عفاف و حجاب واهمیت و ضرورت آن درجامعه اسلامی

محمدعلی خالق نژاد
گروه فرهنگی: عفاف وحجاب همواره بخشی عمده از رسالت انبیاء و اولیاء الهی و علماء دینی بوده است زیرا حفظ حجاب و عفاف به حذف بسیاری از گناهان کمک می کند و رعایت حجاب اسلامی، به تهذیب و تزکیه نفس و ملکات نفسانی پرداخته و قرب الهی رانصیب انسان می سازد.
مسئله حجاب که یک دستور دینی است و از مسائل مهم جامعه ماست و با بسیاری از مسائلی پیوندخورده دارای ابعاد سیاسی، اجتماعی اقتصادی و فرهنگی می باشد . به گزارش آراز آذربایجان، این مسئله از آن جهت که خطابش با زنان است ، به نیمی ازجمعیت جامعه مربوط می_باشد و از آن جهت که در تنظیم روابط زن و مرد نقش چشمگیری ایفا می کندبه همه افراد جامعه مربوط می شود حجاب به معنای پوشش بیرونی و عفاف به معنا پوشش درونی است.
این دو عامل باعث سلامت جامعه است و در صورت نبود این دو،موجب به وجود آمدن مشکلات و اثرات مخرب زیادی درجامعه خواهد شد بنابراین رعایت و ترویج عفاف و حجاب در جوامع اسلامی یکی از دغدغه های امروز جامعه اسلامی به شمار می رودبطوریکه یکی از موضوعات حساس در جنگ نرم نیز همین موضوع حجاب وعفاف می باشدکه از سوی مقام معظم رهبری و بسیاری از علمای دینی بارها مورد تأکید قرار گرفته است. نتایج نشان داده که در عرصه حاضر عفاف و حجاب نه تنها از ارکان و عوامل اصلی پیشرفت و توسعه هر کشوری محسوب شده بلکه بقاء و دوام هر جامعه ای نیز در گرو حفظ و رعایت عفاف و حجاب می باشد.
بعضی گمان کرده اند که حجاب اسلامی از آن جا که لغت حجاب به معنی پرده است یعنی در پرده بودن زن !
وحجاب یعنی ((پرده نشینی))وزن خوب زنی است که همیشه درخانه وپشت پرده باشد وبیرون نیاید !همین تلقی از حجاب موجب افراط گریهایی هایی شده ونیز موجب شده تا بعضی که از اندیشه قرآنی اطلاع کافی ندارند ویا دارند وخود را به تغافل وتجاهل می زنند تاحجاب را به ((پرده نشینی ))تعبیرکرده وبه آن حمله کنند.
لذا درنوشتارحاضر هرجا لفظ حجاب به کار می_رود معنی اصطلاح آن مدّنظر است یعنی پوشش نه معنی لغوی آن یعنی پرده.
اهمیت عفاف و حجاب از منظر قرآن:درلزوم رعایت عفاف و حجاب همین بس که خداوند متعال درقرآن کریم می فرمایند:
»یا ایها النبی، قل لازواجک و بناتک و نساء المؤمنین یدنین علیهنّ من جلابیبهنّ ذلـک ادنی ان یعرفن فلایؤذین و کان الله غفوراً رحیماً؛ای پیامبربه زنان و دختران خود و به زنان مؤمن بگو روسری‌های بلند بر خود بیفکنند، این عمل مناسب‌تر است، تا (به عفت و پاکدامنی) شناخته شوند و مورد آزار قرار نگیرند و خداوند آمرزنده‌ی مهربان است».(سوره‌ی احزاب،آیه‌ی ۵۹ )
جهت روشن ترشدن مطلب ابتدا اشارتی به مفهوم حجاب می رود :
مفهوم حجاب:
همچنانکه درسطور بالا قید شده حجاب، در لغت به معنای مانع و پرده و پوشش آمده است.حجاب،به معنای پوشش اسلامی بانوان دارای دو بعد ایجابی و سلبی است.بعد ایجابی آن، وجوب پوشش بدن و بعد سلبی آن،حرام بودن خودنمایی به نامحرم است و این دو بعد باید در کنار یکدیگر قرارگیرندتا حجاب اسلامی محقق شود.گاهی ممکن است یک بعد باشد ولی دیگری نباشد که در این صورت،‌نمی‌توان گفت که حجاب اسلامی محقق شده است.
اگر به معنای عام، هر نوع پوشش و مانع از وصول به گناه را حجاب بنامیم، حجاب می‌تواند اقسام متفاوتی داشته باشد من جمله :حجاب ذهنی، فکری ، روحی وروانی.علاوه بر این، در قرآن از انواع دیگر حجاب که در رفتار خارجی انسان تجلی می‌کند، نام برده شده است مثل: حجاب و پوشش در نگاه به مردان و زنان در مواجهه بانامحرم توصیه شده است.
