قداست طبابت وطبیب درپیشینه تاریخی وفرهنگی
گروه جامعه :در پیشینه تاریخی ودرفرهنگ عمومی و باوراجتماعی مردمان سرزمین کهن ایران همواره طبابت و طبیب از قداست و جایگاه ویژه ای برخوردار بوده است.
طبیب را مظهر اسم محیی و احیاء گری نامیده و عیسوی مسلک می دانستند که با دم مسیحیائی خویش درد و رنج را از جسم و روان دردمندان زدوده و شوق امید را درکالبد جسم و روح زندگی آنان می دمیده است. و با چنین نگاه و انتظاری طبابت نیز با حکمت و اخلاق درآمیخته و طبیب خود را نیازمند عنایت شافی مطلق و حقیقت محض می پنداشته است.
در فرهنگ ایرانی ارزش دانش گرانقدر پزشکی و فعالیت حرفه ای طبیب تا بدان اندازه والا و عظیم است که طبیب مظهر اسم شریف محیی و احیاء گری معرفی شده است و همچنین در متن فرهنگ و حیات اجتماعی مردمان این مرز و بوم نیز طبیب و طبابت از جایگاه ویژه و اهمیت والایی برخوردار بوده است
تابدان اندازه که بیماران و دردمندان نه فقط برای جستجوی تسکین و درمان دردهای جسمانی خویش، که بلکه در مقام مشاوره و هدایت جویی در همه ابعاد زندگی فردی و اجتماعی خود به حکیم و طبیب متوسل می@گردیده اند چرا که حکیم و طبیب در افق نگاه و قضاوت آنان شخصیتی مبـّرز و برخوردار از دانش فقهی و پزشکی و آراسته به فضائل والای اخلاقی بوده است نماد برجسته و الگوی بارز چنین اندیشوران دلسوز وعالمان فرزانه در تاریخ پر فروغ این سرزمین، طبیب نامور و نابغه بزرگ ایرانی، شیخ الرئیس ابوعلی سینا بود که بدلیل ارتباطش با خدا و مکتب وحی نور حکمت الهی در دل او درخشیدو به حکیم الهی تبدیل شد.
همان دانشمند بزرگی که با نبوغ والا و مجاهدات بی شائبه در عرصه کشف و تبیین واقعیتها و مفاهیم علمی خدمات بزرگی به جهان علم و بشریت نموده و تألیفات ارزشمند وی سالیان مدیدی عامل تعمیق و پویایی آموزش و تحقیق در معتبر ترین مراکز علمی و آکادمیک دنیا بوده است.این فرهنگ و باور در سایه تعالیم توحیدی بزرگمردانی را تربیت کرده است. که فروغ علم و اندیشه شان در سپهر دانش بشری، راهگشا بوده است و همگان را به تلمذ و همراهی فراخوانده است ابن سینا، جرجانی، رازی و … دانشمندان شهیر و طبیبان فرهیخته ای هستند که پرچمدار همراهی دانش و اخلاق بوده و در سایه سار ارزشهای ایرانی و آموزه های دینی، علم را در خدمت انسانیت و رشد فضلیت های اخلاقی قرار داده اند.جامعه پزشکی ما علاوه بر برخورداری از چنین پیشینه ارزشمند و افتخار انتساب روز پزشک به زادروز طبیب و فیلسوف نامدار بزرگ شیخ الرئیس ابن سینا، مفتخر است که در همه اعصار فضای معنوی آن معطر به عطر وجود بزرگ مردان گمنام و نیک اندیشان موحدی بوده است که وسوسه های فریبناک مقام و پست درباری در مقابل روح بلند آنان سر تعظیم و ستایش سائیده است و افتخار خدمت به محرومین و دردمندان را با هیچ موقعیت در دستگاه های حکومتی وقت برابری نداده اند.روز پزشک فرصت مغتنمی است تا سیاستگذاران و مدیران عرصه آموزش پزشکی و بهداشت و درمان کشور با همفکری، همراهی و مساعدت همه مجامع و نیروهای دلسوز جامعه پزشکی سیاستها و راهکارهای ترویج و اشاعه ارزشهای معنوی و اخلاق پزشکی و ارتقاء جایگاه و منزلت شاغلین حرف پزشکی را مورد بازخوانی و توجه قرار داده و با برنامه ریزی و بهره مندی از توانمندیهای ملی در عرصه تقنینی و اجرائی مسئولیت ملی خویش را در جهت حل و رفع معضلات و مشکلات جامعه پزشکی کشور بویژه پزشکان جوان اداء نمایند.
