عرضه مسکن به شرط تملیک راهکار رونق ساخت و ساز

معصومه ابراهیمی
گروه اقتصادی: کارشناسان و فعالان اقتصادی معتقدند: بازار مسکن همچون قطعات یک پازل است که باید با یک ارتباط منطقی در کنار هم قرار گرفته و زمینه رونق این بخش را فراهم کنند.
به گفته آنان، سیاست و برنامه های کلان، مدیریت عرضه و تقاضا، تسهیلات، مصالح ، نیروی کار و نظارت کیفی از جمله قطعات این پازل است که هر یک باید در جای خود نقش آفرینی کند.
کارشناسان بر این باورند که مسکن در ایران یکی از مهمترین بخش های اقتصادی محسوب می شود از این رو بسیاری از فرصت های مناسب سرمایه گذاری متعلق به این حوزه است، به طوری که حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد از تشکیل سرمایه کشور سالانه به این بخش اختصاص می_یابد.
کشور ایران با جمعیتی بالغ بر ۷۰ میلیون نفر که اکثر آن را جوانان تشکیل می دهند با کمبودی در حدود دو میلیون واحد مسکونی روبه رو است و برآورد می شود تا سال های آتی نیاز به تولید سالانه بیش از یک و نیم میلیون واحد مسکونی داشته باشد تا بتواند نیاز خانواده های تازه تشکیل شده را پوشش دهد و قسمتی از کمبود ها را جبران کند.
در کنار این حجم تقاضا، تولید و عرضه مسکن و ویژگی های کمی و کیفی آن از دیگر عوامل موثر در بازار مسکن است که برای دستیابی به این مولفه مهم، بایستی ابعاد آن شناخته شده و مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد.
بازار مسکن کشور که بعد از جهش قیمت در سال ۱۳۸۵ و به تبع آن، افزایش میزان تولید در سال ۱۳۸۶ ، از سال ۱۳۸۷ وارد دوره رکود شده است و در حال حاضر نیز هم در بخش تولید مسکن و هم بازار رقابتی نرخ، تداوم رکود را تجربه می کند و سیاستگذاران و برنامه ریزان امر مسکن را از یک سو و فعالان اقتصادی از سوی دیگر به فکر ارائه راهکارهایی برای برون رفت از وضعیت موجود واداشته است تا بتوان ضمن پاسخگویی به حجم تقاضای مذکور با رونق بخشیدن به این بخش، سایر بخش های اقتصادی را نیز به تحرک واداشت.
بخش مسکن رابطه تنگاتنگی با دیگر بخش_های اقتصادی دارد، این بخش هم به لحاظ سهم در بودجه خانوار و هم از نظر سهم در تولید ناخالص ملی، پیوست گسترده با سایر بخش های اقتصادی دارد و نیز در نقشی که در تغییرات شاخص های کلان اقتصادی مانند رشد اقتصادی و اشتغال عوامل تولید ایفا می کند از اهمیت بسزایی برخوردار است. رکود بازار مسکن باعث راکد ماندن بخش مهمی از سرمایه گذاری در جامعه شده است زیرا در حال حاضر واحدهای فراوانی ساخته شده و آماده عرضه هستند اما بنیه مالی خانواده ها توان خرید را پایین آورده، بنابراین بانک مرکزی برای خروج بازار مسکن از رکود، اقدام به افزایش وام خرید مسکن به ۶۰۰ تا ۸۰۰ میلیون ریال کرده است.
با این حال دولت تدبیر امید برای رونق دادن به صنعت ساخت و ساز که بخش عمده ای از سرمایه را در خود جای داده است تسهیلات خرید مسکن با توجه به تعداد جمعیت شهرستان را تعیین کرده است تا خانوارها براساس توان مالی برای تهیه مسکن اقدام کنند.
یک کارشناس مسکن گفت: اقدام بانک مسکن در دادن تسهیلات بانکی موتور محرکه برای قشرهای ضعیف و متوسط است که به این قشرها فرصت می دهد تا مسکن مورد نظر را با توجه به سطح درآمد خریداری کنند.
محمود نوروزی افزود: تسهیلاتی که دولت برای خودرو در نظر گرفته باید با تدابیر پخته برای رونق صنعت ساخت و ساز نیز اعطا شود و تاثیر اقتصادی و رونق را به دنبال داشته باشد.
