لزوم راه اندازی بورس کالای کشاورزی در استان

مهدی قلی پور
گروه اقتصادی: محصولات کشاورزی و زراعی آذربایجان غربی علاوه بر اینکه در سطح کشور مطرح هستند بلکه در منطقه نیز قابل عرضه بوده و بازار خاص خود را دارد که باید برای فروش آن بسترسازی صورت گیرد.
بخش کشاورزی از شاخص های مهم اقتصادی آذربایجان غربی است که اگر حمایت و اعطای تسهیلات به این بخش منجر به ایجاد تجارت در حوزه کشاورزی نشود نمی توان در این حوزه به پایداری رسید.
آذربایجان غربی به دلیل دارا بودن شرایط مرزی و ظرفیت های بالقوه در بخش کشاورزی و صنایع مرتبط یکی از استانهایی است که ضرورت راه اندازی بورس کشاورزی در آن دو چندان به نظر می رسد ضرورتی که تاکنون چندان مورد توجه قرار نگرفته است.
این مشکلات در شرایط نبود یک بازار منسجم و متشکل و رقابتی دامنگیر بخش کشاورزی استان شده است. مزایای وجود بورس محصولات کشاورزی برای کشاورزان و بخش کشاورزی استان ؛ موجب کاهش هزینه معاملات و ساماندهی مناسب تر بازار محصولات کشاورزی، افزایش سرعت انتقال اطلاعات بازار به تولید کننده و مصرف کننده و توسعه صادرات محصولات کشاورزی است.
کارشناسان اقتصادی بر این باورند که اهداف کوتاه مدت راه اندازی بورس کالای کشاورزی در استان اصلاح ساختار بازار سنتی، جلوگیری از نوسانات شدید قیمت، کاهش ریسک قیمت و معاملات و بهبود کیفیت محصولات کشاورزی از طریق استاندارد کردن آنهاست.
راه اندازی این طرح در مرحله اقدامات اولیه بوده که امید می رود با جدیت و حمایت مراجع مرتبط و رفع موانع موجود در آینده نزدیک شاهد افتتاح بورس محصولات کشاورزی در استان بود.
آذربایجان ‌غربی یکی از قطب ‌های مهم کشاورزی در کشور است و تفاوت قیمت فروش محصولات از دست کشاورز تا رسیدن به دست مصرف کننده یکی از مشکلات اساسی بازار رسانی در استان است که بورس کالاهای کشاورزی می‌ تواند به شفاف ‌‌سازی‌ قیمت‌ محصولات کشاورزی کمک کرده و آن را در سراسر استان یک دست کند.
هر چند بیشتر محصولات کشاورزی صنعتی در بورس می توانند عرضه شوند ولی کل محصولات هم می تواند در ردیف این موضوع بگنجد.
این در حالی است که آذربایجان غربی به دلیل برخورداری از شرایط جغرافیایی فوق العاده و زمین های مستعد از قطب های مهم کشاورزی کشور به حساب می آید. این استان با دارا بودن دومین منابع آبی کشور در ردیف یکی از قطب های مهم کشاورزی است. یک میلیون هکتار زمین قابل کشت، نزولات مناسب جوی، تولید سالانه بیش از ۵/۵ میلیون تن محصولات زراعی، باغی، دامی، طیور، تولیدات شیلاتی، عسل و توسعه صنایع غذایی بخش کشاورزی آذربایجان غربی را به موقعیتی مساعد و فراهم برای سرمایه گذاری تبدیل کرده است. بالابردن ظرفیت تولید محصولات کشاورزی تا ۱۰ میلیون تن با توجه به امکانات موجود و پتانسیل های آبی و خاکی در آذربایجان غربی در طی یک برنامه پنج ساله نشان دهنده ظرفیت این استان در بخش کشاورزی است که سرمایه گذار خاص خودش را می طلبد. بخش کشاورزی از شاخص های مهم اقتصادی آذربایجان غربی است که اگر حمایت و اعطای تسهیلات به این بخش منجر به ایجاد تجارت در حوزه کشاورزی نشود نمی توان در این حوزه به پایداری رسید.
سیاست های اعمالی دولت برای تولید و کشت محصولات کشاورزی یکی از محورهای توسعه آذربایجان غربی می تواند باشد و باید از این امکان و ظرفیت برای نیل به رشد و توسعه استان بهره برد.
این استان توانسته در تولید محصولات کشاورزی از جمله سیب، گندم و انگور همواره جزو برترین ها باشد. میزان تولید محصول گندم در استان افزون بر ۶۰۰ هزار تن است که با این میزان تولید، آذربایجان غربی در رتبه های برتر تولید گندم در کشور قرار دارد.
تخصیص بیش از یک سوم اراضی زیر کشت استان به کشت گندم نشان از توجه ویژه مردم و مسئولان به تولید این محصول مهم دارد.
این در حالی است که آذربایجان غربی طی سالهای اخیر رتبه اول کشور را در تولید سیب نیز دارد و سطح زیرکشت بارور این محصول در استان ۴۰ هزار و ۹۸۶ هکتار برآورد می شود که میانگین تولید این محصول در استان ۱۶ تن در هکتار است.
باغات سیب در کلیه شهرهای استان وجود دارد ولی ارومیه با اختصاص ۴۵ درصد از این باغات در رتبه اول است و شهر های سلماس ،مهاباد ، اشنویه، نقده و میاندوآب بعد از آن قرار دارند . کارشناسان جهاد کشاورزی معتقدند در صورت فراهم آمدن شرایط این استان قادر است حتی سالانه دو میلیون تن سیب نیز تولید کند.
آذربایجان غربی با بیش از ۴۵ هزار هکتار اراضی زیرکشت درخت سیب سالانه حدود یک‌سوم کل محصول سیب کشور را تولید می‌کند و از نظر میزان تولید در واحد سطح و کیفیت محصول نیز در کشور اول است. میزان تولید سیب امسال از مرز یک میلیون تن در استان گذشت که در مقایسه با چند سال گذشته این میزان برداشت سیب‌، رقم قابل توجهی است.
در این میان کارشناسان معتقدند که برند سیب ارومیه نباید مغفول بماند بلکه لازم است برای عرضه آن به طور گسترده زمینه‌سازی صورت گیرد. محصولات کشاورزی و زراعی آذربایجان غربی به ویژه ارومیه علاوه بر اینکه در سطح کشور مطرح هستند بلکه در منطقه نیز قابل عرضه بوده و بازار خاص خود را دارد که باید برای فروش آن بسترسازی صورت گیرد.
از سوی دیگر؛ در خاورمیانه بعد از کشور لبنان سیب ارومیه حرف اول را می‌زند و این محصولات در اثر موهبت الهی، زمین‌های مستعد کشاورزی و در نتیجه تلاش کشاورزان به دست می‌آید بنابراین ،این انتظار وجود دارد متولیان امر برای فروش و عرضه آن اهتمام کرده در راستای بازاریابی اقدام کنند.
خودداری از خرید سیب خارجی در شرایط کنونی می تواند یکی از راه حل های اقتصادی باشد و این در حالی است که انباشت چندین هزار تن سیب تولیدی این استان در سردخانه ها در ماههای پایانی سال گذشته یکی از مشکلات کشاورزان و باغداران آذربایجان غربی بود.این در حالی است که برندسازی و تجاری سازی محصولات شاخص بخش کشاورزی استان نیز می تواند بسیار راهگشا باشد. کارشناسان معتقدند در راستای توسعه بخش کشاورزی استان برندسازی از محصولات شاخص بخش کشاورزی مورد نیاز است تا به سوی تجاری سازی حرکت شود.