فقر با مخوف ترین تبعاتش در میان حاشیه نشینان وکارگران قربانی می گیرد
منیره چگینی
گروه اجتماعی: بر اساس پژوهشی که در سال ۹۶ از سوی کمیته امداد در ۳۲ شهرستان در خصوص فقر خوراکی و پوشاکی آغاز شده به اعداد تکاندهندهای رسیدهایم این بخشی از صحبتهای مرتضی بختیاری، رئیس کمیته امداد امام خمینی (ره) بود که روز گذشته اعلام کرد، هرچند که رئیس این نهاد حمایتی اشارهای به جزئیات این پژوهش نکرد، اما بخشی از صحبتهای این مسئول قابل تأمل است؛ بختیاری همچنین گفته است: در حال حاضر در کمیته امداد بیش از ۷۰۰هزار دانشجو که حتی در مقطع دکتری تحصیل میکنند و بیش از ۳۷۵هزار دانش آموز تحت پوشش هستند که به مثابه امانتی در کمیته امداد هستند.
این گفتهها در حالی مطرح میشود که آخرین نرخ تورم جامعه ۴۱درصد برآورد شده و این میزان تورم بر روی زندگی مردم تاثیر بسیار زیادی گذاشته و بسیاری از دهکهای جامعه را زیر خط فقر برده است، همانطور که در اردیبهشتماه امسال مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی در گزارشی اعلام کرد که حدود ۲۳ تا ۴۰درصد از جمعیت ایران در سال ۹۷ زیر خطر فقر قرار گرفتهاند. از سوی دیگر دولت با افزایش قیمت بنزین اعلام کرد که به ۶۰میلیون نفر و ۱۸میلیون خانوار بسته معیشتی تعلق میگیرد و به اعتقاد کارشناسان اقتصادی این به معنای آن است که ۶۰میلیون ایرانی محتاج بسته معیشتی ۵۰هزار تومانی در یک ماه هستند و این به معنای گسترش فقر در جامعه است.
طبق این پژوهش و به گفته ناصر موسوی لارگانی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس، شاخص خط فقر ۳میلیون و ۴۰۰هزار تومان در سال ۹۷ تعیین شده، اما درآمد ماهانه ۵۵درصد خانوارها کمتر از ۳میلیون و ۴۰۰هزارتومان است. مرکز پژوهشهای مجلس پیشتر نسبت به مخاطرات اجتماعی برخاسته از فقر و فقر مطلق هشدار داده است.
رئیس سازمان مدیریت و برنامهریزی استان تهران نیز روز گذشته اعلام کرد: طبق طرح یارانه بنزین که وزارت رفاه انجام داد بالغ بر ۵۱درصد تهرانیها مشمول یارانه بنزین نشدند، آیا جزو سه دهک بالای درآمدی هستند: نیمی از تهرانیها جزو دهکهای ۸ ۹ و ۱۰ درآمدی محسوب میشوند. نعمت الله ترکی در مورد فقر مطلق در تهران، گفت: سرانه دریافتی یک خانوار تحت پوشش کمیته امداد و یا سازمان بهزیستی ۵۰زار تومان بود که در این سه سال سقف این دریافتی به ۷۵۰هزار تومان رسید. وی ادامه با بیان اینکه برای بودجه سال آینده۱۵هزارمیلیارد تومان برای فقر مطلق در نظر گرفته شده است، افزود: نمیگویم فقر مطلق نداریم، با این پدیده مواجه هستیم اما میگویم که سیاست دولت برای کاهش فقر مطلق، سیاست درستی است.
از سوی دیگر دکتر صادق پیوسته جامعهشناس اقتصادی درباره آمار فقر میگوید: در مورد فقر، هم آمارهایی وجود دارد و هم نمودهای اجتماعی آن را میبینیم. ستاد ملی ساماندهی جوانان میگوید ۱۵میلیون نفر زیر خط فقر در کشور وجود دارد.
منظور از این زیر خط فقر چیست؟ گاهی بحث ما فقر نسبی است یعنی نداشتن سطحی بهنسبت قابلقبول از داراییها و امکانات در زندگی. مرز فقر نسبی، به نسبت معیارهایی که در نظر میگیرند، متفاوت است.