پوشش، معرّف شخصیت و عفت زن مؤمنه است و موجب می‌گردد که افراد لاابالی جرأت نکنند به او جسارت کرده و به دید شهوت و هوسرانی به اوبنگرند. این آیه،بیان می‌دارد:زنان مؤمن برای اینکه مورد آزار افراد هرزه قرار نگیرند،به گونه‌ای خود را بپوشانند که زمینه‌ای برای بی‌حرمتی به آنها فراهم نگردد.
خداوند در این آیه ابتدا فلسفه‌ی حجاب را تبیین می‌کند و با تهدید و زور، دستور حجاب را مطرح نمی‌ نمایدو سپس، به بیان الگوی عملی پوشش؛ که پوشش خاص آن زمان بوده است اشاره می کند. در اینجا، می‌توان نتیجه گرفت که برای ایجاد فرهنگ حجاب و پوشش مناسب در جامعه، باید ابتدا پایه‌های اعتقادی و بینش افراد را نسبت به این موضوع محکم کنیم و این، یعنی نهادینه سازی باورهای درست و فرهنگ‌سازی دقیق بنابراین، تهدید و اجبار، هیچ گاه به عنوان اولین راهکاراثربخش نخواهد بود.
این آیه،به پیامبر(ص) فرموده است که ابتدا،به زنان و دختران خود و بعد،به زنان مؤمن بگو که حجاب را رعایت کنند.یعنی؛در امر به معروف ونهی از منکراول از خودی‌ها و نزدیکان شروع کنیم،سپس به سراغ دیگران برویم. همچنین در احکام الهی،تفاوتی میان همسران و دختران پیامبر، با دیگر زنان وجود ندارد واحکام دینی،باید مورد توجه و استفاده‌ی همه قرارگیرد.
درادامه نگاهی به اهمیت عفاف و حجاب در نهضت عظیم امام حسین (ع) خالی ازلطف نخواهد بود.
حجاب و نهضت عاشورا:
همگان می دانیم که در نهضت عاشورا نیز زنان حضوری جدی ونقشی عظیم دارنددرعین عفاف آزرم وبا شکوه پوشش.آنان در اوج مصائب و سختیها حریم عفاف وحجاب را پاس داشتند وبه آخرین وصیت پیشوای بزرگ شهامت، معلم بی بدیل شهادت امام حسین (ع) را در استانه رفتن به میدان نبردآویزه گوش قرار دادند که فرمود:آماده مصیبت باشید لباسهای (روی) خودرا بپوشید بدانید خدا حامی شماست وازشمامحافظت میکندو از شرِّدشمنان نجاتتان میدهد وعاقبت امورتان را ختم به خیرمی سازد … بنگریدامام حسین(ع) در اخرین لحظات حیات، زنان رابه حجاب وپاس دا شتن حرمتشان سفارش میکند .
آنان نیز چنین می دانستند که غداره بندان سپاه یزید وآزمندان وبد سگالان ارتش بنی امیه اسیر زرق وبرق دنیایندلذا زیورآلات خود را بسوی آنان پرتاب کردند تا در پی غارت آنان قدری بیاسایند.
خانم زینب سلام الله علیها که پیام آور این حماسه وقافله سالار این نهضت است در کو فه و برای بیداری و جدانها و لرزاندن دلها وبه هوش آوردن خفتگان ،در عین عفاف و حجاب کامل سخن گفت: کلام حضرت زینب (س)و منش والاو به هنگام سخن گفتن ایشان به گو نه ای بود که گفتند: به خدا سو گند هرگز زن با آزرمی را ندیدیم که اززینب شیواترسخن بگوید. آن حضرت با همه شکوه وشهامت در مجلس یزید بپا خاست وپرده دری آن مدعی خلافت را برسرش کوفت و فریاد زد که:آیا عدالت همین است که زنان و کنیزان خود را در پس پرده بنشانی و دختران رسول خدا (ص)را در مجلس بیگانگان بر پابداری .پرده زنان ما را هتک کردی ونقاب از چهره شان به غارت بردی…
هر پدیده ای علل عواملی دارد و حجاب و عفاف نیز ازاین قاعده مستثنی نیست لذا نگاهی گذرا به برخی علل و عوامل موجده بی حجابی وبدحجابی در جوامع اسلامی می اندازیم.
عوامل بد حجابی وبی حجابی:
بی حجابی پدیده ای است اجتماعی که برای رسیدن به عوامل و علل آن باید با نگاهی اجتماعی مسائل و زمینه های آن راکاوید.این بحث از جهات مختلفی قابل توجه است وبی گمان در چگونگی پیدایش و رشد و گسترش آن نمی توان به یک یا چندعامل بسنده کرد.چنانکه راه حلهای این معضل اجتماعی را نیز نمی توان ساده انگارانه در مطالبی محدود کردلذا چند عامل موثر در بی حجابی و بدحجابی به اختصارعبارتند از :۱-تلاش استعمار درزدودن پوشش اسلامی۲-دگرگون سازی ارزش ها
۳-الگوهای نا هنجار۴-خلأ های درونی.
Arazazarbaiijan.farhangi@gmail.com