عدم اراده سازندگی درمسئولان تهدید جدی صنعت گردشگری آذربایجان غربی

گروه گزارش : بی‌توجهی ادامه‌دار به زیرساخت‌های گردشگری و اماکن تاریخی آذربایجان غربی کار را به جایی رسانده که داد دلسوزان فرهنگی، رسانه‌ها و مسئولان بخش‌های مختلف این استان را همزمان درآورده است.
آذربایجان غربی با افزون بر ۱۶۰۰ اثر ثبت شده که اتفاقاً دو مورد از آنها در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده و دو مورد دیگر در مسیر ثبت در همین فهرست قرار دارد از فقدان زیرساخت‌های گردشگری رنج می‌برد.
مدت‌هاست دلسوزان مباحث میراث فرهنگی به انحاء مختلف داد سخن در داده‌اند که جاده‌های منتهی به فلان میراث جهانی ثبت شده وضعیت بدی دارد اما انگار نه انگار که در این استان اداره‌ای به نام راه و شهرسازی وجود دارد و انگار نه انگار که سازمانی به نام راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای مسئولیتی در این زمینه دارد.
تعدد مالکیت اماکن تاریخی آذربایجان غربی در دست ادارات مختلف و بعضاً بخش خصوصی سبب شده که عملاً دست اداره کل میراث فرهنگی صنایع‌دستی و گردشگری این استان در رسیدگی به وضعیت بسیاری از اماکن تاریخی بسته باشد.
از سوی دیگر فقدان عزم و اراده جدی مدیران بسیاری از ادارات با اداره کل میراث فرهنگی صنایع‌دستی و گردشگری استان و با استانداری آذربایجان غربی به دلیل اداره این نهاد با انبوهی از سرپرست‌های موقت ناهماهنگی مستمری را در پی آورده که در نهایت به از دست رفتن فرصت‌های رونق دادن به صنعت گردشگری در این منطقه از کشور می‌انجامد.
مدیرکل میراث فرهنگی صنایع‌دستی و گردشگری آذربایجان غربی با اشاره به برخی کاستی‌های زیرساختی در حوزه صنعت گردشگری در این استان می‌گوید: وضعیت جاده‌های ارتباطی جنوب استان بسیار نامطلوب است و تبعات آن در کاهش توریست و گردشگر کاملاً هویداست.
جلیل جباری تصریح می‌کند: جاده‌های ارتباطی شاهین‌دژ به تکاب و سه راه پهلوان به سمت تخت سلیمان و ادامه این مسیر تا زنجان نامناسب بوده و بارها مکاتبات لازم با اداره راه و شهرسازی به خاطر نبود راه ارتباطی مناسب به تخت سلیمان به عنوان یک محوطه باستانی و میراث جهانی انجام‌گرفته است.
به گفته وی بازسازی، مرمت‌های اضطراری و حفاظت از بناهای تاریخی بالغ‌بربر ۱۲۰ مکان از سال ۱۳۹۶ شروع‌شده و نسبت به سال ۱۳۹۵ سه برابر شده است.
جباری معتقد است: در هر شهرستان مرمت ۲ الی ۳ بنای تاریخی در حال اجرا است و از شمال تا جنوب استان در حال انجام کارهای عملیاتی هستیم اما از لحاظ عملیاتی هنوز به پروژه‌های سال ۱۳۹۷ ورود پیدا نکرده‌ایم.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری آذربایجان غربی می‌افزاید: از جمله کارهایی که برای افزایش گردشگر در تکاب انجام خواهد شد احداث کافی‌شاپ و غرفه‌های صنایع‌دستی است و یکی از مهم‌ترین بازسازی‌های که انجام خواهد شد بازسازی مجتمع آب گرم درمانی احمدآباد تخت سلیمان در تکاب است.
جباری می‌گوید: از جمله مهم‌ترین کارهایی که در تکاب با مشارکت اداره میراث فرهنگی انجام خواهد شد احداث هتل برای افزایش ظرفیت گردشگری است و مجوز فعالیت برای ۵ بوم گردی داده‌شده است.