همچنین، گاهی تبعیض چنان زیاد است که با وجود پیشرفت فناوریها و با وجود اینکه ما زندگی معمولی خود را داریم، احساس فقیربودن میکنیم و برساخت اجتماعی فقیربودن در ذهن ما وجود دارد و فکر می کنیم آدم فقیری هستیم چون امکاناتی را که به نسبت دیگران، حق خود میدانیم، در اختیار نداریم اما گاه مساله فجیعتر از اینها است. در مورد این ۱۵میلیون نفر چنین است. آنان در خانوارهایی زندگی میکنند که کمتر از یکمیلیون تومان درآمد ماهانه دارند. اینها دچار فقر مطلق هستند.
به باور کارشناسان یکی از عواملی که میتواند مصداق بارز گسترش فقر در جامعه باشد، پدیده حاشیه نشینی است. پیروز حناچی، شهردار تهران رشد سکونت در حاشیههای شهر تهران را ۱۸درصد اعلام کرده و گفته است: رشد سکونتگاهی در تهران دودرصد است در حالی که در حاشیههای شهر ۱۸درصد شده است. دکتر پیوسته در این رابطه میگوید: حاشیه نشینی معنی فقر را میگسترد و فقیر شدن خود به خود شما را به سمت حاشیه نشینی سوق می دهد. طور کلی میبینید که پدیده حاشیهنشینی در کشور همواره بیشتر شده است.
به اعتقاد کارشناسان ۷۰درصد از ۴۰میلیون خانوار کارگری کشور زیر خط فقر قرار دارند، فرامرز توفیقی، رئیس کمیته دستمزد کانون شوراهای کار در رابطه میگوید: زمانی که ما دو ماده قانونی کار یعنی ماده هفت بهعنوان امنیت شغلی کارگران و ماده ۴۱ بهعنوان حقوق و معیشت خانوادههای کارگری را نمیتوانیم برای آنها اجرا کنیم، خانوادههای کارگری بهعنوان کوچکترین کلونیهای اجتماعی، متزلزل میشوند. وقتی یک کارگر قرارداد بلندمدت ندارد و گاها با او قراردادهای سفیدامضا و شفاهی بسته میشود، او هر لحظه کابوس بیکارشدن را میبیند، پس بنابراین نمیتواند برنامهریزی بلندمدتی برای تشکیل خانواده داشته باشد. حالا به فرض محال یک جوان کارگر توانست در این شرایط اقتصادی جامعه خانواده نیز تشکیل دهد، با این دستمزدهای یکمیلیون و ۶۰۰هزار تومانی چطور هزینههای مسکن، خوراک، پوشاک، درمان و… که در هر لحظه بالاتر میرود، فراهم نماید.
وی در ادامه میافزاید: این استرسها و نگرانیها بر خانوادههای کارگری غالب میشود و این استرسها برای جامعه زیانبار است و در نتیجه در جامعهای که بیشتر آمار آن را کارگران تشکیل میدهند، تنشهای عصبی به حد خود میرسد و درگیریها و بداخلاقیهای اجتماعی هر روز بالاتر میرود، چون ضریب تحمل و تابآوری که همان تقوا است در افراد جامعه یکسان نیست. بسیاری از کارگران در حاشیههای شهر و شهرستانهای اطراف مانند شهریار، کرج، اسلامشهر، رودهن و… زندگی میکنند و هر روز ترافیک سنگینی در جادههای منتهی به شهر وجود دارد. نیرویی که صبح در این ترافیک ساعتها منتظر میماند تا به سرکار برسد بهدلیل خستگی راه، بازدهی و کارایی مناسب را ندارد و وقتی یک کارگر کارآمد نباشد امنیت شغلی او به خطر خواهد افتاد.
به گزارش آرازآذربایجان به نقل از سرپوش ، همان فرد در حالی شبها با تن خسته و پراسترس به خانه میرود که نتوانسته سبد خانوار و مایحتاج زندگیاش را با توجه به گرانی و کمبود دستمزد تامین کند، نتیجه آن میشود که استرسش را به افراد خانواده تزریق میکند. همه این عوامل مانند زنجیر به یکدیگر متصل است و ما نمیتوانیم اقتصاد را از اخلاق، و اخلاق را از تبعاتش برای اجتماع و خانواده جدا کنیم و افزایش شکاف بین هزینه خانوار و درآمد در حال دامنزدن به این موضوعات است.
Arazazarbaijan.ejtemai@gmail.com
نوشته شده توسط admin در سه شنبه, ۲۶ آذر ۱۳۹۸ ساعت ۱۲:۱۶ ب.ظ