رهاسازي غيرمجاز ماهي به سد شهرچايي اروميه//

محیط زیست و سلامت مردم درخطر است

سکینه اسمی
گروه گزارش: در سالهای اخیر رهاسازی غیرمجاز برخی از گونه های ماهی های مهاجم به سد شهرچایی موجب نگرانی های شدید در خصوص آلودگی آب شرب و تهدیدی برای سلامت مردم ارومیه شده است.
رهاسازی غیرقانونی برخی از ماهی‌های مهاجم از جمله ماهی سوف به سد شهرچایی ارومیه مهمترین منبع تأمین کننده آب شرب مردم شهرستان ارومیه در سال‌های اخیر و رشد بی رویه این ماهیان امروز به یکی از دغدغه مهم زیست محیطی مردم منطقه تبدیل شده است.منبع اصلی تأمین آب شرب و کشاورزی منطقه ارومیه رودخانه شهرچای است که از ارتفاعات مرزی ایران و ترکیه واقع در شمال غرب کشور سرچشمه گرفته و پس از عبور از شهر ارومیه سرانجام به دریاچه ارومیه می‌ریزد. سد مخزنی شهرچای بر روی این رودخانه و در ۱۲ کیلومتری جنوب غربی ارومیه احداث شده است اما در سال‌های اخیر رهاسازی غیرمجاز ماهیان مهاجم به این سد نه تنها اکوتوریسم منطقه بلکه سلامت آب شرب و مردم را تهدید می‌کنند.
با توجه به وسعت عظیم این سد اینکه چه کسانی مسئول این رهاسازی و بحران زیست محیطی هستند مشخص نیست اما بررسی‌های اولیه و نوع گونه‌های رهاسازی شده نشان می‌دهد این ماهیان از سوی برخی از صیادان سایر شهرستان‌ها به خصوص مهاباد با هدف پرورش و صید این ماهیان صورت گرفته ولی امروز تبدیل به بحران زیست محیطی در منطقه شده است.
این در حالی است که عضو شورای اسلامی شهر ارومیه که مدیران سابق شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان غربی شنبه شب در صحن علنی شورای اسلامی شهر ارومیه اعلام کرد، متأسفانه طی سال‌های گذشته جهاد کشاورزی مخفیانه اقدام به رهاسازی غیرقانونی ماهیانی در سدهای شهرچای و مهاباد کرده که باعث آلودگی آب سدها شده است.به اعتقاد کارشناسان اگر این معضل بزودی رفع نشود باید در سال‌های آینده منتظر آلودگی مهمترین منبع تأمین آب شرب شهرستان ارومیه و تهدید سلامت مردم منطقه بود چرا که این تجربه در سال‌های گذشته در اثر رهاسازی غیرمجاز و بحران زیست محیطی در شهرستان مهاباد روی داده است.
احتمال آلودگی آب سد شهرچایی بر اثر رشد بی رویه ماهی‌ها
معاون بهره برداری شرکت آب منطقه آذربایجان غربی در خصوص مشکل رهاسازی ماهیان در آب سد شهرچایی و مشکل زیست محیطی در منطقه گفت: در سال‌های اخیر برخی گونه‌های ماهی‌های مهاجم از جمله سوف از سوی عده‌ای افراد بی مسئولیت در سد شهرچایی رهاسازی شده و امروز به دلیل رشد این ماهیان مهاجم و افزایش سن آنها احتمال آلودگی آب این سد افزایش یافته است.جواد محمدی با بیان اینکه این ماهیان رهاسازی شده غیربومی و از نوع ماهیان مهاجم هستند، ادامه داد: اگر ماهیان بومی رهاسازی می‌شدند به نفع اکوتوریسم منطقه بود اما چون ماهیان گوشتخوار و مهاجم هستند این ماهیان برای رشد و تغذیه از سایر ماهیان سد استفاده می‌کنند که در صورت ادامه این روند با اجساد ماهیان دیگر و نیز اجساد این ماهیان گوشتخوار به دلیل رشد و افزایش سن ماهیان شاهد خواهیم بود که این امر کاهش کیفیت آب و ایجاد آلودگی را در سد شهرچایی افزایش داده است.