اول شهریورماه سالروز تولد “ابوعلی حسین بن عبدالله بن سینا” معروف به ابن سینا پزشک ، فیلسوف و دانشمند بزرگ ایرانی است.” ابوعلی حسین بن عبدالله ” معروف به ابن سینا ، پدرش از مردم بلخ و مادرش ستاره از اهل افشنه نزدیک بخارا بود . او در سال ??? هجری قمری در افشنه یا خورمشین متولد شد و در بخارا به کسب علم پرداخت . ادبیات ، قرآن ، فقه و حساب را نزد پدر آموخت و سپس نزد ابوعبدالله ناتلی منطق ، هندسه و نجوم را فرا گرفت ، از آن پس به تعقیب علوم طبیعی ، مابعدالطبیعه و طب پرداخت .ابن سینا پس از معالجه نوح بن منصور پادشاه سامانی به دربار نوح راه یافت و در سن بیست و یک سالگی شروع به تالیف کتب مختلف نمود و پس از چندی در سراسر ایران شهرت بسزائی یافت .او را به واقع باید از نوابغ روزگار دانست . ابن سینا عمر خود را در راه کسب علم و دانش و تالیف کتب مختلف صرف کرد و آنی از کار علمی فراغت نیافت .تعداد تالیفات او تا یکصد و بیست کتاب گفته شده که اغلب آنها به زبان عربی است و از آن جمله کتاب شفا در فلسفه و حکمت، قانون در طب و اشارات شهرت جهانی دارد . معروفترین اثر وی به زبان فارسی ، دانشنامه علائی است و بسیاری از نوشته های ابن سینا به زبانهای دیگر ترجمه شده است.وی در سال ? ???هجری قمری در دهی به نام خورمیثن در نزدیکی بخارا چشم به جهان گشود.شرکت در جلسات بحث اسماعیلیان از دوران کودکی، به واسطه پدر که از پیروان آنها بود، بوعلی را خیلی زود با مباحث و دانش‌های مختلف زمان خود آشنا ساخت.استعداد وی در فراگیری علوم، پدر را بر آن داشت تا به توصیه یکی از استادان وی، بوعلی را به جز تعلیم و دانش‌اندوزی به کار دیگری مشغول نکند و چنین شد که وی به دلیل نبوغ خود در ابتدای جوانی در علوم مختلف زمان خود از جمله طب مهارت یافت.
تا آنجا که پادشاه بخارا، نوح بن منصور ( حکومت از ? ۳۶۶تا ? ۳۸۷هجری قمری ) به علت بیماری ، وی را به نزد خود خواند و ابن سینا از این راه به کتابخانه عظیم دربار سامانی دست یافت.بوعلی سینا در شرح حالی که خود نگاشته است درباره منابع آن کتابخانه خود می‌گوید: هر چه از آنها را که بدان نیاز داشتم، خواستم و کتاب‌هایی یافتم که نام آنها به بسیاری از مردم نرسیده بود و من هم پیش از آن ندیده بودم و پس از آن هم ندیدم.پس این کتاب‌ها را خواندم و از آنها سود برداشتم و اندازه هر مردی را در دانش دریافتم و چون به سن هجده سالگی رسیدم، از همه این دانش‌ها فارغ آمدم.به این ترتیب بوعلی سینا در علوم مختلف از جمله حکمت، منطق و ریاضیات که خود شامل عدد، هندسه، نجوم و موسیقی است، تسلط یافت.وی با وجود پرداختن به کار سیاست در دربار منصور، پادشاه سامانی و دستیابی مقام وزارت ابوطاهر شمس الدوله دیلمی و نیز درگیر شدن با مشکلات ناشی از کشمکش امرا که سفرهای متعدد و حبس چند ماهه وی توسط تاج الملک ، حاکم همدان، را به دنبال داشت،بیش از صدها جلد کتاب و تعداد بسیاری رساله نگاشته که هر یک با توجه به زمان و احوال اوبه رشته تحریر در آمده است.بوعلی سینا وقتی در دربار امیر بود و آسایش کافی داشت و دسترسی‌اش به کتب میسر بود،به نوشتن کتاب قانون در پزشکی، یا دائره‌المعارف بزرگ فلسفی خود کتاب شفا مشغول می‌شد.اما در هنگام سفر فقط یادداشت‌ها و رساله‌های کوچک می‌نگاشت، در زندان به نظم اشعار می‌پرداخت و یا تاملات دینی را با اسلوبی که خالی از جمال نباشد، مقید می‌کرد.
