لطیف ترین واژه ها برای تعبیرفرهنگ و اندیشه انسانی
فاطمه مهدوی
گروه فرهنگی: فریدون مشیری از بزرگان شعر و ادب فارسی است که با زبان خوش آهنگ خویش، واژه های گرم و موزون را در میان سروده‌هایی دلنشین جای می دهد و خوبی ها و عواطف انسانی را ستایش می کند. ادیبی بنام که با پیروی از سبک شعر سنتی و معاصر شاعری میانه گرا نام گرفت.»دل من دیر زمانی است که می‌پندارد: »دوستی« نیز گلی است؛ مثل نیلوفر و ناز، ساقه ترد ظریفی دارد.
بی گمان سنگدل است آنکه روا می دارد، جان این ساقه نازک را -دانسته- بیازارد…« این متن برگی از دفتر شعر فریدون مشیری شاعر معاصر ایرانی است که در یکی ازآخرین روزهای شهریور ۱۳۰۵ هجری خورشیدی در تهران دیده به جهان گشود. اویی که شعرش آینه تمام نمای احوال و صفت های او دانسته می شود اندیشه‌هایش انسان دوستانه و نجیب است و برای احساس و عواطف عاشقانه‌ی خویش از لطیف‌ترین و زیبا ترین واژه ها و تعبیرها بهره می‌جوید.
فریدون مشیری درباره ی زندگی خود چنین گفته است: »در سال ۱۳۲۰ که ایران دچار آشفتگی‌هایی بود و نیروهای متفقین از شمال و جنوب به کشور حمله کرده و در ایران بودند ما دوباره به تهران آمدیم و من به ادامه تحصیل مشغول شدم. دبیرستان و بعد به دانشگاه رفتم. با اینکه در همه دوران کودکی… از استخدام در ادارات و زندگی کارمندی پرهیز داشتم ولی… در سن ۱۸ سالگی در وزارت پست و تلگراف مشغول به کار شدم و این کار ۳۳ سال ادامه یافت.«
او شاعری میانه گرا بود که شعرش بازتابی از تمامی نشانه های زندگی و حادثه هایی محسوب می شود که بر او گذشته است. تشنه طوفان، گناه دریا، نایافته، ابر، ابر و کوچه، بهار را باور کن ریشه در خاک، پرواز با خورشید، از خاموشی برگزیده شعرها، کوچه و… از جمله اثرهای ارزنده‌ی این شاعر برجسته به شمار می رود.
وی علاوه بر فعالیت های ادبی به خبرنگاری و نویسندگی می پرداخت و پس از مدتی توانست مسوولیت صفحه شعر و ادب مجله روشنفکر و تنظیم صفحه شعر و ادبی مجله سپید و سیاه را برعهده بگیرد و به همکاری با مجله ی سخن به سردبیری پرویز ناتل خانلری بپردازد. او توجه خاصی هم به موسیقی ایرانی داشت. بنابراین به عضویت شورای موسیقی و شعر رادیو درآمد و سهم بسزایی را در پیوند شعر با موسیقی ایفا کرد و در سال های پایانی عمر خود به شرکت مخابرات ایران انتقال یافت و در ۱۳۵۷ هجری خورشیدی از خدمت دولتی بازنشسته شد.
سرانجام فریدون مشیری خالق شعر کوچه پس از سال ها سرودن اشعاری ناب، در سوم آبان ۱۳۷۹ هجری خورشیدی در ۷۴ سالگی در تهران رخ در نقاب خاک کشید.
سمیه صدرایی فریدون مشیری را زاده ی سی‌ام شهریور ۱۳۰۵ هجری خورشیدی در تهران دانست و عنوان کرد: او در همان اوان کودکی به همراه خانواده اش به همدان رفت و مدتی در این شهر به تحصیل پرداخت و پس از چندی دوباره به تهران بازگشت و در آنجا با ورود به مدرسه ی دارالفنون و ادیب دوره ی دبیرستان را سپری کرد و با حضور در دانشگاه و به پایان بردن رشته ی زبان و ادبیات فارسی توانست در اداره ی پست و تلگراف مشغول به کار شود.