اما همه مشکلات صنعت گردشگری در آذربایجان غربی فقط همین فقدان زیرساخت‌ها نیست بلکه تعدد مراکز تصمیم‌گیری برای اماکن تاریخی نیز سبب وجود مشکلات بغرنجی شده که بعضاً ده‌ها سال به درازا انجامیده است که تبلور این مشکلات در مسجد جامع ارومیه مدت هاست به صورت کش‌داری ادامه پیدا کرده است.
به‌طور مثال در همه جای دنیا هر بنای جدیدی که در مجاورت آثار تاریخی چند هزار ساله و یا حتی چند صد ساله قرار داشته و وجود آن سبب مخدوش سازی جلوه بنای تاریخی ثبت شده در فهرست آثار ملی باشد به سرعت آن بنای جدید برچیده می‌شود اما در ارومیه سال‌هاست که مسجد جامع تاریخی این شهر از حصار برخی بناهای جدید و ناموزون آزاد نشده است.
تعرض به صحن و سرای مسجد جامع ارومیه و تبدیل آن به پارکینگ خودرو و اجازه ندادن به مردم، نمازگزاران و گردشگران داخلی و خارجی برای عبور و مرور از یکی از درب‌های اصلی آن و بهره‌مندی از شکوه این بنای تاریخی موضوعی نیست که بتوان با هر ادله‌ای توجیهش کرد.
پارک خودروهای متعدد در دیوار به دیوار مسجد جامع ارومیه به‌عنوان یک اثر ثبت شده به‌عنوان میراث ملی پدیده‌ای است در هیچ کجای جهان نمی‌توان نظیرش را یافت چراکه برای حفظ آثار تاریخی باید حریم عبور و مرور خودروها در اطراف آن مشخص شده و قابل انجام نباشد اما این اتفاق در دو ضلع مسجد جامع ارومیه کاملاً نادیده گرفته شده و علاوه بر پارک روزانه خودروهای متعدد تردد خودروهای سنگین در دیگر سوی این مکان تاریخی نیز شبانه‌روز جریان دارد.
حفظ، مرمت، نگهداری و مراقبت از این بنای نفیس که از قرن‌های دور به یادگار مانده توفیقی است که در هر دوره‌ای قسمت یکی از بندگان صالح خدا شده و هر کدام از آنها قدم مثبتی در رساندن این بنای با شکوه به آیندگان داشته‌اند که مرور اثرگذاری تعدادی از آنان در پی می‌آید.
از مسجد جامع ارومیه که بگذریم موضوع خانه تاریخی انصاری این شهر نیز حکایت غریبی دارد بطوری که اداره کل آموزش‌وپرورش آذربایجان غربی مدت‌هاست با ادامه بی توجهی‌ها به سرنوشت این بنا عملاً مسیر تخریب روزافزون آن را فراهم کرده است.
خانه انصاری این شهر از خانه‌های قدیمی ارومیه است که بنای آن با توجه به فرم بنا و کتیبه‌های موجود در کاشی‌های تزئینی خانه بین سال‌های ۱۳۳۰ و ۱۳۳۴ احداث شده است.
قدمت این به اواخر دوره قاجار می‌رسد بر اساس مستندات تاریخی این خانه در ابتدا متعلق به بابک جعفری بود که پس از مرگش به فرزند و همسر سیف‌الله‌خان انصاری رسید به همین علت به خانه انصاری شهرت یافته است، این خانه در میدان امام حسین (ع) که معروف به میدان گول اوسته است قرار دارد.
مصالح به کار رفته در این بنا از سنگ و آجر، خشت و چینه، سقف پوشش چوبی و اندود گچ و تخته پوش است و پشت بام آن را با اندود کاه و گل عایق‌کاری کرده‌اند، ورودی بنا از جبهه شمالی به حیاط چهارگوش است.
گویا این بنا که جزو آثار تاریخی و فرهنگی ارومیه به ثبت رسیده در اختیار آموزش و پرورش است و این روزها به دلیل بی‌توجهی به آن هر لحظه امکان تخریب آن وجود دارد کما اینکه از مقابل این بنای تاریخی خیابان کشی‌های جدیدی در حال انجام است و ساخت‌وساز یک مجتمع بزرگ نیز درست در مقابل این بنا با گودبرداری قابل توجه آغاز شده است.
