قارا خبر
حاضیرلایان:اکبرسعادت
من گئجه¬نین نهایتیندن سویله¬ییرم
من قارانلیغین نهایتیندن
و گئجه نین نهایتیندن سویله¬ییرم
منیم ایچون چیراق گتیر، ای مهربان، بیزه گلسن
و بیر پوتوشقاکی اوندان
خوشبخت کوچه نین قالابالیغینا باخام.
آنا دیلیمیز:قارا بالیق اوچماغا چیرپینارکن، قار الدی قارانلیق لارا، هر دنه سی داغدان آغیر. قاری ننه نین قیزیلی جوجه سی تور توخویان هوروچک لرین جانینا تیترتمه سالدی، قارابالیغین تانریچاسی زومار آیی نین دوققوزو آرازدا بوغولدوسا دا، اونون قلمینده سایسیزجا اوچماق دوشونن فیکیر دوغولدو.
صمد بهرنگی آذربایجان چاغداش ادبیاتیندا بیر دونوش نقطه‌سی یاراتدی. صمد دوره¬ سینه توپلادیغی ایگیدلرله ایراندا ضیالیلار جرگه¬ سینه یئنی آبرو باغیشلادی و متعهد ضیالیلار صفی نین اونونده دایاندی. صمد ساتریک مقاله‌لر، انتقادی فکرلرله میدانا چیخدی.
شاهین تییه‌سی‌نین دال- قاباغی کسن بیر زامانداجسارتله بوتون نظامی، سورغو آلتینا آلدی و ضیالیلارین قورخو روحونو سیندیردی و قلم له أیله میدان آچدی کی قیلینخدان کسرلی، ظالملری قورخویا سالدی. ایلک اونجه اونون یورولماز و قورخمازلیغینا اشاره اتتمه‌لی¬ییز. او مختلف تاخما آدلارلا ص. قارا نقوش، چنگیز مرآتی، بابک، بهرنگ، آدی باتمیش، داریوش نواب، مراغه ¬ای، افشین پرویزی، ص.آدام، سولماز، داص و…. آدلارلا مقاله‌لری یاییلیر
صمد، چاغداش ایران ادبیاتیندا بویوک بیر حرکت ایدی.او، کندلرده ساده کوتله یه اوره ک باغلایان بیر معلم اولاراق بویوک حیکایه یازاری ایدی کی قاباقجیل اجتماعی گوروشلرینی اوز صنعتینده صراحتله گوسته¬ریردی.
اونون قلمی آجی و کسرلی ایدی. او تکجه تنقید ائتمیردی .او ضیالی تانینماغا چالیشمیردی، بلکه او تنقید ائده‌رک اونرگه‌لر ایره‌لی سوروردو. ائله ساده یازیردی‌کی هر جمله نئچه سوزجوکدن آرتیق اولموردو و خالقین دیلی کیمی اولوردو. گاهدان یازی قالب¬لاریندان ائله اوزاقلاشیردی سانکی یئنی بیر یازی قایداسی گتیرمیشدی. صمد، حیکایه ¬لرینی آذربایجان شفاهی خالق ادبیاتیندان آلیب فارسیجا یازیردی. اونون سونسوز علاقه¬سی اؤز آنادیلینه او قدر ایدی کی اونون ایزی بوتون اثرلرینده اولال هر سطرینده تاپماق اولان. صمدین قالارقی اولماسی¬نین سری بورادادیرکی آذربایجان دیلیندن دانیشدی ائله سوزلردن دانیشدی کی هچ زامان کهنه ¬لمه¬ ییب، همیشه¬لیک دیری و جانلی¬دیر. صمد”پاره پاره ایله باشلادی و آذربایجانین مبارز شاعرلریندن اؤرنک¬لر سئچیب توپلادی.
البتده بو اونون اوچون آغیر باشا گلدی و ساواک اونو ایزلییه¬رک، آلتی آی ایشیندن ائشیگه چیخاریلدی .آنجاق او سوسمادی بلکه دوستلاریلا اؤزه¬للیک¬له بهروز دهقانی ایله بیرگه آذربایجان شفاهی خالق ادبیاتی¬نین ماتریاللارینی توپلاماغا باشلادی
ایبهاملی اولوم
صمد بهرنگی نین اولومو باره سینده چئشیدلی نظرلر واردیر. صمدین پهلوی دولتی الیله اولدورولمه سی بو نظرلرین بیریدیر. آیری نظره گوره صمد سودا اوزمک باشارمادیغی اوچون آراز چاییندا غرق اولوبدور.تکجه حمزه فراهتی آدلی بیریسی نین غرق زامانی صمدین یانیندا اولدوغو بللیدیر. صمد قارداشی اولان اسد دئییر کی ایکی آیدان سونرا فراهتی نی بهروز دولت‌آبادی نین ائوینده گورور. دولت‌آبادی فراهتی نین دیلیجه دئییر کی: “من بو طرفده ایدیم و صمدم او طرفلیک ایدی.بیر دفعه گوردوم یاردیما چاغیریر. ناخارتا ائتدیم یاردیم ائده بیلمه‌دیم.”سیروس طاهباز بوباره ده بئله یازیر:”بهرنگی چیمک ایسته میشدی و اوزمک و چیممک بیلمه دیکی اوچون غرق اولوبدور. جلال آل‌احمد بو اولومو مشکوک بیلیردی آما منیم اوچون بهروز دولت آبادی نین سوزو سونسوزایدی که اونون اولوموم دوغال بیلمیشدی، اوزمک باشارمادیغی اوچون.” صمدین قارداشی اسد، صمدین اوزمک باشارمامادیغین تایید ائدیر آنجاق طاهباز و اوبیرلرین نظرلری باره ده بئله دئییر: “هامی بهروز دولت آبادی نین دیلیجه دانیشیرلار و گئرچکدن بوباره ده آراشدیرما آپارماییبدیر.”