وی افزود: در سال‌های گذشته به صورت غیرقانونی و غیر مجاز، ماهیان غیر بومی از نوع گونه سوف ماهی وارد مخزن سد شهرچای ارومیه شده است و در حال حاضر از لحاظ سنی با حداکثر سایز و سن در مخزن این سد به وفور یافت می‌شوند که در صورت تلفات موجب افت شدید کیفی مخزن سد و تأثیر مستقیم بر کیفیت آب شرب شهر ارومیه خواهد داشت.معاون بهره برداری شرکت آب منطقه آذربایجان غربی با بیان اینکه این تجربه در سالهای گذشته در سد مهاباد در استان تجربه شد و موجب بروز مشکل زیست محیطی در منطقه شد، گفت: این احتمال وجود دارد اگر مشکل فعلی در سد شهرچایی مدیریت نشود شاهد تکرار این معضل در ارومیه نیز خواهیم بود.
آب شد شهرچایی ارومیه یکی از منابعی است که بهترین کیفیت آب در کشور را دارد
محمدی در خصوص اینکه چه کسانی این ماهی‌ها را در سد شهرچایی ارومیه رهاسازی کرده‌اند، گفت: به دلیل وسعت زیاد سد امکان اظهار نظر قطعی در این زمینه وجود ندارد و هر شخصی به هر طریقی امکان رهاسازی یک ماهی و مولد در سد را دارد اما برخی اظهار نظرها مبنی بر رهاسازی این ماهیان مهاجم از سوی برخی صیادان سایر شهرستان‌ها از جمله مهاباد است.معاون بهره برداری شرکت آب منطقه آذربایجان غربی با تاکید بر اینکه بر اساس اعلام کارشناسان آب سد شهرچایی بهترین کیفیت را در سد کشور دارد، افزود: اما رهاسازی این ماهیان مهاجم و ایجاد مشکل زیست محیطی احتمال پیری زودرس در مخزن سد شهرچایی و در پی آن کاهش کیفیت آب موجود به دلیل کاهش بارندگی‌ها و سطح تراز پایین فعلی در سد شهرچایی را افزایش داده است.
محمدی در خصوص راهکارهای حل این مشکل گفت: بر اساس جلسات و برنامه ریزی های صورت گرفته با اداره کل شیلات و محیط زیست آذربایجان غربی مقرر شده است با استفاده از تور و تجهیزات ویژه به صورت محدود و قانونی اقدام به صید ماهیان به خصوص ماهیان مهاجم از سد شهرچایی صورت گیرد.وی با بیان اینکه با صید این ماهیان می‌توان پودر ماهی تولید برای صنعت آبزی در استان استفاده کرد، گفت: سد مخزنی شهرچای ارومیه دارای اهداف شرب بوده و حفظ کیفیت منابع آب شرب یکی از اهداف اصلی شرکت است.
محمدی حجم فعلی آب در سد شهرچایی را ۸۰ میلیون مترمکعب عنوان کرد و گفت: مشکلی در تأمین آب شرب ارومیه در سالجاری و سال آینده نداریم امیدواریم امسال با افزایش بارندگی‌ها شاهد افزایش آب در مخازن سدهای استان باشیم.اظهارات محمدی در حالی صورت می‌گیرد که مدیر شیلات و آبزیان آذربایجان غربی معتقد است اظهار نظرها در خصوص احتمال آلودگی آب شرب بر اثر ماهیان در سد شهرچایی ارومیه غیرعلمی است.
با هر گونه رهاسازی غیرمجاز ماهی در منابع آبی برخورد جدی شود
مدیرکل شیلات و آبزیان آذربایجان غربی با تاکید بر برخورد قانونی با افرادی که اقدام به رهاسازی غیرمجاز ماهیان در منابع آبی استان می‌کنند، گفت: در بخش سد شهرچایی این اقدام از سوی عده‌ای افراد بی مسئولیت صورت گرفته که این افراد باید شناسایی و برخورد جدی صورت گیرد.
محمدباقر قریشی با بیان اینکه ماهی نماد پاکی و تمیز آب به شمار می‌رود و هر گونه تغییر در آب در اولین وهله متوجه ماهیان می‌شود، افزود: اظهار نظرها در خصوص آلودگی آب شرب در سد شهرچایی به دلیل حضور ماهیان اظهار نظر غیرعلمی است.