در آخرین جلسه کارگروه تخصصی میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان سرپرست معاونت هماهنگی امور عمرانی استانداری آذربایجان غربی گفته بود: آثار و بناهای تاریخی در استان که نشانه‌های سرشاری از تاریخ و فرهنگ غنی ساکنان و مردمان این خطه از کشور را دارد در طول سال‌های گذشته آنچنان که باید در معرفی و شناساندن آن‌ها اقدامی صورت نگرفته و سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان به عنوان متولی این امر مسئول است.
پیمان آرامون با بیان اینکه در برخی از آثار در کشور جزو اولین‌ها به شمار می‌رویم می‌افزاید: با وجود اینکه در استان از ظرفیت‌های بسیار منحصر به فردی در حوزه میراث برخوردار هستیم متأسفانه بسیاری از اماکن و آثار و رویدادهای آن برای مردم این استان ناشناخته مانده است.به گفته سرپرست معاونت هماهنگی امور عمرانی استانداری آذربایجان غربی متأسفانه آنچه که در بحث میراث شاهدیم با ثبت بناها در فهرست تاریخی کشور این اماکن محصور گشته و برنامه خاصی برای بهره‌برداری و استفاده از مزایایی آن ارائه نمی‌شود.آرامون تصریح می‌کند: باید با استفاده از ظرفیت‌های بخش خصوصی در بهره‌برداری از این بناها و معرفی جامع تاریخ استان در داخل و کشورهای همسایه برای رونق بخشی به جذب توریست و رونق اقتصادی برنامه‌ریزی شود.
در همین جلسه مقرر شد در بخش ساماندهی و احداث موزه‌های تخصصی از جمله موزه تاریخ طب به عنوان نخستین موزه طب کشور، مدرسه ۲۲ بهمن به عنوان نخستین موزه مدرسه کشور و موزه باز جنگ چالدران، موزه نسخ خطی، در خصوص نحوه مشارکت بخش خصوصی برنامه اجرایی ارائه شود.
همچنین مقرر شد با توجه به آغاز فاز نخست احداث مجموعه یادمان شمس تبریزی در خوی طرح معماری و سازه‌ای این مجموعه در کمیته‌ای با حضور مشاور ارشد ملی این طرح و کارشناسان دفتر فنی استانداری، راه و شهرسازی و میراث فرهنگی استان بررسی شود.
*نمایشگاه ملی گردشگری فرصتی برای معرفی ظرفیت‌های گردشگری آذربایجان_غربی است
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی آذربایجان غربی گفت: نمایشگاه ملی گردشگری تهران بهترین فرصت است که بتوان ظرفیت‌های گردشگری آذربایجان غربی را معرفی کرد. جلیل جباری با اشاره به اهمیت استفاده از فرصت‌های نمایشگاه‌های ملی گردشگری در تهران اظهار داشت: برای شناساندن ظرفیت‌های گردشگری استان باید همه دستگاه‌ها باهم همکاری کنند تا بستر گردشگری و اشتغال‌زایی در استان فراهم شود و بعدازآن این ظرفیت‌ها به گردشگران نیز شناسانده شود.
وی افزود: نمایشگاه ملی گردشگری که بهمن ماه در تهران برگزار می‌شود می‌تواند یکی از فرصت‌هایی باشد که گردشگران سایر استان‌ها به خوبی آذربایجان غربی را بشناسند.
جباری گفت: در این نمایشگاه یک غرفه به آذربایجان غربی اختصاص می‌یابد بنابراین در این غرفه باید از لحاظ تبلیغات ظرفیت‌های گردشگری استان به دید عموم گذاشته شود که این مهم همکاری همه دستگاه‌ها و شهروندان را می‌طلبد.
به گزارش آرازآذربایجان به نقل از تسنیم ، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری آذربایجان غربی خاطر نشان کرد: نمایشگاه ملی گردشگری برای دوازدهمین سال متوالی است که برگزار می‌شود و در این نمایشگاه غرفه‌ها به صورت جزیره‌ای در اختیار همه استان‌ها قرار می‌گیرد.وی تصریح کرد: در سال ۲۰۲۰ نیز ارومیه به عنوان پایتخت گردشگری انتخاب شده که این نیز یک فرصت بزرگ برای استان به شمار می‌آید و این نمایشگاه می‌تواند زمینه‌ساز برگزاری خوب برنامه ۲۰۲۰ باشد.
Arazazarbaijan.aghtesadi@gmail.com