دهد که ورزش منظم و گروهی علایم افسردگی را به طور کامل از بین می برد.-خواب کافی داشته باشید-هوای تازه استنشاق کنید-زیاد بخندید و– در کارهای داوطلبانه اجتماعی شرکت داشته باشید.