عرضه نامناسب کود شیمیایی مهم‌ترین چالش کشاورزی آذربایجان غربی
مهدی قلی پور
گروه اقتصادی: به نظر می‌رسد دولت باید به کودهای زیستی وآلی و کودهای گوگردی یارانه دهد. همچنین باید آزمایشگاه‌های خاک متعدد در نزدیکی مزارع احداث کند تا میزان بقایای سموم و کودهای شیمیایی در میوه‌جات و سبزیجات و نیز خاک به طور دائم اندازه‌گیری شود.
در حال حاضر وضعیت آب، تولید و درآمد مناسب نیست و هم اکنون بخش سلامت تولید، نابسامان است، مواد غذایی بیش از ??۴۵ درصد جمعیت کشور وارداتی است که این امر در تاریخ کشاورزی بی‌سابقه است.
آمارهای رسمی نشان می‌دهد که در حال حاضر میزان تراز تجاری بخش کشاورزی به هشت میلیارد دلار منفی و میزان واردات به بیش از ??۱۴ میلیارد دلار رسیده است و کم‌آبی یکی از چالش‌های موجود کشاورزی است که در سراسر کشور به ویژه در استان آذربایجان غربی، اصفهان، کرمان و حتی حاشیه شمالی کشور وجود دارد.
ایران یک درصد از زمین‌های کشاورزی دنیا را دارد، مصرف سم و کودهای شیمیایی، در کشور حدود شش دهم درصد است، بنابراین بحث استفاده بیش از حد سم و کود در کشاورزی در کشور اشتباه است اما مصرف کود شیمیایی در دنیا افزایش یافته است.
بخش کشاورزی به مواد شیمیایی نیاز دارد و میزان مصرف مواد شیمیایی به کار رفته در بخش کشاورزی باید متناسب با وسعت زمین کشاورزی باشد و هر چه به کشاورزان کمتر کود شیمیایی داده شود، تولید کاهش خواهد یافت، همان‌طور که در چهار سال قبل این اتفاق افتاد.
این در حالی است که عرضه نامناسب کود شیمیایی مهم‌ترین چالش بخش کشاورزی استان آذربایجان غربی است، زیرا کود شیمیایی به صورت متناسب عرضه نمی‌شود.
کارشناسان بخش کشاورزی به مشکلات موجود در کودهای شیمیایی در بخش کشاورزی تصریح دارند و معتقدند که اطلاع‌رسانی مناسبی برای افزایش دانش کشاورزان برای استفاده از این کودها انجام نمی‌شود و این امر باعث ضرر کشاورزان و آسیب رساندن به خاک خواهد شد.آمارهای رسمی نشان می‌دهد که بیش از ?? ۷۰ درصد خاک کشور با کمبود شدید فسفات و پتاس مواجه است اما در مورد اوره خلا کمتری وجود دارد و بررسی بیش از ???۱۰۰ مقاله در سطح دنیا نشان می‌دهد که مصرف کود بسته به نوع گیاهان بین ??۱۰ تا ?? ۱۷درصد در افزایش تولید موثر است.این در شرایطی است که هر چند کنترل عامل بیماری‌زا با استفاده از آفت‌کش‌ها در بخش کشاورزی سودمند است، ولی می‌تواند باعث ایجاد بیماری و حتی مرگ در انسان‌ها شود. این مشکلات ناشی از تماس مستقیم و غیرمستقیم انسان با آفت‌کش‌ها هست.
عوارض کودها و سموم، آنی و کوتاه‌مدت نیست بلکه خوردن چنین میوه‌ها و محصولات کشاورزی، در درازمدت عوارضی در معده و به خصوص کبد ایجاد می‌کند.
