غرب فیلسوفلارین نظرینده شادلیق

عبدالصمد ملکی
هر زاد کیمی شاد یاشاماغین‌دا اؤزونه مخصوص اصوللاری وار، اونلار اولمادان شادلیغا چاتماق اولماز. عالیملر شادلیق اوچون موختلیف تعریفلر دئییبلر. مثلاً ارسطو دئییر: »عادی اینسانلار لذّتی شادلیق بیلیرلر، موفّق اینسانلار دوزگون عملی شادلیقلا برابر بیلیرلر و عالیملر تفکّورلی و آختاریشلی حیاتی شادلیغا موعادیل بیلیرلر«. جان‌لاک شادلیغین حیاتدا لذّتلر سایی‌سینا باغلی اولدوغونو اینانیر. موعاصیر عالیم »مک‌گیل«ده شادلیغی ایرضا اولموش مئییل‌لرین لذّتلرینده بیلیر. برتراند راسل دئییر: »رغبت، شاد یاشاماغین لاپ عمومی علامتی‌دیر«.
بعضی‌لری‌ده همیشه گولماغی و دئییشمه‌سیز بیر حیاتی شادلیق بیلیرلر. آما شادلیقدان داها کامیل تعریف وئرمک اولار.
شادلیق، شخصی حیاتدا قالارگی خوشبختلیک حیسّی، اؤزونه و آیریلارینا فایدالی اولماق و آرزولارا چاتماقدیر. بو تعریف چوخ ایده‌آلا اوخشاسا دا اینسان الی چاتماز دئییل.
شاد یاشاماغین اصولو:
اؤز دَیَرلرینی تانیماق
آیریلارین یاخشیلیقلاری‌نین قدرینی بیلمک
بدنین تربیتی
آللاه نعمتلریندن لذت آلماق
اؤزوندن و آیریلاریندان شادلیق گؤزله‌مک
حیاتدان ایستگی بیلیب اونون یولوندا ایقدام ائتمک.
ایندیه قدر فیکیر وئرمیسیز کی یاخشی حیسّیمیز اولاندا آیریلاری‌دا اوّلدن داها یاخشی نظره گلیرلر؟ آرخایین اولون دونیا بیزیم اینعیکاسیمیزدیر.
بوتون دوشونجه و ایشلریمیزین نئجه‌لیگی اؤزوموزه نئجه باخماغیمیزدان آسیلیدیر. تجروبه‌لر، موفقیّتلر، اوغورسوزلوقلار و اؤزوموز باره‌ده اولان فیکیرلر هامیسی اؤزوموزدن اولان ذهنیمیزده‌کی تصویری یارادیر.
بونا گؤره حیاتی نه قدر سئودیگیمیزی و دقیقاً نه قدر موفّق اولماغیمیزی ذهنیمزده‌کی تصویریمیز تعیین ائلیر.
همیشه گؤزله‌دیگیمیز شئیی جذب ائلیریک. دونیا اؤزوموزو لاییق بیلدیگیمیز کیمی بیزیمله یاناشیر. اینسانین اؤزوندن اولان ذهنینده‌کی تصویری ترموستات کیمی عمل ائلیر و اونون داورانیشلاری بو تصویرین محدوده‌سینده حیاتا کئچیر. بو مسأله ناخوشلوق ساییلان تکبّوردن فرقلیدیر. بونون معناسی اؤز سئورلیگین موثبت معناسیدیر. بو اؤز سئورلیک بیزی اؤزوموز و آیریلارین ایستکلرینه احتیرام قویماغا گوج وئرر. ائله‌ کی بیز، موفقیّتلریمیزین تعریف اولدوغوندا اؤزوموزدن چیخماریق و ضعیف نوقطه‌لریمیزدن بدحال اولماییب اونلارین گوجلندیرمه‌سینه چالیشاریق. بو آیریلارین تعریفیندن تأثیر آلمادان اؤز دَیَرلریمیزین قدرینی بیلمک معناسینداندیر.
آیریلارین بیزیمله داورانیشلاری همن بیزیم اؤزوموزله اولان یاناشمامیزدیر. رابیطه قوردوغوموز اینسانلار، بیزیم اؤزوموزه احتیرام قویوب قویمادیغیمیزی چوخ تئز تشخیص وئررلر. بیز اؤزوموزه احتیرایم قویورساق اونلاردا بو ایشی گؤره‌جکلر. چالیشمالی‌ییق اؤزوموزو احتیراما لاییق بیلک. غم حیسّیمیزی آغلاماقلا گؤستردیگیمیز کیمی شادلیغیمیزی‌دا گولر اوزلو اولماقلا گؤسترمه‌لی‌ییک. اینانمالی‌ییق کی بیر زای آلما بیر قوتو ساغ آلمانی زای ائلر.
عشق و احتیراما لاییق اولدوغوموزو اینانمالی‌ییق. ذهنیمیزده اولان تصویریمیز ساغلام اولامازسا شادلیغی ردّ ائلر. ذهنیمیزدن کئچن هر فیکیر بدنیمیزین شیمیایی ترکیبلرینه اثر قویار. موثبت اولارسا بیزی سئویندیرر منفی اولارسا غملندیرر.
رفتار اولگوسونو دگیشدیرمک
شاد یاشاماغین ایلک آددیمی، رفتار اولگوسونو دگیشدیرمکدیر. راحاتلیقلا اله گلمه‌سه‌ده ایمکانسیز دئییل. حیاتیمیزین هر هانسی مرحله‌سینده اولساق بئله، اونا ال تاپماغا ایمکان وار. همیشه اؤزوموز باره‌ده موثبت دوشونمه‌لی‌ییک.
»آن«دا یاشاماق
بوتون وارلیغیمیز، بو »آن«لاردیر. ذهنیمیزین دینجلیگی و شخصی موفقیّتیمیز، آنلاردان نئجه ایستیفاده ائله‌مگیمزه باغلیدیر. دونن نه اولوب و صاباح نه اولا بیلره باخمایاراق ایندی‌کی آندا یاشاماغیمیز موهیمدیر. »ایندی«ده یاشاماق اونو ائشیگه آتماق یئرینه اونو اورگه یاتیم ائله‌مک معناسیندادیر.
گولمک
گولنده هر زاد جیسمیمیز و ذهنیمیزین نفعینه اولور. گولماق آغریلارا تسکینلیک وئرر. شادلیق هونری چتینلیکلره لاپ تئز زماندا گوله بیلمک گوجونه صاحیب اولماق معناسیندادیر. موشکوللره لاپ تئز گوله یبلن اینسان اومیدسیزلیگی داها تئز اؤزوندن اوزاقلادا بیلیب گولوش درمانیندان داها یاخشی ایستیفاده ائده بیلر. گولمک جیسمی ساغلاملادیب عؤمرو اوزون ائلر.