عملکرد فرهنگی شبکه استانی ارومیه

علی رزم‌آرای
گروه فرهنگی:نوشتار زیر در حالی به قلم سپرده می شود که شرایط و وضعیت رسانه ملی را در قالب شبکه پنج استانی پیش از تغییر و تحولات اخیر به نقد کشیده است. لازم به توضیح نیست که درانتظار تغییرات مؤثری در تولید و ساخت برنامه¬های مختلف از این رسانه دو بعدی صوتی تصویری هستیم! اشاره: همراه با جریان توسعه، موضوع نقش رسانه‌ها برای ساختن جامعه ذیل مباحث مربوط به توسعه، از توسعه انسانی تا توسعه فرهنگی و اقتصادی، امری محوری است و این امر تامل بیشتری را در خصوص چیستی بنای جامعه ایجاب می‌کند. امروزه توسعه رسانه‌ها و توسعه جوامع، رابطه مستقیم و تنگاتنگی با یکدیگر یافته‌اند. شاید از همین روست که مفاهیمی چون «روزنامه نگاری توسعه» و «اخبار توسعه» بیش از هر زمان دیگری توجه برنامه ریزان فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی مناطق مختلف را به خود معطوف ساخته است.توسعه فرهنگی و اقتصادی، به آموزش، آگاه سازی و مهیا ساختن افکار عمومی برای بهره برداری از امکانات مادی و معنوی نیاز دارد. در این میان نقش رسانه‌ها به عنوان یکی از عوامل مهم توسعه فرهنگی آشکار می‌شود. بی تردید، میزان سنجش شکوفایی یا رکود شمارگان مطبوعات و یا تعدد شبکه‌های تلویزیونی را نباید معیار رشد توسعه یافتگی فرهنگی و اقتصادی و یا عدم تحقق آن جامعه تلقی کرد، بلکه چگونگی نفوذ و رسوخ رسانه‌ها در سطوح مختلف جامعه، محتوا و مضمون پیام، تنوع و خلاقیت فکری و فنی و یا پاسخ¬گویی به نیازهای جدی و ضرورتهای فرهنگی و اجتماعی و … را باید معیارعیار، در جریان سازی توسعه فرهنگی تلقی کرد.
در جریان توسعه انسانی و نیل به توسعه فرهنگی از مسیر آن، زبان مادری نقش مفاهمه و اثر را دارد نه هدف و نتیجه! یعنی بسیاری از ابعاد پریشان احوالی در فرهنگ عام و خاص اهالی استان و ارومیه ریشه در ارتباط انسانی که خود ریشه در زبان انسانی مادری داشته، دارد؛ نه در نبود و یا فقدان زبان مادری … که خود امر و موضوعی مستقل است و مهم!
آیا شبکه استانی ارومیه توانسته است با توجه به همه ابعاد و وظایفی که هم ازبعد نظری و هم بعد برنامه‌های قانونی برای این رسانه گسترده و دارای زمینه اثر و عمق، تعریف و تنظیم کرده‌است، به اهداف جاری و اجرایی در توسعه فرهنگی استان و شهر ارومیه گام مؤثری بردارد؟ آیا از سوی مدیریت و متولیان این رسانه، توسعه انسانی و فرهنگی با تبلیغ و سرگرمی یکی انگاشته می‌شود؟! آیا تولید فرهنگ در این رسانه بسیار مهم جای خود را به تولید برنامه صرف داده است آن هم به ضرب و زور تقلید از شبکه ملی و شبکه های دو و سه و چهار الی …؟!ظریفی می‌گفت: مؤعد اعطای شعبه استانی صدا و سیما به آذربایجان‌غربی بود که همزمان شده‌بود با اعطای امتیاز تأسیس شرکت تراکتورسازی در تبریز و آذربایجان‌شرقی! از مرکز اعلام کردند که می‌خواهند این دو امتیاز را همزمان به منطقه آذربایجان بدهند! هر کدام از دو مرکز استان یعنی ارومیه – رضائیه آن زمان- و تبریز هرکدام از این دو امتیاز را بخواهند و انتخاب کنند؛ این انتخاب محترم است! پس این شد که مردم و اهالی تبریز فورا ً تراکتورسازی را خواهان شدند و مردم ارومیه هم بی درنگ و فی الفور صدا و سیما را!