لزوم ایجاد کمیته سیاست‌گذاری رسانه‌ای بحران آب در استان
مهدی قلی پور
گروه اقتصادی : نقش رسانه‌های جمعی و تاثیر آن بر افکارعمومی بر هیچ کس پوشیده نیست. در دوره ای که عصر ارتباطات نام گرفته، نقش و جایگاه رسانه‌ها در حدی است که نمی‌توان زندگی را بدون حضور آنها تصور کرد.
اگرچه بارش های اخیر در استان آذربایجان غربی در برخی این گمان را تقویت کرده است که دیگر کم آبی در این منطقه برطرف شده است ولی این تصور اشتباهی است و با این بارش ها نمی توان به حل بحران آب در استان امیدوار شد.
خشکسالی های اخیر و پدیده خشک شدن دریاچه ارومیه و حفر چاه های غیر مجاز در زمین های کشاورزی باعث شده تا آب های زیر زمینی به شدت کاهش یافته و بحران کم آبی در منطقه تشدید شده است.در این میان نقش رسانه ها در مدیریت کم آبی استان بسیار راهگشاست و به نظر می رسد باید یک کمیته سیاست گذاری رسانه ای بحران آب در آذربایجان غربی ایجاد شود.این در حالی است که رسانه‌ها از حساس‌ترین نقاط استراتژیک در هنگام بروز بحران‌ها به شمار می‌روند و یکی از عمده‌ترین دغدغه‌ها و بحران‌هایی که بسیاری از جوامع از جمله ایران و به تبع آن در استان آذربایجان غربی به آن گرفتار است؛ بحران آب و کمبود ذاتی آن است.نقش رسانه و اثرگذاری آن بر مخاطبان در بحران آب ایران بسیار با اهمیت و قابل بررسی و تامل است. برخی از کارشناسان پیشنهاد تشکیل کمیته سیاست‌گذاری رسانه ای بحران آب در شورای عالی آب و در کنار آن به دلیل تشدید وضعیت آن در منطقه ؛ تشکیل این کمیته در استان آذربایجان غربی را مطرح می‌کنند.از جمله مهم‌ترین کارویژه‌های این کمیته ایجاد هماهنگی در نحوه ارائه اطلاعات در مورد بحران آب به شهروندان است. علاوه بر آن، کمیته سیاست‌گذاری رسانه‌یی بحران آب می‌تواند پلی بین نخبگان، دولتی‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد در حوزه بحران آب باشد. رسانه‌ها و نهادهای مسوول در ایران در مرحله هشدار باقی مانده‌اند و عملا نتوانسته‌اند به مرحله ایجاد حساسیت که هدف اصلی از هشدار است، دست پیدا کنند. همچنین حلقه مفقوده بحران آب در ایران است که همان مشارکت اجتماعی و نظارت همگانی است.
این در حالی است که مصرف ریشه در سبک زندگی دارد و ما برای اینکه در رفتار و سبک زندگی تغییر ایجاد کنیم باید بعد از هشدار وارد حوزه گفت‌وگو بشویم. ایجاد حساسیت‌زدایی در مخاطبان نیز در شرایط کنونی مورد انتقاد است و وقتی رسانه در مرحله هشدار متوقف می‌شود و حساسیت لازم را در زمینه بحران آب ایجاد نمی‌کند، باعث ایجاد خطری جدی‌تر از بحران آب می‌شود و آن خطر، حساسیت‌زدایی است.در حوزه بحران آب دستگاه‌ها و نهادهای مختلفی سهیم هستند که هر یک آمار متفاوت و متناقضی ارائه می‌دهند و این امر باعث سردرگمی شهروندان می‌شود. با توجه به اینکه شورای عالی آب وظیفه سیاست‌گذاری در زمینه بحران آب و هماهنگی بین دستگاه‌های مختلف در جهت حل بحران را به عهده دارد می‌توان پیشنهاد تشکیل کمیته سیاست‌گذاری رسانه‌یی بحران آب را مدنظر قرار داد. این کمیته می‌تواند فضا را رصد کند و درباره نحوه اطلاع‌رسانی به شهروندان بین دستگاه‌های مختلف هماهنگی لازم را ایجاد کند و به این ترتیب این مشکل را از طریق سیاست‌گذاری رسانه‌یی واحدی مرتفع کند. علاوه بر آن این کمیته می‌تواند به عنوان پلی میان دستگاه‌ها و نهادهای مختلف دولتی، نخبگان، رسانه‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد در حوزه بحران آب عمل کند. به این ترتیب این کمیته می‌تواند سمت و سوی سیاست‌های رسانه‌یی در حوزه بحران آب را از متهم کردن شهروندان به سیاست‌های گفت‌وگویی و مشارکت‌جویانه تغییر بدهد.