وی با بیان این برای حل مشکل رهاسازی غیرقانونی ماهیان مهاجم در سد شهرچایی با هدف حفظ اکوتوریسم مقرر شده است صید این ماهیان به صورت محدود و قانونی با همکاری محیط زیست استان صورت گیرد، گفت: در حال حاضر این اقدام در حال انجام است و فرصت خوبی نیز برای انجام مطالعات ماهیان در سد شهرچایی ارومیه را فراهم کرده است.
وی با بیان اینکه برداشت ماهیان مهاجم از جمله سوف در سد شهرچایی ارومیه با هدف حفظ جمعیت ماهیان بومی صورت می‌گیرد گفت: اما اینکه برخی اظهار نظر می‌کنند این اقدام احتمال آلودگی آب شرب در این سد را فراهم کرده اظهار نظر غیرمنطقی و غیرعلمی است چرا که ماهیان به عنوان فیلتر کننده آب در منابع آبی هستند.در هفته‌های اخیر این معضل زیست محیطی به یکی از دغدغه‌های مهم فعالان زیست محیطی، مسئولان، اعضای شورای شهر و … در ارومیه تبدیل شده به طوری که بحث آلودگی آب شرب سد شهرچایی در صحن علنی شورای شهر ارومیه مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
ماهیگیری از پشت سد شهرچای ارومیه با نظارت نهادها صورت می‌گیرد
مدیرعامل آب منطقه‌ای آذربایجان غربی نیز در جلسه‌ای که به منظور بررسی مشکل سد شهرچایی تشکیل شده بود با بیان اینکه صید ماهی سوف از پشت سد شهرچای ارومیه با نظارت نهادهای متولی صورت خواهد گرفت، گفت: برای حفظ کیفیت منبع آب شرب شهر ارومیه، شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان غربی نسبت به واگذاری مقطعی مخزن جهت جمع آوری ماهیان غیربومی با نظارت کامل ارگان‌های متولی امر و صرفاً جهت پاکسازی مخزن از ماهیان سایز درشت کرده است.
یاسر رهبردین با بیان اینکه همچنین با توجه به اینکه مطالعات بازنگری در این خصوص توسط نهادهای متولی ضروری است، مقرر شده است که این مطالعات به صورت همزمان صورت گیرد، ادامه داد: این شرکت به دنبال سود اقتصادی از این موضوع نیست و فقط حفظ کیفیت آب پشت مخزن سد شهرچای مطرح است که باید در این خصوص، دقت نظر داشته باشیم.جعفرصادق پاشایی معاون سازمان بازرسی کل استان آذربایجان غربی نیز در این جلسه گفت: سد شهرچایی ارومیه توجیه اولیه اش تأمین آب شرب است و با افزایش جمعیت این امر بیشتر نمود پیدا می‌کند، اگر ماهیان غیر بومی وارد مخزن شده به عنوان عامل مضر لازم است حذف شود و در غیر این صورت هزینه‌های بیشتری را در آینده خواهد داشت.
معاون آب و فاضلاب آذربایجان غربی نیز در این جلسه اظهار کرد: وجود ماهی و آبزی موجب پایین آمدن کیفیت منابع آب می‌شود و جمع آوری ماهیانی که روی آب شرب تأثیرگذار هستند، می‌تواند موجب حفظ کیفیت آب شود.
به گزارش آراز آذربایجان به نقل از ایرنا،صرف نظر از اینکه وجود ماهیان مهاجم چه تأثیر منفی بر اکوتوریسم منطقه دارد و اظهارنظرهای مسئولان در خصوص آلودگی آب شرب بر اثر ماهی‌های اثبات علمی یا علمی دارد باید اذعان کرد سلامت و آب شرب مردم موضوعی نیست که به راحتی از کنار آن گذشت.باید قبل از اینکه موضوع رهاسازی غیرقانونی ماهی‌ها به سد شهرچایی تبدیل به بحران زیست محیطی شود و عده‌ای از آب گل آلود در این زمینه برای خود ماهی بگیرند موضوع با همه ابعاد مورد بررسی قرار گرفته و راهکارهای حل مشکل بررسی و اجرایی شود.
Arazazarbaijankhabarname@gmail.com