وی اظهارکرد: بخش مسکن با بازار تقاضا ارتباط مستقیم دارد و انبوه سازان در صورت نداشتن سود مناسب، سرمایه خود را به بانک ها انتقال می دهند تا از سود سپرده بهره مند شوند و در این بخش نیز فرار سرمایه قوت می گیرد و رونق از تمام بخش ها رخت بسته و به رکود تورمی دامن زده می شود.
نوروزی گفت: بخش های مختلف صنعت ساختمان از جمله بیمه تامین اجتماعی ، انشعاب_های برق، گاز، تلفن و مخابرات، عوارض شهرداری، پروانه ساخت و ساز و تائیدیه های غیرضروری باعث شده هزینه ساخت و ساز انبوه سازان افزایش پیدا کند.
نوروزی گفت: خروجی این هزینه های سرسام آور، مسکن گران و متقاضی کم به علت نداشتن توان مالی در خرید واحدهای مسکونی است.
وی، راهکار خروج رکود از بازار مسکن را عرضه مسکن به شرط تملیک برای جامعه هدف عنوان کرد و افزود: اقشار آسیب پذیر و مستاجران جامعه هدف این پیشنهاد هستند تا رونق این بخش را باعث شوند و مزیت اجاره به شرط تملیک کوتاه شدن دست واسطه ها از بازار مسکن است.
نوروزی تسهیلات مسکن با کارمزد مناسب را یکی از راه های رونق بخشی به بازار مسکن دانست و اظهار کرد: متقاضان تسهیلات بانک مسکن باید برای دریافت این وام ۱۰ میلیون تومان صرف تهیه اوراق مسکن کنند که این اقدام رغبت آنان در استفاده از تسهیلات مسکن را کاهش می دهد و تاثیر ناچیزی در رونق بازار مسکن ایجاد می کند.
وی فراهم کردن عرصه فعالیت بخش خصوصی را راهکار دیگر رونق بخش مسکن دانست و افزود: در سال های گذشته فراهم شدن فرصت فعالیت بخش خصوصی مشکلاتی را ایجاد کرد که دولت باید مدیریت جدی در این زمینه انجام دهد.
نوروزی، با بیان اینکه مسکن مهر موتور محرک خوبی برای رونق مسکن بود، افزود: مسکن مهر التیام بخش موقتی بود که در بخشی هایی از زمان موجب شد تا بازار مسکن علاوه بر نداشتن رکود، رونق پیدا کند که با توقف این طرح، رکود به بازار مسکن بازگشته است.
وی با بیان اینکه، در طرح مسکن مهر درصد مشارکت دولت بالا بود، اظهار کرد: در صنعت مسکن ۲۵۰ بسته صنفی به طور مستقیم و غیرمستقیم اشتغال دارند و در هر مترمربع برای ۱۰ نفر فرصت کار فراهم می شود.
نوروزی در بخش دیگری از سخنانش افزود: در کشور ما ساخت و ساز ، صنعتی ساز نیست و سنتی سازی در این بخش آسیب های این بخش را دوچندان کرده است.
وی، مزایای صنعتی سازی مسکن را مقاوم پذیری و ایمنی، کاهش استهلاک، داشتن صرفه اقتصادی را برشمرد.
این کارشناس گفت: بازار مسکن در این استان با رکود مواجه شده و برای خروج از رکود، نیازمند بکارگیری ابزارهای جدید تامین مالی است. نوروزی افزود: در حال حاضر بیشتر سرمایه کشور به سمت خرید خودرو، بازار سکه و ارز سرازیر شده است و بازار مسکن از رونق لازم برخوردار نیست. وی، به بیان اینکه تاکنون سیاست های خروج بازار مسکن از رکود موفق نبوده است، گفت: در طرح اوراق مسکن که دولت برای خروج از رکود انتخاب کرد تسهیلات پرداختی با سود ۲۳ درصد نمی تواند چندان مورد استقبال قرار گیرد. ازدواج جوانان به عنوان یکی از عواملی است که می تواند بازار مسکن را از رکود خارج کند و مسئولان باید زمینه این امر را فراهم کنند.
نوروزی، نقش عرضه و تقاضا را در این خصوص بسیار مهم و تاثیر گذار عنوان کرد و ادامه داد: تقاضا تعیین کننده رشد و شکوفایی در بازار مسکن است. وی با بیان اینکه بازار مسکن برای رسیدن به شکوفایی نیازمند حمایت ها دیگری هم هست بیان کرد: پرداخت تسهیلات ارزان قیمت در این زمینه می تواند راهکار موثری باشد.