به این ترتیب رسانه باید سیاست انتقال پیام از دولت به شهروند را به نظام انتقال پیام از شهروند به شهروند تغییر بدهد. در حال حاضر سیاست رسانه‌یی که شاهد آن هستیم، سیاست یک‌سویه بمباران تبلیغاتی است که باید به سیاست‌های مشارکت‌جویانه تغییر پیدا کند. کمپین‌های مقابله با بحران آب یکی دیگر از نکات مهمی است که به آن اشاره می شود. کمپین‌ها به صورت موقتی برای رسیدن به هدف مشخصی در یک دوره کوتاه راه‌اندازی می‌شوند. به این ترتیب کمپینی مثل کمپین قطره‌قطره هر قدر هم موثر باشد برای یک دوره کوتاه طراحی شده است.این در حالی است که بحران آب ابعاد گسترده ای دارد که باید با مشارکت اجتماعی واقعی و با برنامه‌یی درازمدت جلو برود. از سوی دیگر؛ در زمینه بحران آب، روابط میان‌فردی باید فعال بشود و در این بین رسانه‌های اجتماعی بهتر و موثرتر از صدا و سیما هستند. رسانه‌های اجتماعی بستر گفت‌وگو و مشارکت اجتماعی در دوره بحران آب هستند. در این عرصه ذی‌نفعان باید وارد گفت‌وگو بشوند.این در شرایطی است که وضعیت کم آبی در استان آذربایجان غربی بسیار جدی است و حفر چاه های غیر مجاز در این میان تاثیر زیادی در بحران آب داشته است. از ۱۰۶ هزار چاه غیر مجاز در سطح کشور، ۲۴ هزار و ۷۷۲ فقره از این چاه ها تنها آذربایجان غربی موجود می باشد که نزدیک به یک چهارم آمار کل کشور را شامل می شود.در هیچ جای دنیا برداشت اینگونه از آب های زیر زمینی نشده است و مردم رغبتی به مجوز دار کردن چاه های غیر مجاز خود ندارند و با اطلاع رسانی صحیح و گسترده، برخی ابهامات و تفکرات غلط در رابطه با صدور پروانه بهره برداری برای چاه های فاقد پروانه بر طرف شود.
در مناطق محروم توسعه شبکه های آب رسانی مدرن رایگان انجام خواهد گرفت و این در حالی است که هر لیتر آب تولید شده در سد ها به طور میانگین ۱۵۰ تومان برای دولت هزینه دارد، و با توجه به شرایط آب و هوایی آذربایجان غربی، قیمت تمام شده هر لیتر آب برای دولت ۱۰۰ تومان است که این رقم به مبلغ ۲ تومان به کشاورزان واگذار می شود.مسئولان ارشد استانی از احداث ۱۷۲ هزار شبکه آبرسانی مدرن درجه یک و دو در استان خبر می دهند و معتقدند که احداث این شبکه ها و کنترل چاه های زیر زمینی، تاثیر بسزایی در مدیریت آب های زیر زمینی و استفاده بهینه از آن خواهد داشت.
این در حالی است که نجات دریاچه ارومیه برای بهبود وضعیت آب منطقه بسیار راهگشاست و تاکنون ریالی از اعتبارات دریاچه ارومیه در بخش دیگری هزینه نشده است و برای احیای دریاچه ارومیه ۲۵ پروژه تعریف‌شده که تمام اعتبارات آنها اختصاص‌یافته و حتی دستگاه‌های اجرایی استان مازاد بر اعتبارات ابلاغی نیز هزینه کرده‌اند.سال گذشته برای احیای دریاچه ارومیه اعتبار ۸۲ میلیاردی ابلاغ‌شده بود که از این میزان ۴۲ میلیارد آن تخصیص یافته است و مرداد امسال روزهای ناامیدی برای احیای دریاچه ارومیه بود چون دمای هوای استان به بیش از ۴۰ درجه سانتی‌گراد رسید و به گفته کارشناسان این وضعیت بعد از ۳۵ سال برای شرایط جوی استان به وجود آمده بود و باعث کاهش ارتفاع آب دریاچه از سطح زمین شده بود.بر اساس آمار سطح آب دریاچه در تابستان ۱۲۷۰٫۴ سانتی‌متر بود که خوشبختانه این میزان هم‌اکنون با افزایش ۳۸ سانتی‌متری در مقایسه با شهریور سال گذشته به ۱۲۷۰٫۴۲ سانتی‌متر رسیده است.
نوشته شده توسط admin در یکشنبه, ۰۴ بهمن ۱۳۹۴ ساعت ۵:۵۴ ق.ظ