آلودگی‌ها، از طریق آب آلوده، خاک نامناسب، کودها، سموم و آفت‌کش‌ها به زنجیره غذایی انسان و حیوان وارد می‌شوند و سلامت انسان را تهدید می‌کنند.از سوی دیگر مزایای کودهای شیمیایی، بهای ارزان، کاربرد سهل و آسان، درآمد کاذب کوتاه‌مدت بدون توجه به استهلاک سرمایه اصلی یعنی خاک و مواد آلی آن است. شیوع بیماری‌ها و آفات متعدد مثلا شیوع آتشک گلابی در باغ‌های گلابی کرج و قزوین، نماتد در مزارع چای و حتی شانکر مرکبات در جنوب کشور عمدتا زاییده مصرف نامتعادل کودهاست.این در حالی است که توزیع نابرابر کودهای شیمیایی، اسراف در مصرف کود شیمیایی به دلیل نظام قیمت‌گذاری نامناسب، عدم توازن بین کود شیمایی در دسترس و کود شیمیایی مورد نیاز، ضعف تحقیق در کاربرد کودهای شیمیایی از مشکلات کشاورزی آذربایجان غربی هستند.استفاده بیش از حد سموم دفع آفات و کودهای شیمیایی در زمین‌های کشاورزی باقی ماندن این ترکیبات و عناصر خطرناک در میوه‌جات و سبزی‌ها باعث افزایش نگران‌کننده آمار ابتلا به سرطان و طیف گسترده‌ای از بیماری‌های خطرناک از نارسایی‌های کلیه گرفته تا پارکینسون شده است.همچنین وجود میوه‌ها و سبزیجات به ظاهر درشتی فاقد طعم و خاصیت‌های چند دهه پیش خود است، ناشی از استفاده بی‌رویه کودهای شیمیایی و سموم دفع آفات و باقی ماندن ترکیبات آن‌ها در محصولات است.
این در شرایطی است که کارشناسان معتقدند استفاده از کودهای آلی، ارگانیک و کمپوست راه‌حل رهایی از این بحران است و مصرف یک سوم سموم دفع آفات در شمال کشور باعث افزایش ۳ برابری سرطان روده در این منطقه شده است.
متاسفانه در کشور ما میزان مصرف کود در بخش کشاورزی بسیار بالا و سالانه حدود ۴/۵ میلیون تن است که ۸۷ درصد آن را کودهای اوره، فسفر تشکیل می‌دهد؛ استفاده زیاد از این کودها به دلیل داشتن کادمیوم و نیترات، باعث سرطان‌زایی می‌شود و در واقع این عناصر و ترکیبات جذب سبزیجات و به ویژه سبزیجات غده‌ای مثل سیب‌زمینی می‌شود. به عنوان نمونه غلظت نیترات در سیب‌زمینی و پیاز باید ۵۰ میلی‌گرم در هر کیلوگرم وزن تازه وزن محصول بلافاصله پس از برداشت؛ باشد ولی متأسفانه میزان کادمیوم و نیترات در اغلب اوقات بسیار بیشتر از سطح استاندارد است.
از سوی دیگر تحقیقات جدید متخصصان کشاورزی نشان می‌دهد که دلیل طعم نامناسب بعضی میوه‌جات و سبزیجات، باقی ماندن سموم و کودهای شیمیایی در آن است و با افزایش مصرف این سموم و کودها، آنتی‌اکسیدان‌های میوه‌جات و سبزیجات کاهش می‌یابد، از این رو محصولات کشاورزی بدون طعم و خاصیت می‌شود. به عنوان مثال هنگامی که سیبی را گاز می‌زنید، به سرعت کدر می‌شود.
به نظر می‌رسد که دولت باید به کودهای زیستی وآلی و کودهای گوگردی یارانه دهد. همچنین باید آزمایشگاه‌های خاک متعدد در نزدیکی مزارع احداث کند تا میزان بقایای سموم و کودهای شیمیایی در میوه‌جات و سبزیجات و نیز خاک به طور دائم اندازه‌گیری شود.
می‌توان با اصلاح کود و غنی کردن خاک به محیط‌زیست و سلامت جامعه کمک کرد. در واقع یکی از دلایل اصلی بروز بیماری‌های جدید و انواع سرطان‌ها همین باقی‌مانده سموم و کودها در محصولات کشاورزی و مصرف آن‌هاست.
نوشته شده توسط admin در یکشنبه, ۰۲ شهریور ۱۳۹۳ ساعت ۵:۳۲ ق.ظ