با این وصف آبا و پدران ارجمند ما از همان بدو شروع دوران معاصر و مدرنیته ایرانی، خیالشان خوشان شان می‌زده و دنبال خوش بحالی بودن بوده‌اند! یا به تعبیر یکی از دوستان تبریزی ما، از فرهنگ شان بود که دنبال فرهنگ و هنر بودند! خوب حالا که کاشف به عمل آمد که داشتن صدا و سیما در آن زمان و داشتن شبکه استانی از زمان بلوغ نارس‌اش که فقط روزهای تعطیل جمعه به مدت چند ساعت صبح آفتابی می‌شد تا روز و احوال امروزش که ۲۴ ساعته فاز می‌دهد، از محسانت با فرهنگ بودن و صاحب هنر بودن است، ببینیم که این اعجوبه ساکت و گوش گیر بر خلاف اسم پر طمطراق صدا و سیماییش ( که در توسعه استان در همه جوارح و جوانب علی الخصوص توسعه فرهنگی و اجتماعی آن از این شبکه نه صدایی می بینیم و نه سیمایی…) چه چیزی به قامت خمیده شهرارومیه و استان محاط بر آن یعنی استان آذربایجان‌غربی اضافه کرده است و چه آجیل مشکل گشایی در حل مشکلات و معضلات فرهنگی و هنری و دیگر ابعاد جاری در مدیریت، سیاست، اقتصاد و… به خورد مردم و اهالی همیشه سر درگریبان شهرارومیه و استان داده‌است! بگذارید سرراست بگویم عادت با چاشنی تعارف! این یادداشت بر آن نیست که شبکه پنجم ملی را از آب تحقیق و تحلیل چگونگی برنامه‌های آن در بخش صدایی و سیماییش بگذراند و نتیجه گیری کند که بعله شبکه پنجم ملی و استانی ما یا بیش از حد ملی است و یا در حد زیر صفر درجه از نظر ملی سرد و بی¬حال است! گیرم پتانسیلی به بزرگی صدا و سیما، این رسانه فراگیر و بی همتا، لااقل در ایران خودمان و شهر خودمان ارومیه و… بر جایگاه واقعی خود که در ساختار توسعه منطقه‌ای و بومی در کلیت مثلا ً ملی کشور سهم بزرگی دارد و شاید اصل مطلب است، واقف است! اما این وقوف در کنار کارکرد ذاتی این شبکه استانی و ملی پنجم در قیاس با دیگر اقوام و فامیل‌های هم جوار و دور جوار و نزدیک جوار خود از تبریز خودمان تا اصفهان خودمان تا تهران خودمان تا همه جای خودمان و… چه گلی بر سر فرهنگ شهروندی، مدیریت دولتی، فرهنگ بومی و منطقه ای و…. ما زده است؟آخر کدام برنامه و حرکت صدا و سیمای استان را، که ویژه عموم بوده با رگه‌های خاصیت خواص، مثال بزنیم که پیش این مثال رنگ از رخ برنامه‌های پر از تهی ماهواره‌ای کشورهای هم ‌زبان، زبان مادری ما، بر بزداید تا بگویم که شبکه استانی ارومیه هم در کلیت ظرفیت سازی خاص و عام خود برای عموم اهالی شهر ارومیه و استان، برنامه ساخته‌است و کیف کنیم! این وصف امروز نیست که از سالیان گذشته، حال و هوای استانی شبکه ملی پنجم در استان آذربایجان‌غربی و کلانشهرارومیه، طنز محافل خاص و عام بوده است! تا جایی که عنوان شبکه ارومیه به کمدی‌های درهم جوش مردمی بابک نهرین یا همان صمد معروف هم راه پیدا کرد ( کسانی که نمایش‌های طنز مردمی و عام بابک نهرین را دیده‌اند، می‌دانند که در کدام گوشه‌ها بابک نهرین شبکه استانی را مزه شوخ طبعی خود کرده است حال به حق یا ناحق!) اما از هرچه بگذریم سخن راست! خوش‌تر است؟! این سخن راست را با سؤال پیش می‌کشیم! آیا شبکه استانی آذربایجان‌غربی به شکل ساده، عملکردی فرهنگی دارد یا تبلیغ مدار ؟! آیا مسئولین این رسانه همه گیر و فراگیر خود واقف‌اند که سرگرمی محض را آن هم بدون محتوا با فرهنگ سازی و گسترش فرهنگ شهروندی اشتباه گرفته‌اند؟! آیا تفریح و سرگرمی روش مند راهی برای انتقال مفاهیم و اطلاعات لازم جهت گسترش دیده عموم و افزایش آگاهی‌های عمومی نیست؟! پس چرا در شبکه استانی خودمان هنوزهم گفتمان تفریح و سرگرمی محض حکم فرما است؟! گفتگو با مسئولین و مدیران ارشد و نیمه ارشد استانی و… فقط جهت پرکردن اوقات فراغت مردم انجام می‌گیرد یا تلطیف روحیه خسته و کوهستانی اهالی! آیا به پرسش کشیدن روزانه، هفتانه، ماهانه و… مسئولین و مدیران بالا بلند و بلند آستان ارومی و غیر ارومی در استان و پهن کردن سفره دل مردم از طریق انواع سامانه‌های بلند و کوتاه، رایانه‌ای، تلفنی، همراهی، اس ام اسی، پیامکی و… در اندازه‌های مختلف شهری، عمرانی، فرهنگی، سیاسی، ترافیکی و…. چه سودی عاید توسعه استان و مرکز شبه بزرگش یعنی ارومیه کرده‌است! این یادداشت را همین جا درز می گیرم تا بعد!

نوشته شده توسط admin در سه شنبه, ۰۷ بهمن ۱۳۹۳ ساعت ۵:۴۸ ق.ظ