بئله بیر فیکیر سویله نیر کی صمدی اولدورمه دیلر آرازدا بوغولدی بیر سووال کیمین دئمک ایستیرم نیا بس آرازدا ؟؟؟
هر قهرمانین گوردوگی ایشین بیر اولی وار بیرده آخیری صمد بهرنگی آز عمرونده باشلادیغی ایشی دوزگون باشا یتیرمه گیچون اوزون آرازا ویردی کی ایکی قارداش آراسیندا دمیر تیکانلی سیم خاردارلاری آرادان گوتورسون بلکه ده بو حسرته آیریلیقا سون قویسون وبو ایشی بو یولی دوز سئچمیشدی اوزی بیله بیله اولوم قاباغینا چیخمیشدی یوخسا بیلردی کی اس اس ری زامانیندا سیم خاردارلارا بیر قوشدا توخونا بیلمیزدی بلکه ده اوزیله داشیدیقی بویوک بیر فیکری اوز خالقی نین یادداشینا کوچورتمه گیچون اوزون آرازا ویردی بلی من یوز فاییز اینانیرام کی صمد بهرنگی بیله بیله اوزون اولوم قاباغینا آتدی اما اولومی نن بیر تاریخ یادداشلاردان پوزولمیان سوزی بیزیم چون آمانات قویدی…
صمدین اولوم قتل بیلنلر بئله ایستیدلال ائدیرلر کی زومار آییندا آرازین سویو آز اولور و غرق اولماق احتیمالی چوخ آزالیر. اسد بهرنگی صمدین غرق اولدوغو یئرده سویون آز اولماغین تایید ائدیر و بئله دئییر:”البتده بعضی یئرلرده سویون چوخ اولماسی مومکوندور. هئچ کیم سویون گور یئرینده چیممک ایسته مز، صمد کی هئچ، او اوزمکده باشارمیردی.” البتده سوزلرین بئله تکمیلله‌دیر: “هئچ کیم ایدیعا ائده بیلمز کی فراهتی ساواک مامورو و صمدین اولدورمه سی اوچون مامور اولموشدو.”اسد بهرنگی بئله آرتیریر:”بیز آراز قیراغیندا صمدین جسدی دالیجان گزنده و صمدین سسله یه‌نده ساواک مامورلاری، صمدین ائوینه توکولوب و هر شئیی بیربیرینه وورموشدولار.
اونون اولوسو نئچه گوندن سونرا، زومار آیی‌نین ۱۲سینده کلاله پاسگاهی نین یانیندا تاپدیلار. مئییت بوغولدوغو یئردن نئچه کیلومتر فاصیله ده دایانمیشدیبهرنگی ۱۹ یاشیندا اولان زامان “عادت” آدیندا اولان ایلک داستانین یازدی، بیر ایل اوندان سونرا، آزربایجان فولکوروندان گوتورولموش “تلخون”داستانین “کتاب هفته”درگی سینده یایدی. بو داستاندا یازیچی “ص.قارانقوش” تاخما آدیندان فایدالانمیشدیر.سونرالار بهرنگی “مهد آزادی”، “توفیق” و…. گونده لیکلرده یازیلارین یایماغا داوام ائتدی. او عومومیتله تاخما آدلارلا یازیلارین یاییردی. داریوش نواب مرغی، چنگیز مرآتی، بابک، افشین پرویزی، باتمیش و… بهرنگی‌نین تاخما آدلاری نین بیر نئچه سیدیر.
بهرنگی اینگیلیسجه و آنادولو تورکجه سینده اولان بعضی کیتابلاری فارسجا و فارسجادا اولان اثرلری آزربایجان تورکجه‌سینه چئویریبدیر. فارسجادان تورکجه یه چئویردیگی اثرلرده، مهدی اخوان ثالث، احمد شاملو، فروغ فرخزاد و نیما یوشیج-ین شعرلری یئرلشیر.
صمد بهرنگی نین آذربایجان ناغیللاریندان توپلادیقلارى ناغیللار، جنوبى آذربایجاندا بو گونه قدر ییغیلمیش ان دگرلى مجموعه لردن بیریسیدیر. ماراقلى بوراسیدیر کى بو مجموعه نین ده ائله اونو توپلایانلارین اوزو کیمى غریبه طالعى اولموشدور.
اونلار ائل ایچیندن توپلادیقلارى بو ناغیلارى واختی ایله آذربایجان دیلینده نشر ائتدیرمه گه امکان الده ائده بیلمه دیکلرى اوچون چاره سیز فارسجایا چئویرمیش اونون بیرینجى جلدینی تبریزده و ایکینجى جلدینى ده تهراندا نشر ائتدیرمیشلر.صمد بهرنگی تبریزین ایمامیه قبریستانیندا باسدیریلیبدیر.
نوشته شده توسط admin در شنبه, ۲۱ مرداد ۱۳۹۶ ساعت ۶:۱۱ ق.ظ