وی با بیان اینکه فریدون مشیری در خانواده ای اهل شعر و ادب رشد و پرورش یافت، گفت: پدر و مادر این ادیب بنام شعر می سرودند. با وجود چنین شرایطی بود که او سرودن شعر را از نوجوانی یعنی از ۱۵ سالگی با الهام از شاهنامه خوانی پدرش آغاز کرد و نخستین مجموعه ی شعرهایش را با نام »تشنه ی طوفان« در ۲۸ سالگی با مقدمه ی محمدحسین شهریار و علی دشتی از شاعران و نویسندگان ایرانی به چاپ رساند. مشهورترین اثر شعری وی »کوچه« نام دارد؛ اثری عاشقانه، با زبان نو فارسی که در اردیبهشت ۱۳۳۹ هجری خورشیدی در مجله ی روشنفکر به چاپ رسید، بیشترین شهرت این شاعر برجسته به دلیل سرودن این اثر جاودانه است.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم تحقیقات نظر فریدون مشیری را درباره ی شاعران سنتی و معاصر کشور چنین توصیف کرد: به صورت کلی علاوه بر اینکه وی به سنت های پیشینیان احترام می گذاشت، برای شاعران پیش از خود هم ارزش بسیاری قایل بود و در کنار آن به شاعران نو دیدگاهی مثبت داشت.
او با برگزیدن سبک »چهارپاره« در نخستین مجموعه ی شعری خود به نام تشنه ی طوفان، به عنوان یکی از سردمداران این سبک محسوب می‌شود. چهارپاره نوعی قالب های شعری به شمار می رود که در دوره ی معاصر گسترش پیدا کرد و از دوبیتی هایی با معنای منسجم تشکیل شده است، با این تفاوت که برخلاف دوبیتی، به صورت رایج مصرع های اول با مصرع های دوم و چهارم هم قافیه نیست و از نظر وزن نیز کافی است که مصرع ها هم وزن باشند. پس از آنکه فریدون مشیری این سبک را در سرودن برخی از شعرهای خویش به کار برد، شاعران پس از وی چون هوشنگ ابتهاج، اخوان ثالث و سیاوش کسرایی به همین سبک به سرایش شعرهای خود پرداختند، بنابراین می توان گفت که این روش و سبک شعری او که به سبک شعر گذشتگان و شعر نو احترام گذاشته است، بسیار رواج پیدا کرد و مورد استقبال شاعران و ادیبان این مرز و بوم قرار گرفت.
وی در ادامه ی سخنانش افزود: فریدون مشیری به موسیقی علاقه ی بسیاری داشت و اینگونه که در تاریخ عنوان شده است، او به راحتی می توانست ردیف(طرز قرار گرفتن آهنگ ها و نغمه های موسیقی) و گوشه (گاهی به آن مقام نیز گفته می شود، از اساسی ترین مؤلفه های هویت موسیقی ایرانی است) هر سازی را که نواخته می‌شد، تشخیص دهد، بدین شکل او را یکی از برجسته ترین موسیقیدان های ایران زمین می‌دانند. وی در آن دوره برنامه ای با نام »گل های تازه« را در رادیو ایران اجرا می کرد که سبب شهرت بیشتر او در این زمینه شد.
این هنرمند مبتکر هم در خواندن و هم در نواختن موسیقی از مهارت بسیاری برخوردار بود. سمیه صدرایی این شاعر برجسته را پیشرو شاعران سنتی چون حافظ، سعدی، فردوسی و … دانست و خاطرنشان کرد: او به شعر نو نیز علاقه‌ی بسیاری داشت به گونه ای که سال ها به ستایش سبک شعری نیمایوشیج می پرداخت. این ادیب فرهیخته هرگز پیوندش را با شاعران پیش از خود و معاصر از میان نبرد. چنان که او نخستین شعرش را با الهام از شاهنامه ی فردوسی سرود و از طرفی دیگر با شاعران سبک نو مثل نیما یوشیج پیوند عمیقی داشت و همواره در برخی از آثارش شعرهای نیمایوشیج را به عنوان یک نگاه نو می دانست.
او با دیدگاهی تازه به شعر؛ عقیده ها و اندیشه‌های خود را بیان می کرد.
نوشته شده توسط admin در سه شنبه, ۳۱ شهریور ۱۳۹۴ ساعت ۶:۲۵ ق.ظ