از میان تالیفات ابن سینا، شفا در فلسفه و قانون در پزشکی شهرتی جهانی یافته است.کتاب شفا در هجده جلد در بخش‌های علوم و فلسفه، یعنی منطق، ریاضی ، طبیعیات و الهیات نوشته شده است.منطق شفا امروز نیز همچنان به عنوان یکی از معتبرترین کتب منطق اسلامی مطرح است و طبیعیات و الاهیات آن هنوز مورد توجه علاقمندان است.
کتاب قانون نیز که تا قرن‌ها از مهمترین کتب پزشکی به شمار می‌رفت، شامل مطالبی درباره قوانین کلی طب،داروهای ترکیبی و غیر ترکیبی و امراض مختلف است.این کتاب در قرن دوازدهم میلادی همراه با آغاز نهضت ترجمه به زبانهای لاتین ترجمه شدو تاامروزبه زبانهای انگلیسی، فرانسه وآلمانی نیز برگردانده شده است.قانون که مجموعه مدونی از کل دانش طبی باستانی و اسلامی است به عنوان متن درسی پزشکی در دانشگاه‌های اروپایی مورد استفاده قرار می‌گرفت و تا سال ? ۱۶۵۰میلادی در کنار آثار جالینوس و موندینو در دانشگاه‌های لوون و مون پلیه تدریس می‌شد.ابن سینا به واسطه عقل منطقی و نظام یافته‌اش که حتی در طب نیز تلاش داشت مداوا را تا سرحد امکان تابع قواعد ریاضی سازد، تسلط بر فلسفه را کمال برای یک دانشمند می‌دانست.
تاثیر آرای فلسفی ابن سینا، همچون آموزه‌های طبی او، به جز در قلمرو اسلامی، در اروپا نیز امری قطعی است.وی سالهای آخر عمر خود را در اصفهان در حمایت علاءالدوله کاکویه گذرانید و در سفری که همراه او به همدان می رفت بیمار شد و به سال ۴۲۸ درگذشت آرامگاه وی هم اکنون در شهر همدان قرار دارد.ابوعلی سینا در سال ? ۴۲۸هجری قمری ، زمانی که تنها ? ۵۸سال داشت ، در حالی رخت از جهان بربست که با ادای دین خود به دانش بشری ، نامی به صلابت تمدن ایرانی از خود به جای گذاشت.
سوگند نامه پزشکی:اکنون که با عنایات و الطاف بیکران الهی در شرف پذیرفتن مسئولیت خطیر پزشکی قرار گرفته ام … من در برابر قرآن کریم به خداوند قادر متعال ، خدایی که بر همه امور آگاه است و تمامی موجودات در قبضه قدرت اوست سوگند یاد می کنم که به احکام مقدس اسلام و حدود الهی با دیده احترام بنگرم ، از خیانت و تضییع حقوق بیماران به طور جدی پرهیز کنم . نسبت به حفظ اسرار آنان جز در مواقع ایجاب ضرورت شرعی پایبندی کامل داشته باشم و خدا را در همه حال حاضر و ناظر شئون خود بدانم .” به واقع پزشکان ضامن سلامت جامعه ، امنیـت روحی بیماران و فرشتگان نجاتی هستند که درد جسم را با روح بلندشان در سایه لطف الهی التیام می بخشند.
نوشته شده توسط admin در یکشنبه, ۰۱ شهریور ۱۳۹۴ ساعت ۶:۱۷ ق.ظ
